1 Lire kàntugo ka Yesu si wá na ɲaare na ntùuli kànbwoyi ná kànpyɛɛre na, maa Jwumpe Nintanmpe yu mà yyaha tíi ná Kile Saanre e. U cyelempyiibii kɛ ná shuunniŋi mpyi ná u e. 2 Cyeebii u à cùuŋɔ, mà bâra mpiimu jínahii u à kɔ̀r'a yige pi e ke, pire pìi mú na mpyi ná u e. Wà mɛge na mpyi Mariyama, pi mpyi maha uru pyi Magidala Mariyama mú (uru ŋge ceeŋi i Yesu mpyi a jínabii baashuunniŋi kɔ̀r'a yige) 3 ná Cwuza cwoŋi Zhanɛ (Cwuza u mpyi na saanŋi Erɔdi karigii cwɔɔnre) ná Suzani ná cyeebii piibɛrii niɲyahamii. Pire cyeebii mpyi maha pi cyeyaayi yà kaan Yesu ná u cyelempyiibil'á, pi i piye tɛ̀re.

4 Ɲyɛ canŋka shinɲyahara à pa bínni Yesu taan, tire sùpyire mpyi a yîri kànya niɲyahaya na, ka u u bàtaaga jwo pi á. U à jwo: 5 «Ɲɛɛnuguŋi wà u ná fwor'a kàre ɲɛɛmɛ tanuguge e. Mà u yaha u u sùmapyaŋi wàa fini fiige, wà à cwo kuni ɲwɔge na, ka kuntorobii si uru tánhana, ka saɲcyɛɛnre si mpa u jò. 6 Ka wà tacwugo si mpa bɛ̂ ná kafaafoge e, maa fyîn. U ɲyɛ a mɔ mɛ, maa waha, ɲaha na yɛ mbyimɛ ɲyɛ a pyi kuru cyage e mɛ. 7 Ka wà tacwugo si mpa bɛ̂ ŋgurotaha na, maa fyîn, maa wá na lyɛge, ka ŋgure si u cû. 8 Ŋka wà tacwug'à pa bɛ̂ ná ɲìŋke tacɛnŋke e, maa fyîn, maa lyɛ, maa se. Sùmacige maha sùmacig'à sùmapyaŋi se mà nɔ ŋkuu (100) na.»

Yesu à kuru bàtaage jwo ke, maa jwo fànha na: «Ŋgemu la ká mpyi si karii yyaha cè ke, urufoo u u niŋgyigigii cyán sèl'e.»

9 Ka u cyelempyiibii si u yíbe: «Kuru bàtaage ɲwɔhe ku ɲyɛ ɲaha shi yɛ?» 10 Ka Yesu si pi pyi: «Karigii cyi à yyaha tíi ná Kile Saanre e ná cyi à ŋwɔhɔ ke, yii á cyire ɲcèŋ'à kan, ŋka sùpyire sannt'á bàtaay'i cyi à jwo:

11 Kuru bàtaage ɲwɔhɔ ku ɲyɛ: sùmashiŋi u ɲyɛ Kile jwumpe. 12 Kuni ɲwɔge na sùmashiŋi tacwug'à pa bɛ̂ ke, kuru ku ɲyɛ mu à jwo sùpyire t'à Kile jwumpe lógo, ka Sitaanniŋi si pu wwû pi funŋ'i, bà pi si mpyi pi àha ndá pu na, si shwɔ mɛ.

13 Kafaafoge ɲuŋ'i sùmashiŋi tacwug'à pa bɛ̂ ke, kuru ku ɲyɛ mu à jwo sùpyire t'à Kile jwumpe lógo maa ɲɛɛ pu na ná funntange e, ŋka pu ɲyɛ a jà a ndìre le t'e mɛ. Pi maha mpyi Kile kuni i tère nimbilere e kanna, kawaa ká pi ta, pi maha fworo l'e.

14 Ŋgure shwɔhɔl'e sùmashiŋi tacwug'à pa bɛ̂ ke, kuru ku ɲyɛ mu à jwo sùpyire t'à Kile jwumpe lógo, ŋka mà jwo tère nimbilere li nɔ ke, funmpɛɛnre karigii ná nàfuuŋi lage ná ŋge diɲyɛŋi múguroŋi karigii maha pu cwɔ̂nrɔ, fo pu yasɛɛre sì n‑jà nɔ mɛ.

