8
Jena ruwimela a'pálirigo bilé mukí chátiri nóchame alé napu Esusi ajtile
1 Esúsika simile alé rabomi alé a'bé napu ju Rusaleni anilichi napu we'ká jale rojá Olibo anilime. 2 'Lige melénala 'ma che'lisá, Esúsika alé wa'lú re'obachi ra'pichí simile. Suwábaga ralámuli napu alé wa'lú re'obachi ra'pichí mochile a'bemi jábale alemi napu Esusi sébachi, 'liko Esusi alé asíbale 'lige benírale. 3 A'lige alué we'ká benírame napu Moisesi ra'ichálila benírame nile 'lige aminami jaré bariseo bilé mukí a'pale alé. Alué mukika bilénami rewirúgame nile uché bilé rió 'yuga gojchichi napu tabilé alué bo'né mukí 'yula nile. 'Lige alé nasipa elale. 4 'Lige anéliru Esusi:
―Mué benírame, ye mukika cha'pirú gojchiá bo'ígichi bilé rió 'yuga napu tabilé bo'né 'yula nílige. 5 Moisesi ra'ichálila anime júturu me'liame ko rejtete basibuga bilé mukí ala'sime napurigá 'sile ye mukí. ¿Mueka chonígó?
6 Alué ralámuli benírame 'lige bariseo alarigá rukele. Alué ralámulika pe najkigá nokáligime napurigá Esusi se'wináriga animela tase napurigá anile Moisesi, 'lige gastigáriniliga nokale Esusi se'winá anisáká.
'Liko Esusi rojpóchiga wijchí e'nagá asíbale 'lige osale makúsate wijchí we'echi. 7 'Lige alué we'ká benírame 'lige bariseo aminabi rukele, 'lige Esusi o'weti ilísiga alué ralámuli mochígichi e'nele 'lige anele:
―Apiépiri napu tabilé resí 'sika ilírome ju, alué bajchá basibúmili ju ye mukí.
8 Uchéchigo ku rojpóchiga asíbale 'lige abichilubi osale wijchí we'echi. 9 'Lige ralámuli akisá alanichi Esusi, 'liko alué ralámuli simíbale. Bilé bajchá simile 'lige uchéchigo bilé. Abé bajchá simíbale alué abé o'chérame ralámuli.* Siné kachi alué ralámuli alué mukí 'yuga okórigiréko. 'Ma bi'neli rejpile Esusi alé pe alué mukicho 'yuga napu bijí alé ilile. 10 A'lige Esusi o'weti ilísiga, 'lige rukele:
―¿Koche simíbale? Tabilé 'wesi i'tékuru napu mué bajsibuga me'linálile.
'Lige alué mukika regá nejele:
11 ―'Ma tabilé 'wesi i'té.† Jaré osilí 'we 'ya osirúgime tabilé uchúkame ye osilí napu ju 7:53-8:11.
'Lige Esúsika anele:
―Néchigó tabilé che olámala mué. Jípeko simigá 'lige tase se'winá 'sika einawa.
Jena ruwimela Esusi ruwíligo napurigá ra'ósali ko bo'né
12 'Liko Esusi uchéchigo ra'íchale alué ralámuli 'yuga alé ra'pichí, regá ra'íchiga:
―Ne júkuru napu ra'ósili nejime ju jena gawichí. Pe necho ju ralámuli gu'írime Onorúgame 'yuga na'tálichi. Alué napu ne'chí oyérame ju, alueka 'la nílimala Onorúgame nila 'nátili napurigá 'la machimela churigá ko Onorúgame, 'lige aminami napurigá 'la machimela chieti ko ralámuli cha nokame. Alué ne'chí oyérame ka tabilé Remónisi 'yuga na'támala. Alueka tabilé chónagachi niraga e'yénamala.
13 'Liko alué bariseo regá anele:
―Mueka ruwí churigá ko mué bo'nepi. Tabilé najtékame ju alarigá. Rokáré bilé rió napurigá ruwimela churigá ko mué.
14 A'lige Esusi regá anele:
―Tabilé chéré rekó bo'nepi ruyé ne churigá ko ne. Ye ra'íchali napu ruwí ne 'we najtékame ju. Neka 'la machí kochiénaka nawagó ne 'lige kochiena simea ne, 'émika pecha machígó kochiénaka nawagó ne 'lige kochiena simea ne. 15 'Émika tabilé e'wame ju napu aní Onorúgame, 'émika pe e'wame ju napu aní ralámuli. Neka 'la e'wame ju napu aní Onorúgame 'lige tabilé gustisia olame ju ne ralámuli. 16 Ne gustisia olásaká jaré ralámuli, 'lige napu ne ruimeli ju 'la bijchiá nímala, néchigó 'yuga ajtigámpá alué Wa'lula O'nó napu ne'chí jula. 17 'Emi bariseo nila ra'íchalika anime júkuru: napu'lige oká rió 'la a'chigóriga ruwisá bilé ra'íchali, 'la najtékame ko alué ra'íchali napu ruwí alué ralámuli. 18 Neka ruwíguru napu nocha ne bo'né 'lige alué ne O'nola napu júlale ne'chí ruwíguruchigó napu nocha ne. Alekeri 'la najtékame ju napu ne ruwí.
