1 Ɲyɛ yyee shuunni kàntugo, ka Farɔn yabiliŋi si ŋɔɔge kà ŋɔ́ɔ. U à ŋɔ́ɔ mà uye ɲya Nili baŋi ɲwɔge na. 2 Maa nìiye nimbwoyo baashuunni ɲya, yi lem'à ɲwɔ sèl'e, y'à fworo lwɔhe e, mà paa lyî baŋi ɲwɔge na. 3 Maa nìiye niɲcwɔgɔrɔ baashuunni ɲya, yi lem'à pi sèl'e, yire mú à fworo lwɔhe e, nìiyi niɲcɛnɲyi baashuunniŋi kàntugo, mà pa yyére yi taan baŋi ɲwɔge na. 4 Ka nìiɲyi niɲcwɔgɔre baashuunniŋi si nìiɲyi nimbwoyi baashuunniŋi kyà. Puru ɲwɔhɔ na, ka Farɔn si ɲɛ̀ ŋɔɔmpe na. 5 Ɲyɛ lire ɲwɔhe na, ka u u núr'a ŋɔɔge kabɛrɛ ŋɔ́ɔ. Maa sùmaɲcahaya baashuunni ɲya y'à fworo sùmacige niŋkin na, yi puni pyàŋi mpyi a bùuŋɔ, u lemɛ mú s'à ɲwɔ. 6 Lire kàntugo, ka sùmaɲcahayi yabɛrɛ baashuunni si fworo kuru sùmacige ninuge na, yire sùmaɲcahayi mpyi a cyɛ́rɛ cyɛ́rɛ, síwage kafɛɛge mpyi a yi waha. 7 Ɲyɛ sùmaɲcahayi y'á waha waha ke, yir'à sùmaɲcahayi niɲcɛnɲyi lyî. Puru ɲwɔhɔ na, ka Farɔn si ɲɛ̀ mà li ta na ŋɔɔgɔ ur'à ŋɔ́ɔ. 8 Ɲyɛ kuru ɲyɛ̀sɔɔge na, ka Farɔn funŋke si mpɛn, ka u u *Misira kìni céefeebii ná ɲcèfeebii puni yyere, maa u ŋɔɔyi yyahe jwo pi á, ŋka pi wà ɲyɛ a jà a ku kà yyaha cè a jwo u á mɛ. 9 Lire tèni i ke, ka Farɔn yabyaare kanfeebii ɲùŋufooŋi si puru jwumpe lógo, maa jwo u á «Ŋgurugoŋi u à mii ta ke, mii funŋ'à cwo uru na niɲjaa.» 10 Maa jwo «Canŋka, mu, Farɔn lùuni mpyi a yîri ma kìni shiinbwoobii pìi taan. Mu mpyi a mii ná bwúurufwoobii ɲùŋufooŋi cû lire tèni i, mà le sòrolashiibii ɲùŋufembwɔhe kàsuŋi i. 11 Mà wuu yaha wani, wuu mú shuunniŋ'à ŋɔɔyɔ ŋɔ́ɔ numpilage ninuge e, yi ŋɔɔyi ɲyɛ a pyi niŋkin mɛ, yi ɲwɔhe mú ɲyɛ a pyi niŋkin mɛ. 12 *Eburu nàɲjiiŋi wà u mpyi ná wuu e kàsuŋi i, sòrolashiibii ɲùŋufooŋi báarapyiŋi wà u mpyi a fyânha a pyi u wi. Ur'á wuu à wuu ŋɔɔyi yyaha jwo, ka u u yi ɲwɔhe cè a jwo u á. 13 Pyiŋkanni na u à yi ɲwɔhe jwo wuu á ke, y'à tòro li jwuŋkanni na. Mii à le na báaraŋi niɲjyeŋi i, ka bwúurufwoobii ɲùŋufooŋi si mpwɔ cige e.»

