Luk
Yesu Ye Weng Amun Lukbed Wongkoon
Luk Ye Buk Komo Dowad Wongkoon
Lukbed Rom ye karub maa aningkoman Tiofilus yaa wongkoon. Tiofilus yaningko ye weng id kuu “God yaa mimyob dowaken keenoonman”. Kowe kuye weng id angkara kuu Lukbed anam andiwendan korem yaa wongkoon. Tiofilus kuu Yesumbed okad ari yaroon yaa wedmindo kowe, Lukbed kuu kwamune kei andi ye weng yenayiib ambobanoon. Luk ye dowaken kuu Tiofilus kuu Yesu ye weng kumundin, Ye woonindombed wene Ewen ari daanoon ye weng kui, kaadkerok anded. Kwane, Luk korokboon kuu Yesu kuu Yuudan yi dowadmomban nimakarub korem yi dowad biddok monoon.
Wongkoonman
Luk kuu Yuu karubban, ye kuu Gurikman. Kwane, ye kuu dokta. Ye kuu Pool ye angkodmi maa (Kolosedan 4:14). Aron yena Pool yoom weng amun kanyare dakmiwen (Kwamiwen 16:10bed ari). Luk kuu Yesumbed komo komo kamenaboon kuu wedmindo kumban, indobbed wedmeniwendan yemoon yi weng boon kumbed wongkoon. Wongkoon ye weeb kuu AD 60 areb.
Korok Weng
1. Andowi Weng Ibduruk (1:1-4)
2. Yesu Monoon Ye Weng (1:5—2:52)
3. Yesu God Ye Deme Awini Ye Kiwaan Ongmoon Ye Weng (3:1—4:13)
4. Yesu Galeli Angka Yarebe Kedmengkandoon (4:14—9:9)
5. Yesu Galeli Koronde Ambibkin Yena Aom Yarebe Kedmengkandoon (9:10-50)
6. Yesu Wene Yudea Aom Yarebe Kedmengkandoon (9:51—13:21)
7. Yesu Wene Perea Angka Yarebe Kedmengkandoon (13:22—19:27)
8. Yeenbon Aronki, Ye Bobniyiib Dembooniib Ye Weng (19:28—24:53)
1
Andowe Wongki Ye Weng
(Kw 1:1)
1 Tiofilus, karub amun yeman.
Nub aombed komo komo anam id keroon ye weng kuu karub yemoonbed kwamune andowe wongkande kamiwen. 2 Kwane, kane kane yi indob arimbed komo keroonkob wedmekorib, weng kee kwane daandaiwe wengambirimaub kuu weng kuu mimo, ibmo.
3 Kwane, andowoon yirimbed mene kibikee, komo keroon kuu nembed weng kee ongme andangkaan kowe, nembed meenaan kuu kei. Amun kuu weng kee bene nekdane ongmekori, eb yaa wongkaan kuu kei. 4 Kwamune ke wongkaan kee ebkaadkere anam andi darewoob keri yeman.
Yoon Baptaisman Woonanuun Ye Weng
5 Erodbed Yudeadan yi king kere doboroon yaron kumaom kuu, God dore Yuudan dore wedyiri dobiri ye karub maa doreen, yaningko kuu Sekaraiya. Ye kuu Eeron ye awo ari Abidyaman, ye wonong Elisabet kwangkon God dore Yuudan dore wedyiri dobiridan yi ambokab Eeron amaan ari ye awo. 6 Yi ayoob kuu God ye yorokmodan, God ye amob korem yaamo wengambere kwanimaib. 7 Kumban Elisabet kuu kurong kowe, danayiibban kere yi ayoob kuu kiomniwen.
8 Aron maa, ye yoom ye karubkim yoom kuu God ye nengki deme God ye kurikuri boyambib darewoob kuuk aom awiniwen kowe, 9 bot yaa aningkoyiib korokbi dowad kuu kirare Sekaraiya nendiiwa, ye kuu wene kurikuri ambiwoom baeb amun yeman nengkande aomnoon. 10 Kuyaron kuu nimakarub yemoon kuu bunangka nedbe kurikuri kamenib, God yaningko kankoonenib kamiib.