15 Ɲìŋke niɲcɛnŋke na sùmashiŋi tacwug'à pa bɛ̂ ke, kuru ku ɲyɛ mu à jwo sùpyire t'à Kile jwumpe lógo maa ɲɛɛ pu na ná funŋɔ niŋkin i, maa ŋkwôro pu ɲuŋ'i ná ɲwɔmɛɛ niŋkin i ke, tire sùpyire ti maha tiye waha tèrigii puni i, marii Kile ɲyii wuuni pyi.

16 Wà ɲyɛ na fùkina mîni si u le ɲcyígile yaaga ɲwɔh'i mɛ. Ŋka u maha mîni maa u dùrugo yaage kà ɲuŋ'i, bà u si mpyi s'a bɛ̀ɛnmpe yige bage jyifeebil'á mɛ. 17 Ɲyɛ kyaa maha kyaa li ɲyɛ numpini i ke, cyire puni sí n‑pa n‑yige bɛ̀ɛnmpe na, kyaa maha kyaa l'à ŋwɔhɔ ke, lire là sì n‑kwôro ɲcèmbaa mɛ. 18 Lire kurugo jwumpe yii ɲyɛ na núru mii ɲwɔ na ke, yii yákili yaha pu na sèl'e, ɲaha na yɛ ŋgemu u à yaaga cè ke, kà sí n‑bâra urufoo u taceŋke na. Ŋka ŋgemu u ɲyɛ u ɲyɛ a yafyin cè mɛ, ali u na sɔ̂nŋi na ur'à nimbileni ndemu cè ke, lire sí n‑shwɔ u na.»

19 Ɲyɛ ka Yesu nuŋi ná u cìnmpyiibii si mpa u yyére. Ŋka sùpyire ɲyahaŋi kurugo, pi ɲyɛ a jà a tabaraga ta u na mɛ. 20 Ka wà si Yesu pyi: «Mu nuŋi ná mu cìnmpyiibii naha cyíinŋi na, pi naha na mu kyaa pyi.» 21 Ka Yesu si jwo: «Mpii pi ɲyɛ na Kile jwumpe núru, marii pu kurigii ɲaare ke, pire pi ɲyɛ mii nuŋi ná mii cìnmpyiibii.»

22 Canŋka Yesu à u cyelempyiibii pyi: «Yii a wá, wuu u baŋi jyiil'a kɛ̂ɛnŋɛ kùmpoge sanŋke na.» Ka pi i jyé bakwɔɔge e na baŋi jyiili. 23 Mà pi yaha pi i ŋkɛ̀ɛge lwɔhe ɲuŋ'i, ka Yesu si mpa ŋɔ́ɔ, ka kafeebwɔhɔ si wá na fwu na lwɔhe lwúu na wàa bakwɔɔge funŋke e. Ku mpyi na ŋko si ɲî lwɔhe na, fo na ŋko s'a ntîri lwɔhe ɲwɔh'i. 24 Ka cyelempyiibii si Yesu ɲɛ̀, maa jwo: «Cyelentuŋi, cyelentuŋi, wuu sí n‑kwû dɛ!» Ka Yesu si yîri maa fànha cyán kafɛɛge na, maa lwɔhe pyi: «Tɛ̀ɛn tanuge e!» Ka kafɛɛge si yyére, ka lwɔhe si ntɛ̀ɛn. 25 Ka u u u cyelempyiibii yíbe maa jwo: «Taha yii bá ɲyɛ a dá mii na mɛ?» Ŋka cyelempyiibii fyagara wuubii ná pi kakyanhala wuubii pi mpyi, ka pi i wá na piye yíbili: «Jofoo u ɲyɛ ŋge nàŋi fo ka kafɛɛge ná lwɔhe si ntɛ̀ɛn u wuuni taan yɛ?»

