25
La parábola de las diez muchachas
1 Néeseté Jesús yéewáidaca wía comparación iyú, yá íimaca walí: “Néenialípiná, ipíchawáise Dios icùaca macáita wenàiwicanái, yá abénaméeyéi nacùapiná nùacawa néese, quéwa áibanái càmita nacùa nùacawa néese. Càica níade iyúwa diez namanùbaca mànacanái. Péemìacué comparación: Mànacanái needáca nàasu lámparawa nàacaténáwa fiesta casamiento néré. Yá nabàlùacawa bàacháwáise capìi íicha, nacùaca abéeri asìali yàanàaca idécanáami yeedáca iríwa yàacawéetúawa, yéewanápiná nawàlùacawa náapicha fiesta irìculé. 2 Cinco namanùbaca mànacanái máiwitáiséeyéi. Aibanái cinco namanùbaca cáalíacáiyéi nacái. 3 Níái máiwitáiséeyéica meedá natéca nàasu lámparawa, quéwa càmita naté lámpara ituní napuníadáanápiná àniwa nàasu lámparawa. 4 Níái cáalíacáiyéica natéca ituní yàalupiná nàasu lámpara yáapichawa. 5 Néese idècunìacatéwa yái asìali yeedéericaté yàacawéetúawa, íná iwàwacutá mànacanái icùaca nía máadáiní. Yá cadapùleca macáita mànacanáica. Néese naimáca náichawa. 6 Néeseta quéwa catá bamuchúami yáta mànacanái yéemìaca áibanái imáidaca nalí cachàiníiri iyú. Yá náimaca mànacanái irí: ‘Aca níara, pìacué píipunitáidaca nía’, náimaca. 7 Yá nacawàacawa macáita níái mànacanáica. Yá nachùnìaca nàasu lámparawa. 8 Níái máiwitáiséeyéica meedá náimaca cáalíacáiyéi irí: ‘Piùcùacué walí achúmáana ituní, wàasu lámparacáiná ichacàca yàacawa’, náimaca. 9 Quéwa cáalíacáiyéi íima nalí: ‘Càmíirita, canácáiná walí cayába wàasupiná, pirípinácué nacái. Pìacué picutáca piríwa aléera nawéndacataléca’, náimaca nalí. 10 Néese idècunitàacá máiwitáiséeyéi nàacawa nawènìacaténá nalíwa lámpara ituní, yá asìali yàanàaca yái yeedéericaté yàacawéetúawa. Néese níái cáalíacáiyéica mànacanáica ichùnièyéicaté yàasuwa, nawàlùacawa náapicha fiesta casamiento néré. Yá nabàlìaca capìi inùma. 11 Néese níái máiwitáiséeyéica nàanàaca néré. Yá namáidaca capìi inùma néeni. Náimaca: ‘Wáiwacali, pìacùa walíni yái capìi inùmaca’, náimaca irí. 12 Néese quéwa íimaca nalí: ‘Péemìacué cayábani, càmitacué núalía nuicáca pía’, íimaca nalí”, íimaca yái Jesúsca.
13 Néese Jesús íimaca walí ìyéeyéica yáapicha: “Càita nacái iwàwacutácué picùaca nùanàaca néese àniwa. Picùacué cayába nùanàaca néese àniwa, núa, asìali Dios néeséerica, càmicáinácué píalíawa chácatáinápinácaalí èeri nùawa, càinácaalípiná hora irìcu nacái, càmitacué píalíawa”, íimaca yái Jesúsca.
La parábola del dinero
14 Néeseté Jesús yéewáidaca wía áiba comparación iyú. Yá íimaca walí: “Néenialípiná ipíchawáise Dios icùaca macáita, càicanide iyúwa càasuíri asìali idènièrica yàasu wenàiwicanáiwa. Péemìacué comparación: Ipíchawáise càasuíri asìali yàacawa áiba cáli nérépiná, yá imáidaca yàasu wenàiwicanáiwa. Yá yàaca nachàba yàasu platawa nacùanápiná iríni. 15 Yá náiwacali yàaca abéeri ichàba cinco mil namanùbaca moneda máiníiyéi cawènica. Yàaca nacái áiba ichàba pucháiba mil namanùbaca. Yàaca nacái áiba ichàba abéeri mil namanùbaca. Yái náiwacali yàaca nachàba càide iyúwa náalimáaná náibaidaca, namànicaténá nàasu wawàsiwa náiwacali yàasu plata iyúwa. Yá yàacawa náicha áiba cáli néré. 16 Yái asìali idènièrica cinco mil namanùbaca, yàacawa caquialéta imànicaténá yàasu wawàsiwa íiwacali yàasu plata iyúwa. Yá yeedáca áiba cinco mil namanùbaca moneda íiwacali irípináwa ipualé yái plata íiwacali yèericaté ichàba. 17 Càita nacái imànica yái áiba asìalica idènièrica pucháiba mil namanùbaca imàníiripiná iyú yàasu wawàsiwa. Yá yeedáca áiba pucháiba mil àniwa íiwacali irípináwa. 18 Quéwa yái asìali idènièrica abéeri mil meedá yàacawa, yá íicaca cáli yèewiré, yá ibàlìaca plata cáli irìculé. Càita ibàacaca íiwacali yàasu platawa.