11 Kamiiwe, engyu kuu Sekaraiya yaa angkane kurikuri boyambib darewoob aom God yaa baeb amun yeman nengke nongkobimaibbon ye wiwi angkambed doboroon. 12 Kwanoone, wedme binangke uni darewoob keroon.
13 Kumban engyumbed ye yaa yedmoon, “Sekaraiya, unaab. Eb kurikuri kuu God kuu wengamboroon. Eb wonong Elisabet kuu dana mingki woonanuun. Kwanuko yaningko kuu Yoon ande kowe. 14 Ye dowad kuu kubi darewoob keraneeb. Angkon ye wooni aron ari kuu nimakarub yemoon kuu kubaniib, 15 amborom kuu ye kuu God ye murubia arimbed karub amun kere aningko darewoob keraneen. Kwane, ye kuu ok wainiib ok arewayiib animokban ye karub kerene ye wooni aron yaambed Kingkin Karadmombed ye yaa ibnenaneen, domonenaanban.
16 “Kwane, ye kuu Israeldan yaa awande daandaneene yemoon kuu yi Yariman God yaa ika amonombe wananiib. 17 Kwane, ye kuu yedin Yariman yaa wananeen, ye kuu Elaidya ye inamen aromkonoyiib kamimaan areb dobaraneen. Ye kuu awodkia yaa amonombime ande daandaneene yi danayiib yaa wene amunmo dobaraniib. Ma, ye kuu God Ye Weng wengamberedandidan yaa amonombime ande daandaneene God ye inamen yorokmo awinaniib. Kwananeen kumbed Yariman ye dowad wengambiridan kuu nekwaneen.” andoon.
18 Kwanandoona, Sekaraiyambed engyu yaa kaamonoon, “Ne yoom ne wonong yoom kuu kiomnuwen kowe, komarewa kere eb weng kuu anam andaniin?” andoon.
19 Kwane, engyumbed inande yedmoon, “Ne kuu Gabriel. Ne kuu God ye kerebiri ari dobirimain. Godbed yedmewoona weng amun kee eb yaa kanmanaan. 20 Godbed komo aron kinoon arimbed weng kee anam id keraneen, kumban eb kuu anam andokban kowe, dakmindeban kereeb kii, wene weng kee kwananeen.” andoon.
21 Kwane, bunangka doriibdan kuu Sekaraiya yaa meedmenib dakmiwen, “Komarewa kere aron doboob kurikuri boyambib darewoob aom kwane doboroon kii?” ande kamiwen. 22 Kwane kamiiwe, Sekaraiya kuu angkadoroon kumban yi yaa dakmindeban kerene dingkimo kedmengkoon kowe, “Anam kuu Godbed ye yaa kurikuri boyambib darewoob aom wane korokbenoon kii!” ande dakmiwen.
23 Kwane, ye deme kurikuri boyambib darewoob aom awini yaron kuu dowan keruune, ye kuu ambiwoom ika wonoon. 24 Kwane amaanbed, ye wonong Elisabet kuu oyoomiib kereen. Oyoomiib kerenu, yu kuu ambiwoommo wood angkoyiib dobureen. 25 Kwane, yumbed yedmeen, “Nimakarubbed ne yaa karak kawiwen kumban, Yarimanbed mimyob keewe awawekore, ne yaa kurong ye karak kuu kankaaroon.” andeen.
Yesu Woonanuun Ye Weng
26 Kwane, yu kuu wood benmeyiib kuu oyoomiib dobureen kumaom kuu Godbed engyu Gabriel yaa yedmoona, kambong Nasaret Galeli ambibkin aom wenene, 27 karub maa yoom dobirindo ye wonong koyu Meri yaa dakmok wonoon. Yu kuu king Dewid amaan ari ye awo Yosef yaa awani ye dowad boriwen.
28 Kwane, engyu kuu yuyiib yaa mene yedmoon, “Kube. Kub yaa kuu Godbed oone amun darewoob kerubdoon kowe.” andoon. 29 Kwanandoona, yu kuu meeni darewoob kere komarewa kwanandoon kii ande meeneen.
