Padixaⱨlar «1»
1
Dawut padixaⱨ oƣli Sulaymanni ɵz orniƣa tǝhtkǝ olturƣuzidu
1 Dawut padixaⱨ heli yaxinip ⱪalƣanidi; uni yotⱪan-ǝdiyal bilǝn yapsimu, u issimaytti.
2 Hizmǝtkarliri uningƣa: — Ƣojam padixaⱨ ɵzliri üqün, aldilirida turidiƣan bir pak ⱪiz tapⱪuzayli; u padixaⱨtin hǝwǝr elip, silining ⱪuqaⱪlirida yatsun; xuning bilǝn ƣojam padixaⱨ issiyla — dedi.
3 Ular pütkül Israil zeminini kezip güzǝl bir ⱪizni izdǝp yürüp, ahiri Xunamliⱪ Abixagni tepip padixaⱨning aldiƣa elip kǝldi. □ «Xunamliⱪ Abixag» — yaki «Xunǝmlik Abixag». 4 Ⱪiz intayin güzǝl idi; u padixaⱨtin hǝwǝr elip uning hizmitidǝ bolatti, ǝmma padixaⱨ uningƣa yeⱪinqiliⱪ ⱪilmaytti.□ «padixaⱨ uningƣa yeⱪinqiliⱪ ⱪilmaytti» — ibraniy tilida «padixaⱨ uni tonumaytti» degǝn ibarǝ bilǝn ipadilinidu.
5 Əmma Ⱨaggitning oƣli Adoniya mǝrtiwisini kɵtürmǝkqi bolup: «Mǝn padixaⱨ bolimǝn» dedi. U ɵzigǝ jǝng ⱨarwiliri bilǝn atliⱪlarni wǝ aldida yüridiƣan ǝllik ǝskǝrni tǝyyar ⱪildi □ «Ⱨaggitning oƣli Adoniya» — Adoniya Dawutning oƣulliridin biri. Ⱨaggit Dawutning ayalliridin biri idi («2Sam.» 3:4) «ɵz aldida yüridiƣan... ǝskǝrlǝr» — demǝk, ular ɵzlirining hususiy muⱨapizǝtqiliri idi. ■ 2Sam. 15:1 6 (uning atisi ⱨeqⱪaqan: «Nemixⱪa bundaⱪ ⱪilisǝn?» dǝp, uningƣa tǝnbiⱨ-tǝrbiyǝ beripmu baⱪmiƣanidi ⱨǝm u naⱨayiti kelixkǝn yigit bolup, anisi uni Abxalomdin keyin tuƣⱪanidi). □ «uning atisi ... uningƣa , yǝni Adoniyaƣa tǝnbiⱨ-tǝrbiyǝ beripmu baⱪmiƣanidi ⱨǝm u ... kelixkǝn yigit bolup, anisi uni Abxalomdin keyin tuƣⱪanidi» — Abxalom Dawutning yǝnǝ bir ayali Maakaⱨdin tuƣulƣan oƣli idi. Adoniya Dawutning tɵtinqi oƣli bolup, xu qaƣda bǝlkim Dawutning oƣulliri arisida «qongi» ⱨesablinatti. (2:15ni kɵrüng). Adoniya bǝlkim atisi tǝripidin ǝrkǝ qong ⱪilinƣanliⱪi ⱨǝm ɵzining kelixkǝnlikidin xundaⱪ mǝƣrurlinip kǝtkǝn ohxaydu. ■ 1Tar. 3:2 7 U Zǝruiyaning oƣli Yoab wǝ kaⱨin Abiyatar bilǝn mǝsliⱨǝt ⱪilixip turdi. Ular bolsa Adoniyaƣa ǝgixip uningƣa yardǝm berǝtti. ■ 1Pad. 2:22, 28 8 Lekin kaⱨin Zadok wǝ Yǝⱨoyadaning oƣli Binaya, Natan pǝyƣǝmbǝr, Ximǝy, Rǝy wǝ Dawutning ɵz palwanliri Adoniyaƣa ǝgǝxmidi.
