Aposoro
Jesu täŋo biŋamtä komeni komeni weŋ patkuko unitäŋo manbiŋam
1
Jesutä Munapik iniŋ kirekta yäŋkuk
1-2 * Luk 1:3; Mak 16:19; Luk 24:49-51 Eruk, äma ärowani Tiofilus, man ŋo gäwera nadä;
Manbiŋam pengän täŋpäŋ tamiŋkuro uwä* Manbiŋam Luktä pengän kudän täŋkuko uwä miti wäpi Luk ŋode kudän täŋkut; Imaka imaka Jesutä yäput peŋpäŋ täŋkuko u ba ämawebe yäwetpäŋ yäwoŋärek täk täŋkuko u kudup kudän täŋkut. Imaka täŋkuk ba yäŋ yäpmäŋ äbukken unitä päbä Nanitä yäŋikŋat yäpmäŋ äroŋkuk-ken u kudup kudän täŋkut. Jesu uwä kunum gänaŋ ärowayäŋ keräp taŋirän äma mani biŋam yäpmäŋ kuŋatta yäpmäŋ daniŋkuko u ahäŋ yämiŋkuk. Ahäŋ yämiŋpäŋ Munapik täŋo kehäromi terak epän man yäwetkuk. 3 * Luk 24:36-49; Apos 10:41 Eruk komi nadäŋpäŋ kumbuko u punin terak kadäni mäyap ahäŋ yämiŋpäŋ paot täŋirän kepma 40 ude täreŋkuk. Ahäŋ yämiŋpäŋ kudän mebäri mebäri täŋirän bureni-inik kodak itak yäŋ nadäŋkuŋ. Kadäni kadäni ahäŋ yämiŋpäŋ Anututä intäjukun it yämiŋirän gämoriken iritta man yäwet täŋkuk. 4 * Luk 24:49; Jon 14:16-17; Apos 2:33 Täŋkaŋ kadäni kubä penta itkuŋ-ken uken ŋode yäwetkuk; In Jerusalem nämo peŋpeŋ kuneŋ yäk. Ini ugän itkaŋ, iron Nantä tamikta yäŋkehärom täwani täwetkuro ukeŋonita kaŋ itsämbut. 5 * Mat 3:11 Jontä ämawebe ume-inikpäŋ ärut yämik täŋkuko upäŋkaŋ kadäni keräpigän itkaŋ Anututä Munapikpäŋ api uwäktäŋ tamek yäŋ yäwetkuk.
6 * Luk 24:21 Eruk kadäni penta itkuŋ-ken uken aposoro unitä ŋode iwet yabäŋkuŋ; Ekäni, gäk kadäni ŋoken Rom gapman yäwat kireŋiri Isrel ämawebe nintä bian itkumäŋo ude ninin keran api itne ba nämo? 7 * Mak 13:32 Ude iweräwä kowata ŋode yäwetkuk; Intä nadäkta yäŋ tamani uyaku, kepma ba kadäni Nantä iniken nadäk ärowani uterak peŋkuko u nadäneŋ. Upäŋkaŋ nämo. Kadäni ba kepma Nantä ini-tägän nadätak. 8 * Mat 28:19; Luk 24:48; Apos 2:32, 3:15; Apos 5:32 Täŋpäkaŋ kämiwä Kudupi Munapiktä inken äpäŋpäŋ kehäromi tamänkaŋ näkŋo manbiŋam yäŋahäk äma api täneŋ. Täŋpäŋ inä näkŋo manbiŋam Jerusalem yotpärare-kentä yäŋahäŋ yäpmäŋ Judia ba Samaria komeken api kuneŋ. Yäŋahäŋ yäpmäŋ kuŋirä komeni komeni kudup api kuŋat morewek yäk.
9 * Jon 6:62 Jesutä man ude yäwet morewänkaŋ aposoro dapuri terak Anututä imagut yäpmäŋ kunum gänaŋ äroŋkuk. Äroŋirän gubamtä uwäk täŋirän ijiwä waŋkuŋ. 10 * Luk 24:4 Ijiwä wawäpäŋ doraŋpäŋ dapun pen täŋ irirä äma yarä tek paki nikek unitä bäräŋeŋ ahäŋ yämiŋkumän. 11 * Mat 26:64; Luk 21:27 Ahäŋ yämiŋpäŋ yäwetkumän; Galili nanik in imata kunum terak dapun käroŋ täŋ itkaŋ? Jesu dapunjin terak kunum gänaŋ ärotak uwä ärotak udegän ittäŋgän äneŋi äpäŋirän api käneŋ yäk.
