3
Habakkukning duasi
Habakkuk peyghemberning duasi,
«Shiggaon» ahangida: — ««Shiggaon» ahangida: —» — «Shiggaon» belkim «dolqunluq», «otluq», «ashiqliq bilen» dégen menide bolup, bu söz küyning éytilidighan ahangini bildüridu.
«Perwerdigar, men xewiringni anglidim, eyminip qorqtum.
I Perwerdigar, yillar arisida ishingni qaytidin janlandurghaysen,
Yillar arisida ishingni tonutqaysen;
Derghezepte bolghiningda rehimdilliqni ésingge keltürgeysen! «Perwerdigar, men xewiringni anglidim,...» — yaki «Perwerdigar, men Sendin xewerni anglidim,...». «...yillar arisida ishingni tonutqaysen, derghezepte bolghiningda rehimdilliqni ésingge keltürgeysen!» — «yillar arisida» toghruluq: — Habakkuk Xuda axirqi zamanda Öz ulughluqini körsitip Israilni gunahtin qutquzidu, dep bildi. Biraq hazir «axirqi zaman» emes; emdi hazir, «yillar arisida»mu Xuda Öz küch-qudritini körsetkey!
Tengri Témandin,
Pak-Muqeddes Bolghuchi Paran téghidin keldi;
Sélah!
Uning shan-sheripi asmanlarni qaplidi,
Yer yüzi uning medhiyiliri bilen toldi; «Tengri Témandin, Pak-Muqeddes Bolghuchi Paran téghidin keldi» — «Téman» we «Paran» Qanaan (Pelestin) zéminining sherqiy jenubida, hazirqi «Iordaniye» zéminigha jaylashqan ikki rayon. Bu yerde (yeni Sinay téghida) Musa peyghember «muqeddes qanun»ni qobul qildi, andin Israillar Xudaning yétekchiliki bilen Pelestin’ge qarap yol aldi. Bu sözlerge hem bashqa peyghemberlerning yazmilirigha qarighanda, Qutquzghuchi Mesih Eysa yer yüzige qaytip kelgendimu awwal shu yerge chüshüp, andin Israilni qutquzush üchün Qanaan’gha (Pelestin’ge) qarap kélidu. «Sélah!» — «Sélah» dégen söz belkim küy chalghan waqtida muzikidiki bir «pauza»ni körsitishi mumkin; shuning bilen uning: — «toxta, oylan!» dégen imasi bolushi mumkin.
Uning parqiraqliqi tang nuridek boldi,
Qolidin chaqmaq chaqqandek ikki nur chiqti;
Shu yerde uning küch-qudriti yoshurunup turidu. «Uning parqiraqliqi tang nuridek boldi» — yaki «Uning parqiraqliqi chaqmaqtek boldi».
Uning aldidin waba,
Putliridin choghdek yalqun chiqmaqta idi; «Uning ... putliridin choghdek yalqun chiqmaqta idi» — yaki, «Uning ... putliridin pizhghirin qizitma chiqmaqta idi».
U turup yer yüzini mölcherlidi;
U qariwidi, ellerni dekke-dükkige saldi;
«menggü taghlar» pare-pare qilindi,
«ebediy döng-égizlikler» égildürüldi,
Uning yolliri bolsa ebediydur. «U turup yer yüzini mölcherlidi» — yaki «U yer yüzini silkip qoydi». ««ebediy döng-égizlikler» égildürüldi» — yaki ««ebediy döng-égizlikler» ghulitildi». ««Menggü taghlar» pare-pare qilindi, «ebediy döng-égizlikler» égildürüldi, uning yolliri bolsa ebediydur» — taghlar hem döngler «ebediy» turghandek bolsimu, peqet tirik Xuda Özi «ebediydur». Bashqa ikki xil terjimisi: (1) «Uning chiqishliri ebedtin buyan bolghan» (2) «U qedimki (ebediy) yollarda mangidu».
Men Kushan qebilisining chédirlirining parakendichilikte bolghanliqini,
Midiyan zéminidiki perdilerni titrek basqanliqini kördum. «Men Kushan qebilisining chédirliri.., Midiyan zéminidiki perdiler...» — «Kushan» we «Midiyan» dégen ikki el 3-ayettiki «Téman» we «Paran» dégen rayonlarda idi. Ular Israilning Qanaanni (Pelestinni) ishghal qilishigha birinchi qarshi chiqqan ellerdin idi («Batur hakimlar» 3- hem 7-bablarni körüng).
Perwerdigar deryalargha achchiqlandimikin?
Séning gheziping deryalargha qaritildimikin?
Qehring déngizgha qaritildimikin?
Atliringgha, nijat-qutquzushni épkélidighan jeng harwiliringgha minip kelgen’ghusen! «Perwerdigar deryalargha achchiqlandimikin? Séning gheziping deryalargha qaritildimikin? Qehring déngizgha qaritildimikin? Atliringgha, nijat-qutquzushni épkélidighan jeng harwiliringgha minip kelgen’ghusen!» — Babil we Mésopotamiyidiki butpereslik epsaniliri boyiche, déngiz we deryalar ularning küchlük butliri yaki jin-sheytanliri turidighan «qorghan»liri idi. Bu ayet boyiche Xudaning Özining küch-qudriti hemme but we jin-sheytanlardin zor üstün körsitilidu.
Séning oqyaying ayan qilindi,
Sözüng boyiche, Israil qebililirige ichken qesemliring üchün ayan qilindi!
Sélah!
Sen yer yüzini derya-kelkünler bilen ayriwetting. «Séning oqyaying... sözüng boyiche, Israil qebililirige ichken qesemliring üchün ayan qilindi!» — bashqa ikki xil terjimisi: — «Séning oqyaying... Séning sözüngge tayan’ghan qebililerge ichken qesemliring boyiche ayan qilindi!», yaki: «Sen oqyayingni ayan qilding, nurghun oqlarning élip kétilishini buyrudung».
10 Taghlar Séni körüp, azablinip tolghinip ketti;
Dolqunlap aqqan sular kelkündek ötüp ketti;
Chongqur déngiz awazini qoyuwétip,
Qollirini yuqirigha örletti.
11 Étilghan oqliringning parqiraq nurini körüp,
Palildighan neyzengning yoruqluqini körüp,
Quyash hem ay öz turalghusida jim turdi.
12 Sen achchiqingda yer yüzidin ötüp yürüsh qilding;
Ellerni ghezipingde ziraetni soqqandek soqtung;
13 Öz xelqingning nijat-qutquzulushi üchün,
Sen Öz Mesihing bilen bille nijat-qutquzush üchün chiqting;
Ulini boynighiche échip tashlap,
Rezilning jemetining béshini urup-yanjip, uningdin ayriwetting;
Sélah! «Sen Öz Mesihing bilen bille nijat-qutquzush üchün chiqting» — «Mesihing» yaki «Mesih qilghining» — Xudaning yolyoruqi boyiche, Israilgha yéngi bir padishah békitish üchün uning béshigha zeytin méyi sürülüsh kérek idi. Mushu murasim «mesih qilinish» dep we shu chaghdin bashlap mushu padishah «Xudaning mesih qilghini» dep atilatti. Xuda Dawut padishahning bir ewladini «mesih qilimen», bu «Qutquzghuchi-Mesih» Israilni hem barliq dunyani gunahliridin qutquzidu, dep wede qilghan. Bizningche mushu ayette bu «Qutquzghuchi-Mesih» körsitilidu. «Sen Öz Mesihing bilen bille nijat-qutquzush üchün chiqting» — bashqa birxil terjimisi: «Sen Öz Mesihingni qutquzush üchün chiqting». «... Ulini boynighiche échip tashlap, ...» — yaki «uni (shu jemetni) ulidin ögzisigiche échip tashlap,...».Bezi alimlar: «Rezilning béshi» dégen söz axiri zamandiki Xudagha qarshi chiqqan, Sheytanning wekili bolghan «dejjal»ni körsitidu, dep qaraydu. Biz qoshulimiz.
14 Sen uning neyziliri bilen serdarlirining béshigha sanjiding;
Ular dehshetlik qara quyundek méni tarqitiwétishke chiqti,
Ularning xushalliqi ajiz möminlerni yoshurun jayda yalmap yutushtin ibarettur! «Sen uning neyziliri bilen serdarlirining béshigha sanjiding» — «uning» — «rezilning jemetining béshining...» (13-ayet); belkim dejjalni körsitishi mumkin. «Ular dehshetlik qara quyundek méni tarqitiwétishke chiqti» — «méni» — Israil sözleydu. Mushu ayettiki sözler axirqi zamandiki Israil xelqining éytqanliri bolsa kérek.
15 Sen atliring bilen déngizdin,
Yeni döwe-döwe qilin’ghan ulugh sulardin ötüp mangding! «Sen atliring bilen déngizdin, yeni döwe-döwe qilin’ghan ulugh sulardin ötüp mangding!» — Musa peyghember Israilni Misirdin chiqirip yétekligende, ular Qizil Déngizdin ötken. Déngizdiki sular ulargha yol échip ikki teripide «döwe-döwe» turghanidi. Kelgüsi zamandiki weqe belkim buninggha oxshap kétidu.
 
