Luke. 19. Jesus ikwerenh-rnem-akert alhew Jerusalem-warl, tawen akely-angkwarr Jericho-angkwarr rwaylpenhew. Tawen ikwer-itwew artwa apwert akarreley-angker anenh itnan Zacchaeus. Ran atyetyart anenh artwa ingwer-rnem kapmentew apwertarl akarrelenh-rnemew. Apwert akngerr-akertarlap ran. Ranap artwa akarteng akelyarl, rap ywarn-antey arrkernelhenh, Jesus areyew. Akngerr akarrerrenh arrer innga, Jesus arenh. Rerneman ilpenh ikwer-wety. Zacchaeus iterrew, ra anterreyew arrwekel iwerr irrkaty-angkwarr. Rap nganew arwerl-warl, ra areyew-awaty Jesus arrwekel-they, ran anper-alhenty. Jesus arwerl-warl apetyew, rap itnywenew Zacchaeus, “Zacchaeus-ay! Anamerl atwarrenhey-alha! Rlengkan ayeng alheyew apmer ngkwenh-warl, aney-alheyenh ngkweng-itwel.” Rap anamerl-antey atwarrenhey-alpew, Jesus-anem ikwerenh-rnem-akert atnwenhew apmer ikwerenh-warl. Akngerrel intwarew, Jesus-arl alhew apmer Zacchaeus-wenh-warl. Rernemap angkerrew, “Pwertay! Nhak Jesus alhew artwa apmwewenh apmer-warl, aney-alheyew ikwer-itwel!” Ikwer-penh, rernemarl anemel arlkwenheng-arey, rtnerl-alhew-anem Zacchaeus angkemelan, “Ingkartay! Atha apwert ilek-ilek-then akalkeleyew. Apwert ingweran antheyew irrepern-rnemew amern-weny-rnemew, ingweran atyengarl ayntem. Ayengan apwert akarreley-angker kapmentew. Atha inenh irrtyertel arrpemarl ingwer-rnem-they. Athan apwert ilkwewant ayernenh, athap akert-they atyeng inenh. Atha angkep antheynem ingwerentyan alakenh: 100 tala atha inenh ingwer-they, athap antheynem 400 arrpemarl, mwerrant-atherr aneyew ikwer-penhan. Alakenh atha ingkerr-warl angkep antheynem. Athap angkep antheyneyew-anem akngerr-rnemew rlengkan.” Jesus angkew ikwer, “Akngeyelan apmwa ngkweng-wety irrarlkem, ngkwenh-rnem-wety-then. Ngan Abraham-wenh-antey, alakenh-anyem anantherr-apeny. Ngan iterreyel Akngeyew, Abraham-arl iterrenh-apeny. Akngerr apmwel-ayeth aneyel, aperrerterremel. Ayengan Artwa Inngarl Akngey-wenh, ayengap apetyew, nthweyew ikwer-rnem. Ayengap apetyew, apmwernem irrarlkeyew.” Tawen Jericho Jerusalem arrerenty. Akngerr-anem anenh apmer ikwer-itwew, awelherrenh Jesus-ew. Rernem iterrenh apmwel-ayeth alakenh-anyem, “Jesus alpenty tawen Jerusalem-warl, Akngeyan aremerrem-anem. Rap Jesus atyetyart ilkwanem arrerneyenh ingkerrew.” Jesus-el iterl-arenh, rernem iterrenh alakenh, rap angkanem ilew ikwer-rnem. “Apmer anyent-itwew artwa ilkwa anenh. Ingwer-ingweran atyetyart ilkwa apmer arleng-areny ra ikwer yangkelhew, alheyew ikwer-warl. Ra ilkelhew, renh atyetyart arrerneyew apmer ikwerenhew. Ra anperl-alheyew-athath, ra arlkew warrkenh-rnem 10 ikwerenh-rnemew, apetyeyew ikwer-warl. Rap renh-rnem antheynew 1,000 tala amentew-ament, rap angkew, ‘Ayengarl alhem-wety apmer nhenh-they, arrantherrap payemel-ayntenh-arey ilek-ilek 1,000 tala nhenh-rnemel. Inayntenh-arey tharlemelemel ilek-ilek. Alakenh-angkwarr apwert atyenh akngerrelem, ayeng apey-alpeyew-atety.’ Rarl angkew-penh, rap anperl-alhew arleng-anem. Akngerr apmer ikwer-areny-rnem ikwer-wety arlkarerrenh. Rernemap angka ingkern-they thwenew atyetyart ilkwewarl: ‘Nthakenh ntwa arrerney-angenh artwa ilkwa weth atyetyart anewantherr. Anantherran arlkarerreyel ikwer-wety.’ Atyetyart ilkwa awelhey-angenh ikwer-rnem. Ran arrernew artwa ilkwa weth renh, atyetyart ikwerenh-rnemew aneyew apmer ikwer-itwew. Rap apey-alpew-anem apmer ikwerenh-warl. Rarl apey-alpew, rap artwa warrkenh anyent thwenew, warrkenh weth-rnem 10 ingweyew. Rap renh-rnem ayernew, ‘Apwert atyenh arrantherr akngerrelew?’ Warrkenh anyent angkew, ‘Atyetyartay, ntwa 1,000 tala ayenh anthew. Nhenh atha atnyeneyel-antey. Athap aleyan atnyeneyel 10,000-anem.’ Artwa ilkwa angkew, ‘Ngan artewentyel warrkerrew, atha ngenh ilanthew-angkwarr. Ntwa apwert akely-akely mwerrarl atyeng akngerrelew. Atha ngenh atyetyart arrernem tawen 10 ikwer-rnem.’ Warrkenh ingwer-anem angkew, ‘Atyetyartay, ntwa 1,000 tala ayenh anthew. Nhenh atha atnyeneyel-antey. Athap aleyan atnyeneyel 5,000-anem.’ Artwa ilkwa ra angkew, ‘Mwerr-angkeray! Atha ngenh atyetyart arrernem tawen 5 ikwer-rnem.’ Warrkenh ingwer-anem angkew, ‘Atyetyartay, ntwa 1,000 tala ayenh anthew. Atha rag-el ataperrelew, irrtyert-akwernew. Artwa arlertekarl ngan! Ntwa pwerep-anthem ingwer-rnem, warrkerr-aynteyew ngkweng, ngenh-then anthaynteyew. Ayengan ngkweng-wety atererreyel. Apwert ngkwenh atha aytnelhelewerr, ywerrewerr-anem. Ntwa ayenh ayernewerr, angkep anthenhey-alpeyew.’ Artwa ilkwa ikwer ahelerrew. ‘Ngan artwa warrkenh apmwarl! Arraty nga angkeyel: atha pwerep-anthem ingwer-rnem, warrkerr-aynteyew atyeng, ayenh-then anthaynteyew. Alakenh-wetyap ntwa anthemer apwertan atyenh artwa bank-arenyew. Rarl apwert inenty, rap apwert akely ngkwenh-warl pweytelem, angkep anthenhey-alpeyew-athath. Ntwanap apwert atyenh rag-el ataperrelew!’ Rap angkew ingwer-rnemew, arrerarl rtnenherrenh-rnemew, ‘Apwert rakenh-arey artwa apmwa yanh-they, anthemel artwa warrkenh arrwekelenyew 10,000 talakertew.’ Rernem angkew, ‘Atyetyartay, kelarl ran atnyeneyel 10,000! Ingwerew anthemer!’ Ra tyernew, ‘Ingwerentyan apek mwerr atyeng warrkerrem, athap anthem ilek-ilek akngerr ikwer. Ingwerel apek warrk ipmerl-alhem. Kel athap rakem ikwer-they, ingwer-anem anthemel. Ran arrangkw-anem aneyelpeyenh.’ Rap angkew, ‘Ingwer ileng-rnem-alew atyeng-wety arlkarerreyel-rnem? Arrantherr renh-rnem iterl-areyelarl. Rernem artwa atyetyart ilkwa ilew, ayenh arrernewerr atyetyart apmer nhenhew. Ingwer-rnem atyeng-wety ilkelhey-angenh irreyel-rnem, atyetyart arrernewerr, renh-rnem anamerl akngetyenh-arey nhewarl. Atha areyew, arrantherr renh-rnem ipmew atwenty.’” Ikwer-penh Jesus-arl alakenh angkenh-penh, ra tawen Jerusalem-warl-anem anperl-alhew. Arrwekelarl