16
Timɔti à bâra Poli ná Silasi na
1 Lire kàntugo ka Poli ná Silasi si ŋkàre Dɛribe kànhe e, maa yîri wani mà kàre Lisitiri kànhe e. Cyelempyaŋi wà na mpyi wani Lisitiri kànhe e, uru mɛge na mpyi Timɔti. U nuŋi na mpyi dánafoo, Yahutu u mpyi ure, ŋka u tuŋi na mpyi Girɛki. 2 Cìnmpyiibii dánafeebii pi mpyi Lisitiri kànhe e, mà bâra mpii pi mpyi Ikoni kànhe e ke, pire mpyi na u mɛtange yiri. 3 Lire kurugo Poli la mpyi si u pyi u báarapyiɲɛɛ. Ɲyɛ Yahutuubii pi mpyi wani ke, pire kurugo, ka Poli si u kwɔ̀n, ɲaha na yɛ sùpyire puni mpyi a cè na u tuŋi na ɲyɛ Girɛki* Ná Timɔti nuŋi sí mpyi Yahutu, lire e pi mú mpyi maha u wíi Yahutu. Ŋka Yahutuubii pi jà pi a u wíi Yahutu sèe wu, u mpyi a yaa u kwɔ̀n mà tàanna ná pi saliyaŋi i. Poli à Timɔti pyi u à uye kan pi à kwɔ̀n bà u si mpyi si mpyi Yesu Kirisita shɛnrɛ jwufoo niɲcɛnŋɛ Yahutuubii shwɔhɔl'e mɛ. . 4 Pi niŋkaribii na, kànha maha kànha na pi à tòro ke, Yesu tùnntunmpii ná Zheruzalɛmu kànhe dánafeebii kacwɔnribii mpyi a karigii ɲcyiimu jwo ke, ka pi i cyire jwo yire kànyi dánafeebil'á, maa li cya pi á, na pi a cyi kurigii ɲaare. 5 Là mpyi na bârali dánafeebii kuruɲyi fànhe ɲyahaŋi na, pìi sí i bârali pi na canŋa maha canŋa.
Kile kacyeeni l'à Poli pyi u à kàre Masedoni kùluni i ke
6 Ɲyɛ Poli ná u shɛ̀rɛfeebii la mpyi si sà Kile jwumpe jwo Azi kùluni i, ŋka Kile Munaani ɲyɛ a ɲɛɛ mɛ. Lire e ka pi i Firijyi kùluni jyiile mà kàre Galati kùluni i. 7 Pi à sà byanhara Misi kùluni na ke, ka pi la si mpyi si ŋkàre Bitini wuuni i, ŋka Yesu Munaani † Yesu Munaani ná Kile Munaani ɲyɛ niŋkin. ɲyɛ a ɲɛɛ mɛ. 8 Ɲyɛ ka pi i Misi kùluni jyiile mà kàre Torasi kànhe na. 9 Mà Poli yaha wani, Kile à kani là cyêe u na. Canŋka numpilage e, u à Masedoni kùluni shinŋi wà niɲjyerewe ɲya, ka uru si jwo: «Poli, mii na mu ɲáare, ta ma Masedoni i ma a wuu tɛ̀gɛ.»
10 Ɲyɛ Poli à yire jwo wuu á ke, ka wuu‡ Luka à jwo: «wuu»: lir'à li cyêe naha ŋke cyage e u à bâra Poli na, pi i báare siɲcyan. u ntíl'a li lwɔ́ wuye funŋ'i si ŋkàre Masedoni i, ɲaha na yɛ wuu à li ɲya na nàkaana baa, Kile à li cyêe wuu na na wuu sà Jwumpe Nintanmpe jwo wani shiinbil'á.