9 Adoniya ⱪoy, kala wǝ bordiƣan torpaⱪlarni Ən-Rogǝlning yenidiki Zoⱨǝlǝt degǝn taxta soydurup, ⱨǝmmǝ aka-ukilirini, yǝni padixaⱨning oƣulliri bilǝn padixaⱨning hizmitidǝ bolƣan ⱨǝmmǝ Yǝⱨudalarni qaⱪirdi. □ «Ən-Rogǝl» — buning mǝnisi bǝlkim «Rogǝlning buliⱪi» yaki «Pak ⱪizning buliⱪi». ■ Yǝ. 15:7; 18:16 10 Lekin Natan pǝyƣǝmbǝr, Binaya, palwanlar wǝ ɵz inisi Sulaymanni u qaⱪirmidi.
11 Natan bolsa Sulaymanning anisi Bat-Xebaƣa: — «Anglimidingmu? Ⱨaggitning oƣli Adoniya padixaⱨ boldi, lekin ƣojimiz Dawut uningdin hǝwǝrsiz. 12 Əmdi mana, ɵz jening wǝ oƣlung Sulaymanning jenini ⱪutⱪuzuxⱪa mening sanga bir mǝsliⱨǝt beriximkǝ ijazǝt bǝrgǝysǝn. 13 Dawut padixaⱨning aldiƣa berip uningƣa: — Ƣojam padixaⱨ ɵzliri ⱪǝsǝm ⱪilip ɵz kǝminilirigǝ wǝdǝ ⱪilip: «Sening oƣlung Sulayman mǝndin keyin padixaⱨ bolup tǝhtimdǝ olturidu» degǝn ǝmǝsmidilǝ? Xundaⱪ turuⱪluⱪ nemixⱪa Adoniya padixaⱨ bolidu? — degin. 14 Mana, padixaⱨ bilǝn sɵzlixip turƣiningda, mǝnmu sening kǝyningdin kirip sɵzüngni ispatlaymǝn, — dedi.
15 Bat-Xeba iqkiri ɵygǝ padixaⱨning ⱪexiƣa kirdi (padixaⱨ tolimu ⱪerip kǝtkǝnidi, Xunamliⱪ Abixag padixaⱨning hizmitidǝ boluwatatti). 16 Bat-Xeba padixaⱨⱪa engixip tǝzim ⱪildi. Padixaⱨ: — Nemǝ tǝliping bar? — dǝp soridi.
17 U uningƣa: — I ƣojam, sili Pǝrwǝrdigar Hudaliri bilǝn ɵz dedǝklirigǝ: «Sening oƣlung Sulayman mǝndin keyin padixaⱨ bolup tǝhtimdǝ olturidu» dǝp ⱪǝsǝm ⱪilƣanidila. 18 Əmdi mana, Adoniya padixaⱨ boldi! Lekin i ƣojam padixaⱨ, silining uningdin hǝwǝrliri yoⱪ. 19 U kɵp kalilarni, bordaⱪ torpaⱪlar bilǝn ⱪoylarni soydurup, padixaⱨning ⱨǝmmǝ oƣullirini, Abiyatar kaⱨinni wǝ ⱪoxunning sǝrdari Yoabni qaⱪirdi. Lekin ⱪulliri Sulaymanni u qaⱪirmidi. 20 Əmdi, i ƣojam padixaⱨ, pütkül Israilning kɵzliri siligǝ tikilmǝktǝ, ular ƣojam padixaⱨning ɵzliridin keyin tǝhtliridǝ kimning olturidiƣanliⱪi toƣrisida ularƣa hǝwǝr berixlirini kütixiwatidu; 21 bir ⱪararƣa kǝlmisilǝ, ƣojam padixaⱨ ɵz ata-bowiliri bilǝn billǝ uhlaxⱪa kǝtkǝndin keyin, mǝn bilǝn oƣlum Sulayman gunaⱨkar sanilip ⱪalarmizmikin, — dedi.