16 Men bularni anglidim, ichi-baghrimni titrek basti;
Awazni anglap kalpuklirim dir-dir qildi,
Ustixanlirim chirip ketkendek boldi,
Putlirimni titrek basti;
Chünki men külpetlik künide,
Yeni öz xelqimge tajawuz qilghuchi bésip kirgen künidimu,
Sewr-xatirjemlikte turushum kérek. «Awazni anglap kalpuklirim dir-dir qildi» — Habakkuk «Xudaning awazi» dep ochuq éytmaydu — uninggha nisbeten anglighudek peqet birla awaz bar, xalas.
17 Chünki enjür derixi chécheklimisimu,
Üzüm tallirida méwe bolmisimu,
Zeytun derixige qilghan ejir yoqqa chiqqan bolsimu,
Étizlar héch hosul bermigen bolsimu,
Qotandin qoy padisi üzülgen bolsimu,
Éghilda kala padisi yoq bolsimu,
18 Men haman Perwerdigardin shadlinimen,
Manga nijatimni bergüchi Xudayimdin shadliqqa chömülimen, «Manga nijatimni bergüchi Xudayim...» — yaki «nijatim bolghuchi Xudayim...».
19 Perwerdigar, Reb, méning küch-qudritimdur;
U méning putlirimni kéyikningkidek qilidu;
Méni yuqiri jaylirimda mangghuzidu!
 
