26
Pi à vùnŋɔ pwɔ Yesu na, si u bò
(Marika 14.1-2; Luka 22.1-2; Yuhana 11.45-53)
1 Ɲyɛ Yesu à kwɔ̀ puru jwumpe puni na, maa jwo u cyelempyiibil'á: 2 «Yii à li cè na cyi sanŋkii ɲyɛ canmpyaa shuunni bilereŋkwoŋi kataanni sí nɔ, pi sí Supyaŋi Jyaŋi le cye e, si u kwòro cige na si mbò.»
3 Ɲyɛ ka Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii ná Yahutuubii kacwɔnribii si sà piye bínni Kile sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe Kayifu pyɛnge e, 4 maa bɛ̂ li na si Yesu cya ɲcû ná cwɔ̀ɔre e, si u bò. 5 Pi mpyi na yi yu piy'á: «Li ɲyɛ a yaa li pyi kataanni tooy'e mɛ, lire baare e sùpyire sí n‑cânra.»
Ceeŋi wà à sìnmɛ nùguntanga wumɔ wu Yesu ɲùŋke na
(Marika 14.3-9)
6 Yesu na mpyi Bɛtani kànhe e tògofooŋi* Pìi na sɔ̂nŋi na tèni i Yesu à kàre ŋge nàŋi yyére ke, u mpyi a cùuŋ'a kwɔ̀. Simɔ bage e. 7 Mà pi yaha talyige e, ceeŋi wà à file u na ná loŋgaracwol'e† Lire cwooni mpyi a yaa ná yaage k'e, kuru mɛge ɲyɛ: «alibatiri»., li mpyi a ɲî sìnmpe nùguntanga wumpe loŋgara wumpe pà na, maa puru sìnmpe wu Yesu ɲùŋke na. 8 Ɲyɛ u cyelempyiibil'à lire ɲya ke, ka li i mpɛn pi e fo pi na ŋko: «Ŋge ŋkɛ̀ɛgɛŋi ɲùŋke ku ɲyɛ ɲaha yɛ? 9 Mpe sìnmpe mpyi na sí n‑jà n‑pɛ́rɛ wyɛ́rɛɲyahaga na, si ntaha fòŋɔfeebii tɛ̀gɛ.»
10 Ɲyɛ mpe pi mpyi na yu ke, ka Yesu si mpa puru cè, maa pi pyi: «Ɲaha na yii ɲyɛ na ŋge ceeŋi cɛ̂ɛge yɛ? Kacɛnnɛ u à pyi mii na. 11 Fòŋɔfeebii ɲyɛ naha ná yii e tèrigii puni i, ŋka mii wi ke, mii sì n‑pyi ná yii e tèrigii puni i mà dɛ! 12 U à mpe sìnmpe wu mii na, si mii cyeere bégele ɲjaha fanŋke mɛɛ na. 13 Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, Jwumpe Nintanmpe ká nɔ cyaga maha cyag'e ke, nde ŋge ceeŋ'à pyi niɲjaa ke, lire sí n‑jwo wani bà li si mpyi si ŋkwôro sùpyire funŋ'i mɛ.»
Zhudasi à bégele si Yesu le cye e
(Marika 14.10-11; Luka 22.3-6)
14 Ɲyɛ wà na mpyi cyelempyiibii kɛ ná shuunniŋi i, pi mpyi maha uru pyi Zhudasi Isikariyoti, ka uru si ŋkàre Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii yyére, 15 maa pi pyi: «Mii aha yii tɛ̀gɛ, ka yii i Yesu cû, ɲaha yii sí n‑kan mii á yɛ?» Ka pire si wyɛ́rɛfyinŋi beɲjaaga ná kɛ kan u á. 16 Mà lwɔ́ lire tèni na, ka Zhudasi si wá na pyiŋkanna caa si Yesu le pi cye e.
Kataanni ɲjyìŋi karigii ɲcwɔɔnrɔŋi kani
(Marika 14.12-21; Luka 22.7-14, 21-23; Yuhana 13.21-30)
17 Ɲyɛ bwúuruŋi niɲjirigembaaŋi kataanni canɲcyiige, ka Yesu cyelempyiibii si mpa u pyi: «Taa mu la ɲyɛ wuu u sà bilereŋkwoŋi kataanni ɲjyìŋi karigii cwɔɔnrɔ ke?» 18 Ka u u pi pyi: «Yii shà mucyinn'á kànhe funŋke e, na cyelentuŋ'à jwo na uru tèn'à byanhara, na uru la ɲyɛ si mpa kataanni ɲjyìŋi lyî ná u cyelempyiibil'e u yyére.» 19 Ɲyɛ ka cyelempyiibii si li pyi bà Yesu mpyi a yi jwo mɛ, maa kataanni ɲjyìŋi karigii cwɔɔnrɔ wani.