14 Ɲyɛ Farɔn à puru lógo ke, ka u u wà tun u sà Yusufu yyere. Ka pi i fyâl'a sà u yige kàsuŋi i, maa u ɲùŋke ná u mahajwoŋi kûlu, maa vàanɲyi yabɛrɛ le u na, maa ŋkàre ná u e Farɔn yyére. 15 Yusufu à nɔ wani ke, ka Farɔn si jwo u á «Mii à ŋɔɔgɔ ŋɔ́ɔ, sùpya sí ɲyɛ a jà a ku ɲwɔhe cè a jwo mii á mɛ. Mii s'à lógo na ŋɔɔgɔ ká jwo mu á, mu maha jà a ku ɲwɔhe jwo.» 16 Ka Yusufu si jwo saanŋ'á «Sèeŋi na, Kile yabiliŋi u sí mu funŋke ɲíŋɛ si mu ŋɔɔge ɲwɔhe jwo mu á.» 17 Ka Farɔn si u pyi «Mii ŋɔɔge e, mii à naye ɲya Nili baŋi ɲwɔge na. 18 Maa nìiye nimbwɔyo baashuunni ɲya, yi lem'à ɲwɔ sèl'e, y'à fworo lwɔhe e mà pa a lyî baŋi ɲwɔge na. 19 Lire ɲwɔhe na maa nìiye niɲcwɔgɔrɔ baashuunni ɲya, yi lem'à pi sèl'e, y'à fworo lwɔhe e. Misira kìni puni i, mii ɲyɛ a yi nìiyi lempe piŋkanni fiige ɲya mɛ. 20 Ɲyɛ ka nìiyi niɲcɔgɔyi si mpa nimbwoyi kyà. 21 Ŋka lire ná li wuuni mú i, l'à pyi mu à jwo yaaga ɲyɛ yi funɲyi i mɛ. Ka yi i ŋkwôro bà yi mpyi mɛ. Lire kàntugo, mii à ɲɛ̀. 22 Ɲyɛ mii à núr'a ŋɔɔge kabɛrɛ ŋɔ́ɔ. Kur'e, mii à sùmaɲcahaya baashuunni ɲya y'à fworo sùmacige niŋkin na, yi puni pyàŋ'à bùuŋɔ, u lemɛ mú s'à ɲwɔ. 23 Sùmaɲcahayi yabɛrɛ baashuunn'à fworo yire kàntugo, yi mpyi a cyɛ́rɛ cyɛ́rɛ, maa waha síwage kafɛɛge cye kurugo. 24 Ɲyɛ sùmaɲcahayi y'à cyɛ́rɛ ke, ka yire si niɲcɛnɲyi jò. Ɲyɛ ɲje ŋɔɔyi mii à jwo na céefeebil'á, ŋka pi wà ɲyɛ a jà a yi ɲwɔhe cè a jwo mɛ.» 25 Ka Yusufu si yi jwo Farɔn á «Ŋɔɔyi shuunniŋi mu à ŋɔ́ɔ ke, yi ɲyɛ niŋkin, nde Kile sí n-pa n-pyi ke, lire u à cyêe mu na. 26 Nìiyi niɲcɛnɲyi baashuunniŋi ɲyɛ yyee baashuunni, sùmaɲcahayi niɲcɛnɲyi baashuunniŋi mú ɲyɛ yyee baashuunni. Yire puni na ɲyɛ ŋɔɔgɔ niŋkin. 27 Nìiyi niɲcwɔgɔyi baashuunniŋi (y'à fworo ɲje sanɲyi kàntugo ke), yire ɲyɛ yyee baashuunni katege. Sùmaɲcahayi baashuunniŋi y'à cyɛ́rɛ, kafɛɛge s'à yi waha ke, yire mú na ɲyɛ yyee baashuunni katege. 