Luke. 6. Saturday anyentel, arlta ltyerrey-angker Jew-rnem-wenh-angkwarr ikwerel, Jesus kwertengerl ikwerenh-rnem-akert apmer arlpaw-ampeny-angkwarr alhenh. Rernemap amern weyt-angketyarrel alhenh. Kwertengerl-rnemel amern weyt akeynenh irrnyewerl-apenh, arlkwemel arlkwemel. Artwa Pharisee-rnemel arew renh-rnem, rernemap angkerrew, “Moses-wenh-angkwarr aynteyel, nthakenh anantherr warrkerrey-angenh arlta ltyerrey-angker nhenhelan. Anantherr ingkerrenh ltyerremer. Kwertengerl yanh-rnem apmwelheleyel, rernemap warrkerreyel, amern inaynteyew.” Jesus angkew artwa Pharisee-rnemew, “Alhewerarl anantherr amernan inayntem, arlta anyent nhenhel ltyerreyew-arelhelan. Arrantherr angka Atyetyart David-akert iterl-areyel, rarl amern inerl-alpew kalikw Akngey-wenh-they. David ikwerenh-rnem-akert amern-weny angayakw anenh, rap aylpew kalikw ikwer-warl, amern tyenkerr renh inerl-alpeyew. Moses-wenh-angkwarr aynteyel, artwa rltwa kalikw-areny-rnemelant amern tyenkerr arlkwemer. David-el arlkwew, artwa ikwerenh-rnemew anthemel alhewer-antey arrpemarl amernan. Rernem amern tyenkerr arlkwewan, Akngeyanap ahelerrey-angenharl ikwer-rnem. Ayengarl nhayman angkeyel! Ayengan Artwa Inngarl Akngey-wenh, atyetyart ilkwarl David-angkwarran. Alhewerarl amern akarreleyew arlta ltyerrey-angker nhenhelan, atyengan mwerrarl alakenh!” Arlta ingwerel ltyerrey-angkerel, Jesus aylpenhew tyaty Jew-rnem-wenh-warl. Rap aney-alhew, ingwer-rnem-anem akalty-anthenh. Artwa anyent akwa apmwa arlwerrelhewarl anenh. Artwa Pharisee-rnemel artwa angka Moses-wenhew akalty-anthey-angker-rnemel-then rernem artewentyel Jesus arenh. Rernem renh arenh, ra apek artwa akwa apmwa mwerrelentyew. Rernem alakenh iterrenh, “Jesus-el artwa mwerrelenty arlta ltyerrey-angker nhenhel, rap apmwelhelemarl. Ingwerenty mwerrelenty, rap warrkerremarl!” Rernem mpwelhenh arntarnt-arelhemel, ra apmwelhelentyew. Ra iterl-arenh, rernemarl iterrenh. Rap angkew artwa akwa arlwerr-arlwerrew, “Rtnerl-alha, ingwer-rnemel ngenh areyew.” Artwa rap rtnerl-alhew-anem. Jesus-el rtnenherrenharl-rnem ayernew, “Nthakenh arrantherr iterreyel? Nthakenh angka Moses-wenhelan ileyel? Nthakenh irrem arntetyewan arlta ltyerrey-angkerelan? Renh arntarnt-arem apek, mwerrelemel? Menty apek renh ipmem? Renh apek alpemelem? Atwem apek renh?” Jesus-el renh-rnem arew-penh, rap angkew artwa ikweran, “Akwa arratyela!” Akwa rap arratyerreyelpew, mwerr-anem. Rernem arew, Jesus-elarl artwa arntety mwerrelew, rernemap pwetherrew. Rernemap akarrerrew, alakenh angkerreyew, “Nthakenh anantherr arrngert angkem, Jesus-el ra alakenh arrpemarl mpwarewerr?” Ingwer-ingwer Jesus apwert ilkwewarl nganeynenh, Akngeyew angkaynteyew, rap ankwakel ikwer angkenh. Ingwepenhan ra arlkew renharl apenteyel-rnemew, rernemap ikwer-warl alhew apwert irrwerl-warl. Rap artwernem 12 rlwanew kwertengerl-rnem ikwer, rap angkew-anem, “Arrantherr