Yesu à jwo na uru cyelempyaŋi wà sí uru le cye e
20 Ɲyɛ yàkoŋk'à pa nɔ ke, ka Yesu si mpa ntɛ̀ɛn na lyî ná u cyelempyiibii kɛ ná shuunniŋi i. 21 Mà pi yaha ɲjyìŋi na, ka u u pi pyi: «Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, shin niŋkin na naha yii shwɔhɔl'e, ŋge u sí n‑pa mii le cye e ke.»
22 Ka puru jwumpe si cyelempyiibii yyahayi tanha sèl'e fo pi shin maha shin na u yíbili: «Mii la, Kafooŋi?» «Mii la, Kafooŋi?»
23 Ka u u pi pyi: «Ŋgemu cyɛge ku naha ná mii woge e yalyire yaage e ke, urufoo kyaa li. 24 Supyaŋi Jyaŋi ŋkwùmbaa ɲyɛ mɛ, bà l'à sémɛ u kyaa na Kile Jwumpe Semɛŋi i mɛ. Ŋka ŋgemu u sí n‑pa u le cye e ke, urufoo wuun'à kɛ̀ɛge! Urufoo zimbaaŋi mpyi na sí n‑pwɔ́rɔ u ziŋi na.»
25 Zhudasi u mpyi na sí n‑pa u le cye e ke, ka uru si u yíbe: «Cyelentuŋi, mii wi la?» Ka Yesu si u pyi: «Mu yabiliŋi u à yi jwo!»
Wwoɲɛɛge ɲjyìŋi
(Marika 14.22-26; Luka 22.14-20; 1 Kɔrɛnti Shiinbii 11.23-25)
26 Mà pi yaha pi i lyî, Yesu à bwúuruŋi lwɔ́, maa fwù kan Kile á u kyaa na, maa u kwɔ̀n kwɔ̀n a kan u cyelempyiibil'á maa jwo: «Yii ŋge shwɔ a lyî, mii cyeere ti.»
27 Lire kàntugo maa fùnɲcwokwuuni lwɔ́, ɛrɛzɛn sinmɛ mpyi l'e, maa fwù kan Kile á pu kyaa na, maa pu kan pi á maa jwo: «Yii puni pi pà bya. 28 Ɲaha na yɛ puru pu ɲyɛ mii sìshange, tunmbyaare nivɔnnte Kile à le ke, tire sìshange ki, k'à wu shinɲyahara kapegigii yàfaŋi kurugo. 29 Mii sí yi jwo yii á, mii saha sì ɛrɛzɛn sinmɛ bya mɛ, fo canŋke mii sí núru pu bya ná yii e mii Tuŋi Saanre e ke.»
30 Ɲyɛ ka pi i Kile pèente myahigii cêe maa nta a fworo bage e, maa ŋkàre Olivye cire ɲaŋke ɲuŋ'i.
Yesu à jwo na Pyɛri sí n‑pa jwo na u ɲyɛ a uru cè mɛ
(Marika 14.27-31; Luka 22.31-34; Yuhana 13.36-38)
31 Pi à nɔ wani ke, ka Yesu si pi pyi: «Niɲjaa numpilage yabiliŋi i, yii puni sí n‑fê si mii kanni yaha, ɲaha na yɛ y'à sémɛ Kile Jwumpe Semɛŋi i: “Mii sí mpànahaŋi bò, mpàkuruŋke puni sí n‑caala‡ Zakari 13.7.”»
32 Ka Yesu si núr'a pi pyi: «Ŋka mii aha ɲɛ̀ a fworo kwùŋi i tèni ndemu i ke, mii sí n‑sà yii sige Galile kùluni i.» 33 Ka Pyɛri si u pyi: «Pi sanmpii puni mɛ́ɛ ká fê, maa mu yaha, mii kyaa bà mɛ!» 34 Ka Yesu si u pyi: «Sèeŋi na mii sí yi jwo mu á, niɲjaa numpilage yabiliŋi i, ŋkùpecyiini sí mu ta mu à jwo a nɔ tooyo taanre na mu ɲyɛ a mii cè mɛ.» 35 Ka Pyɛri si jwo: «Pi mɛ́ɛ ká mpyi na sí mii bò ná mu i, mii sì n‑sìi n‑jwo na mii ɲyɛ a mu cè mɛ.» Ka cyelempyiibii sanmpii puni si yire ninuyi taha.
