1 Ma'uaa Jesus na dinaa a'a fei Maugeni Olive. 2 Mafufuo badu, na udiai i malalaa fei humuu mei Haidaa ma minaa ei rama'a, rona puroroinia ma na guta ba i feroinaa ro'ou. 3 Ei feroiaa law mawe ei Pharisee, rona duginamii a'ana hemea pifine rona ma'apa'ia ei i fiharoharoipa'ai. Rona fa'ufalarainia i pudaa rama'a 4 ma warenaa a'a Jesus, “Mena feroia, meni pifine meni, hai'ouna panarofia ei i fiharoharoipa'ai. 5 Fei Law Moses na ware ba onei nafanaa mugoo ei mau pifine ale'ei. Si'ei, o ware batanai wagina?” 6 Rona i'iginia ba ro fa'alabe'ia ma ro ware ba ina warefatata.

Ma'uaa Jesus na fabalonaa pu ma ne'inaa ana'anana malagufu. 7 Rona mina'u i'igi'uaia, hee inawe ufalarai ma warenaa a'a ro'ou, “Hini hamu'ou lomi hafelo'ana, te, hia do'o rawarawa nafa'a.” 8 Ina fabalodiai ma ne'ine'i pafoo malagufu.

9 Hememea ei rona guainia, ronawe fididi'inii, do'ofama'a ei rona siginaa raudei. La'o uniaa mei pifine a'a Jesus. 10 Jesus na ufalarai ma i'iginia, “Mena pifine, ro'ou hitani? Lomi hemea na wareio ba ona tata?”

11 Ina ware, “Lomi hemea, mena bauana.”

Jesus na ware, “Hi'ei, ana lomi a wareio ba ona tata. Nowau ma onei'aa fai bigidinaa ena hafelo'a.”

12 Jesus na warediai a'a ei rama'a ba, “Yau, we'ai feni ano. Hini i nenerau, lomi ba iwe talai laloo fei roromaa, ma'uaa i pa'i fei we'ai, fei i fani harenua.”

13 Ei Pharisee, rona mania, “E'eni, ona u'ugio; si'ei ba oi u'ugaa anaio, lomi na wanewane ei u'ugamu.”

14 Jesus na ware, “Nabaa na u'ugaa ana yau, fei u'ugau na wanewane, uaa una aida ba noramiau hitani ma a dinaia. Ma'uaa pa'aa lomi hamona aida ba noramiau hitani o a dinaia. 15 Hamona'u nara'uaiaa ei manumanu ale'ei mau naranaraa rama'a; yau lomi na narafani maumau hemea. 16 Ma'uaa nabaa una nara ale'ei, fei naranarau na wanewane, uaa abaa unaa yau. Una ufipui a'a mei Ama, mei na aloagiau. 17 Laloo fei Law hamu'ou na ude fei ne'ia ba nabaa i fibo'ii u'ugaa helagui, ina wanewane. 18 Yau, hemea ana fi u'ugau; ma hemeadiai ana na u'ugau, mei Ama, mei na aloagiau.”

19 Ma i dii, rona i'iginia, “Amaia mei amamu?”

Jesus na ware, “Lomi hamona apa'au, o mei Amau. Nabaa hamona apa'au, ana hamo'aa apa'aa mei Amau.” 20 Ina wareaa fei ei fi feroi i malalaa fei humuu mei Haidaa papaa fei bao fana mugoo po'i. Ma'uaa lomi hemea na panarofia, uaa atapa'aa fei auna.

21 Jesus na warediai a'a ro'ou ba, “Yau, a dii ma hamo'aa labaginau, ma'uaa hamo'aa ma'ehugiaa ei hafelo'aa hamu'ou. Fawelei ba a dinaa wagina, lomi ba hamowe nopa'ilao.

