21
پادىشاھنىڭ كۆڭلى ئېرىقلاردىكى سۇدەك پەرۋەردىگارنىڭ قولىدىدۇر؛
پەرۋەردىگار قەيەرگە توغرىلىسا، شۇ تەرەپكە ماڭىدۇ.
ئىنسان ئۆزىنىڭ ھەممە قىلغان ئىشىنى توغرا دەپ بىلەر؛
لېكىن پەرۋەردىگار قەلبدىكى نىيەتلەرنى تارازىغا سېلىپ تارتىپ كۆرەر. «قەلبدىكى نىيەتلەر» ــ ئىبرانىي تىلىدا «قەلبلەر» دېيىلىدۇ.   پەند. 16‏:2
پەرۋەردىگارنىڭ نەزىرىدە،
ھەققانىيلىق بىلەن ئادالەت يۈرگۈزۈش قۇربانلىق قىلىشتىن ئەۋزەلدۇر. 1سام. 15‏:22؛ زەب. 50‏:8-14؛ يەش. 1‏:11، 16؛ ھوش. 6‏:6
تەكەببۇر كۆزلەر، مەغرۇر قەلب، يامانلارنىڭ چىرىغى ــ ھەممىسى گۇناھتۇر. «يامانلارنىڭ چىرىغى» ــ مۇشۇ يەردە «چىراغ» بەلكىم ئادەمنىڭ روھىنى، يەنى ئادەمنىڭ ئەڭ چوڭقۇر يېرىنى كۆرسىتىدۇ (27:20-ئايەتنى كۆرۈڭ). باشۈا بىرخىل تەرجىمىسى «يامانلارنىڭ هوسۇلى».
ئەستايىدىل كىشىلەرنىڭ ئويلىرى ئۇلارنى پەقەت باياشاتلىققا يېتەكلەر؛
چېچىلاڭغۇلارنىڭ ئويلىرى بولسا، ئۇلارنى پەقەت يوقسۇزلۇققىلا يېتەكلەر. پەند. 10‏:4؛ 13‏:4
ياغلىما تىل بىلەن ئېرىشكەن بايلىقلار،
ئۆلۈمنى ئىزدەپ يۈرگەنلەر قوغلاپ يۈرگەن بىر تۈتۈنلا، خالاس. پەند. 10‏:2، 4؛ 13‏:11
يامانلارنىڭ زالىملىقى ئۆزلىرىنى چىرمىۋالار؛
چۈنكى ئۇلار ئادالەت يولىدا مېڭىشنى رەت قىلغان.
جىنايەتكار ماڭىدىغان يول ناھايىتى ئەگرىدۇر؛
ساپ دىل ئادەمنىڭ ھەرىكىتى تۈپتۈزدۇر.
سوقۇشقاق خوتۇن بىلەن ئازادە ئۆيدە بىللە تۇرغاندىن كۆرە،
ئۆگزىنىڭ بىر بۇلۇڭىدا يالغۇز يېتىپ قوپقان ياخشى. «سوقۇشقاق خوتۇن بىلەن ئازادە ئۆيدە بىللە تۇرغاندىن كۆرە،...» ــ ياكى «سوقۇشقاق خوتۇن بىلەن ئازادە ئۆيدە ئولتۇرغاندىن كۆرە،...».   پەند. 21‏:19؛ 25‏:24؛ 27‏:15
10 يامان كىشىنىڭ كۆڭلى يامانلىققىلا ھېرىسمەندۇر؛
ئۇ يېقىنىغىمۇ شاپائەت كۆرسەتمەس.
11 ھاكاۋۇرنىڭ جازاغا تارتىلىشى، بىلىمسىزگە ئىبرەت بولار؛
دانا كىشى قوبۇل قىلغان نەسىھەتلەردىن تېخىمۇ كۆپ بىلىم ئالار. «ھاكاۋۇرنىڭ...» ــ ياكى «مەسخىرە قىلغۇچىنىڭ...».   پەند. 19‏:25
12 ھەققانىي بولغۇچى ياماننىڭ ئۆيىنى كۆزلەر؛
ئۇ ھامان يامانلارنى يامانلىققا قويۇپ يىقىتار. «ھەققانىي بولغۇچى» ــ دېمىسەكمۇ «ھەققانىي بولغۇچى» خۇدا ئۆزىدۇر.
13 مىسكىنلەرنىڭ نالىسىغا قۇلىقىنى يوپۇتۇپ كارى بولمىغۇچى،
ئاخىرى ئۆزى پەرياد كۆتۈرەر،
بىراق ھېچكىم پەرۋا قىلماس.
14 يوشۇرۇن سوۋغات غەزەپنى باسار؛