angka mwerr-angker ilerl-apayntenh-arey.” Artwa nhenh-rnem rlwanew Jesus-el: Simon, renh Peter itnewew; ayteyikw Peter-wenh Andrew; awayenheng-atherr James-then John-then; Philip; Bartholomew; Matthew; Thomas; alerikw Alphaeus-wenh itnan James; Simon, kapment-wety apmelerr rarl arlkarerrenh; alerikw James-wenh Judas; Judas Iscariot-akerr. Ingwer-ingweran Judas Iscariot-el Jesus artwa Jew alkenh-rnem-warl ahayiwemarl, rernem atwemel antwerrkeyew. Ikwer-penh Jesus kwertengerl ikwerenh-rnem-akert atwarrenhey-alpew apwert irrwerl-they kwenel-athek ahern aterterr-warl. Apmer ikwer-arenyan akngerr akarrerrew arrpemarl. Ingwer-rneman Judea-ampeny-areny Jerusalem-areny-then anew-anenh. Ingwer-rneman kwaty alay impalth-areny, Tyre-areny Sidon-areny. Ingkerrenh-antey ikwer mpwelhenh. Rernemap apetyew, ikwer awelheyew. Arntety-rnem-then apetyew, ra mwerreleyew. Ingwer-rneman arrenty-akert apetyew, rap arrenty-rnem irrentew. Arawerrng rlterrk Akngey-wenh-akertel ra arntety-rnem mwerrelenh. Rernem arrerant-arey rtnenherrenh ikwer-itwew, ra renh-rnem arnep-arneyew. Jesus-el kwertengerl ikwerenh-rnem arenh, rap angkew-anem ikwer-rnem, “Kel-anem arrantherran aleyan irrpetyapant apek atnyen-ayntem, Akngeyan arrewantherr inkwerelhemarl. Akngey-wenh-anem arrantherran. Ran Atyetyart arrewantherrenh, rap arrenhantherrenh arntarnt-areyenh. Kel-anem arrantherran aleyan angayakw-anem apek, Akngeyan arrewantherr inkwerelhemarl. Rap amern-anem anthem, arrantherrap atnerteng-anem irreyenh. Kel-anem arrantherran aleyan alpwelyerremel-anem apek artnem, Akngeyan arrewantherr inkwerelhemarl. Ingwer-ingweran rap arrenhantherrenh irrngerney-antheyenh, arrantherrap atherreyenh-anem. Ayeng Artwa Innga Akngey-wenh, arrantherr ayenh apenteyew. Ingwer-rneman arrewantherr ilkelhey-angenh irremarl, arrenhantherrenhap kwanthemarl, irrtywerremel ilem, irrentemel. Akngeyan arrewantherr inkwerelhemarl. Awank-akerr akngerran arlkarerrenh angkakert Akngey-wenh-rnem-wety. Rlengkan arrantherr angkakert weth-rnem-apeny. Ingwer-ingwer arrantherr aney-alpem Akngey-itwel, rap arrewantherr ilek-ilek mwerr-angker antheyenhan. Arrantherrap ikwer iterr-ayntenh-arey inkwerelhemel.” Alakenh Jesus-an angkenh ikwer-rnem. Ikwer-penh Jesus ingwer-rnemew-anem angkenh, rernemarl rtnenherrenhew awelherremel. “Kel-anem arrantherr aleyan ilek-ilek-anem apek atnyen-ayntem. Ingwer-ingweran ampwal-rnem arrewantherrenh apmwanem aynteyenh. Kel-anem arrantherr aleyan amern akngerr-anem apek atnyen-ayntem. Ingwer-ingweran arrantherr angayakw-anem amern-weny-anem irreyenh. Kel-anem arrantherran atherreyel-anem apek. Ingwer-ingweran arrantherr alpwelyerremel-anem artneyenh. Kel-anem ingwer-rneman mwerr-anem apek angkem arrewantherr. Awank-akerr arreng aynewantherrenhel alakenh ilenh angkakert-arrpantey-rnem-wety, irrtywerremel iley-angker-rnem-wety.” Jesus angkew