22 A'a fei, ei Jew, rona i'igai, “Haa, ba ana i fo'afama'eaa anaia? Sifei, fei hanuu wareana ba, “Fawelei ba a dinaa wagina, lomi hamowe nopa'ilao”?

23 Ma'uaa ina warelao, “Noramiaa hamu'ou pu, ma'uaa noramiau pafea. Hamu'ou, rama'aa feni ano. Yau abaa rama'aa feni ano. 24 Una warefanidigaa hamu'ou ba hamo'aa ma'ehugiaa ei hafelo'aa hamu'ou; nabaa lomi hamona nara ba fa'ua fei wareau ba yau hini,* 8:24 O, yau hia; v. 28 anaa hamowepa'aa ma'ehugiaa ei hafelo'aa hamu'ou.”

25 Rona i'igai, “Yoi hini?”

Jesus na ware, “Ana ale'ei una waredigamai. 26 Na pa'i watauda wareau ba hamu'ou rama'a bata wagii ei maumau hamu'ou. Ma'uaa, mei na aloagiau, hia napa'aa fa'uai ma tamanu una guainia a'ana, una u'ugia yeni malagufu.”

27 Lomi rona apa'ia ba fi u'ugaa mei Amana a'a ro'ou. 28 Si'ei, Jesus na ware, “Ena hamona fatawadigaa mei Na'uu Rama'a, hamowe aida ba fa'ua fei warau ba yau hini ma lomi ba una bigi'aa hepalo manumanu unaa yau, ma'uaa una wareaa tamanu na feroinau mei Ama. 29 Mei na aloagiau, hia a'au; lomi ba i di'ininau uaa, una'aida bigi'aa ei nunumiana.” 30 Ei fi u'u, watauda, rona narafawe'i a'ana.

31 A'a ei Jew rona narafawe'i a'ana, Jesus na ware, “Nabaa hamo'aa urofaa ei feroiau, hamu'ou pa'aa otalai nenerau. 32 Ma hamowe aida fei fa'uaia ma fei fa'uaia i alafatalainaa hamu'ou.”

33 Rona warefania, “Hai'ou, na'uu† 8:33 Warea Greek ba lau; v. 37 anaa Abraham ma nopa'amii wagieni, lomi hemea na humuwainaa hai'ou. Tani o ware ba hepalo manumanu i alafatalainaa hai'ou?”

34 Jesus na ware, “A warefa'uai a'a hamu'ou ba hini na bigi'aa ei hafelo'a, hia humuwa a'a ei hafelo'a. 35 Mei humuwa, abaa hia pa'aa pai hepalo maroa ma'uaa, mei na'u, hia pai fei maroana ranimai ranimai. 36 Si'ei, nabaa mei Na'u na alafatalainaa hamu'ou, hamopowe talaifa'a'a. 37 Una aida ba hamu'ou na'uu Abraham. Ma'uaa hamo'ei oma'a ua ba hamo'aa fo'afama'eau, uaa pa'aa lomi pe'i ei wareau a'a hamu'ou. 38 A warefanaa hamu'ou tamanu na ma'apa'ia inamoaa mei Amau ma hamu'oufi bigi'aa tamanu hamona guainia a'a ei amaa hamu'ou.”‡ 8:38 O, inamoaa mei Amau. Si'ei bigi'aa tamanu ona guainia a'a mei Ama.

39 Rona ware, “Abraham, amaa hai'ou.”

Jesus na ware, “Nabaa hamu'ou na'uu Abraham, te, hamo'aa bigi'aa§ 8:39 Hefi'a ne'ia mina “Nabaa hamu'ou na'uu Abraham, te, bigi'aa” tamanu Abraham na'o bigi'ia. 40 Ma'uaa hamu'ou, ba hamo'aa fo'afama'eau, yau meni na warefanaa hamu'ou fei fa'uaia, fei na guainia a'a mei Haidaa. Abraham, lomi na bigi'aa ei manumanu ale'ei. 41 Hamona'o bigi'aa ei na bigi'ia mei amaa hamu'ou.”