(Bu küy neghmichilerning béshigha tapshurulup, tarliq sazlar bilen oqulsun).

3:1 ««Shiggaon» ahangida: —» — «Shiggaon» belkim «dolqunluq», «otluq», «ashiqliq bilen» dégen menide bolup, bu söz küyning éytilidighan ahangini bildüridu.

3:2 «Perwerdigar, men xewiringni anglidim,...» — yaki «Perwerdigar, men Sendin xewerni anglidim,...». «...yillar arisida ishingni tonutqaysen, derghezepte bolghiningda rehimdilliqni ésingge keltürgeysen!» — «yillar arisida» toghruluq: — Habakkuk Xuda axirqi zamanda Öz ulughluqini körsitip Israilni gunahtin qutquzidu, dep bildi. Biraq hazir «axirqi zaman» emes; emdi hazir, «yillar arisida»mu Xuda Öz küch-qudritini körsetkey!

3:3 «Tengri Témandin, Pak-Muqeddes Bolghuchi Paran téghidin keldi» — «Téman» we «Paran» Qanaan (Pelestin) zéminining sherqiy jenubida, hazirqi «Iordaniye» zéminigha jaylashqan ikki rayon. Bu yerde (yeni Sinay téghida) Musa peyghember «muqeddes qanun»ni qobul qildi, andin Israillar Xudaning yétekchiliki bilen Pelestin’ge qarap yol aldi. Bu sözlerge hem bashqa peyghemberlerning yazmilirigha qarighanda, Qutquzghuchi Mesih Eysa yer yüzige qaytip kelgendimu awwal shu yerge chüshüp, andin Israilni qutquzush üchün Qanaan’gha (Pelestin’ge) qarap kélidu. «Sélah!» — «Sélah» dégen söz belkim küy chalghan waqtida muzikidiki bir «pauza»ni körsitishi mumkin; shuning bilen uning: — «toxta, oylan!» dégen imasi bolushi mumkin.

3:4 «Uning parqiraqliqi tang nuridek boldi» — yaki «Uning parqiraqliqi chaqmaqtek boldi».

3:5 «Uning ... putliridin choghdek yalqun chiqmaqta idi» — yaki, «Uning ... putliridin pizhghirin qizitma chiqmaqta idi».