Lidi à uye kan Kafooŋi á Filipi kànhe na
11 Ka wuu u yîri Torasi kànhe e, maa bakwɔɔge lwɔ́ maa ntíl'a kàre Samɔtirasi kànhe e. Kuru canŋa nùmpanŋa, maa ŋkàre Nɛyapolisi kànhe e. 12 Maa yîri wani mà kàre Filipi kànhe na, kuru ku ɲyɛ Masedoni kùluni kànhe niɲcyiige, maa mpyi Ɔrɔmu shiinbii màrampe e. Wuu à canmpyaa pyi kuru kànhe e. 13 Canŋɔŋk'à pa nɔ ke, ka wuu u ŋkàre kànhe kàntugo yyére dùge ɲwɔge na, ɲaha na yɛ wuu à li ta na wani pi maha Kileɲarege pyi§ Filipi kànhe Yahutuubii nàmbaabii ɲyɛ a mpyi a kɛ kwɔ̀ mɛ. Lire e kuni ɲyɛ a mpyi a kan pi á pi Kile Jwumpe kàlambaga cyán wani mɛ. Lire kurugo Yahutuubii mpyi maha piye bínnini lwɔhe ɲwɔge na kànhe kàntugo. Làdaabii pi mpyi maha mpyi tufeempe ntaŋi kurugo ke, kuru lwɔhe pi mpyi maha ntɛ̀gɛ na pire pyi.. Wuu à sà cyeebii mpiimu ta pi à bínni wani ke, wuu à Kile jwumpe jwo pir'á. 14 Pire cyeebil'e, wà mɛge na mpyi Lidi, uru mpyi a yîri Cyatiri kànhe e, u mpyi na fyáge Kile na. Uru ceeŋi mpyi maha vàanɲyi niɲyɛyi loŋgara wuyi pɛ́rɛli. Ka Kafooŋi Kile si u zòmbilini múgo, maa u pyi u à ɲɛɛ Poli jwumpe na. 15 Ka u ná u pyɛngɛ shiinbii puni si batize. Lire kàntugo ka u u wuu pyi: «Ná yii s'à dá li na na sèeŋi na mii à naye kan Kafooŋi á, yii a ma mii pyɛnge e.» U à wuu kárama fo wuu à ɲɛɛ.
Pi à Poli ná Silasi cû a tò kàsuŋi i
16 Canŋka mà wuu niŋkaribii yaha Kileɲarege cyage e, wuu à círi ná bilicwoŋi w'e. Jínaŋi wà na mpyi u e, uru jínaŋi mpyi maha u pyi u u cɛɛre pyi. Uru ceeŋi mpyi maha wyɛ́rɛɲyahaga taa lire céepyiini i na ŋkaan u ɲùŋufeebil'á. 17 Ka uru ceeŋi si ntaha wuu ná Poli fye e, maa ŋko fànha na: «Mpii shiinbii na ɲyɛ Kileŋi nìɲyi wuŋi báarapyii. Kuni i zhwoŋi ɲyɛ na ntaa ke, lire pi ɲyɛ na ɲcyêre yii na.»
18 Ceeŋ'à lire pyi canmpyaa niɲyahagii funŋ'i, li ɲyɛ a pa ɲwɔ mɛ. Canŋka ka Poli lùyiri wuŋi si yyaha kɛ̂ɛnŋɛ u á, maa jínaŋi pyi: «Yesu Kirisita mɛge na, fworo ŋge ceeŋi i.» Ka jínaŋi si ntíl'a fworo u e. 19 Uru bilicwoŋi ɲùŋufeebil'à li ɲya na wyɛ́rɛŋi pire ɲyɛ na ntaa u céepyiini cye kurugo ke, na lire kuni na ŋko s'a ntùni ke, ka pi i Poli ná Silasi cû, cyage e sùpyire maha bínnini ke, maa ŋkàre wani ná pi e fànhafeebii yyére. 20 Pi à nɔ wani ke, maa jwo yukyaabil'á: «Mpii shiinbii wá na wuu kànhe ɲyàha na wùruge. Yahutuu pi ɲyɛ pi pi. 21 Pi wá na karigii ɲcyiimu yu sùpyir'á ke, kapyimbaagii cyi ɲyɛ cyi cyi, wuu Ɔrɔmu shiinbii sì ɲɛɛ cyi na, si nta ɲjyere cyi mpyi na mɛ.»