يەڭ ئىچىدە بېرىلگەن پارا قەھر-غەزەپنى پەسەيتەر. «يەڭ ئىچىدە» ــ ئىبرانىي تىلىدا «باغىر ئىچىدە». «يوشۇرۇن سوۋغات غەزەپنى باسار... قەھر-غەزەپنى پەسەيتەر» ــ دېمىسەكمۇ، بۇ خىل پەند-نەسىھەت بۇنداق ئىشلارنى تەرىپلىمەيدۇ، پەقەت ئومۇمىي ئەھۋالنى تەسۋىرلەيدۇ، خالاس.   پەند. 17‏:8؛ 18‏:16
15 ئادالەتنى بەجا كەلتۈرۈش ھەققانىيلارنىڭ خۇشاللىقىدۇر،
بىراق يامانلىق قىلغۇچىلارغا ۋەھىمىدۇر.
16 ھېكمەت يولىدىن ئېزىپ كەتكەن كىشى،
ئەرۋاھلارنىڭ جامائىتى ئىچىدىكىلەردىن بولۇپ قالار. «ئەرۋاھلار» ــ ئۆلۈكلەرنىڭ روھلىرىنى كۆرسىتىدۇ.
17 تاماشاغا بېرىلگەن كىشى نامرات قالار؛
ياغ چايناشقا، شاراب ئىچىشكە ئامراق بېيىماس.
18 يامان ئادەم ھەققانىي ئادەم ئۈچۈن گۆرۈ پۇلىنىڭ ئورنىدا قالار؛
ئېزىلگەن دۇرۇسلارنىڭ ئورنىغا ئىپلاسلار قالار. پەند. 11‏:8
19 سوقۇشقاق ۋە تېرىككەك ئايال بىلەن ئورتاق تۇرغاندىن،
چۆل-باياۋاندا يالغۇز ياشىغان ياخشىدۇر. پەند. 21‏:9؛ 25‏:24
20 ئاقىلانىنىڭ ئۆيىدە بايلىق بار، زەيتۇن ماي بار؛
بىراق ئەخمەقلەر تاپقىنىنى ئۇتتۇرلۇق بۇزۇپ-چاچار.
21 ھەققانىيەت، مېھرىبانلىقنى ئىزدىگۈچى ئادەم،
ھايات، ھەققانىيەت ۋە ئىززەت-ھۆرمەتكە ئېرىشەر.
22 دانا كىشى كۈچلۈكلەر شەھىرىنىڭ سېپىلىغا يامىشار،
ئۇلارنىڭ تايانچى بولغان قورغىنىنى غۇلىتار.
23 ئۆز تىلىغا، ئاغزىغا ئىگە بولغان كىشى،
جېنىنى ئاۋارىچىلىكلەردىن ساقلاپ قالار. پەند. 18‏:21
24 چوڭچىلىق قىلغانلار،
«ھاكاۋۇر»، «ھالى چوڭ»، «مازاقچى» ئاتىلار.
25 ھۇرۇن كىشى ئۆز نەپسىدىن ھالاك بولار،
چۈنكى ئۇنىڭ قولى ئىشقا بارماس؛
26 نەپسى يامان بولۇپ ئۇ كۈن بويى تەمە قىلىپ يۈرەر؛
بىراق ھەققانىي ئادەم ھېچنېمىنى ئايىماي سەدىقە قىلار. زەب. 37‏:26
27 يامان ئادەمنىڭ قۇربانلىقى پەرۋەردىگارغا يىرگىنچلىكتۇر؛
رەزىل غەرەزدە ئەپكېلىنگەن بولسا تېخىمۇ شۇنداقتۇر! پەند. 15‏:8؛ يەش. 1‏:13؛ يەر. 6‏:20؛ ئام. 5‏:21
28 يالغان گۇۋاھلىق قىلغۇچى ھالاك بولار؛
ئەينى ئەھۋالنى ئاڭلاپ سۆزلىگەن كىشىنىڭ سۆزى ئەبەدگىچە ئاقار. پەند. 19‏:5، 9
29 يامان ئادەم يۈزىنى قېلىن قىلار؛
دۇرۇس كىشى يولىنى ئويلاپ پۇختا باسار.
30 پەرۋەردىگارغا قارشى تۇرالايدىغان ھېچقانداق دانالىق، ئەقىل-پاراسەت ياكى تەدبىر يوقتۇر.
31 ئاتلار جەڭ كۈنى ئۈچۈن تەييار قىلىنغان بولسىمۇ،
بىراق غەلىبە-نىجات پەقەت پەرۋەردىگاردىندۇر. زەب. 20‏:7؛ 33‏:16-17
 
