22
Hehanhuhũ toryva
(Lucas 14.15-24)
1 Jesus'ga g̃a mbo'ea'javi he'yiva'ea pyvõ ojo'java'ea pyvõ javo g̃a pe:
2 —Marã hekoi kiro Tupana'ga rekorame yvyakotyve'g̃a nduvihavuhuhetero g̃a nderekovo? A'ea rehe po ti ji pe mbo'ei ikwahavuka pe me imombe'gwovo a'ea'java'ea, ei ga. G̃anduvihavuhu'ga japoi toryva tahembireko ti jira'yra'ga javo, ei Jesus'ga imombe'gwovo. 3 Ojipyrive'g̃a pe g̃anduvihavuhu'ga ei: “Peho ti javo g̃a pe – kiroki g̃a ji g̃a momoranduvipe – tuhu ti g̃a kiro toryvi pe javo.”
—“Kwa,” ei g̃a ogwovo. G̃a vahemame g̃a pyri imombe'gwovo g̃a ndohopotari reki toryvi pe, ei Jesus'ga.
4 —A'ero ikwahavame g̃anduvihavuhu'ga ojipe'g̃a mbuhurukari ojipyri ojipyrive'g̃a jitehe. “Peho ti javo g̃a pe – kiroki g̃a ji g̃a momoranduvipe. Tuhu ti g̃a kiro toryvi pe. G̃a pe ti pe'ji: ‘Pehendu ti! ei ga pe me. Amboavujikweruka ji toryva. Ajuka ji yuranuhũa'javuhuva'ea bois bezerros reheve – kiroki a'ea ji amboky'rauhu. Amboavujikwepavuka ji mbatera, ei ga pe me. Kirog̃we tuhẽ ti pejo toryvi pe hepiaga jira'yra'ga hembirekorame, ei ga pe me.’ Nahã ti pe'ji g̃a pe,” ei ga ojipyrive'g̃a pe g̃a mondovo, ei Jesus'ga.
—“Kwa,” ei g̃a ogwovo. 5 G̃a pyri g̃a vahemi imombe'gwovo g̃a pe a'ero. Ndojapyakai g̃a g̃anhi'ig̃a rehe ohoe'yma toryvi pe, ei Jesus'ga. Oporavykya rehe reki g̃a hoi. Ojipe'ga oho ko pe. Ojipe'ga oho ima'eamo mbatera, ei Jesus'ga. 6 Ojipe'g̃a, ojigwaraita gwuvihavuhu'gapyrive'g̃a ndehe, g̃a g̃a pyhygi g̃a jukavo, ei Jesus'ga.
7 —Ikwahavame g̃anduvihavuhu'ga nhimonha'ngai. A'ero ga osoldados'g̃a mondoi g̃a pyri g̃a moka'nhymbavuka imbokajuka g̃acidade, ei Jesus'ga.
8 —Ojipe'g̃a pe ojipyrive'g̃a pe g̃anduvihavuhu'ga ei: “Amboavujikwe pa ji toryva novĩa. Kiroki g̃a pe ji a'e tuhu ti g̃a javo – g̃ahã oko te'varuhu reki upotare'yma,” ei ga, ei Jesus'ga. 9 “Peho ti pepukuhua rupi nanani a'ero,” ei ga. “Pe'ji ti pevove'g̃a pe: ‘Pejo ti toryvi pe. Nhanderuvihavuhu'ga oapo toryva tahembireko jira'yra'ga javo.’ Nahã ti pe'ji g̃a pe nhaporemo g̃a ndepiagame,” ei ga, ei Jesus'ga.
10 —“Kwa,” ei g̃a. Pepukuhua rupi g̃a hoi a'ero g̃a ndepiaga g̃a mono'ono'ombava, ei Jesus'ga. Ite'varuhuve'g̃a g̃a omono'õ pyryve'g̃a ndeheve g̃a nderovahema toryvi pe. Nahã he'yjuhuve'g̃a nduri hepiaga toryva. Ohygahi g̃a toryva rehe gara'yra'ga hembirekorame, ei Jesus'ga.