Yesu à Kile ɲáare Zhetisemani cikɔɔge e
(Marika 14.32-42; Luka 22.39-46)
36 Ɲyɛ ka Yesu ná u cyelempyiibii si ŋkàr'a sà nɔ cyage k'e, kuru mɛge na ɲyɛ Zhetisemani, ka u u pi pyi: «Yii tɛ̀ɛn naha mà jwo mii u sà Kile ɲáare mɛyyere ke.» 37 Ka u niŋkareŋi si ŋkàre ná Pyɛri ná Zebede jyaabii shuunniŋi i. Ka yyetanhare ná funmpɛɛnre si sìi u á. 38 Ka u u pi pyi: «Mii funŋke naha a pɛn fo na ŋko si mii bò. Yii tɛ̀ɛn naha, yii i ŋkwôro ɲyii na ná mii i.»
39 Ka u u ŋkàre yyaha yyére, maa uye wà ɲìŋke na, maa yyaha cyígile, maa Kile ɲáare na: «Tufooŋi, kampyi mu sí ɲɛɛ, na shwɔ ŋke kyaage lwɔhe mbyaŋi na. Ŋka ma hà na ɲyii wuuni pyi mɛ, ma ɲyii wuuni pyi.» 40 Lire kàntugo maa núr'a pa u cyelempyiibii yyére, mà sà pi ta pi i ŋwúuni. Ka u u Pyɛri ɲɛ̀, maa u pyi: «Yii ɲyɛ a jà a nde tèni niŋkinŋi pyi ɲyii na ná mii i mà? 41 Yii tɛ̀ɛn ɲyii na, yii raa Kile ɲáare, bà yii si mpyi si fànha ta Sitaanniŋi na, u àha ŋkwɔ̀ yii sɔ̀n ŋgà kapii na mɛ. Nàkaana baa, sùpyaŋ'à bégel'a yaha kacɛnŋkii mɛɛ na, ŋka u fành'à cyɛ́rɛ.»
42 Lire kàntugo ka u u núr'a yîri pi taan tozhɔnwogo mà sà Kile ɲáare na: «Mii Tuŋi, kampyi mii sì n‑jà n‑shwɔ ŋke kyaage na mɛ, mu ɲyii wuuni li pyi.» 43 Ka u u núr'a pa u cyelempyiibii yyére mà pa pi ta pi à ŋɔ́ɔ, pi mpyi na sì n‑jà ɲyiigii múgo n‑yaha mɛ.
44 Ka Yesu si núr'a yîri pi taan mà kàre Kile taɲarege e tontanrewogo, maa núru jwumpe ninumpe kurugo. 45 U à kwɔ̀ ke, maa núr'a pa u cyelempyiibii cyage e maa pi pyi: «Yii saha na ŋwúuni la? Yii yîri, tèn'à nɔ, Supyaŋi Jyaŋi sí n‑le kapimpyiibii cye e. 46 Yii yîri, wuu a sì, ŋge u sí mii le cye e ke, uru naha a nɔ naha.»
Yesu ɲcùŋi kani
(Marika 14.43-50; Luka 22.47-53; Yuhana 18.3-12)
47 Ɲyɛ mà Yesu yaha puru jwumpe na, ka Zhudasi si nɔ wani, uru na ɲyɛ cyelempyiibii kɛ ná shuunniŋi wà. U mpyi a pa ná shinɲyahar'e, kàshikwɔnŋwɔɔyi ná kàbiiyi mpyi pire cye e. Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii ná Yahutuubii kacwɔnribii pi mpyi a pi tun. 48 Zhudasi u mpyi na sí Yesu le cye e ke, uru mpyi a jwo a kan u cùveebil'á na: «Yii aha mii ɲya mii à sùpyaŋi ŋgemu pûr'a cû maa u shɛ́ɛre ke, uru wi. Yii i u cû.» 49 Pi à nɔ ke, ka Zhudasi si file Yesu na, maa jwo: «Fwù pìlaga na, wuu cyelentuŋi» maa u pûr'a cû. 50 Ka Yesu si u pyi: «Na cevoo, ndemu tapyige e mu à pa ke, lire pyi.» Ɲyɛ ka sùpyire sannte si file maa Yesu cû.
