5
5.1 A Iesus e ratarata na huduna potuna
1 A Iesus e hadavia kabuna manumanu kamahi kua, ia vori mia tadu na hiripa potuna. Kana disaipel kamahi dia ta mai vona.
5.2-12 A Iesus e tania manumanu dia kata hilohilo
(Luk 6.20-23)
2 Pale, ia varivuvu keteni vaketekete ni dia, ki tani barae, 3 “Nuhu kua miu ta hada lala habuka miu ta balakavua matoto na lohoihoia ke Vuvu, ia miu kata hilohilo, na vuna na kingdom ke Vuvu ia e kamiu.
4 Ais 61.2.Nuhu kua miu ta tatangi, ia miu kata hilohilo, na vuna a Vuvu da e katia magalimiu ki malugunia.
5 Sng 37.11.Nuhu kua miu ta vavazihoni mulehimiu, ia miu kata hilohilo, a Vuvu da e vala garigari kamiu.
6 Ais 55.1-2.Nuhu kua e vivitolonimiu ki mamarahotimiu kara moge kua e mahoto, ia miu kata hilohilo. A Vuvu da e vahotovia kamiu hatuhatua.
7 Nuhu kua miu ta lala miu kata mamaharia manumanu, ia miu kata hilohilo. A Vuvu da e maharimiu.
8 Sng 24.3-4.Nuhu kua magalimiu e kavakava matoto ki beta matoto lohoihoia zaha katiu na polokomiu, ia miu kata hilohilo. Da miu ta hadavia a Vuvu.
9 Nuhu kua miu ta lala miu kata talotalo na varihubia kamana varikoria, ia miu kata hilohilo. Da miu ta kohanga miu na habu tutuni Vuvu.
10 1 Pi 3.14.Nuhu kua e kati zahata miu, na vuna miu ta lala miu kata vavana na moge kua e mahoto matoto na matani Vuvu, ia miu kata hilohilo. Na kingdom ke Vuvu ia kamiu.
11 1 Pi 4.14.Nuhu kua e pole zaha voa kirua miu, ki kati zahata miu, ki vairuku ve voa kirua miu ki tanga polea mata hilehilea kirua miu, na vuna kua miu ta mumuri ni niau, magalimiu kete malugunia miu na hilohilo. 12 2 Sto 36.16; Ap 7.52.Miu hilohilo matoto, kadoamiu kua e gugurimiu na lagato e kapou matoto. Dia ta kati baraenia ni miu na vuna zia, varira dia ta kati baraenia ve na profet kamahi bukuni varira.”
5.13-16 Miu ta balika sol kamana laet
(Mak 9.50; Luk 14.34-35)
13 Mk 9.50; Lu 14.34-35.“Miu na sol kara garigari. Palaka kua ta sol ni vatia milolokana, da kati zinganga ki kara sol mule? Da ti beta keteni kemi kara goloa katiu, da ti varaganga, manumanu kini vavaka taduria.
14 Jo 8.12; 9.5.Miu ta habuka laet kara vulovulo. Taon kapou katiu kua ni ngoro na potuna katiu, mara beta ni bata na matadolu. 15 Mk 4.21; Lu 8.16; 11.33.Beta kaka ni lala kete dohotia lam ni taruhia na taura dis. Beta, e taruhia na mudina lam ki hada kara manumanu laveve na poloka ruma. 16 1 Pi 2.12.Ia e habuka za, katia ka laet ni hada na pidaka manumanu, dia kata hada ka maki pa, dia na vala glori ni Tamamiu kua ia e heta na lagato.”
5.17-20 Polea na lo ke Vuvu
17 “Tabarae miu na lohoia hau ta ziho kata pele kakava lo ke Moses kamana polea kana profet kamahi. Beta, hau ta ziho kata katia kadia polea ni pori. 18 Lu 16.17.Hau ta tani matotonia ni miu, da garigari kamana lagato hiro ta balavutuka, palaka mara beta leta kote katiu o na vapolupolua pitu, ni balavutuka na poloka lo, ia ki mule na dama kua goloa laveve kua na lo e popole vona ki pori laveve. 19 Kubarae, azei kua tani hada vetania dihura lo pitu ni beta ni muri vona, ia vata kua tani lo kote, kua tani vaketea na manumanu habuka beta dia kata muri vona, ia da beta matoto hizana na kingdom ke Vuvu. Palaka azei kua tani mumuri na polea kamahi na lo ni vavaketea ve na manumanu dia kata mumuri na polealea kamahi na lo, ia da e hada zaheanga ia na kingdom ke Vuvu. 20 Ta tania ni miu, ta kamiu moge ni beta ni dopa ni mahoto livutia na moge kamahi kana tisa kamahi kara lo kamana Parisi kamahi, da mara beta matoto miu na hoho na kingdom ke Vuvu.”