19 'Liko rukéliru Esusi alué ralámulite:
―¿Kochiena ajtí mué o'nola?
'Lige Esúsika regá anele:
―'Émika tabilé machí chieri ko ne, 'lige tabilé machí chieri ko ne O'nola. 'La machime nísaká 'emi chieri ko ne a'lígeko 'la machimeli ke 'emi chieri ko ne O'nola.
20 Esusi ye ra'íchali ruwile alé wa'lú re'obachi alé ra'pichí iligá alé napu enomí ajchame nile ralámuli Onorúgame kógiga. A'lige tabilé 'wésite cha'píliru Esusi, tabiléchigo 'cho sébachi níligame raweli napurigá cha'piboa Esusi.
Jena ruwimela alué ralámuli cha nokame tabilé siné simámili ko napu ajtí Esusi
21 'Liko Esusi regá anele:
―Neka simela 'lige 'émika ne'chí 'yáamala, 'lige suwimela 'emi tabilé bi'wigá chátiri 'nátili. 'Émika pecha gainámalawé simiba napu ne simeli ju.
22 'Lige alué ralámuli jurío e'wélala regá anile:
―Alué rioka ruwíguru tabilé siné gaináwaráo simiba ramué alé napu simeli ju alué bo'né. ¿Pe bo'nepi me'lináliga aniéréma? ¿Ala'síniliga aniéréma napurigá tabilé rewibómpá ramué simásiga alué 'yasia?
23 Esúsika regá anele:
―'Émika pe napurigá ralámuli jena wijchimoba mochígame alarigá 'nátame ju. Neka napurigá Onorúgame alarigá 'nátame júkuru. 'Émika jena wijchimoba ejperégame júkuru. Neka jena wijchimoba bejtégame ju, nobi 'pa rewagáchika nawágame júkó ne. 24 Neka 'ma 'la aniéturu suwimeo 'emi tabilé 'la bi'wigá alué chátiri 'nátili, 'emi 'yuga rejpimio alué chátiri 'nátili. Tabilé bijchígasaká 'emi ne ko napu aní ne 'liko suwimela 'emi chátiri 'nátili 'yuga.
25 'Lige alué ralámuli jurío regá rukele:
―¿Chieri ju mué?
'Lige Esúsika regá nejele:
―Neka 'ma ruwíturu 'yabé bajchibé rawé. 26 We'ká e'karúgame ra'íchali nerú napu tabilé ruimé néká rekó ne 'emi saíla niraga ra'íchie, 'we cha nokágame kórigá 'emi, nobi tabiléchigo ruiméligó ne napu ne bo'né 'nata. Jena wijchimóbaka pe napu aké ne alué wa'lula ra'ichálila, pe aluecho ruwimela ne. Alué wa'lula napu júlale ne'chí, alueka nabí 'la tabilé 'yégiga ra'íchame ju.
27 Alué ralámuli tabilé machile alué O'nó Onorúgame olagá anió. 28 'Lige Esusi regá anele alué ralámuli:
―Jípeko napurigá bilé rió, alarigá ju ne napurigá 'emi. Napu'lige ne gulusichi ujchagá me'lisuga, ne napu ju Onorúgamete nulérigime 'pa rewagáchika napurigá rió neraga, 'lige 'ma ku rewagachi simisá ne, a'lige kulí machimela 'emi ne ko napu ne koriání ne bo'né.‡ Esúsika pe ruwime ke anile Onorúgame ko bo'né. Neka tabilé 'wesi nóchali newame ju ralámuli na'tálilate. Neka pe napurigá nuleru O'nó Onorúgamete, pe alarigacho nóchame ju ne. 29 Alué napu ne'chí jula, ne 'yuga ajtí jena wijchimoba. Ne O'nola tabilé bi'neli a'ré ne'chí. Neka nabí 'la sébali olame ju napu 'la galeme ju alué bo'né, alekeri jena ajtí ne'chí 'yuga.