28 Bà mii à yi jwo mu Farɔn á numɛ mɛ, nde Kile sí n-pa n-pyi ke, lire u à cyêe mu na. 29 Ɲyɛ yyeegii baashuunniŋi cyi na ma ke, sùmaŋi sí ɲwɔ Misira kìni i sèe sèl'e. 30 Ŋka yyeegii cyibɛrii baashuunni sí n-pa kàntugo, cyire ɲyɛ katege, li sí n-pyi fo sùpyire funŋɔ sí n-wwɔ̀ yyeegii baashuunniŋi sùmataani na. Katege sí kìni puni kɛ̀ɛge. 31 Katege piŋkanni sí n-sìi sùpyire funŋɔ pyi ku wwɔ̀ yyeegii nintòrogii sùmatani na. 32 Kampyi mu à ɲje ŋɔɔyi ŋɔ́ɔŋkanagii shuunni ŋɔ́ɔ, lir'à li cyêe sèeŋi na, Kile kayaana li, li sì mɔ si mpyi mɛ. 33 Ɲyɛ numɛ, mu à yaa mu u wà cya, ŋgemu ɲyɛ yákilifoo maa mpyi kacèŋɛ ke, ma yaha Misira kìni puni ɲuŋɔ na. 34 Maa sùpyire tà tìŋɛ kìni ɲuŋɔ na ná u e, bà li si mpyi sùmaŋi ŋgemu ká nta ke, uru u táa tatayi kaŋkuro, si taage niŋkin yaha ŋkère na, Misira kìni puni yyeegii niɲcɛnŋkii baashuunniŋi funŋke e mɛ. 35 Sùmaŋi ká ɲwɔ yyeegii ɲcyiimu i ke, pi i wà bégel'a yaha mu, Farɔn mɛge na, kànyi puni na, pi raa u kàanmucaa. 36 Yyeegii baashuunniŋi katege ká nɔ Misira kìni na tèni ndemu i ke, sùmaŋi u à bégel'a yaha ke, uru u sí n-tɛ̀gɛ raa sùpyire ɲwɔ caa. Lire ká mpyi, katege saha sì kìni kɛ̀ɛge mɛ.»

37 Ɲyɛ ɲje Yusufu à jwo ke, yir'à táan Farɔn ná u kìni yyaha yyére shiinbil'á. 38 Ka Farɔn si jwo pi á «Sùpyaŋi ŋgi u sí n-jà n-ta, Kile à yákili niɲcɛnɲɛ le ŋgemu i ŋge nàŋi fiige yɛ?» 39 Maa jwo Yusufu á «Bà Kile à ɲcyii karigii cyêe mu na mɛ, sùpya saha sì nta ŋgemu u ɲyɛ yákilifoo, maa mpyi kacèŋɛ mà mu kwɔ̀ mɛ.» 40 Maa núr'a jwo: «Mii sí mu tìŋɛ na pyɛnge ná na kìni shiinbii ɲùŋɔ na. Mu aha ndemu jwo ke, lire pi sí n-pyi. Mii kanni u sí n-pyi mu ɲùŋɔ na *saanre tatɛ̀ɛnge kurugo. 41 Mii à *Misira kìni puni ɲùŋufente le mu cye e niɲjaa.» 42 U à puru jwo a kwɔ̀ ke, maa u yabiliŋi fànhe kampefegeŋi wwû mà le Yusufu kampeeni na, maa vàanɲcɛnɲyi le u na, maa sɛɛn ŋkèɲcuro le u na. 43 Maa Yusufu dùrugo shɔngɔ wòtoro ɲuŋ'i mà taha u yabiliŋi wuŋi fye e. Sùpyire tà na mpyi pi yyaha yyére na ŋkwúuli, marii yu «Yabwɔhe, yabwɔhe na ma!» Ɲyɛ lire pyiŋkanni na, Farɔn à Misira kìni ɲùŋufente puni kan Yusufu á. 44 Maa jwo Yusufu á sahaŋki «Mii u ɲyɛ saanŋi Farɔn. Ŋka sùpya saha ɲyɛ a yaa u kyaa pyi Misira kìni puni funŋke e na mu bà u à kuni kan urufol'á mà