22 Mana, u tehi padixaⱨ bilǝn sɵzlixip turƣinida Natan pǝyƣǝmbǝrmu kirip kǝldi. 23 Ular padixaⱨⱪa: — Natan pǝyƣǝmbǝr kǝldi, dǝp hǝwǝr bǝrdi. U padixaⱨning aldiƣa kiripla, yüzini yǝrgǝ yeⱪip turup padixaⱨⱪa tǝzim ⱪildi.
24 Natan: — I ƣojam padixaⱨ, sili Adoniya mǝndin keyin padixaⱨ bolup mening tǝhtimdǝ olturidu, dǝp eytⱪanidilimu? 25 Qünki u bügün qüxüp, kɵp buⱪa, bordiƣan torpaⱪlar bilǝn ⱪoylarni soydurup, padixaⱨning ⱨǝmmǝ oƣullirini, ⱪoxunning sǝrdarlirini, Abiyatar kaⱨinni qaⱪirdi; wǝ mana, ular uning aldida yǝp-iqip: «Yaxisun padixaⱨ Adoniya!» — dǝp towlaxmaⱪta. 26 Lekin ⱪulliri bolƣan meni, Zadok kaⱨinni, Yǝⱨoyadaning oƣli Binayani wǝ ⱪulliri bolƣan Sulaymanni u qaⱪirmidi. 27 Ƣojam padixaⱨ kimning ɵzliridin keyin ƣojam padixaⱨning tǝhtidǝ olturidiƣanliⱪini ɵz ⱪulliriƣa uⱪturmay u ixni buyrudilimu? — dedi.
28 Dawut padixaⱨ: — Bat-Xebani aldimƣa ⱪiqⱪiringlar, dedi. U padixaⱨning aldiƣa kirip, uning aldida turdi. 29 Padixaⱨ bolsa: — Jenimni ⱨǝmmǝ ⱪiyinqiliⱪtin ⱪutⱪuzƣan Pǝrwǝrdigarning ⱨayati bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilimǝnki, 30 mǝn ǝslidǝ Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigar bilǝn sanga ⱪǝsǝm ⱪilip: «Sening oƣlung Sulayman mǝndin keyin padixaⱨ bolup ornumda mening tǝhtimdǝ olturidu» dǝp eytⱪinimdǝk, bügünki kündǝ mǝn bu ixni qoⱪum wujudⱪa qiⱪirimǝn, — dedi.
31 Wǝ Bat-Xeba yüzini yǝrgǝ yeⱪip turup padixaⱨⱪa tǝzim ⱪilip: — Ƣojam Dawut padixaⱨ ǝbǝdiy yaxisun! — dedi.
32 Dawut padixaⱨ: — Zadok kaⱨinni, Natan pǝyƣǝmbǝrni, Yǝⱨoyadaning oƣli Binayani aldimƣa qaⱪiringlar, dedi. Ular padixaⱨning aldiƣa kǝldi.
33 Padixaⱨ ularƣa: — Ƣojanglarning hizmǝtkarlirini ɵzünglarƣa ⱪoxup, Sulaymanni ɵz ⱪeqirimgǝ mindürüp, Giⱨonƣa elip beringlar; 34 u yǝrdǝ Zadok kaⱨin bilǝn Natan pǝyƣǝmbǝr uni Israilning üstigǝ padixaⱨ boluxⱪa mǝsiⱨ ⱪilsun. Andin kanay qelip: — Sulayman padixaⱨ yaxisun! dǝp towlanglar. □ «Zadok kaⱨin bilǝn Natan pǝyƣǝmbǝr uni Israilning üstigǝ padixaⱨ boluxⱪa mǝsiⱨ ⱪilsun» — «mǝsiⱨ ⱪilix»: — Hudaning yolyoruⱪi bilǝn Israilƣa yengi bir padixaⱨ bekitix üqün uning bexiƣa kaⱨin yaki pǝyƣǝmbǝr tǝripidin zǝytun meyi sürülüxi kerǝk idi. Muxu murasim «mǝsiⱨ ⱪilix» yaki «mǝsiⱨlǝx» deyilgǝn. Xu murasimdin keyin muxu padixaⱨ «Hudaning mǝsiⱨ ⱪilƣini» dǝp atilip, ⱨɵküm sürüxkǝ Hudaning ⱨoⱪuⱪiƣa igǝ, dǝp ⱪarilatti. Kaⱨinlar wǝ bǝzi waⱪitlarda pǝyƣǝmbǝrnimu ɵz wǝzipisigǝ bekitix üqün «mǝsiⱨ ⱪilinix» murasimi ɵtküzülǝtti.