51 Ka Yesu cyelempyaŋi wà si u kàshikwɔnŋwɔɔge dìr'a wwû mà taha a sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe báarapyiŋi niŋgeŋke kà kwɔ̀n a cyán. 52 Ka Yesu si cyelempyaŋi pyi: «Ma ŋwɔɔni le li fwuuni i, ɲaha na yɛ ŋgemu u ɲyɛ na kàshige kwùun ná ŋwɔɔni i ke, ŋwɔɔni li sí n‑tɛ̀gɛ urufoo bò mú. 53 Taha mu na sɔ̂nŋi na mii sì n‑jà na Tuŋi pyi u mɛ̀lɛkɛɛ kàshicyeye kɛ ná shuunni tùugo naha mii á numɛ, pi i nte sùpyire tun mɛ? 54 Ŋka lire ká mpyi, ɲje y'à jwo Kile Jwumpe Semɛŋi i ke, di yire sí n‑fûnŋɔ n‑jwo yɛ?»
55 Ka Yesu si jwo sùpyir'á: «Yii à pa mii fye e ná kàshikwɔnŋwɔɔyi ná kàbiiyi i mpa ɲcû, mu à jwo kakuumpyi u ɲyɛ mii. Mii mpyi maha sùpyire kâlali Kileɲaarebage e canŋa maha canŋa, yii sí ɲyɛ a mii cû mɛ. 56 Ŋka nde mpyiŋi sí Kile tùnntunmpii jwumpe fûnŋɔ.»
Ɲyɛ ka Yesu cyelempyiibii puni si fê, maa u yaha.
Yesu na ɲyɛ yukyaabii cye e
(Marika 14.53-65; Luka 22.54-55, 63-71; Yuhana 18.13-14, 19-24)
57 Mpii pi à Yesu cû ke, ka pire si ŋkàre ná u e Kile sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe Kayifu yyére. Kile Saliyaŋi cyelentiibii ná Yahutuubii kacwɔnribii mpyi a bínni wani. 58 Mà pi yaha pi i ŋkɛ̀ɛge ná Yesu i, Pyɛri à tɛ̀ɛn laage e, marii sì pi fye e fo mà sà jyè sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe pyɛnge e, maa sà ntɛ̀ɛn pyɛnge saɲcwɔnsigibii shwɔhɔl'e, si karigii sanŋkii toroŋkanni ɲya. 59 Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii ná yukyaala kuruŋke shiinbii puni mpyi na pyiŋkanna caa si Yesu cɛ̂ɛgɛ ná kafinare e, si u ta mbò§ Mà tàanna ná Yahutuubii saliyaŋi i, li mpyi a ɲwɔ mà kyaa cwɔɔnrɔ numpilage e mɛ. Mà bâra lire na, kani li mpyi na sí n‑jà n‑pa ná kwù i ke, lire mpyi maha yaha canmpyaa shuunni si ntòro. Tèni i pi à Yesu yíbe ke, pi ɲyɛ a tòro cyire kurigil'e mɛ.. 60 Ali mà li ta shinɲyahara mpyi a yà jwo, ŋka pi ɲyɛ a ɲùŋɔ sèe wogo ta ŋkemu ku sí mpa ná l'e u bò mɛ. Ka shiin shuunni si ŋkwɔ̀ a pa jwo: 61 «Ŋge nàŋ'à jwo na uru sí n‑jà Kileɲaarebage jya, si núru ku faanra canmpyaa taanre funŋ'i.»
62 Ka sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe si yîri maa Yesu pyi: «Mpe jwumpe puni p'à jwo mà yyaha tíi ná mu i ke, ɲaha mu u à cè p'e yɛ?» 63 Ka Yesu si fyâha. Ka sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe si u pyi: «Kile ɲyii wuŋi mɛge na, kâa wuu á, maa yi jwo wuu á kampyi mu u ɲyɛ Kile Niɲcwɔnrɔŋi, maa mpyi Kile Jyaŋi?»
64 Ka Yesu si u pyi: «Ɲje mu à jwo ke, yire yi. Ŋka mii sí yi jwo yii á, mà lwɔ́ numɛ na, yii sí Supyaŋi Jyaŋi nintɛɛnŋi ɲya Kile Siŋi Punifoo kàniŋɛ cyɛge na. Yii mú sí u nimpaŋi ɲya ɲahaɲyi i mà yîri nìɲyiŋi na.»