 

21:2 «قەلبدىكى نىيەتلەر» ــ ئىبرانىي تىلىدا «قەلبلەر» دېيىلىدۇ.

21:2 پەند. 16‏:2

21:3 1سام. 15‏:22؛ زەب. 50‏:8-14؛ يەش. 1‏:11، 16؛ ھوش. 6‏:6

21:4 «يامانلارنىڭ چىرىغى» ــ مۇشۇ يەردە «چىراغ» بەلكىم ئادەمنىڭ روھىنى، يەنى ئادەمنىڭ ئەڭ چوڭقۇر يېرىنى كۆرسىتىدۇ (27:20-ئايەتنى كۆرۈڭ). باشۈا بىرخىل تەرجىمىسى «يامانلارنىڭ هوسۇلى».

21:5 پەند. 10‏:4؛ 13‏:4

21:6 پەند. 10‏:2، 4؛ 13‏:11

21:9 «سوقۇشقاق خوتۇن بىلەن ئازادە ئۆيدە بىللە تۇرغاندىن كۆرە،...» ــ ياكى «سوقۇشقاق خوتۇن بىلەن ئازادە ئۆيدە ئولتۇرغاندىن كۆرە،...».

21:9 پەند. 21‏:19؛ 25‏:24؛ 27‏:15

21:11 «ھاكاۋۇرنىڭ...» ــ ياكى «مەسخىرە قىلغۇچىنىڭ...».

21:11 پەند. 19‏:25

21:12 «ھەققانىي بولغۇچى» ــ دېمىسەكمۇ «ھەققانىي بولغۇچى» خۇدا ئۆزىدۇر.

21:14 «يەڭ ئىچىدە» ــ ئىبرانىي تىلىدا «باغىر ئىچىدە». «يوشۇرۇن سوۋغات غەزەپنى باسار... قەھر-غەزەپنى پەسەيتەر» ــ دېمىسەكمۇ، بۇ خىل پەند-نەسىھەت بۇنداق ئىشلارنى تەرىپلىمەيدۇ، پەقەت ئومۇمىي ئەھۋالنى تەسۋىرلەيدۇ، خالاس.

21:14 پەند. 17‏:8؛ 18‏:16

21:16 «ئەرۋاھلار» ــ ئۆلۈكلەرنىڭ روھلىرىنى كۆرسىتىدۇ.

21:18 پەند. 11‏:8

21:19 پەند. 21‏:9؛ 25‏:24

21:23 پەند. 18‏:21

21:26 زەب. 37‏:26

21:27 پەند. 15‏:8؛ يەش. 1‏:13؛ يەر. 6‏:20؛ ئام. 5‏:21

21:28 پەند. 19‏:5، 9

21:31 زەب. 20‏:7؛ 33‏:16-17