21
Gibeonluⱪlar ⱪisas soraydu
Əmma Dawutning künliridǝ uda üq yil aqarqiliⱪ boldi. Dawut uning toƣruluⱪ Pǝrwǝrdigardin soridi. Pǝrwǝrdigar uningƣa: Aqarqiliⱪ Saul wǝ uning ⱪanhor jǝmǝtidikilǝr sǝwǝbidin, yǝni uning Gibeonluⱪlarni ⱪirƣin ⱪilƣinidin boldi, dedi. «Əmma Dawutning künliridǝ uda üq yil aqarqiliⱪ boldi...» — 21-24-bablar bǝlkim tarihⱪa ⱪoxulƣan ⱪoxumqǝ sɵz bolup, «Samuil (2)»diki yillar ariliⱪida yüz bǝrgǝn baxⱪa muⱨim ixlarni tǝswirlǝydu.
Padixaⱨ Gibeonluⱪlarni qaⱪirip, ular bilǝn sɵzlǝxti (Gibeonluⱪlar Israillardin ǝmǝs idi, bǝlki Amoriylarning bir ⱪaldisi idi. Israil ǝslidǝ ular bilǝn ǝⱨdǝ ⱪilip ⱪǝsǝm iqkǝnidi; lekin Saul Israil wǝ Yǝⱨudalarƣa bolƣan ⱪizƣinliⱪi bilǝn ularni ɵltürüxkǝ intilgǝnidi). «Israil ǝslidǝ ular bilǝn ǝⱨdǝ ⱪilip ⱪǝsǝm iqkǝnidi» —Bu ix «Yǝxua» 9-babta hatirilǝngǝn.   Yǝ. 9:19
Dawut Gibeonluⱪlarƣa: Silǝrgǝ nemǝ ⱪilip berǝy? Mǝn ⱪandaⱪ ⱪilip bu gunaⱨni kafarǝt ⱪilip yapsam, andin silǝr Pǝrwǝrdigarning mirasiƣa bǝht-bǝrikǝt tiliyǝlǝysilǝr? — dedi. «... Andin silǝr Pǝrwǝrdigarning mirasiƣa bǝht-bǝrikǝt tiliyǝlǝysilǝr» — demǝk, ularning Israilƣa bolƣan bu adiwiti tügǝydu.
Gibeonluⱪlar uningƣa: Bizning Saul wǝ uning jǝmǝtidikilǝrdin altun-kümüx sorax ⱨǝⱪⱪimiz yoⱪ, wǝ bizning sǝwǝbimizdin Israildin bir adǝmnimu ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪildurux ⱨǝⱪⱪimiz yoⱪ, dedi. Dawut: Silǝr nemǝ desǝnglar, mǝn xundaⱪ ⱪilay, dedi.
Ular padixaⱨⱪa: Burun bizni yoⱪatmaⱪqi bolƣan, bizni Israilning barliⱪ pasilliri iqidǝ turƣudǝk yeri ⱪalmisun dǝp, bizni ⱨalak ⱪilixⱪa ⱪǝstligǝn ⱨeliⱪi kixining, ⱨazir uning ǝrkǝk nǝslidin yǝttisi bizgǝ tapxurup berilsun, biz Pǝrwǝrdigarning talliƣini bolƣan Saulning Gibeaⱨ xǝⱨiridǝ, Pǝrwǝrdigarning aldida ularni ɵltürüp, esip ⱪoyayli, dedi. Padixaⱨ: — Mǝn silǝrgǝ qoⱪum tapxurup berimǝn, dedi.
Lekin Dawut bilǝn Saulning oƣli Yonatanning Pǝrwǝrdigar aldida iqixkǝn ⱪǝsimi wǝjidin padixaⱨ Saulning nǝwrisi, Yonatanning oƣli Mǝfiboxǝtni ayidi. 1Sam. 18:3; 20:15, 42; 23:18
Padixaⱨ Ayaⱨning ⱪizi Rizpaⱨning Saulƣa tuƣup bǝrgǝn ikki oƣli Armoni wǝ Mǝfiboxǝtni wǝ Saulning ⱪizi Miⱪal Mǝⱨolatliⱪ Barzillayning oƣli Adriǝl üqün beⱪiwalƣan bǝx oƣulni tutup, «Saulning ⱪizi Miⱪal Mǝⱨolatliⱪ Barzillayning oƣli Adriǝl üqün beⱪiwalƣan bǝx oƣul...» — Miⱪal bǝlkim aqisi Mǝrabning bu bǝx oƣlini beⱪiwalƣan (6:23ni, «1Sam.» 18:19ni kɵrüng). Bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «Mǝrabning Mǝⱨolatliⱪ Barzillayning oƣli Adriǝl üqün tuƣup bǝrgǝn bǝx oƣlini» deyilidu. Gibeonluⱪlarning ⱪoliƣa tapxurdi. Bular ularni dɵngdǝ Pǝrwǝrdigarning aldida esip ⱪoydi. Bu yǝttǝylǝn bir kündǝ ɵltürüldi; ular ɵltürülgǝndǝ arpa ormisi aldidiki künlǝr idi.
10  Andin Ayaⱨning ⱪizi Rizpaⱨ bɵz rǝhtni elip, ⱪoram üstigǝ yeyip saldi. U orma baxlanƣandin tartip asmandin yamƣur qüxkǝn waⱪitⱪiqǝ, u yǝrdǝ olturup kündüzi ⱪuxlarning jǝsǝtlǝrning üstigǝ ⱪonuxiƣa, keqisi yirtⱪuqlarning ularni dǝssǝp qǝylixigǝ yol ⱪoymidi.
11  Birsi Saulning keniziki, Ayaⱨning ⱪizi Rizpaⱨning ⱪilƣanlirini Dawutⱪa eytti.
12  Xuning bilǝn Dawut Yabǝx-Gileadtikilǝrning ⱪexiƣa berip, u yǝrdin Saulning wǝ uning oƣli Yonatanning sɵngǝklirini elip kǝldi (Filistiylǝr Gilboada Saulni ɵltürgǝn künidǝ ularning jǝsǝtlirini Bǝyt-Xandiki mǝydanda esip ⱪoyƣanidi; Yabǝx-Gileadtikilǝr ǝslidǝ bularni xu yǝrdin oƣriliⱪqǝ elip kǝtkǝnidi). 1Sam. 31:10-13 13  Dawut Saul bilǝn uning oƣli Yonatanning sɵngǝklirini xu yǝrdin elip kǝldi; ular esip ɵltürülgǝn yǝttǝylǝnning sɵngǝklirinimu yiƣip ⱪoydi, 14  andin xularni Saul bilǝn oƣli Yonatanning sɵngǝkliri bilǝn Binyamin zeminidiki Zelada, atisi kixning ⱪǝbrisidǝ dǝpnǝ ⱪildi. Ular padixaⱨ ǝmr ⱪilƣandǝk ⱪildi. Andin Huda hǝlⱪning zemin toƣruluⱪ dualirini ijabǝt ⱪildi. «Andin Huda hǝlⱪning zemin toƣruluⱪ dualirini ijabǝt ⱪildi» — «zemin toƣruluⱪ dualiri» — demǝk, ⱪǝⱨǝtqilikning tügitilixi üqün.
 