30 Kwani kowe, engyumbed yu yaa yedmoon, “Meri, unaab. Kub yaa meene wedmekore amun kerubdoon. 31 Kub kuu oyoomiib kerekoreb dana mingki woonaneeb. Yaningko kuu Yesu ande kowaneeb. 32 Ye kuu aningko miin darewoob keraneene ye yaa Ambab Ari Ye God Ye Mingki andimamaniib. Kwane, ye awo anuk yiri king Dewid ye ooni yumbon kuu Yariman Godbed ye yaa konaneene, 33 yembed Israeldan yi korok keraneen kuu yimin wandindeban.” andoon.
34 Andoone, Merimbed neman kaamoneen, “Komarewa keraneen, ne kuu karub maa yoom dobirindo kowe?” andeen.
35 Anduune, engyumbed inande yedmoon, “Kingkin Karadmombed kub yaa menene Ambab Ari Ye God yaromkonombed ongmaneen. Kwani kowe, dana karadmo woonaneeb kuu God Ye Mingki andimamaniib kii. 36 Wengambere. Kub karubkim Elisabet kuu kiomneen yaambed dana woonanuun. Kurin kuu yu kuu kurong kumban, kibikee yu kuu oyoomiib kere doruun kuu wood benmeyiib dobureen. 37 Godbed komo komo kamandameen kuu no kwananeen kii.” andoon.
38 Kwanandoone, Merimbed inande yedmeen, “Ne kei. Ne kuu Yariman ye dabderem aom doriin. Komo yedmewen kuu kwane kerok.” andeen. Anduune, engyu kuu domonde wonoon.
Merimbed Elisabet Yaa Wengandok Wuneen
39 Kwane, Meri kuu yaro Elisabet yu kambong Yudea koodbon ambibkin aom kirod wene nandekoru, 40 Sekaraiya yambiwoom wene Elisabet yaa baandeen.
41 Baanduune, wengambereen kuu Elisabet yu dana yu kabeyob aombed kube yodkanmoone Kingkin Karadmoyiib Elisabet yaa ibnendoone, 42 yumbed naawon baande yedmeen, “Kub kuu Godbed amun darewoob kerubdoon, nima yena arebban. Kub dana woonaneeb kwangkon Godbed amun darewoob kerunoon. 43 Kub kuu ne Yariman ye ena kowe, ne yaa menewen kuu amun kii! 44 Kubbed baande yedmeweewe wengambaraan kuu ne dana kabeyob aombed kubi ye dowad yodkanmoon. 45 Yarimanbed kub yaa komo keraneen andi ye weng yaa anam andewen kowe amun kerubdoon kii!” andeen.
Meri Kube Yedmeen
(1Sa 2:1-10)
46-47 Kwane, Merimbed yedmeen,
“Ne niindem aombed kube Yariman yaningko kankoonaan,
ye kuu ne Bobni Yaa Burudande Nendi Ye God kowe.
48 Kubaan amborom kuu ne kuu ye dabderem aom doriina wedme meenoon kowe.
Kibireb ari kuu nimakarub korem ne yaa kuu Godbed amun kerundoon kii andimamaniib,
49 amborom kuu Aromkono ye Godbed miin darewoob ye barang ne yaa kawoon kowe.
Yaningko kuu karadmo kii.
50 Kane kane God ye dabderem aom doriib kuu yembed mimyob keendembirimaan.
51 God yaromkono darewoob yaambed kamimaan kuu kei.
Kanembed nub kuu yimin ande dakmimaibdan kuu be boketawerene,
52 king darewoob yi ooni ye dibirimbon arimbed kawene kankubunene,
ye dabderem aom doriibdan kuu be ari nongkobene,
53 mungimo doriibdan kuu yiribman amun bangkandene,
yiribman yemoondan kuu ne yaa dingkirudmo angkanime andimo kamene kamimaan.
54-55 Yembed ye demedan Israel ye karuwa nimaya yaa awandene,
ye weng kunduk nub awoya yaa yedme kowoon areb kuu mimyob keendimaan,
Abrahambed mene ye awoya ari yi korem yaa mimyob keendimaan kii.” andeen.