11 —Toryva repiave'g̃a pyri g̃anduvihavuhu'ga hogahoi g̃wonga pe g̃a ndepindepiaga onhi'ig̃a g̃a pe, ei Jesus'ga. G̃a ndepindepiagame ga ojipe'ga repiagi. Gapira ko tapy'ynhapipyryva rũi – kiroki toryva repiagame g̃a ndopo'rui, ei Jesus'ga. 12 Nurã g̃anduvihavuhu'ga ei ga pe: “Kwãi,” ei ga ga pe. “Tapy'ynhapipyryva rũi ko nde eremongi. Marã nde ruri avo ekiavo toryva repiaga naerũ?” ei ga ga pe, ei Jesus'ga.
—Nonhi'ig̃i reki ga. 13 A'ero g̃anduvihavuhu'ga ei ojipyrive'g̃a pe: “Pekwa ti gapya gapoa reheve! Peroho ti ga agwa hugwi ga momboa ypytunahiva pype. Pevo po ti ga jehe'oi ojihe onhimonha'ngavo hahyrame ojive nehẽ,” ei ga, ei Jesus'ga imombe'gwovo.
14 —A'ea ji amombe'u ikwahavuka pe me, ei Jesus'ga. Nahã Tupana'ga g̃a nderekoukari okorame yvyakotyve'g̃a nduvihavuhuhetero, ei Jesus'ga imombe'gwovo. A'ereki he'yjuhuve'g̃a pe Tupana'ga ei: “Herejo. Ejiko ti ji rehe ekovo jireheva'ero. Tako ti ji nderuvihavuhuhetero,” ei Tupana'ga, ei Jesus'ga. Ndahe'yive'g̃a reki ojiko Tupana'ga rehe okovo gareheva'ero, ei Jesus'ga.
César'ga rembiapoa itambere'ia
(Marcos 12.13-17; Lucas 20.20-26)
15 Fariseus'g̃a ndopotari Jesus'ga imombe'urame nahã hekoi kiro Tupana'ga rekorame g̃anduvihavuhuhetero javo. A'ero g̃a hoi Jesus'ga hugwi. Ojohupe g̃a nhi'inhi'ig̃i.
—Tihepia ti Jesus'ga reaporog̃ita. Mara'ngu po ti ga onhimbotegweteavouka nhande ve ga nhi'ig̃ame nehẽ? ei g̃a ojohupe.
16 A'ero g̃a g̃wemimbo'ehara'g̃a mondoi Jesus'ga pyri Herodes'gareheve'g̃a ndeheve nahanahã ti pe'ji Jesus'ga pe javo.
—Kwa, ei g̃a. Nahã po ti ore ga moandyandyi nehẽ.
Kiro g̃a hoi a'ero Jesus'ga pyri. Ovahemame g̃a nhi'ig̃atui Jesus'ga pe timoandyandyi ti ga javo.
—Orembo'eharamo nde eremombe'ukatu mbatera, ei g̃a ga pe. A'itituhẽva'ea rehe nde ore mbo'e. Tupana'ga remimbotarimova'ea rehe nde erembo'e katu, ei g̃a Jesus'ga pe. A'ea rehe jate nde rekoi ekyhyjie'yma ojipe'g̃a hugwi ekoe'yma huvihava'g̃a ndehe jate. Nderekoi nde embohetetehea rehe no, ei g̃a ga pe. 17 Nurã ore ei nde ve torembo'e ti javo. Marã ndereaporog̃ita? César'gareheve'g̃a e'i: “Pemondomondo ti itambere'ia César'ga pe nhanderuvihavuhu'ga pe ga imono'og̃ukarame,” ei g̃a. Mara'ngu po nde javo: “Timondo ti”? Mara'ngu po nde javo: “Timondoyme ti”? ei g̃a Jesus'ga pe.