5.21-26 A Iesus e pole na makina vahotohotoa na polea
(Luk 12.57-59)
21 Kis 20.13; Lo 5.17.A Iesus ki tani barae ve, “Miu ta longoria e tani barae voa na manumanu bukuni varira, ‘Taua miu na hubi matehia kaka. Azei kua e hubi matehia kaka da e koto voa kirua.’ 22 Palaka hau ta tania ni miu azei kua ta magalina ni vavaritihi kiri tazina. Da tu vamadira na kotoa. Azei ve kua tani pole hilenia tazina, da e koto voa kirua na kotoa kapou. Palaka, azei kua tani tania kiri tazina, ‘Longolongo ho!’ Ia ho da tu kara haroho ni hel.
23 Kubarae, kua kunu pelea ka opa vano koto opa vona, kua kunu lohoi paria habuka ka manaunaua katiu vona kamani tazi, 24 vatia ka opa na mugana altar. Ho tu muga vano ku vahotovia ka manaunaua kamani tazi, ba muri kunu mai vala ka opa.
25 Kua kaka katiu kini koto kiriniho, vahotovi tapunia polea kamana, mo na sekhan kua ma beta mo na vano na kotoa. Ta ni beu, da e peleho vano na Megistret, na Megistret ia valaho vano na polis, dia ta taruhiho na karabus. 26 Hau ta tani matotonia ni niho, mara beta nu gotala mule na karabus, da tu mia, ia ku kade hozovia matoto na naba na moni kua e tanga koto kadea, ba muri kunu gotala.”
5.27-30 A Iesus e pole na makina magali buhua
27 Kis 20.14; Lo 5.18.“Miu ta longoria kua e tanga, ‘Taua nu katia makina magali buhua.’ 28 Palaka hau ta tania ni miu azei kua tani hadavia tavine katiu ni ngarea ni kukulina kete balebale kamana, ia kava ti katia makina magali buhua kamana tavine kena na poloki magalina.
29 Mt 18.9; Mk 9.47.Kua mata kiri maroro kini katiho kunu katia moge zaha, bara luahia nu varaga. E dopa ki kemi koto vatia dihuri livuha katiu, tabarae ni katiho nu pekato, ni varaganga livuha laveve kara hel. 30 Mt 18.8; Mk 9.43.Kua lima kiri maroro kini katiho kunu katia goloa zaha katiu, kiri hutuzia nu varaga. E dopa ki kemi koto vatia dihura livuha katiu, tabarae ni katiho nu pekato, ni varaganga livuha laveve kara hel.”
5.31-32 A Iesus e pole na makina vamia taputapua na tavine
(Matyu 19.9; Mak 10.11-12; Luk 16.18)
31 Lo 24.1-4; Mt 19.7; Mk 10.4.A Iesus ki tani barae ve, “Miu ta longoria varira e tani barae vonanga, ‘Azei kua kini vamia tapunia gona, ia ma kete vala pepana vamia taputapua ni gona kete lalanga habuka ia ti vatia kava.’ 32 Mt 19.9; Mk 10.11-12; Lu 16.18; 1 Ko 7.10-11.Palaka hau ta tania ni miu, ma tavine e balebale kamana tamohane motu, ku vamia tapunia. Palaka kua tanu vamia tapuni vetania a go, ia kava tu katia kini kara magali buhu. Azei kua e kabania tavine kua e vamia tapuanga, ia e katia makina magali buhua.”
5.33-37 Tabarae miu na mapamapa na hizani Vuvu
33 Wkp 19.12; Nam 30.2; Lo 23.21.“Miu ka longoria ve kena e tanga na nuhu bukuni varira, ‘Tabarae miu na mapamapa vairuku. Palaka miu kati matotonia nazia kua kava miu te mapamapa ni Vuvu miu kata katia.’ 34 Je 5.12; Ais 66.1; Mt 23.22.Palaka hau ta tania ni miu, tabarae matoto miu na mapamapa. Tabarae ve miu na mapamapa na lagato, na vuna na lagato ia na sia king ke Vuvu; 35 Ais 66.1; Sng 48.2.o tabarae nu mapamapa na garigari, na vuna na garigari ia a Vuvu e tataruhia kabena vona; o tabarae nu mapamapa ni Ierusalem, na vuna ia na taon kana King kua e Paraha kana king laveve. 36 Tabarae ve nu mapamapa na baka, na vuna mara beta nu katia vuluku katiu ni vavala o ni halohaloa. 37 Vatia ka ‘Taranga’ ni ma ‘E,’ ka ‘Linganga’ ni ma ‘Betaka.’ Tanu taruhia polea katiu ve kamana, polea kena, e pe na kaka zaha kena.”