Judas täŋo komenita äma kubä kaŋ-ahäŋkuŋ
12 * Luk 24:50-53 Täŋpäkaŋ iwaräntäkiyetä man ude nadäŋpäŋ Olip Pom peŋpäŋ äyäŋutpeŋ äpämaŋ Jerusalem kuŋkuŋ. (Olip Pom uwä Jerusalem dubinken itak, ban nämo, 1 kiromita ude.) 13 * Mat 10:2-4 Eruk, Jerusalem äroŋpäŋ yot ini irani-ken äro itkuŋ. U wäpi ŋode; Pita, Jon, Jems, Andru, Filip, Tomas, Batorom, Matiyu, Alfias täŋo nanaki wäpi Jems, Saimon Selot yäŋ iwerani, ba Jems täŋo nanaki wäpi Judas. 14 * Jon 6:42, 7:5 Äma udetä kadäni kadäni äbä kubä-kengän itpäŋ Anutu-ken yäŋapik täk täŋkuŋonik. Jesu täŋo miŋi wäpi Maria ukät webe ätu ba Jesutä iniken noriye penta itkaŋ yäŋapik täŋkuŋonik.
15 Eruk kepma kubä nadäkinik täŋpanitä käbeyä täŋkuŋ. Ämawebe 150 ude bumik unitä itkuŋ. Irirä Pitatä bämopi-ken akuŋpäŋ ŋode yäwetkuk; 16 * Sam 41:9 Notnaye, bian Munapiktä intäjukun äma Devit magärirän Anutu täŋo man kudän kubä täŋkuko u Judas terak bureni ahäkta yäwani yäk. Man kudän täŋkuko udegän Judas uwä iwan yäŋ-yäkŋat päbä yepmaŋpän Jesu iŋitkuŋ. 17 Judas uwä ninkät nanik kubä ba epän nintä yäpumäŋo udegän yäpuk yäk. 18 * Mat 27:3-10 Täŋpäkaŋ äma unitä waki täŋkuko unita moneŋ yäpuk. Moneŋ upäŋ kome suwaŋkuk. Täŋpäkaŋ kadäni kubä kome suwaŋkuk-ken maŋutpäŋ koki däpmäŋ weŋpäŋ koki kudup kwawak abuŋ yäk. 19 Ude täŋirän Jerusalem yotpärare-ken nanik päke unitä manbiŋam u nadäŋpäŋ kome u wäpi Nägät Kome yäŋ yäŋkuŋ. (Nägät Kome uwä iniken man terak Akeldama.) 20 Täŋpäkaŋ man Sam kubäken ŋode kudän täwani;
Tähani u jop parirän ämatä yäpneŋtawä. Sam 69:25
Täŋpäkaŋ man kubä pen ŋode;
Äma kudupi kubätä komenita epän kaŋ yäpän yäk. Sam 109:8
21-22 * Jon 15:27 Pitatä ude yäŋpäŋ pen ŋode yäkgän täŋkuk; Eruk, Judas täŋo kome yäpmäkta äma, nin ba Ekäni Jesu-kät kadäni käroŋi penta kuŋarani kubä kaŋ kaŋ-ahäna. Jontä ume ärut imänkaŋ epäni yäput peŋkuk kadäni uken nin niwarän täŋpäŋ kuŋat yäpmäŋ äbäŋirän kunum gänaŋ äroŋkuko äma kubä u kudup kaŋpäŋ nadäwani kaŋ kaŋ-ahäna yäk. Kaŋ-ahänakaŋ täŋkentäŋ nimänpäŋ Jesu kumäŋpeŋ akuŋkuko unitäŋo manbiŋami u yäŋahäŋitna kome kaŋ tokŋewän.
23 Pitatä man ude yäwänkaŋ äma yarä yabäŋ ahäŋkuŋ. Kubä Josep-Basabas, wäpi kubä Jastus. Kubä wäpiwä Matias. 24-25 * Jon 2:25 Yabäŋ ahäŋpäŋä yäŋapik man ŋode yäŋkuŋ; Ekäni, gäk ämawebe kuduptagän täŋo bänep käwani. Unita gäk äma yarä ŋoken nanik kubä netäpäŋ yäpmäŋ danitan u niwoŋäreŋiri iwetpena Judas täŋo kome yäpmäŋkaŋ aposoro epän kaŋ täŋpän. Judas uwä epäni peŋpäŋ kome waki ini päŋku irekta biŋam yäŋ imani-ken kuŋkuko unita. 26 Ude yäŋpäŋ mobä pipiyäwani kubä yäpmäŋkaŋä kukŋi äma kubäta iwoyäŋkuŋ, kukŋi äma kubäta iwoyäŋkuŋ. Täŋkaŋ maŋpä ärowäkaŋ maŋpäŋä Matiasta iwoyäŋkuŋo unitä kwawak ahäŋkuk. Ude täŋpänkaŋ aposoro 11 ukät kuŋatta teŋkuŋ.
*1:1-2: Luk 1:3; Mak 16:19; Luk 24:49-51
*1:1-2: Manbiŋam Luktä pengän kudän täŋkuko uwä miti wäpi Luk
*1:3: Luk 24:36-49; Apos 10:41
*1:4: Luk 24:49; Jon 14:16-17; Apos 2:33
*1:8: Mat 28:19; Luk 24:48; Apos 2:32, 3:15; Apos 5:32