18 Ojohupe g̃a ei:
—“Tapemondoi ti César'ga pe,” e po ti ga nhande ve nehẽ hamo, ei g̃a ojohupe. A'ero po ti nhande ga'eagwera mombe'ui César'ga pe nehẽ. A'ero po ti César'ga onhimonha'nga ga rehe nehẽ, ei g̃a ojohupe.
Jesus'ga ombaragwaha omoandyandyipotara rehe. Nurã ga ei g̃a pe:
—Ahemoandyiva'ero maranameuhũ pe ipotari nhimbote'vara nhirembi'ea rupi? ei Jesus'ga g̃a pe. 19 Pehepiuka ti ji ve itambere'ia – akoja pe g̃a ei: “A'ea ti pemondomondo nhanderuvihavuhu'ga pe.” A'ea pehepiuka ji ve, ei Jesus'ga g̃a pe.
A'ea g̃a heruri ga pe a'ero.
20 Kiro Jesus'ga ei g̃a pe:
—Ma'g̃a ra'angava hehe? Ma'g̃a ndera g̃a okwatija inog̃a hehe? ei Jesus'ga.
21 A'ero g̃a ei:
—César'ga ra'angava. Garera tuhẽ g̃a okwatija inog̃a hehe, ei g̃a.
A'ero Jesus'ga ei g̃a pe:
—Pemondoa'ja ti César'ga rembiapoa ga pe a'ero. Tupana'ga rembiapoa ki a'e te pemondoa'ja Tupana'ga pe, ei ga g̃a pe.
Yvyakotyve'g̃a pe Jesus'ga ei Tupana'ga rembiapoa tonhimondo ti g̃a onhikwava'eg̃a ga pe javo.
22 Henduvame g̃a nhimomby'ai tegwete gamoandyihava javo. A'ero g̃a hoi ga hugwi ogwovo.
Ombogwerahavirẽ omanove'g̃a nahembirekoa'javi
(Marcos 12.18-27; Lucas 20.27-40)
23 A'ea rupi jitehe saduceus'g̃a nduri Jesus'ga pyri. Saduceus'g̃a ndogweroviari omanove'g̃a mbogwerahava. Kiro g̃a nduri Jesus'ga pyri ovahema. A'ereki g̃a e'i ojohupe:
—Mara'ngu po ti Jesus'ga onhimbotegweteavouka nhande ve ga nhi'ig̃ame nehẽ? ei g̃a ojohupe.
24 A'ero, orembo'eharamo javo, g̃a ei Jesus'ga pe:
—Ymyahũ Moisésva'ea okwatija hako tokwaha ti g̃a javo. Aherembikwatijara e'i:
“Po akwaimbae'ga manoi ta'yre'ymame g̃wembirekohẽa pe,
a'ero ti gairũ'ga tahembireko hẽa pavẽi.
Ta'y ti ga hẽa pe nhiirũva'ea togwereko gwakykwepohara'g̃a javo.”
A'ea Moisésva'ea ikwatijari hako, ei g̃a Jesus'ga pe.
Kiro g̃a imombe'ui omanove'g̃a Jesus'ga pe.
25 —Ymya seteva'ea ruvi avo onhoirũva'ea kako, ei g̃a Jesus'ga pe. Ojihuvypyva'ea rembirekoro kako. Ndata'yri ahe kunhangwerava'ea pe. Aerẽ akwaimba'eva'ea manoi, ei g̃a. A'ero aheakoindava rembirekoro aherembirekokwerava'ea pavẽi oirũva'ea py'rovo Moisésva'ea nhi'ĩpo'ruavo. 26 Na jitehe aheakoindava pe a'ero. Omano ahe ta'yre'yma aherembirekokwerava'ea pe, ei g̃a. Na jitehe jarava'ea onhoirũva'ea nhaporemo ahe rembirekoro aherembirekokwerava'ea pavẽi. Ndata'ypavi reki seteva'ea aherembirekokwerava'ea pe. Omanomba ahe kako. Nahã ahe rekoi ojopy'ropy'rovo. 27 Aerẽ mbapavamo aherembirekokwerava'ea manoi kako kunhangwerava'ea, ei g̃a Jesus'ga pe.