Rona fiharei a'ana ba, “Abaa hai'ou na'uu tala. Hai'ouna pa'i hemea ua ama, ana unaa mei Haidaa.”

42 Jesus na warenaa a'a ro'ou, “Nabaa mei Haidaa Amaa hamu'ou, hamo'aa haguau, uaa noramiau a'a mei Haidaa ma e'eni yau yeni. Abaa no'uamiau; ma'uaa aloagiana. 43 Tani lomi na arewa a'a hamu'ou ei wareau? Hamatee, na loto adiaa hamu'ou. 44 Hamu'ou, na'uu mei amaa hamu'ou, mei hani'u ma ba hamo'aa bigi'aa ei nunumiaa mei amaa hamu'ou. A'a fei rawarawa ma nolao hia rama'aa fo'afama'ea. Lomi na urofaa fei fa'uaia uaa, pa'aa lomi ma'ida fa'uaia a'ana. Ena na warefasifi, fipa'aa wareaa fei wareagufuna, uaa hia sifisifi ma amaa ei sifisifi. 45 Ma'uaa si'ei ba una warefa'uai a'a hamu'ou, lomi hamona nara ba fa'ua ei wareau! 46 Na pa'i hemea hamu'ou ba ipa'aa ware'uniaa fei hafelo'au? Nabaa na warefa'uai, tani hamo'aa nara ba abaa fa'ua ei wareau? 47 Hini i oafipui a'a mei Haidaa, i guainaa tamanu na wareia mei Haidaa. Fei pa'afina ba lomi hamo'aa guai, sifei ba lomi hamona oafipui a'a mei Haidaa.”

48 Ei Jew, rona warenaa a'ana, “Haa, lomi na wanewane ei wareaa hai'ou ba yoi hemea Samaria ma na wadu'io pigea?”

49 Jesus na ware, “Lomi na wadu'au pigea, ma'uaa una fani honua a'a mei Amau ma lomi hamona fani honua a'au. 50 Abaa a labarai haweraa ana yau; ma'uaa na pa'i hemea ba i lalabaginia ma hia mei fadududua. 51 A warefa'uai a'a hamu'ou ba hini i aunaa naranarana ei wareau, lomi ba iwe ma'a fei ma'ea.”

52 A'a fei, ei Jew, rona ware, “Hai'ounawe aida ba napa'aa wadu'io pigea! Abraham na ma'e ma ei mamama'a anaa, ma'uaa ona ware ba nabaa nemea i aunaa naranarana ei wareamu, lomi ba i nanamuinaa fei ma'ea. 53 Haa, ona muainaa mei amaa hai'ou Abraham? Ina ma'e ma ei mamama'a anaa. Ei naramu ba yoi hini?”

54 Jesus na ware, “Nabaa una uduginaa ana yau, lomi hanuu fei udugiau. Mei Amau, mei hamona ware ba Haidaniaa hamu'ou, ana simei na fani hawerau. 55 Lomi hamona apa'ia ma'uaa, una apa'ia. Nabaa una ware ba lomi na apa'ia, una warefasifi ale'ei hamu'ou ma'uaa, unapa'aa apa'ia ma neneraa ei wareana. 56 Mei amaa hamu'ou Abraham, fei naranarana na refu ba i ma'a fei au noramiau; ina ma'adigia ma na ni'eni'e.”

57 Ei Jew, rona warenaa a'ana, “Otawe pa'i haipani pa'ania igisimasi—haa, ona ma'apa'aa Abraham!”

58 Jesus na ware, “A warefa'uai a'a hamu'ou ba itawe wanini Abraham, na Oa Yau!” 59 A'a fei, rona hau'aa ei mugoo ba ro'aa nafa'ia ma'uaa, Jesus na fa'opa'ai ma lele'apa'aidi'ininaa malalaa fei humuu mei Haidaa.