65 Yesu à puru jwo ke, ka sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe lùyiri wuŋi si u yabiliŋi vàanntinŋke cwɔn* Yahutuubil'á, sùpya ká jwumɔ jwo Kile na, mpemu ɲyɛ a yaa pu jwo u na mɛ, mpii pi a puru jwumpe lógo ke, pire maha yîri maa pi vàanɲyi cwɔn., maa jwo: «U à Kile mɛge kɛ̀ɛge, wuu saha ɲyɛ a tîge wà ɲwɔjwumɔ kurugo mɛ. Yii à u Kile mɛkɛɛgɛ jwumpe lógo. 66 Ɲaha yii ɲyɛ na sɔ̂nŋi yɛ?» Ka pi i u pyi: «U à yaa u bò.» 67 Lire kàntugo ka pi i ntilwɔhe wà u yyahe e, maa kaŋkuruyo cyán u e, ka pìi si kantawahii bwɔ̀n u e, 68 maa jwo: «Kile Niɲcwɔnrɔŋi, mu ɲyɛ a jwo na mu na ɲyɛ Kile tùnntunŋi mà? Ŋge u à mu bwɔ̀n ke, uru mɛge yyere wuu á!»
Pyɛri à jwo na uru ɲyɛ a Yesu cè mɛ
(Marika 14.66-72; Luka 22.56-62; Yuhana 18.15-18, 25-27)
69 Pyɛri nintɛɛnŋi mpyi pyɛnge e ntàani na, ka báarapyicwoŋi wà si file u na maa jwo: «Mu mú mpyi ná Galile kùluni shinŋi Yesu e!» 70 Ka Pyɛri si yi kyáala sùpyire puni ɲyii na, na: «Mii nàha à mu jwumpe yyaha cè mɛ.»
71 Lire kàntugo ka Pyɛri si yîr'a kàre pyɛnge tajyiɲwɔge yyére. Ka báarapyicwoŋi wabɛrɛ si u ɲya, mpii pi mpyi wani ke, maa jwo pir'á: «Ŋge nàŋi mpyi ná Nazarɛti kànhe shinŋi Yesu e.» 72 Ka Pyɛri si núr'a yi kyáala na: «Mii à kâa na mii ɲyɛ a ŋge nàŋi cè mɛ!»
73 Tère nimbiler'à tòro ke, mpii pi mpyi wani ke, ka pire si file Pyɛri na, maa jwo: «Nàkaana baa, mu na ɲyɛ pi wà, mu ɲjini lwɔ́ŋkanni naha a li cyêe.» 74 Ɲyɛ ka Pyɛri si jwo: «Kampyi mii à ŋge nàŋi cè, Kile kà na yaha mɛ!» Ka ŋkùpooŋi si ntíl'a mɛɛ sú.
75 Ka Pyɛri funŋke si ɲcwo Yesu jwumpe niɲjwumpe na na: «Ŋkùpecyiini sí mu ta mu à jwo a nɔ tooyo taanre na mu ɲyɛ a mii cè mɛ.»
Ɲyɛ ka Pyɛri si fworo pyɛnge e maa sà mɛɛ sú sèe sèl'e.
*26:6 Pìi na sɔ̂nŋi na tèni i Yesu à kàre ŋge nàŋi yyére ke, u mpyi a cùuŋ'a kwɔ̀.
†26:7 Lire cwooni mpyi a yaa ná yaage k'e, kuru mɛge ɲyɛ: «alibatiri».
‡26:31 Zakari 13.7
§26:59 Mà tàanna ná Yahutuubii saliyaŋi i, li mpyi a ɲwɔ mà kyaa cwɔɔnrɔ numpilage e mɛ. Mà bâra lire na, kani li mpyi na sí n‑jà n‑pa ná kwù i ke, lire mpyi maha yaha canmpyaa shuunni si ntòro. Tèni i pi à Yesu yíbe ke, pi ɲyɛ a tòro cyire kurigil'e mɛ.
*26:65 Yahutuubil'á, sùpya ká jwumɔ jwo Kile na, mpemu ɲyɛ a yaa pu jwo u na mɛ, mpii pi a puru jwumpe lógo ke, pire maha yîri maa pi vàanɲyi cwɔn.