28 —Marã po ti a'ero nehẽ? ei g̃a Jesus'ga pe. Omanove'g̃a mbogweravame po ti Tupana'ga seteva'ea mbogweravi kunhangwerava'ea reheve nehẽ. Ma'g̃a nembirekoro po kunhangwerava'ea rekoi nehẽ ahe kwerava'javame nehẽ? A'ereki seteva'ea onhoirũva'ea hembireko kunhangwerava'ea pavẽi, ei g̃a. Emombe'u ti ore ve. Marã po ti a'ero nehẽ? ei g̃a Jesus'ga pe.
A'ea g̃a imombe'utehei heroviare'yma g̃waramo omanove'g̃a mbogwerahava.
29 Kiro Jesus'ga ei g̃a pe:
—Pendeaporog̃ita ko Tupana'ga reaporog̃ita atyvi pe Tupana'ga nhi'ig̃a reroviare'ymame nahembogweravi po ti ga nehẽ javo. A'ereki pe ndapekwahakatui Tupana'ga rembikwatijarukara, ei Jesus'ga. Ndapekwahavi Tupana'ga popoakara no, ei ga g̃a pe. 30 Nahã ji ei pe me, ei Jesus'ga. Tupana'ga g̃a mbogweravame g̃amanoa hugwi po ti akwaimbae'g̃a nahembirekoa'javi nehẽ. Ojipe'g̃a po ti nomohembirekoa'javi kunhangwera'g̃a nehẽ no. Yvagi pe Tupana'gapyrive'g̃a oko g̃wembirekoe'ymamo. Tupana'gapyrive'g̃a ja yvagipeve'g̃a ja po ti g̃a nahembirekoi nehẽ no, ei Jesus'ga saduceus'g̃a pe.
31 —Pemonhi'ĩ pe Tupana'ga rembikwatijarukara novĩa – kiroki omombe'u ahembogwerahava. Abraãova'ea manorẽ Tupana'ga ei ikwatijaruka hako:
32 “Jihi ko Tupanamo.
Abraão'ga ji mbohete.
Isaque'ga ji mbohete.
Jacó'ga ji mbohete,” ei ga hako.
—Ikwatijarukara rupi Tupana'ga ei pe me, ei Jesus'ga saduceus'g̃a pe. O'erame nahã Tupana'ga ikwahavukari pe me g̃a okoji javo. A'ereki Tupana'ga nde'i: “Abraãova'ea ji mbohete.” A'ereki Tupana'ga pe g̃a okoji, ei Jesus'ga saduceus'g̃a pe.
A'ea Jesus'ga ei g̃a okwerava'ja omanorẽ javo.
33 Jesus'ga nhi'ig̃a renduvame he'yive'g̃a nhimomby'ai garemimbo'ea rehe onhimongyavo.
Manamo Moisésva'ea remimbo'eagwera huvihavamo joheva'ero? ei ahe
(Marcos 12.28-34; Lucas 10.25-28)
34-35 Fariseus'g̃a ikwahavi Jesus'ga ea saduceus'g̃a pe.
—Jesus'ga omombi saduceus'g̃a nhi'ig̃a g̃a omoandyandyipotarame, ei g̃a ojohupe.
Kiro g̃apyteripeve'ga judeus'g̃a mbo'ehara'ga ei:
—Mara'ngu po ti ga onhimbotegweteavouka nhande ve ga nhi'ig̃ame a'ero nehẽ? ei ga a'ea pota.