yɛ.» 45 Maa Yusufu mɛge le Zafinati Panɛkya. Maa ceewe kan u á, ceeŋi mɛge na mpyi Asanati. Ceeŋi tuŋi mɛge mpyi Potifira, uru u mpyi Ɔni kànhe sáragawwuŋi. Ka Yusufu si ntɛ̀ɛn lire pyiŋkanni na Misira kìni puni ɲùŋɔ na. 46 U à báaraŋi sìi Misira saanŋi Farɔn á, mà u shìŋi ta yyee beɲjaaga ná kɛ. Puru ɲwɔhɔ na, u à yîri Farɔn taan, mà sà Misira kìni puni ɲaara. 47 Ɲyɛ yyee baashuunni funŋ'i, sùmaŋ'à ɲwɔ sèl'e. 48 Ka Yusufu si cyire yyeegii baashuunniŋi sùmaŋi wà bégele mà yaha Misira kìni cyeyi puni i. U à kànha maha kànha wu bégele kuru kànhe e uye kanna na. 49 Sùmaŋi u à bínni ke, uru mpyi a ɲyaha mu à jwo suumpe lwɔhe ɲwɔge nticyɛnŋi fiige. Pi mpyi a li ɲwɔ cû na u peseli, ŋka pi à pa li ɲwɔ yyéeŋɛ, ɲaha na yɛ u pɛ̀rɛge mpyi na sì n-jà n-cè mɛ.

50 Ɲyɛ mà jwo katege tèni li nɔ ke, Yusufu mpyi a pùnampyire shuunni si u cwoŋi Asanati na, Ɔni kànhe sáragawwuŋi Potifira pworoŋi u mpyi u wi. 51 Ka Yusufu si u jyaŋi niɲcyiiŋi mɛgɛ le Manase, ɲaha na yɛ Kile à uru funŋɔ wwɔ̀ u yyefuge karigii puni na, ɲcyii cyi à u ta mà u yaha u tupyɛnge e ke* Manase mɛge ɲwɔhe ku ɲyɛ: «U à mii funŋke pyi k'à wwɔ̀.» 52 Maa u jyaŋi shɔnwuŋi mɛge le Efirayimu, ɲaha na yɛ ur'à kyaala kìni ndemu i ke, Kile à pyìibii kan ur'á lire kìni i† Efirayimu mɛge ɲwɔhe ku ɲyɛ: «U à pùnampyire kan». 53 Ɲyɛ yyeegii baashuunniŋi sùmaŋi u mpyi a ɲwɔ Misira kìni i ke, cyir'à pa ŋkwɔ̀. 54 Lire kàntugo, bà Yusufu mpyi a yi jwo mɛ, ka yyeegii baashuunniŋi katege si sìi. Katege mpyi kìrigii sanŋkii puni i, ŋka yalyîre na mpyi Misira kìni cyeyi puni i. 55 Ɲyɛ katege mú a pa nɔ Misira kìni puni na tèni ndemu i ke, sùpyir'à paa ŋkwúuli Farɔn taan na u yalyîre kan pir'á. Ka u u pi pyi «Yii a sì Yusufu yyére, u àha ɲjemu jwo yii á ke, yii i lire pyi.» 56 Kuru kateg'à cwo Misira kìni puni na. Ka Yusufu si sùmaŋi tayahayi ɲwɔ múgo, marii u pɛ́rɛli Misira shiinbil'á, ɲaha na yɛ katege mpyi a pêe sèl'e kìni i.

57 Mà bâra lire na, katege mpyi a jyè diɲyɛŋi puni i. Ka sùpyire si wá na yîri kìrigii puni i, na ma na sùmaŋi shuu Yusufu á, Misira kìni i.