6
Yi cyoque'n yi e' ẍchusbe'tz Jesús tan stzutle'n wutz triw le jun k'ej ujle'n
(Mt 12.1-8; Mr 2.23-28)
Itzun bantz tc'u'l yi jun k'ej ujle'n, yi quicy'e'n cu'n Jesús scyuch' yi e' ẍchusbe'tz xo'l triw cy'a'nt nin stzutle'n tzaj cobox bakaj wutz triw cya'n. Nin cu' chik'uchul tan chik'ab tan je'n chibajsal.
Poro yi quilol yi e' parisey yi xtxolbile'j nintzun cyaltz:
—¿Nxac na chibanu' yi e'chk takle'n yi qui'c cu tan kabnol le jun k'ej ujle'n?
Saje'n tzun tlol Jesús scyetz:
—¿Qui pe' na chisi'leju' yi mbi banak k'ajtzun Luwiy yi saje'n we'j te'j scyuch' yi e' yi xomche' te'j? ¿Qui pe' na chisi'leju' yi ẍe'n cu'n tocompone'n le ca'l Ryos tan telse'n tzaj yi pam yi oyi'nt tetz Ryos? Wech qui'c cu tan toque'n alchok jilwutz wunak tan bajse'n yi e'chk pama'tz. Ntin yi e' elsanl stzi' Ryos, at cu tan je'n chibajsal. Poro yi saje'n we'j te k'ajtzun Luwiy,* 1 S 21.1-6. nin je' bajsal yi pam, nin ben tk'ol scyetz yi e' yi xomche'-tz te'j, —stzun Jesús bantz scyetz.
Ncha'tz tal scyetz:
—Yi in wetz, yi in Bajx Cy'ajol, in taw e'chk k'ej ujle'n, —chij Jesús scyetz.
Jun yaj yi skej k'ab tan yabil
(Mt 12.9-14; Mr 3.1-6)
Itzun bantz le jun k'ej ujle'n, cho'n toque'n Jesús tan chichusle'n wunak le sinagoga. At tzun jun yaj yi skej nin tunin jalaj k'ab tan yabil. Cyoque'n tzun yi e' tx'olol xo'l yi ley Moisés scyuch' yi e' parisey tan xmaye'n Jesús ko tz'ocopon i' tan tulse'n yos tu yi jun yabi'ẍa'tz tul jun k'ej ujle'na'tz. Yi cyetz cyajbil i'tz tan jale'n til Jesús. Poro elnak xtxum Jesús te cyajtza'kl. Bene'n tzun tlol tetz yi yaj yi skej k'ab tan yabil:
—Or awetz tzone'j. Txiclin cu'n skanicy'al.
Xcyewe'n cu'n tzuntz chinicy'al. Bene'n tzun tlol Jesús scyetz yi e' wunak:
—¿Mbi na cyal cyeru'? ¿Ba'n pe' lkaban jun ba'n le jun k'ej ujle'n, nka ba'n tcu'n quil kaban? ¿Mbi na cyal cyeru'? ¿Ba'n pe' ko'c tan stz'aque'n jun yabi'ẍ, nka ba'n tcu'n yil quim? —stzun Jesús scyetz e' parisey.
10 Xmayine'n nin tzun Jesús scyetz cyakil wunak, nintzun ben tlol tetz yi yabi'ẍ:
—Chich'baj len ak'ab.
Inin tzun tulejtz, ninin ul yos tuch'. 11 Poro yi e'a'tz wi'nin ẍchi'che'n chic'u'l bantz te Jesús. Nin oc jun chitxumu'n yi ẍe'n quilej tan chimakol wutz.