Filistiylǝ bilǝn ⱪayta jǝng ⱪilix
1Tar. 20:4-8
15  Filistiylǝr bilǝn Israilning ottursida yǝnǝ jǝng boldi, Dawut ɵz adǝmliri bilǝn qüxüp, Filistiylǝr bilǝn soⱪuxti. Əmma Dawut tolimu qarqap kǝtti; 16  Rafaⱨning ǝwladliridin bolƣan Ixbi-Binob Dawutni ɵltürmǝkqi idi; uning mis nǝyzisining eƣirliⱪi üq yüz xǝkǝl idi; uningƣa yǝnǝ yengi sawut baƣlaⱪliⱪ idi. «Rafaⱨning ǝwladliridin bolƣan Ixbi-Binob» — «Rafaⱨning ǝwladliri» ⱨǝmmisi degüdǝk yoƣan adǝmlǝr idi (18, 20, 22ni kɵrüng). «uning mis nǝyzisining eƣirliⱪi» — yaki «uning nǝyzining mis bexining eƣirliⱪi». «300 xǝkǝl» — bǝlkim 3.5 kilogram idi. «uningƣa yǝnǝ yengi sawut baƣlaⱪliⱪ idi» — yaki, «uningƣa yǝnǝ yengi bir ⱪorali bar idi». 17  Lekin Zǝruiyaning oƣli Abixay uningƣa yardǝmgǝ kelip Filistiyni ⱪiliqlap ɵltürdi. Xu küni Dawutning adǝmliri uningƣa ⱪǝsǝm ⱪilip: Sǝn yǝnǝ biz bilǝn jǝnggǝ qiⱪmiƣin! Bolmisa Israilning qiriƣi ɵqüp ⱪalidu, — dedi. Pǝnd. 13:9
18  Bu ixtin keyin xundaⱪ boldiki, Gobta Filistiylǝr bilǝn yǝnǝ jǝng boldi; u waⱪitta Ⱨuxatliⱪ Sibbikay Rafaⱨning ǝwladidin bolƣan Safni ɵltürdi. 1Tar. 20:4
19  Gobta yǝnǝ bir ⱪetim Filistiylǝr bilǝn jǝng boldi; u qaƣda Bǝyt-Lǝⱨǝmlik Yairning oƣli Əl-Ⱨanan Gatliⱪ Goliyatning inisini ɵltürdi. Uning nǝyzisining sepi bapkarning hadisidǝk idi. «Bǝyt-Lǝⱨǝmlik Yair» — bǝzi kona kɵqürülmilǝrdǝ «Yair» «Yair-Origim» dǝp atilidu. «Goliyatning inisi» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ pǝⱪǝt «Goliyat» deyilidu.
20  Yǝnǝ bir jǝng Gatta boldi; u yǝrdǝ egiz boyluⱪ bir adǝm bar idi, ⱪollirining altidin barmaⱪliri, putlirining altidin barmaⱪliri bolup jǝmiy yigirmǝ tɵt barmiⱪi bar idi. U ⱨǝm Rafaⱨning ǝwladi idi. 21  U Israillarning aldida turup ularni mazaⱪ ⱪildi; lekin Dawutning akisi Ximiyaning oƣli Yonatan uni ɵltürdi.
22  Bu tɵt kixi Gatliⱪ Rafaⱨning ǝwladi bolup, ⱨǝmmisi Dawutning ⱪolida yaki uning hizmǝtkarlirining ⱪolida ɵltürüldi.
 