56 Andekoru, Meri kuu Elisabet yoom dobiriwen. Dobiriiwe, wood ayoobmim dowan keruune, yu kuu yu ambiyoom ika wuneen.
Yoon Baptaisman Kuu Wooneen
57 Kwane, Elisabet yu dana wooni aron munuune, karub dana wooneen. 58 Yarimanbed yu yaa mimyob keendoone danayiib kereen kuu yu karubkim yoom yu dia doriibdan yoom kuu wengamberekorib, yu yoom kubiwen.
59 Kwane, ye wooneen yaron kuu aron kaning kaning dowan keruune, karub dana ye kad wande akme kubi ye dowad menebenib yawodki Sekaraiya yaningko ande kowandamiib, 60 kumban yawaanbed yedmeen, “Yii! Yaningko kuu Yoon ande kowi yeman kii.” andeen. 61 Kwananduune, yimbed inande yedmiwen, “Yiib karubkim kumaom kuu aningko keyiibban.” andiwen. 62 Andekorib, awodki yaa yaningko kane kowaneeb ande dingkimo kedmengkiiwe, 63 wongki yeman kawime ande dingkimo kedmengkoone koniiwe, “Yaningko kuu Yoon.” ande wongkoone binangkiwen.
64 Kwane erebnariyiibban, ye ong kuu oroknoone God yaa kubi ye wengiib dakmenaboon. 65 Kwane, dia doriibdan kuu meeni darewoob keriiwe, komo keroon ye weng kuu Yudea koodbon ambibkin aom daande yareen. 66 Kwane, nimakarub korem kuu wengambere binangke meeni darewoob kere yikareb kaamobiwen, “Dana kee, komarewa keraneen kii?” ande kamiwen, amborom kuu God yaromkonoyiib dana yaa konoon kowe.
Sekaraiya God Yaa Kuboon
67 Kwane, dana yawodki Sekaraiya kuu Kingkin Karadmombed ibnenoone, God yaromkono yaambed komarewa keraneen ye weng kuu yedmoon,
68 “Yariman, Israeldan yi God, ye yaa kubem,
amborom kuu yembed ye karuwa nimaya yaa mene oonene bobni yaambed biddoon kowe.
69 Godbed ye dabderem aom dobiri ye karub Dewid ye awoya ari aombed nendekore, karub kuu Godbed nub yaa bobni yaa kuu burudande bindi ye karub kondoon.
70 Yembed ye weng kunduk kurin kurin yedmoone ye profesidan karadmo kumbed wongkiwen kui.
71 Bondan yi aromkono yaambed nub kuu burudande bindaneen.
72 Nub awoya anuk yiri kuu mimyob keendemboroon.
Kwane, amob weng yi yaa ongmoon kuu nonondandaanban.
73 Godbed nub awo Abraham yaa amob weng ongmoon kui.
74-75 Yembed bondan yi aromkono yaambed nub kuu burudande bene oonaneene,
ye kerebiri arimbed inamen karadmoyiib inamen yorokmoyiib aron korem doberenub,
uniyiibban kurikuri kere yaningko kankoonimamanuub, kui.
76 Ne dana, eb yaa kuu Ambab Ari Ye Profesiman andimamaniib,
amborom kuu ebdin wene Yariman wananeen ye kiwaan nimakarub yaa ongmene nekwaneeb kowe.
77 Kwanekoreb, God ye karuwa nimaya yaa amonombiwed Godbed yi ambarakmi are nonondandene bobni yaa kuu burudande bindi ye kiwaan kedmengkandaneeb.
78 Nub God kuu mimyob keendembiri ye God kowe,
karub mananeen kuu aron ye nambiri areb,
yaro yeedere Ewen arimbed nub yaa mananeen.
79 Bobni kurumbon yiri doriibdaniib kumun yiri doriibdaniib yaa mene yurekore,
nangkem yewenubmo ye inamen kedmengkandaneen.” andoon.
80 Kwane, dana kuu kaine ye niindem aomiib ye inameniib kuu yiminmo keroon. Kwane, ye kuu amiibban ye amboon angka doboroone, wene Israeldan yi murubia arimbed andowe kedmengkandi yaron kuu muneen.