Yi chije'n txa'ij yi coblaj apostl
(Mt 10.1-4; Mr 3.13-19)
12 Itzun bantz, nin ben Jesús wi jun ju'wtz tan nachle'n Ryos. Baj cuntunin jun ak'bala'tz ta'n tan nachle'n Kataj. 13 Yi tule'n skil, nin e' ẍchak yi e' ẍchusbe'tz te'j, nin je xtxa'ol coblaj ẍchixo'l. Toque'n tzun tk'ol chibi' tetz apostl. 14 Ej nin je chibi' yi e' yi je' xtxa'ol: Simón yi ncha'tz oc bi' tetz Lu'; Leẍ, yi titz'un Lu'; Jacow, Wa'n, Li'p, Bartolomé, 15 Te'y tu Maẍ, Jacow yi cy'ajl Alfeo, Simón yi zelote, Zelote, jun yaj yi tko'n tib te yi na tocsaj; nka jun scyeri jun partir yi contr te gobierum tentz, na ya'stzun tane'n Simón yi ntaxk tak' tib tan xome'n te Jesús. 16 Judas, yi cy'ajl Jacow; tu Judas Iscariot yi jatxon Jesús.
Yi toque'n Jesús tan chichusle'n jun c'oloj wunak
(Mt 4.23-25)
17 Cwe'n tzaj tzun scyuch' yi e' ẍchusbe'tz wi jun chk'ajlaj kale ate't jun c'oloj wunak. Yi e' wunaka'tz, cho'n chisaje'n lakak e'chk ama'l cwent Judea, tu Jerusalén, tu yi ama'l cwent yi tnum Tiro tu yi tnum Sidón. Cyakil cu'n yi e'a'tz, e' baj opon len tan tbite'n yol Jesús, nin tan tule'n yos scyuch'. 18 Ncha'tz at e' yi wi'nin q'uixc'uj ate' cu'nt cyak'un e'chk espíritu cwent Bayba'n. 19 Yi cyetz cyajbil i'tz tan macle'n quen te Jesús, na at jun porer te'j yi na xcye' tan tulse'n yos scyuch' cyakil wunak.
Yi e' yi bintzinin at chibanl
(Mt 5.1-12)
20 Xmayine'n nin tzun Jesús scyetz yi e' ẍchusbe'tz, nin ben tlol scyetz:
“Ba'n cyeru' yi e'u' meba', na ate' nin cyeru'-tz tk'ab Ryos.
21 “Ba'n cyeru' yi e'u' muc'ul we'j, na tzantzaj qui't chimuc'u' we'j. Ba'n cyeru' yi na chok'u' jalu', na tzantzaj ẍchitzatzinku'.
22 “Ba'n cyeru' yi na chi'ch chic'u'l wunak scye'ju'. Ba'n cyeru' yi na che'lu' laju'n cya'n wunak. Ba'n cyeru' yi na chijisliju' cya'n wunak. Ba'n cyeru' yi na a'lchij yi qui'c xac chibi'u'. Ba'n cyeru' ko na chitzanu' tan muc'le'n cyakil yi e'chk q'uixc'uja'tz tan tu' yi na chixomu' swe'j. 23 Chitzatzinku' yil bajij yi e'chk takle'na'se'j scye'ju', chitzatzinku' na xchicambaje'u' jun balaj oy yil choponu' tcya'j. Poro quil che'lu' yab te'j yil cho'c wunak tan chibuchle'nu', na ncha'tz e' u'lij yi e' elsanl stzi' Ryos tentz cyak'un chimam chite'u'.
24 “Poro lastum yi e' ric, na tzantzaj quil jal tzatzin paz cya'n.
25 “Lastum yi e' yi nternin na noj chic'u'l jalu', na tzantzaj chitzajk tan we'j.
“Lastum yi e' yi na chitze'en jalu', na tzantzaj ẍchibisunk, nin ẍchok'ok.
26 “Lastum e'u' yi na cho'c wunak tan talche'n yi chumbalaj nin e'u', na ite'n nin xtxolbila's cyalnak chimam chite'u' scyetz yi e' subul nak tentz, yi cyocsaj quib tetz elsanl stzi' Ryos, poro qui'.