26 Ɲyɛ ka Yesu ná u cyelempyiibii si baŋi jyiil'a sà nɔ Gadara shiinbii kùluni i, lire kùluni na ɲyɛ Galile wuuni yyetiimpe na baŋi kàntugo. 27 Pi nivworobii bakwɔɔge e, ka kuru kànhe nàŋi wà si Yesu ɲùŋɔ bɛ̂, jínabii mpyi uru nàŋi i. Li mpyi a mɔ, u sàha mpyi na vàanɲyi leni mɛ, u sàha mpyi na shùun kànhe e mɛ, fo fanɲyi i† Yahutuubii maha pi fanɲyi wwû kafaayi ɲuŋ'i. Pi maha ku ɲwɔge yal'a yaa fo maha tatɛɛnŋɔŋɔ yaa mú.. 28 Tèni i uru nàŋ'à Yesu ɲya ke, ka u u ŋkwúulo, maa ɲcwo Yesu fere e, maa jwo fànha na: «Yesu, Kileŋi nìɲyi wuŋi Jyaŋi, ɲaha mu ɲyɛ na ɲcaa mii á yɛ? Mii na mu ɲáare, ma hà kawaa pyi na na mà dɛ!»

29 Nàŋ'à yire jwo, ɲaha na yɛ Yesu mpyi a jínaŋi pyi na u fworo u e. Uru jínaŋi mpyi maha u cyáan tèrii niɲyahagil'e. Sùpyire mpyi maha uru nàŋi cwôre maa u cyeyi ná u tooyi pwu ná yɔ̀rɔy'e, bà u si mpyi si ntɛ̀ɛn tanuge e mɛ, ŋka u mpyi maha yire yapwoyi puni kwùun. Lire kàntugo jínaŋi mpyi maha sì ná u e síwage e.

30 Ɲyɛ ka Yesu si nàŋi yíbe u mɛge na, ka u u jwo: «Mii mɛge ɲyɛ Shinɲyahara.» U à yire jwo ɲaha na yɛ jínabii pi mpyi u e ke, pire mpyi a ɲyaha. 31 Ka pire jínabii si Yesu ɲáare na u àha pire kɔ̀rɔ ŋkàre kacyewyicuguŋke e mɛ.

32 Ɲyɛ lir'à caakurumbwɔhɔ ta ku u lyî ɲaŋke kà numpɛngɛ na wani, ka jínabii si Yesu ɲáare sèl'e na u pire yaha pire pi sà jyè kuru caakuruŋke e, ka u u ɲɛɛ. 33 Ɲyɛ ka jínabii si fworo nàŋi i maa sà jyè caabil'e. Ka kuru caakuruŋke puni si sùrug'a yîri ɲaŋke numpɛnge na mà cwo cwo baŋi i mà kwû.

34 Cáanahabil'à lire ɲya ke, maa fê a kàr'a sà a yi yu kànhe ná sishwɔnbugure puni i. 35 Ka sùpyire si fwor'a kàre si sà cyire karigii ɲya. Nàŋi i jínabii mpyi ke, ka pi i sà u ta u à tɛ̀ɛn Yesu fere e ná vàanɲyi i tanuge e, ka pi i fyá. 36 L'à pyi mpiimu ɲyii na ke, ka pire si nàŋi cuuŋɔŋkanni jwo pi sanmpil'á. 37 Ɲyɛ ka Gadara kùluni shiinbii puni si Yesu ɲáare na u fworo pire kùluni i, ɲaha na yɛ pi mpyi a fyá u yyaha na sèl'e. Ka Yesu si jyè bakwɔɔge e s'a ŋkɛ̀ɛge.

38 Nàŋi i jínabil'à fworo ke, ka uru si Yesu ɲáare sèl'e, na uru na ŋkɛ̀ɛge ná u e. Ka Yesu si u núruŋɔ maa jwo: 39 «Núru, ma a sì pyɛngɛ, kabwooni Kile à pyi mu á ke, ma a sà lire yyaha jwo ma pyɛngɛ shiinbil'á.» Ka nàŋi si ŋkàre kànhe funŋke e, nde Yesu à pyi u á ke, maa sà a lire yu na ntùuli cyeyi puni i.

40 Ɲyɛ tèni i Yesu à núr'a baŋi jyiil'a kɛ̂ɛnŋɛ kùŋke sanŋke na ke, ka shinɲyahara si u ɲùŋɔ bɛ̂, ɲaha na yɛ pi puni mpyi na u sigili. 41  Kile Jwumpe kàlambage kà ɲùŋufoo na mpyi wani, uru mɛge mpyi Zharusi, ka uru nàŋi si mpa niŋkure sín Yesu fere e maa u ɲáare fànha na na u shà uru pyɛnge e, 42 ɲaha na yɛ pworoŋi niŋkinŋi u mpyi u á, ná u mpyi a yyee kɛ ná shuunni kwɔ̀ ke, uru mpyi na yà, fo u mpyi na ŋko raa ŋkwûu.