22 Sùpyir'à yire lógo ke, ka pi lùgigii si yîri Poli ná Silasi taan. Ka yukyaabii si pi pyi pi à pi vàanɲyi dìril'a wwû pi na, maa pi bwɔ̀n ná kàsɔrigil'e. 23 Pi à pi bwɔ̀n sèl'e mà kwɔ̀ ke, maa pi le kàsuŋi i, maa kasubage kàanmucyafooŋi pyi u a pi kàanmucaa sèl'e. 24 Pi à puru jwo kàanmucyafooŋ'á ke, ka u u ntíl'a Poli ná Silasi lèŋɛ kasubage bapyɛɛgii puni kàntugo yyére wuuni i, maa pi tooyi le a shwɔ̂hɔ cinŋke kà na.
25 Ɲyɛ ɲìɲiŋke byanhampe e, Poli ná Silasi mpyi na Kile ɲáare, maa Kile pèente myahigii cêe, kàsujyiibii sanmpii sí i núru. 26 Mà pi yaha puru na, ka ɲìŋke si mpâl'a cyɛ̂ɛnnɛ, maa kasubage cúnŋɔ cúnŋɔ sèe sèl'e, ka ku ɲwɔyi puni si ntíl'a múgo, ka kàsujyiibii puni yɔ̀rɔyi si ŋkwɔ̀n ŋkwɔ̀n a láha pi na. 27 Ka kasubage kàanmucyafooŋi si ɲɛ̀. U à kasubage ɲwɔyi ɲya y'à múgo ke, maa wá na sɔ̂nŋi na kàsujyiibil'à fê a fworo, maa u ŋwɔtɔɔnge dìr'a wwû si ntɛ̀gɛ uye bò* Ɔrɔmu shiinbil'á, kasubage kàanmucyafooŋi ká mpyi u ɲyɛ na ku kàanmucaa na ɲwɔge mɛ, ka kàsujyiŋi wà si fworo, nde li mpyi a yaa li pyi uru kàsujyiŋi na ke, lire pi maha mpyi ku kàanmucyafooŋi na.. 28 Ka Poli si jwo fànha na: «Ma hà kapii pyi maye na mɛ! Wuu puni na naha naha!»
29 Ɲyɛ ka kasubage kàanmucyafooŋi si bɛ̀ɛnmɛ cya. U fyagara wuŋi fo na ɲcyɛ̂ɛnni, maa fyâl'a jyè babilini i, mà sà ɲcwo Poli ná Silasi fere e. 30 U à yîri ke, maa pi yige ntàani na, maa jwo: «Na cìnmpyii, ɲaha mii à yaa mii u pyi si nùmpanŋa ta yɛ?» 31 Ka pi i u pyi: «Dá Kafooŋi Yesu na, lire ká mpyi, mu ná ma pyɛngɛ shiinbii sí nùmpanŋa ta.»
32 Lire kàntugo ka Poli ná Silasi si Kafooŋi jwumpe jwo u ná u pyɛngɛ shiinbii pun'á. 33 Kuru numpililyage e, ka kasubage kàanmucyafooŋi si ŋkàre ná Poli ná Silasi i, maa sà pi nɔɔyi wyɛrɛ pyi, maa ntíl'a batize mà bâra u pyɛngɛ shiinbii puni na. 34 Lire kàntugo maa Poli ná Silasi pyi pi à dùgo u bage nìɲyiŋi na, maa pi kan pi à lyî. Uru nàŋi ná u pyɛngɛ shiinbii puni mpyi funntange e, ɲaha na yɛ pi mpyi a piye kan Kile á.