Kalok'e' chiwutz kacontr
(Mt 5.38-48; 7.12)
27 “Ma jalu' swale' nin jun xtxolbil scyeru' yi e'u' yi na chitzanu' tan tbite'n inyol. Chilok'ewu' chiwutz yi e' yi na chi'ch chic'u'l scye'ju'. 28 Chic'uche'u' chibanl yi e' yi na chitzan tan pate'n chibi'u'. Chinache'u' Kataj squibaj yi e' yi na chibuchun scye'ju'. 29 Kol lo'on jalaj xak chitzi'u', cyak' ninu' jalajt. Na' scyetz yil majonlen yi chicẍe'yu', ncha'tz ba'n cyak'u' ama'l tetz tan telse'n chicmi'ẍu'. 30 Kol chijak wunak jun takle'n scyeru', cyak' ninu' scyetz. Kol tz'el majij jun takle'n scyeru', quil chijaku' junt tir. 31 Yi e' cyeru' na chitzatzinu' yi na bajij jun ba'n scyeru'. Ncha'tz bin e' cyeru'-tz, chibne'u' bin jun ba'n scyetz wunak.
32 “Na yi ko ntin na chipek'u' scye'j yi e' yi na chipek' scye'ju', ¿mbil chicambaju' te'j? Qui'c, na ncha'tz na chiban yi e' juchul il. 33 Na yi ko na chibanu' pawor ntin scyetz yi e' yi na chiban pawor scyeru', ¿mbil chicambaju' te'j? na ya'tz na chiban yi e' juchul il. 34 Quil cyak'u' c'mo'n ntin scyetz yi e' yi ba'n na chichoj. Ko ya'tz na chibanu' ¿mbil chicambaju' te'j tcya'j? na ya'stzun na chiban yi e' juchul il. Yi e' juchul il na cyak' c'mo'n ntin tan chicambal junt tir. 35 Chilok'ewu' yi chicontru'. Chibane'u' jun ba'n scyetz. Cyak'e'u' c'mo'n scyetz, mpe qui'tk tz'ul junt tir. Kol chibanu' tane'n cyakil yi xtxolbila'se'j, ẍchitx'aconku', nin tz'ocopon mu'ẍ tal cyajtza'klu', chi tane'n yi tajtza'kl Kataj Ryos, na ite'n nin i' na el k'ajab scye'j yi e' yi qui na chityoẍin tetz. Nin na el k'ajab scye'j yi e' mal nak. 36 Elk bin chik'ajabu' scye'j wunak, chi na el k'ajab Ryos scye'j cyeru'.
Quil kayol paltil junt
(Mt 7.1-5)
37 “Quil cyalu' yi qui'c xac junt wunak. Qui tzun jal cyeru' chipaltilu' swutz Ryos. Quil cho'cu' tan yolche'n til junt. Qui tzun jal cyeru' quilu' swutz Ryos. Chicuye'u' chipaj yi e' wunak, tzun cuylok cyeru' chipaju'-tz tan Ryos. 38 Choyinku' scyetz wunak, tzun tk'e' Ryos xel scyeru'. Stk'e' Ryos jun balaj oy scyeru' tetz xel yi mu'ẍ yi na cyak'u'. Nim te'n yi ma'lbil yi xconk ta'n tan tak'le'n xel scyeru'. Ej nin chin titztuj cu'n, chin txak'ij cu'n, nin spulink wi' yil tak' Ryos scyeru'. Na quib yi na chibanu' scye'j wunak, ite'n nin sbne' Ryosa'tz scye'ju',” stzun Jesús scyetz.
39 Ej nin tal junt elsawutzil scyetz:
“Iẍkaj atk rmeril tan toque'n jun moyi'ẍ tan ẍchajle'n be' junt moyi'ẍ, na chicabil nchiben tzoyp tjul. 40 Ni'cu'n tzun quitane'n yi e' aj chusunl, quil jal mas cyetz cyajtza'kl ko qui'c mas tajtza'kl yi chusul cyetz. Mpe nink tz'a'w cyakil cu'n yi ẍchusu'n yi chusul cyetz cya'n, ntina'tz nin cyajtza'kl sjaloktz, na ntina'tz nin tajtza'kl yi chusul cyetz.