19 “Madécaná èeri idénáami, yá yèepùacawa néese àniwa yái náiwacalica. Néese imáidaca yàataléwa yàasu wenàiwicanáiwa, níái yeedéeyéicaté íicha plata, yáalíacaténáwa náicha càisimalénácaalí needá náiwacali irípináwa. 20 Quéechacáwa yái asìali yàanàaca íiwacali yàataléwa, yái idènièricaté cinco mil namanùbaca moneda, yá yàaca diez mil namanùbaca moneda íiwacali iríwa. Yá íimaca íiwacali iríwa: ‘Nuíwacali, pìacaté nuchàba cinco mil namanùbaca. Siùcade pidènìaca áiba cinco mil namanùbaca àniwa nuedéerica pirípiná’, íimaca irí. 21 Néese íiwacali íimaca irí: ‘Cayábéericani. Pidéca píibaidaca nulí cayába, machacàníiri iyú càide iyúwa nuwàwáaná. Pidéca píibaidaca nulí machacàníiri iyú achúméeríina iyú, íná numàaca picùaca madécaná àniwa. Yá peedá piríwa nùasu casíimáicaténá pía núapicha’, íiwacali íimaca irí. 22 Néese àniwa, yái asìali yàanàaca nacái íiwacali yàataléwa, yái náiwacali yèericaté ichàba pucháiba mil namanùbaca moneda, yá yèepùadaca báinúaca mil namanùbaca íiwacali iríwa. Yá íimaca íiwacali iríwa: ‘Nuíwacali, pìacaté nuchàba pucháiba mil namanùbaca. Nudéca nuedáca pirípiná pucháiba mil namanùbaca àniwa’, íimaca irí. 23 Néese íiwacali íimaca irí: ‘Cayábéericani. Pidéca píibaidaca nulí cayába, machacàníiri iyú càide iyúwa nuwàwáaná. Pidéca píibaidaca nulí machacàníiri iyú achúméeríina iyú, íná numàacaca picùaca madécaná àniwa. Yá peedá piríwa nùasu casíimáicaténá pía núapicha’, íiwacali íimaca irí.
24-25 “Néese nacái yái asìali yàanàaca íiwacali yàataléwa, yái náiwacali yèericaté ichàba abéeri mil namanùbaca moneda. Yá íimaca íiwacali iríwa: ‘Nuíwacali, núalíacawa pìwali caluérica píiwitáise, peedácáiná piríwa yàacàsi càmicataléca pibàna, pìwacáida nacái piríwa càmicataléca píibaida. Iná cáaluca núa, yá nùaca nubàlìaca pìasu plata cáli irìculé. Siùcade nuèpùada pirí àniwa pìasu plataca’, íimaca. 26-27 Néese íiwacali íimaca irí: ‘Báawéeri píiwitáise, càmita píibaida nulí cayába, ínuca pía nacái. Píináidacaalíwa nùwali nuedáaná yàacàsi càmicataléca nubàna, nùwacáidáaná nacái nulíwa càmicataléca nuíbaida, néese ¿cánáté càmita pimàaca nùasu plata caja néré, yéewanápiná inísàacawa nulípiná achúmáana quirítatá àniwa?’ íiwacali íimaca irí. 28 Néese náiwacali íimaca yàasu wenàiwicanái iríwa: ‘Peedácué íicha níái abéeri mil namanùbaca monedaca. Pìacué iríni yái idènièrica diez mil namanùbaca’, íimaca yái náiwacalica. 29 ‘Níacáiná macáita íibaidéeyéica cayába nulípiná, yá numàacáanápiná nacùaca madécaná mamáalàacata. Quéwa cawinácaalí càmíiyéica íibaida cayába, càmita numàaca náibaidaca nulípiná quirínama. 30 Pìacué piúcaca yái wenàiwica canéerica iwèni méetàuculé máiníiri catácatalé. Wenàiwicanái náicháanípiná manuísíwata, yá naamíapiná nayéiwa nàuwichàacái iyúwa’ ”, íimaca yái Jesúsca.