5.38-42 Tabarae miu na kolia goloa zaha kua kaka e katia ni miu
(Luk 6.29-30)
38 Kis 21.24; Wkp 24.20; Lo 19.21.A Iesus ki tani barae ve, “Miu ta longoria muga kua e tani barae vonanga, ‘Kua kaka katiu kini goro keuhia matana kaka katiu, ia miu goro keuhia ve matana. Kaka katiu kini hutu pazuhia hazena kaka katiu, ia miu hutu pazuhia ve hazena.’ 39 Palaka kua, ta tania ni miu, tabarae nu kolia goloa zaha kua kaka e katia ni niho. Kua kaka katiu kini zapalania paligeni taviki kiri maroro, vala paligena kiri mauri ve vona ni zapalania. 40 Kua kaka katiu ni koto kiriniho kete pelea ka siot, pele vala ka tarausis ve vona. 41 Kua kaka katiu kini kuza kerekereniho kini tania koto luga kana beke nu vavana kamana na mael katiu, pele luga kana beke ho tu vavana mael rua. 42 Kua kaka katiu kini huleniho kara goloa katiu, vala vona; ta kaka katiu ni huleniho kete pelea ka goloa katiu ba muri ni vala mulehia, taua nu vanga holuholu vona.”
5.43-48 A Iesus e pole na makina kemia kara hadolu vagi
(Luk 6.27-28, 32-36)
43 A Iesus ki tani barae ve, “Varira miu ta longoria e tani barae voa, ‘Kete kukulimiu kiri habu kurakuramiu, miu zaha kara hamiu vagi kamahi.’ 44 Palaka ta tania ni miu kua, miu kemi kara hamiu vagi kamahi miu na lotu kara nuhu kua dia ta lala dia kata kati zahatia ni miu. 45 Kete kubarae, miu kata kara habu tutuni Tamamiu kua e heta na lagato. Na vuna a Vuvu e lala kete katia kana voro ni tibaria nuhu zahazaha kamana nuhu kemikemi ve, ki lala kete katia huza, ni huza kara nuhu kua dia ta lala dia kata katia moge kemikemi kamana nuhuta moge zahazaha ve. 46 Miu ta lohoia da a Vuvu e kademiu vona kua tani kukulimiu kara nuhu kua dia ta lala dia kata kukulidia kirimiu za? Nuhuta pelepelea na takis, dia ta lala dia kakatia moge mata barae ve. 47 Kua kunu lala koto polepole kamani habu kurakura za, pele nazia e ba bele vona kena? Nuhu kua beta dia na lala a Vuvu, dia ta lala ve dia kata kakatia maki mata barae ve. 48 Wkp 19.2; Lo 18.13.Miu, miu kata mahoto matoto, habuka kua a Tamamiu, kua e heta na lagato ia e mahoto matoto.”
5:4 Ais 61.2.
5:5 Sng 37.11.
5:6 Ais 55.1-2.
5:8 Sng 24.3-4.
5:10 1 Pi 3.14.
5:11 1 Pi 4.14.
5:12 2 Sto 36.16; Ap 7.52.
5:13 Mk 9.50; Lu 14.34-35.
5:14 Jo 8.12; 9.5.
5:15 Mk 4.21; Lu 8.16; 11.33.
5:16 1 Pi 2.12.
5:18 Lu 16.17.
5:21 Kis 20.13; Lo 5.17.
5:27 Kis 20.14; Lo 5.18.
5:29 Mt 18.9; Mk 9.47.
5:30 Mt 18.8; Mk 9.43.
5:31 Lo 24.1-4; Mt 19.7; Mk 10.4.
5:32 Mt 19.9; Mk 10.11-12; Lu 16.18; 1 Ko 7.10-11.
5:33 Wkp 19.12; Nam 30.2; Lo 23.21.
5:34 Je 5.12; Ais 66.1; Mt 23.22.
5:35 Ais 66.1; Sng 48.2.
5:38 Kis 21.24; Wkp 24.20; Lo 19.21.
5:48 Wkp 19.2; Lo 18.13.