41 “¿Nxac na chitzanu' tan xtxumle'n yi paltil junt? Na ni'cu'n yi jun ajtza'kla'tz chi yi nink chocu' tan telse'n tzaj yi tal tz'is yi at le wutz junt, nin qui na chinachonu' te yi jun wutzile'n tz'is yi at te cyeru' chiwutzu'. 42 Qui na yub yi na cho'cu' tan banle'n tane'n yi til junt ko qui na chibanu' tane'n yi cyeru' chipaltilu'. Ko ya'tz na chibanu', ni'cu'ntz chi nink cyal ninu' tetz junt: ‘Yaj, catzam. Wucy'aje'l tzaj jun tal ni' tz'is yi at le awutz.’ Ej nin qui na chinachonu' te jun chin k'e'aj tz'is yi at te cyeru' chiwutzu'. Ko ya'tz na chibanu', chin juntlen nin e'u'. Bajx chinuq'ue' quibu' squibil quibu', kalena's tzun chinuc'u' yi paltil junt.
Tan yi e'chk takle'n yi na ban jun yaj na lajluchax tajtza'kl
(Mt 7.17-20; 12.34-35)
43 “Na ko ploj jun lo'baj, ploj nin yi tze'. Ncha'tz, yi ko ploj jun wi' tze', ploj nin yi lo'bajil. 44 Tan yi e'chk wutz jun wi' tze' yi na tak', na el katxum tetz yi ko ba'n tze' nka ploj. Jun wi' pajl qui na tak' laranch. Ncha'tz jun wi' xtxoyb chej, qui na tak' lo'baj tx'i'x. 45 Ncha'tz quitane'n yi e' balaj nak. Ntin yi e'chk takle'n balaj na chipek' tan banle'n. Ma yi e' mal wunak, ntin e'chk takle'n cachi' na chipek' tan banle'n, na quib nin kutane'n tu kajtza'kl, ite'n nin kutane'na's.
Yi elsawutzil tetz cu'se'n xe'tzbil cob ca'l
(Mt 7.24-27)
46 “¿Nxac na cyalu' ‘Wajcaw’ swetz nin qui na chitzanu' tan banle'n tane'n yi inca'wl? 47 Swale' nin jun elsawutzil scyeru' yi ẍe'n quitane'n yi e' yi xomche' swe'j, yi e' yi na quibit inyol, nin yi na chiban tane'n. 48 Ni'cu'n e' chi jun yaj yi oc tan je'se'n jun tetz ca'l. Toque'n tzuntz tan cu'se'n xe. Nim ben yi xe' ca'l ta'n jalen cu'n cwe'n pone'n te xak. Ya'stzun xe't-tzit xe' ca'l ta'n. Cha'stzun te yi telemule'n jun chin tzanla', nin yi tpone'n bowl te ca'l, quinin cu' woc' tan yi a', na cu'nak pon yi xe'tzbil te xak. 49 Poro yi e' yi na quibit inyol nin qui na chitzan tan banle'n tane'n, ni'cu'n e' chi jun yaj yi cho'n je'n nuc'ul yi ca'l tib puklaj. Qui'c mas benak xe'tzbil yi ca'l ta'n ttx'otx'. Ma yi tpone'n bowl yi a' te'j, quinin xtx'aj, na lac'che'n tu' tib puklaj. Jalcu'n cwe'n woc'. Cu' tunin much yi jun ca'la'tz. Cho'n cu'n sbajok scye'j yi e' yi na quibit inyol, poro qui na cho'c tan banle'n tane'n, —stzun Jesús scyetz.

*6:4 1 S 21.1-6.

6:15 Zelote, jun yaj yi tko'n tib te yi na tocsaj; nka jun scyeri jun partir yi contr te gobierum tentz, na ya'stzun tane'n Simón yi ntaxk tak' tib tan xome'n te Jesús.