ikwer-rnem, “Angka nhenh awenh-arey! Ingwer-rnem arrewantherrety arlkarerrenty, arrantherran mwerr-angkwarrel ikwer-rnem anaynteyew. Ingwer-rnemel arrenhantherrenh apmwel-ayeth iltenty, apmwethen mpwarenty, arrantherrap Akngeyarl ayernenh-arey ikwer-rnem. Ingwerel ngenh itepel atwenty arreyl ingwer-angkwarr, menty anthelha. Angkep atwey-angenh. Menty anthelha, arreyl ingwer-angkwarr-then ra ngenh atwey. Arnkwa ingwerel rakenty, menty ikwer antha. Arnkwa ingwer-then ikwer antha. Ingwerel ayernenty, ntwap antharl. Ra apek inenty ayerney-angenhel, kel renh ayerney-angenh, angkep anthenhey-alpeyew. Arrantherran inkwerelheyew, ingwerentyel mwerr arrewantherr arnwarnentyan. Kel alakenh arrantherran ingwer-rnemew arnwarneyew. Arrantherr ingkerrew ilkelherl-anemer. Nthakenh arrantherr rlwaney-angenhan, arrewantherr ilkelhentyant ingwerenty, arrangkw. Apmwangkwarrarl aneyel-rneman alakenh-anyem. Rernem ingwer-rnemewant ilkelh-ayntem, rernemarl ikwer-rnem ilkelheyel-apeny. Ingwerentyakew rernem ilkelhey-angenh. Arrantherr apek rernem-apeny, apmwangkwarrarl aneyel-rnem-apeny. Akngeyelan nthakenh arrenhantherrenh mwerr-angker anthey-angenhan, arrantherr alakenh arnwarnenty-penh. Arrantherr apwert arlentherl-anemer alhewer ingwer-rnemew-then. Nthakenh arrantherr rlwanentyant apwert anthey-angenh, ingwerentyew arrewantherr angkep anthentyewant, arrangkw. Apmwangkwarrarl aneyel-rnem alakenh-anyem. Rernem apwert arlenthem irrpetyapewant, apwert angkep anthey-angkerew-rnemant. Ingwerentyakan apwertew intywekeley-angker-rnemarl. Rernem iltyant-anem apek, apwert-weny, nthakenh angkep anthey-angenh. Arrantherran apek apmwangkwarrarl aneyel-rnem-apeny, apwert angkep anthey-angkerew-rnemant arlenthemarl. Akngeyel nthakenh arrenhantherrenh mwerr-angker anthey-angenhan, arrantherr alakenh arnwarnenty-penh. Arrantherran athamerrerl-anemer ingwer-rnemew, arrewantherr ilkelheyangew-rneman, ikwer-rnem mwerr arnwarn-ayntemel. Akngey-wenh-angkwarr-apeny, rarl ingkerrenhew athamerreyel-apeny, mwerr-rnemew-then apmwernemew-then. Rap ingkerrenhew ilek-ilek mwerr-angker anthem. Alakenh-anyem arrantherr antherl-anemer ingwer-rnemew. Arralty-aney-angenh, rernem nthekwern angkep antheyney-angenharl. Akngeyan arrewantherr inkwerelhemarl. Arrantherr alakenh anenty, Akngey irrwerl-arenyelap arrenhantherrenh alerikw-rnem antwem. Inngarlap! Ingwer-rnemew atham-atham anaynteyew, Akngey-apeny.” Alakenh-anyem Jesus-el akngerr akalty-antheynenh. Ikwer-penh Jesus angkew ikwer-rnem, “Ingwer-rnem apmwa antwey-angenh, Akngeyelap arrenhantherrenhan apmwa antwewerr arrpemarl. Ingwer-rnem ayntarrp-iley-angenh, Akngeyelap arrenhantherrenh ayntarrp-ilewerr arrpemarl. Ingwer-rnem arrewantherr apmwelhelem, menty-anem ipmenh-arey iylpelerremelant. Arrantherr akelyant anthem ingwer-rnemew, Akngey ran akelyant anthem arrewantherrarl. Arrantherr akngerr anthem