3:6 «U turup yer yüzini mölcherlidi» — yaki «U yer yüzini silkip qoydi». ««ebediy döng-égizlikler» égildürüldi» — yaki ««ebediy döng-égizlikler» ghulitildi». ««Menggü taghlar» pare-pare qilindi, «ebediy döng-égizlikler» égildürüldi, uning yolliri bolsa ebediydur» — taghlar hem döngler «ebediy» turghandek bolsimu, peqet tirik Xuda Özi «ebediydur». Bashqa ikki xil terjimisi: (1) «Uning chiqishliri ebedtin buyan bolghan» (2) «U qedimki (ebediy) yollarda mangidu».

3:7 «Men Kushan qebilisining chédirliri.., Midiyan zéminidiki perdiler...» — «Kushan» we «Midiyan» dégen ikki el 3-ayettiki «Téman» we «Paran» dégen rayonlarda idi. Ular Israilning Qanaanni (Pelestinni) ishghal qilishigha birinchi qarshi chiqqan ellerdin idi («Batur hakimlar» 3- hem 7-bablarni körüng).

3:8 «Perwerdigar deryalargha achchiqlandimikin? Séning gheziping deryalargha qaritildimikin? Qehring déngizgha qaritildimikin? Atliringgha, nijat-qutquzushni épkélidighan jeng harwiliringgha minip kelgen’ghusen!» — Babil we Mésopotamiyidiki butpereslik epsaniliri boyiche, déngiz we deryalar ularning küchlük butliri yaki jin-sheytanliri turidighan «qorghan»liri idi. Bu ayet boyiche Xudaning Özining küch-qudriti hemme but we jin-sheytanlardin zor üstün körsitilidu.

3:9 «Séning oqyaying... sözüng boyiche, Israil qebililirige ichken qesemliring üchün ayan qilindi!» — bashqa ikki xil terjimisi: — «Séning oqyaying... Séning sözüngge tayan’ghan qebililerge ichken qesemliring boyiche ayan qilindi!», yaki: «Sen oqyayingni ayan qilding, nurghun oqlarning élip kétilishini buyrudung».

3:13 «Sen Öz Mesihing bilen bille nijat-qutquzush üchün chiqting» — «Mesihing» yaki «Mesih qilghining» — Xudaning yolyoruqi boyiche, Israilgha yéngi bir padishah békitish üchün uning béshigha zeytin méyi sürülüsh kérek idi. Mushu murasim «mesih qilinish» dep we shu chaghdin bashlap mushu padishah «Xudaning mesih qilghini» dep atilatti. Xuda Dawut padishahning bir ewladini «mesih qilimen», bu «Qutquzghuchi-Mesih» Israilni hem barliq dunyani gunahliridin qutquzidu, dep wede qilghan. Bizningche mushu ayette bu «Qutquzghuchi-Mesih» körsitilidu. «Sen Öz Mesihing bilen bille nijat-qutquzush üchün chiqting» — bashqa birxil terjimisi: «Sen Öz Mesihingni qutquzush üchün chiqting». «... Ulini boynighiche échip tashlap, ...» — yaki «uni (shu jemetni) ulidin ögzisigiche échip tashlap,...».Bezi alimlar: «Rezilning béshi» dégen söz axiri zamandiki Xudagha qarshi chiqqan, Sheytanning wekili bolghan «dejjal»ni körsitidu, dep qaraydu. Biz qoshulimiz.

3:14 «Sen uning neyziliri bilen serdarlirining béshigha sanjiding» — «uning» — «rezilning jemetining béshining...» (13-ayet); belkim dejjalni körsitishi mumkin. «Ular dehshetlik qara quyundek méni tarqitiwétishke chiqti» — «méni» — Israil sözleydu. Mushu ayettiki sözler axirqi zamandiki Israil xelqining éytqanliri bolsa kérek.

3:15 «Sen atliring bilen déngizdin, yeni döwe-döwe qilin’ghan ulugh sulardin ötüp mangding!» — Musa peyghember Israilni Misirdin chiqirip yétekligende, ular Qizil Déngizdin ötken. Déngizdiki sular ulargha yol échip ikki teripide «döwe-döwe» turghanidi. Kelgüsi zamandiki weqe belkim buninggha oxshap kétidu.

3:16 «Awazni anglap kalpuklirim dir-dir qildi» — Habakkuk «Xudaning awazi» dep ochuq éytmaydu — uninggha nisbeten anglighudek peqet birla awaz bar, xalas.

3:18 «Manga nijatimni bergüchi Xudayim...» — yaki «nijatim bolghuchi Xudayim...».