El juicio de las naciones
31 Néeseté Jesús íimaca walí àniwa: “Núa asìali Dios néeséerica, nùanàapiná cachàiníiri iyú, nucamalá irìcuwa, cáimiétaquéeri iyú nacái, cachàiníiri nuíwitáise nacái nucùacaténá macáita èeri mìnanái. Yá nùanàapiná macái ángelnái yáapichawa. Yá núawinacawa nùasu yàalubáisi mèlumèluíri íinatawa nucùacaténá macáita. 32 Nàwacáidapiná nùatalé macái èeri mìnanái. Yá nùwacáidapiná náichawáaca nía pucháiba yàalusipiná càide iyúwa pìrái icuèriná ìwacáidacaalí ipìra ovejanáiwa cabranái íicha. 33 Yá nùwacáidapiná nulípináwa nùasunái ovejaca nuéwápuwáise mawiénita nulí, quéwa nùwacáidaca cabranái nuíchawa apáuwáisepiná meedá. 34 Néese núa, yái icuèrica macáita, núumapiná nalí ìyéeyéica núapicha nuéwápuwáise. Yá núumapiná nalí: ‘Aquialécué núapicha, píacué Núaniri Dios yàasunáica, Dios imàaquéeyéica casíimáica. Peedácué piríwa yái cayábéeri yàcaléca wamàníiricatécué pirípiná wadàbacaalíté èeriquéi, yái yàcalé picùacatalépinácuéca macáita wenàiwica. 35 Bàaluitécáiná, máapicaalíté núa, pìacatécué nuyáapiná. Macàlacaalíté nuwàwa, pìacatécué nuìrapiná úni. Nùacaalítéwa déecuíse nùasu cáli íichawa, peedácatécué pìataléwa núa. 36 Canácaalíté nubàle, pìatécué nubàlepiná. Cáuláicacaalíté núa, picùacatécué núa. Náucacaalíté núa presoíyéi ibànalìculé, pìanàacatécué pisíimáidaca núa’, càipiná núumaca nalí. 37 Néese níái cayábanaméeyéica íiwitáise náimapiná nulí: ‘Wáiwacali, ¿càicaalínáté waicá máapica pía, yáté wàaca piyáapiná? ¿Càicaalínáté waicá macàlaca piwàwa, yáté wàaca pìiraca úni? 38 ¿Càicaalínáté waicá pìacawa déecuíse pìasu cáli íichawa, yáté weedáca wàataléwa pía? ¿Càicaalínáté waicá canáca pibàle, yáté wàaca pibàlepiná? 39 ¿Càicaalínáté nacái waicá cáuláicaca pía, yáté wacùaca pía? ¿Càicaalínáté nacái pìyaca presoíyéi ibànalìcu, yáté wàaca wasíimáidaca pía?’ càipiná náimaca nulí. 40 Néese núa, yái icuèrica macáita, núumapiná nalí: ‘Péemìacué cayába. Pimànicáinátécué cayábéeri nuénánái irí, éwita nalípiná níái càmíiyéica cachàini náicha canánama, ínáté nuicáca yái pimàníiricuéca nalí càide iyúwacué pidéca nacáicaalí pimànica nulíni’, càipiná núumaca nalí.
41 “Néese núumapiná nalí níái ìyéeyéica apáuwáise nuícha: ‘Pìacuéwa nuícha, píacué báawéeyéica Dios iicáca íiwitáise. Pìacuéwa quichái irìculé càmíirica ichacàwa càiripinéerita ìyaca Dios imàníirica nalípiná, yái Satanásca, nía nacái Satanás yàasu ángelnáica. 42 Bàaluitécáiná máapicaalíté núa, càmitatécué pìa nuyáapiná. Macàlacaalíté nuwàwa, càmitatécué pìa nuìra úni. 43 Nùacaalíté déecuíse nùasu cáli íichawa, càmitatécué peedá pìataléwa núa. Canácaalíté nubàle, càmitatécué pìa nubàlepiná. Cáuláicacaalíté núa, càmitatécué picùa núa. Náucacaalíté núa presoíyéi ibànalìculé, càmitatécué pìa pisíimáidaca núa’, càipiná núumaca nalí. 44 Néese náimapiná nulí: ‘Wáiwacali, ¿càicaalínáté waicá máapicaté pía, macàlacaalíté piwàwa nacái, cáuláicacaalíté pía nacái? ¿Càicaalínáté waicá pìacawa déecuíse pìasu cáli íichawa? ¿Càicaalínáté waicá pìyaca presoíyéi ibànalìcu nacái? ¿Càicaalínáté waicá canáca pibàle? ¿Càicaalínáté càmita wayúudàa pía?’ càipiná náimaca nulí. 45 Néese núumapiná nalí: ‘Péemìacué cayába, càmicáináté pimàni cayábéeri nuénánái irí, éwita nalípiná níái càmíiyéica cachàini náicha canánama, ínáté nuicáca yái càmíinácuéca pimànica nalí cayábéeri càide iyúwacué càmicaalí nacái pimàni nulítáni’, càipiná núumaca nalí. 46 Néese níái báawéeyéica íiwitáise nàapinácawa Dios yàasu yùuwichàacáisi irìculé, yái yùuwichàacáisi càmíirica imáalàawa. Níata quéwa cayábanaméeyéica íiwitáise nawàlùapinácawa yàcalé irìculé nadènìacataléca nacáucawa càmíiri imáalàawa”, íimaca yái Jesúsca.