35 Andin u tǝhtimdǝ olturuxⱪa bu yǝrgǝ kǝlgǝndǝ, uningƣa ǝgixip menginglar; u mening ornumda padixaⱨ bolidu; qünki mǝn uni Israil bilǝn Yǝⱨudaning üstigǝ padixaⱨ boluxⱪa tǝyinlidim, — dedi.
36 Yǝⱨoyadaning oƣli Binaya padixaⱨⱪa jawab berip: — Amin! Ƣojam padixaⱨning Hudasi Pǝrwǝrdigarmu xundaⱪ buyrusun! 37 Pǝrwǝrdigar ƣojam padixaⱨ bilǝn billǝ bolƣandǝk, Sulayman bilǝn billǝ bolup, uning tǝhtini ƣojam Dawut padixaⱨningkidin tehimu uluƣ ⱪilƣay! — dedi.
38 Zadok kaⱨin, Natan pǝyƣǝmbǝr, Yǝⱨoyadaning oƣli Binaya wǝ Kǝrǝtiylǝr bilǝn Pǝlǝtiylǝr qüxüp, Sulaymanni Dawut padixaⱨning ⱪeqiriƣa mindürüp, Giⱨonƣa elip bardi. □ «Kǝrǝtiylǝr bilǝn Pǝlǝtiylǝr» — bular bolsa Dawutning hususiy muⱨapizǝtqiliridin idi («2Sam.» 8:18ni kɵrüng). Kǝrǝtiylǝr ǝslidǝ Kret arilidin kǝlgǝn boluxi mumkin idi. 39 Zadok kaⱨin ibadǝt qediridin may bilǝn tolƣan bir münggüzni elip, Sulaymanni mǝsiⱨ ⱪildi. Andin ular kanay qaldi. Hǝlⱪning ⱨǝmmisi: — Sulayman padixaⱨ yaxisun! — dǝp towlaxti. ■ 1Sam. 20:24
40 Hǝlⱪning ⱨǝmmisi uning kǝynidin ǝgixip, sunay qelip zor xadliⱪ bilǝn yǝr yerilƣudǝk tǝntǝnǝ ⱪilixti. □ «Hǝlⱪning ⱨǝmmisi ... sunay qelip zor xadliⱪ bilǝn yǝr yerilƣudǝk tǝntǝnǝ ⱪilixti» — ibraniy tilida: «Hǝlⱪning ⱨǝmmisi ... sunay qelip zor xadliⱪ bilǝn tǝntǝnǝ ⱪilixip yǝrni yeriwǝtti». Mumkinqiliki barki, yǝr dǝrwǝⱪǝ awazlar bilǝn yerilip kǝtkǝnidi. Mǝsiⱨning kelixidimu qong yǝr tǝwrǝx bolidu («Zǝk.» 14:5, «Wǝⱨ.» 6:12, 16:18). 41 Əmdi Adoniya wǝ uning bilǝn jǝm bolƣan meⱨmanlar ƣizalinip qiⱪⱪanda, xuni anglidi. Yoab kanay awazini angliƣanda: — Nemixⱪa xǝⱨǝrdǝ xunqǝ ⱪiyⱪas-sürǝn selinidu? — dǝp soridi. 42 U tehi sɵzini tügǝtmǝyla, mana Abiyatar kaⱨinning oƣli Yonatan kǝldi. Adoniya uningƣa: — Kirgin, ⱪǝysǝr adǝmsǝn, qoⱪum bizgǝ hux hǝwǝr elip kǝlding, — dedi.