ingwer-rnemew, Akngey ran akngerr anthem arrewantherrarl. Arrantherr iterl-areyel, ntangarl anantherr akarrelem-apeny. Tyampet-warl arrerneynem-apeny arriwew-atety. Alakenh-anyem Akngeyel antheynem, lherrparnpeyew-atety. Arrantherr ingwer-rnemew athamerrerl-anenty, Akngeyan arrewantherrarl athamerrem arrpemarl, ilek-ilek-then antheynemel.” Jesus-el angka akely irrpety-anem ilenh: “Artwa aparrngel nthekwern atnwenhey-angenh artwa aparrng ingwer itep-they, arrangkw. Ratherr atherr-anteyarl aytnewerr irrkewarl.” “Apmerrkel nthekwern iterl-arey-angenh, akwerrp-antey, artwapeny-wenyarl ra. Rarl ilkwerreyenhel, rap artwant artewentyelan akaltyerreyenh.” “Ngarl iterreyel, nga mwerr-arrpantey, ngantey irrtywerreyelarl. Nthekwern ntwa ingwerentyak arratyeley-angenh, ntwarl angka Akngey-wenhew apmwel-ayeth akalty-anthem. Artwa aparrng-apenyarlap ngan, anngel arey-angenh. Nthakenh ingwerew alakenh angkey-angenh, ‘Atyeng apeltyay, atha ahern akely irrarlkeyew annga ngkweng-itwew’. Arrangkw! Ntwan apek arrkay areyel, arwerl arlpentyelarl ilpeyel annga ngkwenhan! Ngarl alakenh angkeyel, ngap irrtywerreyelarl. Ntwap arwerl ina annga ngkwenh-they-tangkwel, ntwap mwerr-anem arem. Ntwap ahern akely irrarlka annga ingwerentyak ikwer-itwew-anem.” Jesus-el angka ingwer-anem ikwer-rnem ilenh. “Arwerl mwerran amern mwerr-akertarl, arwerl ingweran paytey-angketyarrarl amern apmwakertarl. Anantherr amern iterl-aremarl arwerl arrpanenh-itwew. Amern tywerrk nthekwern arlketyerr-angketyarrel aney-angenh, arrangkw. Amern arnwekety nthekwern alatyeytel aney-angenh, arrangkw. Alakenh nga iterrerl-aynteyew akwerrngan. Kel alakenhaym nga angkeman. Nga mwerr-angkwarr aneyel, ngap mwerr iterreyel akwerrngan, ngap angka mwerrarl angkem arrakertan intem. Nga apek apmwa, ngap apmwel-ayeth iterreyel akwerrngan, ngap apmwel-ayetharl angkeyel arrakertan intem.” Jesus angkew ikwer-rnem, “Ilekewarl arrantherr ayenh antweyel ‘Ingkart’? Arrantherr atyeng awelhey-angenh. Arrantherr aney-angenh, ayengarl angkeyel-angkwarr, arrangkw. Ilek-apeny artwa ran, rarl atyeng awelhem? Ran arraty anem Akngeyew, ayengarl angkeyel-angkwarr. Rap ikwer-itwel aney-alpem intem. Ran artwa anyent-apeny, rarl warl arnwarneyew-apeny. Ran apmer ahern rlterrk alalewew. Warlarl arnwarnew-penh, rlterrk innga rtnewan. Kwaty apangw ilkwa rntwey-alhew, atnyerr-anem apetyew warl ikwer-warl, ranap nthekwern atakelhey-angenharl. Atha ileyew angka ingwer-anem, artwa ingwer-akert-anem. Ran warl arnwarneyew arrpemarl. Ran apmer ahern rlterrk alalewey-angenh, arrangkw. Ran warl arlwereng-warl arnwarnew, ilpay impalth-warl. Kwaty apangw ilkwa rntwey-alhew, atnyerr-anem apetyew warl ikwer-warl, warlap atakenhew-anem. Arrantherr angka atyenh awenty, arrewantherrenharrp-angkwarr alhem, arrantherranap artwa nhenh-apenyarl. Arrantherr nthekwern Akngey-itwel aney-alpey-angenh intem, arrangkw.”