Nurã g̃a nhimbojatykatykai ogwovo ovahema Jesus'ga pyri. A'ero ga ei Jesus'ga pe:
36 —Orembo'eharamo emombe'u ti ore ve, ei ga Jesus'ga pe. Manamo Moisésva'ea remimbo'eagwera huvihavamo joheva'ero? ei ga Jesus'ga pe.
37 A'ero Jesus'ga ei ga pe:
—Moisésva'ea remimbo'eagwera e'i:
“Pearõ hete tuhẽ ti pepojykaharete'ga Tupana'ga.
Pearõ hete tuhẽ ti ga pejipy'a pe.
Pearõ hete tuhẽ ti ga imondovo pejeaporog̃ita imohina ga rehe.
Pearõ hete tuhẽ ti ga tako ti ji garemimbotarimova'ea rupi jate javo,” e'i, ei Jesus'ga ga pe.
38 A'ea ko joheva'ea huvihava Moisésva'ea remimbo'eagwera, ei Jesus'ga.
39 —Hehohyva'ea ko a'ea'java'ea Moisésva'ea remimbo'eagwera. A'ea e'i:
“Penhiarõ hete pe.
Na jitehe ti pearõ hete pejikotyve'g̃a”, ei Jesus'ga judeus'g̃a mbo'ehara'ga pe.
40 A'ea memei huvihava. A'ero hehe nhanderekorame nhande rekoi Moisésva'ea remimbo'eagwera rehe nhaporemo nhandekovo Tupana'ga nhi'ig̃a mombe'uharava'ea remimbo'eagwera rehe nhaporemo no, ei Jesus'ga ga pe.
Cristo'ga ko Daviva'ea rymyminoa ahepojykaharetea no
(Marcos 12.35-37; Lucas 20.41-44)
41 Fariseus'g̃a nhimbojatykarame Jesus'ga pyri Jesus'ga ei g̃a pe:
42 —Marã pendeaporog̃ita Tupana'ga remimbuhurukara'ga rehe Cristo'ga rehe? Ma'g̃a rymyminoa po ti ga uhurame nehẽ? ei Jesus'ga g̃a pe.
A'ero fariseus'g̃a ei:
—Ga po ti Daviva'ea rymyminoa nehẽ, ei g̃a Jesus'ga pe.
43 Kiro Jesus'ga ei g̃a pe:
—Na tuhẽ. Cristo'ga ko Daviva'ea rymymino'ga. Emo Tupana'ga ra'uva ombo'e Daviva'ea Cristo'ga ko ndepojykaharetero oko javo ga pe. Maraname Daviva'ea e'i Cristo'ga pe ga ko jipojykaharetero oko javo Cristo'ga rekorame Daviva'ea rymyminoro? Ymyahũ Daviva'ea okwatija a'ea mombe'gwovo inog̃a. Ikwatijarame ahe ei hako:
44 “Tupana'ga e'i jipojykaharete'ga pe:
‘Eapy na'ẽ ti ji pyri jijohukoty rũi ekovo huvihavamo epytavo.
Tamongo ti ji nearõe'ỹve'g̃a neremimbotarimova'ea rehe nehẽ,’ ei Tupana'ga,” ei Daviva'ea ikwatija hako, ei Jesus'ga.
45 —A'ea Daviva'ea ei imombe'gwovo Cristo'ga ko jipojykaharetero oko javo. Ga ko Daviva'ea rymymino'ga jate rũi naerũ, ei Jesus'ga onhimombe'gwovo g̃a pe g̃a mbojapyakavo.
G̃a mbojapyakavo Jesus'ga ei a'ea onhimombe'gwovo ikwahavipeavo Cristo'ga ko Daviva'ea rymymino'ga jate rũi javo.
46 G̃a pe tegwete Jesus'ga nhi'ĩpondekwava. A'ero kiro g̃a nde'ia'javag̃wami Jesus'ga pe: “Maramarã?” A'ereki g̃a ga pojihu.