43 Yonatan Adoniyaƣa jawab berip: — Undaⱪ ǝmǝs! Ƣojimiz Dawut padixaⱨ Sulaymanni padixaⱨ ⱪildi! 44 Wǝ padixaⱨ ɵzi uningƣa Zadok kaⱨinni, Natan pǝyƣǝmbǝrni, Yǝⱨoyadaning oƣli Binayani wǝ Kǝrǝtiylǝr bilǝn Pǝlǝtiylǝrni ⱨǝmraⱨ ⱪilip ǝwitip, uni padixaⱨning ⱪeqiriƣa mindürdi; 45 andin Zadok kaⱨin bilǝn Natan pǝyƣǝmbǝr uni padixaⱨ boluxⱪa Giⱨonda mǝsiⱨ ⱪildi. Ular u yǝrdin qiⱪip xadliⱪ ⱪilip, pütkül xǝⱨǝrni ⱪiyⱪas-sürǝn bilǝn lǝrzigǝ saldi. Siz anglawatⱪan sada dǝl xudur. 46 Uning üstigǝ Sulayman ⱨazir padixaⱨliⱪ tǝhtidǝ olturiwatidu. 47 Yǝnǝ kelip padixaⱨning hizmǝtkarliri kelip ƣojimiz Dawut padixaⱨⱪa: «Hudaliri Sulaymanning namini siliningkidin ǝwzǝl ⱪilip, tǝhtini siliningkidin uluƣ ⱪilƣay!» dǝp bǝht tilǝp mubarǝklǝxkǝ kelixti. Padixaⱨ ɵzi yatⱪan orunda sǝjdǝ ⱪildi 48 wǝ padixaⱨ: — «Bügün mening tǝhtimgǝ olturƣuqi birsini tǝyinligǝn, ɵz kɵzlirimgǝ xuni kɵrgüzgǝn Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigar mubarǝklǝnsun!» — dedi — dedi.
49 Xuni anglap Adoniyaning barliⱪ meⱨmanliri ⱨoduⱪup, ornidin ⱪopup ⱨǝrbiri ɵz yoliƣa kǝtti. 50 Adoniya bolsa Sulaymandin ⱪorⱪup, ornidin ⱪopup, ibadǝt qediriƣa berip ⱪurbangaⱨning münggüzlirini tutti.□ «Adoniya ... Sulaymandin ⱪorⱪup, ... ibadǝt qediriƣa berip ⱪurbangaⱨning münggüzlirini tutti» — xu qaƣlarda «ⱪurbangaⱨning münggüzlirini tutux» padixaⱨtin ⱨimayǝ tilǝxni bildürüxning ipadisi idi.
51 Sulaymanƣa xundaⱪ hǝwǝr berilip: — «Adoniya Sulayman padixaⱨtin ⱪorⱪidu; qünki mana, u ⱪurbangaⱨning münggüzlirini tutup turup: — «Sulayman padixaⱨ bügün manga xuni ⱪǝsǝm ⱪilsunki, u ɵz ⱪulini ⱪiliq bilǝn ɵltürmǝslikkǝ wǝdǝ ⱪilƣay» dedi», — deyildi.
52 Sulayman: — U durus adǝm bolsa bexidin bir tal qaq yǝrgǝ qüxmǝydu. Lekin uningda rǝzillik tepilsa, ɵlidu, dedi.
53 Sulayman padixaⱨ adǝm ǝwitip uni ⱪurbangaⱨdin elip kǝldi. U kelip Sulayman padixaⱨning aldida engixip tǝzim ⱪildi. Sulayman uningƣa: — Ɵz ɵyünggǝ kǝtkin, — dedi.
□1:3 «Xunamliⱪ Abixag» — yaki «Xunǝmlik Abixag».
□1:4 «padixaⱨ uningƣa yeⱪinqiliⱪ ⱪilmaytti» — ibraniy tilida «padixaⱨ uni tonumaytti» degǝn ibarǝ bilǝn ipadilinidu.