 

21:1 «Əmma Dawutning künliridǝ uda üq yil aqarqiliⱪ boldi...» — 21-24-bablar bǝlkim tarihⱪa ⱪoxulƣan ⱪoxumqǝ sɵz bolup, «Samuil (2)»diki yillar ariliⱪida yüz bǝrgǝn baxⱪa muⱨim ixlarni tǝswirlǝydu.

21:2 «Israil ǝslidǝ ular bilǝn ǝⱨdǝ ⱪilip ⱪǝsǝm iqkǝnidi» —Bu ix «Yǝxua» 9-babta hatirilǝngǝn.

21:2 Yǝ. 9:19

21:3 «... Andin silǝr Pǝrwǝrdigarning mirasiƣa bǝht-bǝrikǝt tiliyǝlǝysilǝr» — demǝk, ularning Israilƣa bolƣan bu adiwiti tügǝydu.

21:7 1Sam. 18:3; 20:15, 42; 23:18

21:8 «Saulning ⱪizi Miⱪal Mǝⱨolatliⱪ Barzillayning oƣli Adriǝl üqün beⱪiwalƣan bǝx oƣul...» — Miⱪal bǝlkim aqisi Mǝrabning bu bǝx oƣlini beⱪiwalƣan (6:23ni, «1Sam.» 18:19ni kɵrüng). Bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «Mǝrabning Mǝⱨolatliⱪ Barzillayning oƣli Adriǝl üqün tuƣup bǝrgǝn bǝx oƣlini» deyilidu.

21:12 1Sam. 31:10-13

21:14 «Andin Huda hǝlⱪning zemin toƣruluⱪ dualirini ijabǝt ⱪildi» — «zemin toƣruluⱪ dualiri» — demǝk, ⱪǝⱨǝtqilikning tügitilixi üqün.

21:16 «Rafaⱨning ǝwladliridin bolƣan Ixbi-Binob» — «Rafaⱨning ǝwladliri» ⱨǝmmisi degüdǝk yoƣan adǝmlǝr idi (18, 20, 22ni kɵrüng). «uning mis nǝyzisining eƣirliⱪi» — yaki «uning nǝyzining mis bexining eƣirliⱪi». «300 xǝkǝl» — bǝlkim 3.5 kilogram idi. «uningƣa yǝnǝ yengi sawut baƣlaⱪliⱪ idi» — yaki, «uningƣa yǝnǝ yengi bir ⱪorali bar idi».

21:17 Pǝnd. 13:9

21:18 1Tar. 20:4

21:19 «Bǝyt-Lǝⱨǝmlik Yair» — bǝzi kona kɵqürülmilǝrdǝ «Yair» «Yair-Origim» dǝp atilidu. «Goliyatning inisi» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ pǝⱪǝt «Goliyat» deyilidu.