30 Ye ra'íchali ruyá ilígichi Esusi, we'ká ralámuli 'la bijchígale. 'La bijchígale alué rió ko napu korílige bo'né.
Jena ruwimela we'ká ralámuli 'we chátiri 'nátali cha'pime níligo
31 'Liko Esusi regá anele alué ralámuli jurío napu 'la bijchígile alué Esusi ra'ichálila:
―'Emi aminabi cha'písiga nokísasaká ye ra'íchali ne ra'ichálila, a'lígeko 'la bijchiá ne'chí oyérame nímala 'emi. 32 A'lige 'we 'la machimela 'emi 'la bijchiá ra'íchali. 'Lige tabilé cha'piruga mochímala 'emi alué Remónisi na'tálilate. 'Lige tabilé nochámala 'emi pe napurigá ralirúgame niraga.
33 'Lige alué ralámuli juríoka regá anile:
―Ramueka Abraámi rijimala niru 'we 'ya bejtégame. 'Lige tabilé siné napurigá ralirúgame ralámuli niru ramué bilé wa'lúlate. A'lígibeché, ¿chonigá alaníché mué napurigá bilé wa'lúlate ralirúgame ralámuli nírigo ramué? Peka ralirúgame nírigichi ramué.
34 'Lige Esúsika regá anele:
―Neka tabilé 'yégiga aníguru. Bilé rió 'we resí 'sime, alué rioka chátiri 'nátalite cha'pirúgame júkuru. 35 Bilé rió 'la bo'né o'nola ranálaka 'la lisensia nígame ju napurigá nulámala bo'né bejtélachi a'chigóriga napurigá bo'né o'nola, 'lige bilé pe ralirúgame, alueka tabilé lisensia nígame ju napurigá nulámala alé galírale. O'nó mukusáká, pe bo'né inolacho niga rejpímala alué o'nola nila. 36 'La námasaká 'emi ne ra'ichálila, 'liko 'la Onorúgame 'kúchila nímala 'emi, tase napurigá bilé rió ralirúgame nímala 'emi. 37 Neka 'la machí Abraámi rijimala ko 'emi, nobi tabiléchigo bijchíginiligó 'emi napu ruwí ne, 'lige alekeri 'émika 'ma me'linali ne'chí. 38 Neka 'la sébali oláguru napu ne O'nola nulé ne'chí. 'Lige 'émika 'la sébali oláguru napu 'emi o'nola nulé.
39 Alué ralámuli juríoka regá anele:
―Ramueka Abraámi rijimala niru. Alueka pe napurigá ramué o'nola, alarigá ju.
Nobi Esúsika regáchigo anélekó:
―'Emi 'la bijchiá Abraámi rijimala nísaká, a'chigóriga nokimélaké 'emi napurigá 'sile Abraámi. 40 Neka tabilé 'yégiga ruwíguru churigá benírigo Onorúgame ne'chí, nobi abirigáchigo 'ma me'lináligo 'emi ne'chí. Abraámika tabilé siné alarigá 'sile. 41 'Émika a'chigóriga nokáguru napurigá nokame nile alué 'émi o'nola.
'Lige alué ralámuli juríoka regá anele:
―Ramueka 'la bijchiá Onorúgame 'kúchila niru. Tabilé waná o'nógame. Ramueka pe bi'lepi Wa'lula O'nógame niru napu ju Onorúgame.
42 'Lige Esúsika regá anele:
―'La bijchiá Onorúgame 'kúchila nísaká 'emi, a'lige 'emi 'la ganíliga etémiliké 'emi ne'chí, neka Onorúgamechika nawágame kame 'lige nocha ajtí ne jena nóchali napu bo'né Onorúgame 'ya ne'chí. Neka tase pe bo'né 'nátaga nawá jena wijchimoba. Alué napu ne'chí jula, alué 'smi ne'chí ajchá jena. 43 ¿Chonigá tabilé námaché 'emi napu ruwí ne? ¿Tabilé akénili ne ra'ichálila? 44 'Émika Remónisi 'kúchila júleké 'liko, 'lige 'we a'lá e'wéguru 'emi napu nulá alué 'emi o'nola. Remónisika 'we nejkógame ju we'ká ralámuli me'ágame 'lige tabilé siné 'la bijchígame ju alué 'la tabilé 'yégali ra'íchali. Alueka tabilé pe'tá bijchigi alué 'la semátiri ra'íchali 'la tabilé 'yégali. Alué ju 'la bijchiá 'yégame me'tigá suwábaga, 'lige o'nola ju suwábaga ralámuli napu 'yégiga ra'íchame ju. Alueka senibí napu ra'icha, pe 'yégalicho ra'íchame ju. Alieri ju alué Remónisi. 45 Neka tabilé 'yégiga ruwíguru 'lige 'émika tabilé bijchíginili ye ne nila ra'íchali. 46 ¿Chieri 'emi 'la machígó ne cha 'sika ilírome ka? Ruisígó. Neka peka siné 'yégiga ra'íchame kachi, 'lige ¿chonigá tabilé bijchígibeché 'emi napu aní alué ra'íchali? 47 Bilé ralámuli napu 'la Onorúgame ranala ju, alueka 'we a'lá gepume ju Onorúgame ra'ichálila. 'Émika tabilé gepúnilime ju ye ra'íchali, tabilé Onorúgame 'kúchila kame 'emi.