□1:5 «Ⱨaggitning oƣli Adoniya» — Adoniya Dawutning oƣulliridin biri. Ⱨaggit Dawutning ayalliridin biri idi («2Sam.» 3:4) «ɵz aldida yüridiƣan... ǝskǝrlǝr» — demǝk, ular ɵzlirining hususiy muⱨapizǝtqiliri idi.
□1:6 «uning atisi ... uningƣa , yǝni Adoniyaƣa tǝnbiⱨ-tǝrbiyǝ beripmu baⱪmiƣanidi ⱨǝm u ... kelixkǝn yigit bolup, anisi uni Abxalomdin keyin tuƣⱪanidi» — Abxalom Dawutning yǝnǝ bir ayali Maakaⱨdin tuƣulƣan oƣli idi. Adoniya Dawutning tɵtinqi oƣli bolup, xu qaƣda bǝlkim Dawutning oƣulliri arisida «qongi» ⱨesablinatti. (2:15ni kɵrüng). Adoniya bǝlkim atisi tǝripidin ǝrkǝ qong ⱪilinƣanliⱪi ⱨǝm ɵzining kelixkǝnlikidin xundaⱪ mǝƣrurlinip kǝtkǝn ohxaydu.
■1:7 1Pad. 2:22, 28
□1:9 «Ən-Rogǝl» — buning mǝnisi bǝlkim «Rogǝlning buliⱪi» yaki «Pak ⱪizning buliⱪi».
□1:34 «Zadok kaⱨin bilǝn Natan pǝyƣǝmbǝr uni Israilning üstigǝ padixaⱨ boluxⱪa mǝsiⱨ ⱪilsun» — «mǝsiⱨ ⱪilix»: — Hudaning yolyoruⱪi bilǝn Israilƣa yengi bir padixaⱨ bekitix üqün uning bexiƣa kaⱨin yaki pǝyƣǝmbǝr tǝripidin zǝytun meyi sürülüxi kerǝk idi. Muxu murasim «mǝsiⱨ ⱪilix» yaki «mǝsiⱨlǝx» deyilgǝn. Xu murasimdin keyin muxu padixaⱨ «Hudaning mǝsiⱨ ⱪilƣini» dǝp atilip, ⱨɵküm sürüxkǝ Hudaning ⱨoⱪuⱪiƣa igǝ, dǝp ⱪarilatti. Kaⱨinlar wǝ bǝzi waⱪitlarda pǝyƣǝmbǝrnimu ɵz wǝzipisigǝ bekitix üqün «mǝsiⱨ ⱪilinix» murasimi ɵtküzülǝtti.
□1:38 «Kǝrǝtiylǝr bilǝn Pǝlǝtiylǝr» — bular bolsa Dawutning hususiy muⱨapizǝtqiliridin idi («2Sam.» 8:18ni kɵrüng). Kǝrǝtiylǝr ǝslidǝ Kret arilidin kǝlgǝn boluxi mumkin idi.
□1:40 «Hǝlⱪning ⱨǝmmisi ... sunay qelip zor xadliⱪ bilǝn yǝr yerilƣudǝk tǝntǝnǝ ⱪilixti» — ibraniy tilida: «Hǝlⱪning ⱨǝmmisi ... sunay qelip zor xadliⱪ bilǝn tǝntǝnǝ ⱪilixip yǝrni yeriwǝtti». Mumkinqiliki barki, yǝr dǝrwǝⱪǝ awazlar bilǝn yerilip kǝtkǝnidi. Mǝsiⱨning kelixidimu qong yǝr tǝwrǝx bolidu («Zǝk.» 14:5, «Wǝⱨ.» 6:12, 16:18).
□1:50 «Adoniya ... Sulaymandin ⱪorⱪup, ... ibadǝt qediriƣa berip ⱪurbangaⱨning münggüzlirini tutti» — xu qaƣlarda «ⱪurbangaⱨning münggüzlirini tutux» padixaⱨtin ⱨimayǝ tilǝxni bildürüxning ipadisi idi.