Ɲyɛ Yesu niŋkareŋi Zharusi pyɛnge e, sùpyire mpyi a u kwûulo kàmpanɲyi puni na, fo na u fɛnre piye shwɔhɔl'e.

43 Ceeŋi wà na mpyi tire sùpyire shwɔhɔl'e, lùwuliŋkwombaayi mpyi u na yyee kɛ ná shuunni funŋ'i. Wempyiibii mpyi a kwɔ̀ u cyeyaare puni na, ŋka wà ɲyɛ a jà a u cùuŋɔ mɛ.

44 Ɲyɛ ka u u mpa Yesu kàntugo yyére maa bwɔ̀n u vàanɲyi zhwɔ̀ɔre na, ka yampe si ntíl'a kwɔ̀. 45 Ka Yesu si sùpyire yíbe: «Jofoo u à bwɔ̀n mii na yɛ?» Ka sùpyire puni si wá na ŋko: «Mii bà mɛ.» Ka Pyɛri si jwo: «Cyelentuŋi, mu ɲyii ɲyɛ sùpyire na t'à mu fɛnrɛ kàmpanɲyi puni na mà?» 46 Ka Yesu si jwo: «Wà kɔn'à bwɔ̀n mii na, ɲaha na yɛ mii à li kàanmucya mà li ɲya na fànhe kà a fworo mii i.»

47 Ɲyɛ ceeŋ'à li ɲya na nde ur'à pyi ke, na Yesu à li cè ke, ka u u fyá fo na ɲcyɛ̂ɛnni, maa mpa niŋkure sín Yesu fere e, nde l'à u pyi u à bwɔ̀n Yesu na ke, ná pyiŋkanni na u à uye ɲya u à cùuŋɔ tèenuuni mujye e ke, u à yire yyaha jwo Yesu á sùpyire puni ɲyii na. 48 Ka Yesu si u pyi: «Na pworo, mu dániyaŋ'à mu cùuŋɔ. Kile u yyeɲiŋke kan ma á.»

49 Mà Yesu yaha puru jwumpe na, tùnntunŋ'à yîri ɲùŋufooŋi Zharusi pyɛnge e mà pa yi jwo Zharusi á: «Kile wuuni na wá à nɔ mu pworoŋi na. Ma hà núru cyelentuŋi yaha u uye kànha u a ma mɛ.» 50 Yesu à yire lógo ke, maa jwo Zharusi á: «Ma hà raa fyáge mɛ, dá mii na kanna, mu pworoŋi sí n‑yîri.»

51 Ɲyɛ pi à sà nɔ Zharusi pyɛnge ɲwɔge na ke, Yesu ɲyɛ a ɲɛɛ sùpyaŋi wabɛrɛ u jyè ná ur'e mɛ, fo Pyɛri ná Yuhana ná Yakuba ná pyàŋi tuŋi ná pyàŋi nuŋi. 52 Sùpyire puni ti mpyi pyɛnge e ke, pire puni mpyi na myahigii súu marii ŋkwúuli pyàŋi ŋkwùŋi na. Ka Yesu si pi pyi: «Yii àha raa mɛɛ súu mɛ, pyàŋi ɲyɛ a kwû mɛ, u na ŋwúuni!» 53 Ka pi i wá na ɲcyàhali u na, ɲaha na yɛ pi à li cè na pyàŋ'à kwû.

54 Ɲyɛ ka Yesu si pyàŋi buwuŋi cû u cyɛge na, maa jwo fànha na: «Pyà, yîri!» 55 U à yire jwo ke, ka pyàŋi múnaani si núr'a jyè u e, lire tèenuuni mujye e, ka u u yîri, ka Yesu si pi pyi pi ɲjyì kan u á. 56 Ka lire kani si pyàŋi sifeebii bilibili. Ka Yesu si yi jwo pi á na pi àha nde kani jwo sùpyaŋi wà tufiig'á mɛ.