48 'Liko alué ralámuli jurío regá rukele:
―¿Tabilé bijchiá ju alé wa'lú ejiro Samaria anilichi bejtégame ko mué?§ E'nesi glosario «samaritanos». 'Lige ¿remónisi u'kuchípala alawala ajchágame ju mué?
49 Esúsika regá nejele:
―Neka tabilé remónisi u'kuchípala alawala ajchágame ju. Neka 'la nirame ju ne O'nola, nobi 'émika tabiléchigo nirágó ne'chí. 50 Napu'lige semá 'sichi ne, neka tabilé najkigá 'smi napurigá ralámuli wa'lula neraga etémala ne'chí. Abiena ajtí uché bilé napu najkí napurigá ralámuli 'la wa'lula neraga etémala ne'chí 'lige 'we a'lá niraga. Alué napu gustisia olame ju ralámuli, alueka Onorúgame ju. 51 Neka tabilé 'yégiga aníguru, 'la bijchiá ju napu ruwí ne. Bilé rió 'la sébali olásaká napu nulá ne nila ra'íchali, alué rioka tabilé siné mukumela.
52 Regá anile 'liko alué ralámuli jurío:
―Jípeko abé 'la bijchiá mayelia bilé remónisi ajchágame ko mué. 'Ma mukule Abraámi 'lige alué 'ya mochígame ralámuli napu ruwime nile napu anele Onorúgame, 'lige mueka aní: «Bilé rió 'la sébali olásaká napu nulá ne nila ra'íchali, alué rioka tabilé siné mukumela.» 53 ¿Mueka abé najtékame ju me'tigá alué Abraámi napu ramué rijimala ju, alué napu 'ya asale jena? Alueka 'ma 'ya mukule 'lige alué ralámuli napu ruwime nile napu anele Onorúgame 'ya mochígame abiénachigó 'ma suwile. ¿Mueka chieri korígó mué bo'nepi?
54 'Lige Esúsika anele:
―Bo'né anisáká ne 'we najtékame ko ne, 'lige 'we a'wágame ko ne, wa'lú nígame ko ne a'walí, a'liko tabilé najtékame ju alué ra'íchali. Neka tabiléchigo alarigá anígó. Ne O'nola Onorúgame ju napu aní 'we najtékame ko ne, 'lige alué ju napu ne'chí 'ya iwérali. 'Émika abiena alaníchigó 'emi O'nola ko alué Onorúgame. Aba alué ju napu 'we a'lá niraga eté ne'chí. 55 'Émika tabilé machí alué Onorúgame nobi neka 'we a'lá machígó. Ne anisáká tabilé machime ko ne alué Wa'lula Onorúgame, 'liko 'we 'yégame nímili ke ne napurigá 'emi. Neka 'láchigo machígó alué Onorúgame 'lige 'la sébali olame ju ne napu ne'chí nulé Onorúgame. 56 'Emi rijimala, alué napu 'we 'ya bejtégame nile, Abraámi anilime, 'we ra'sáligá asale, alueka 'máchigo 'la machigá asáligame siné rawé nawámili níligo ne jena wijchimoba. Alueka etele ne'chí, alekeri 'we ra'sálále.
57 'Lige alué ralámuli juríoka regá anile:
―Mueka pecha malígisa makué bamígame júkó, 'lige mueka 'la etégorí alué Abraámi. Napu'lige bejtele alué Abraámi jena 'ma we'ká siento bamí júkuru.
58 ―Neka 'la bijchiá aní ―anile Esusi― tabilé 'cho ochérachi Abraámi, neka 'ma jena ajtigéturu. Neka nabí jena ajtime ju.* Esusi aniá «Neka nabí jena ajtime ju», pe ruigá anile Onorúgame ko bo'né. Alarigá ju.
59 'Liko rejté 'wile alué ralámuli jurío Esusi basibumia, nobi Esúsika simile alé nasipa we'ká jágichi ralámuli alé ra'pichí wa'lú re'obachi.
*8:9 Siné kachi alué ralámuli alué mukí 'yuga okórigiréko.
†8:11 Jaré osilí 'we 'ya osirúgime tabilé uchúkame ye osilí napu ju 7:53-8:11.
‡8:28 Esúsika pe ruwime ke anile Onorúgame ko bo'né.
§8:48 E'nesi glosario «samaritanos».
*8:58 Esusi aniá «Neka nabí jena ajtime ju», pe ruigá anile Onorúgame ko bo'né.