35 Ɲyɛ ɲyɛ̀g'à pa múgo ke, ka yukyaabii kuruŋke si pìi tun pi sà yi jwo kasubage kàanmucyafooŋ'á na u Poli ná Silasi cye yaha. 36 Ka kasubage kàanmucyafooŋi si sà Poli pyi: «Fànhafeebii naha a tùnntunmii yaha pi à pa yi jwo mii á na mii u yii cye yaha. Yii sí n‑jà n‑fworo s'a sì yyeɲiŋke e.» 37 Ka Poli si pi pyi: «Pi ɲyɛ a wuu yal'a yíbe mɛ, maa wuu bwɔ̀n, mà li ta wuu na ɲyɛ Ɔrɔmu shiin† Mpii pi ɲyɛ pi ɲyɛ Ɔrɔmu shiin mɛ, yukyaabii mpyi maha pi pyi pi à pire bwɔ̀n maa nta a pi yíbe. Ŋka li mpyi na fún mà Ɔrɔmu shin pyi amuni. Poli ná Silasi mpyi Ɔrɔmu shiin, lire e ke pi mpyi a yaa pi bwɔ̀n mɛ. . Lire kàntugo pi à wuu le kàsuŋi i. Numɛ, pi la na ɲyɛ si núru wuu ŋwɔhɔ ɲjige kàsuŋi i la? Lire mpyi ɲyɛ mɛ, fo pire yabilimpii pi pa wuu yige.»
38 Ka tùnntunmpii si núr'a kàr'a sà yire jwo yukyaabil'á. Pi à lógo na Poli ná Silasi na ɲyɛ Ɔrɔmu shiin ke, ka pi i fyá, 39 maa ŋkàr'a sà piye mpìnni kan Poli ná Silasi á, maa pi yige kàsuŋi i, maa li ɲáare pi á na pi fworo kànhe e. 40 Pi à fworo kàsuŋi i ke, maa ŋkàre Lidi yyére, mà sà dánafeebii ta wani, maa pi yɛrɛ maa màban le pi e, maa nta a kàre.
*16:3 Ná Timɔti nuŋi sí mpyi Yahutu, lire e pi mú mpyi maha u wíi Yahutu. Ŋka Yahutuubii pi jà pi a u wíi Yahutu sèe wu, u mpyi a yaa u kwɔ̀n mà tàanna ná pi saliyaŋi i. Poli à Timɔti pyi u à uye kan pi à kwɔ̀n bà u si mpyi si mpyi Yesu Kirisita shɛnrɛ jwufoo niɲcɛnŋɛ Yahutuubii shwɔhɔl'e mɛ.
†16:7 Yesu Munaani ná Kile Munaani ɲyɛ niŋkin.
‡16:10 Luka à jwo: «wuu»: lir'à li cyêe naha ŋke cyage e u à bâra Poli na, pi i báare siɲcyan.
§16:13 Filipi kànhe Yahutuubii nàmbaabii ɲyɛ a mpyi a kɛ kwɔ̀ mɛ. Lire e kuni ɲyɛ a mpyi a kan pi á pi Kile Jwumpe kàlambaga cyán wani mɛ. Lire kurugo Yahutuubii mpyi maha piye bínnini lwɔhe ɲwɔge na kànhe kàntugo. Làdaabii pi mpyi maha mpyi tufeempe ntaŋi kurugo ke, kuru lwɔhe pi mpyi maha ntɛ̀gɛ na pire pyi.
*16:27 Ɔrɔmu shiinbil'á, kasubage kàanmucyafooŋi ká mpyi u ɲyɛ na ku kàanmucaa na ɲwɔge mɛ, ka kàsujyiŋi wà si fworo, nde li mpyi a yaa li pyi uru kàsujyiŋi na ke, lire pi maha mpyi ku kàanmucyafooŋi na.
†16:37 Mpii pi ɲyɛ pi ɲyɛ Ɔrɔmu shiin mɛ, yukyaabii mpyi maha pi pyi pi à pire bwɔ̀n maa nta a pi yíbe. Ŋka li mpyi na fún mà Ɔrɔmu shin pyi amuni. Poli ná Silasi mpyi Ɔrɔmu shiin, lire e ke pi mpyi a yaa pi bwɔ̀n mɛ.