ran alpenh, ingwer-rnemelan apenteynenh. Rap arrer-anem alpenh tawen atherr-warl, Bethphage-then Bethany-then. Apmer ratherr apwert impalth-itwew, apwert itnan Alip-itwew. Ra kwertengerl atherr ilew, “Alhenh-atherr apmer angath-ampeny-warl. Mpwelanthap tangkey akely-anem arey-alhem, rwepelarl arertnew. Akelyarlap ran. Ingwerenty ikwer-warl nganey-angenh-antey, arrangkw. Rwep lhelemel akngey-alpenh-atherr atyeng-warl. Ingwerentyel ayernenty, ‘Ilekewarl mpwelanth rwep lheleyel, tangkey irrtyert-akngeyew?’, alakenh ilenh-atherr, ‘Ingkartel akngeyew-tangkwel.’” Ratherrap apmer ikwer-warl alhew, tangkey-anem arey-alhew, Jesus-elarl ilew-angkwarr-antey. Ratherr rwep lhelenh, tangkeyew-artey-rnemel ayernew, “Ilekewarl mpwelanth rwep lheleyel, tangkey irrtyert-akngeyew?” Ratherr tyernew, “Ingkartel akngeyew-tangkwel.” Ratherrap tangkey atnwenheynew Jesus-warl, arnkwanem arrernew tangkey artep-warl. Jesus nganerl-alhew, alpenh-anem tangkey-akert. Akngerrel renh arnarew, tangkey-akertel alpenh, rernemap arnkwernem arrerneynenh iwerr-warl arrwekel, Jew-rnem-wenh-angkwarr. Rap irrwerleng arnkwernemel-arleng alpenh tangkey-akert. Apwert Alip-they Jesus-el arew, Jerusalem arrer-anem. Rarl atwarreynenh kwenel-athek tangkey-akert, akngerrelan renh apenteynenh. Rernem kel-antey arew, Jesus-elarl arntety-rnem akngerr mwerrelenh apmer arrpanenh-itwew. Rernemap inkwerelhemel arlkalhelerrenh alakenh: “Akngey nakey, rarl thwenew artwa nhenh anewantherr arawerrng ikwerenh-akertel! Renh mwerr antwem, rarl anenhantherrenh arntarnt-areyel! Irrwerl-areny-rnemel renh nakemer arrpemarl, rernemarl aley mwerrant-arey-anem aneyel!” Artwa Pharisee-rnem rtnenherrenh arrpemarl ikwer-rnemel-arleng, rernemap angkew Jesus-ew, “Atyetyartay, ilta ngkwenh-rnem akeleytelemel! Nthakenh rernem ngenh alakenh nakey-angenh!” Ra tyernew, “Rernemarl akeleyt anenty, apwert nhernem iwerrelarl aynteyel-rnem arlkewerr arrpemarl. Rernemarl katy Akngey nakewerr!” Jesus arrer-anem alpenh tawen Jerusalem-warl. Rarl arew apmer renh, rap artnenh-anem apmer ikwer-areny-rnemew. Rap angkew, “Ayengan amperrngerreyel ikwer-rnem! Rernem apal aneyel, angka Akngey-wenh iterl-arey-angenh. Ayengan ilkelhew, angkep rernem pweyterrenhey-alpeyew Akngey-warl-athek anyenterremel. Rernemanap ayenh iylpelantarl awenh. Irrepern-rnem rerneman! Alethang ahelengkw-rnem akngerr akarrerreyenh apmer nhenh-warl Jerusalem-warl, renh-rnem atweyew ingkerrenh. Rernemap ampereleyenh, iwerr-anem ikwer-rnem-wety arrngeleyenh. Ipmew-antey renh-rnem atweyenh ampernem-then. Alethang-rnemelap ingkerrenh-antey apmer nhenh-itwew ywerrelheleyenh, warl-rnem atep-atakeyenh. Apmeran peleyn-apeny-anem aynteyenh. Akngeyel ayenh thwenew, renh-rnem arntarnt-areyew. Rernemanap atyeng awelhey-angenh, arrangkw.” Alakenh-anyem Jesus-el amperrngerremel ilew Jerusalem-areny-rnem-akert. Ikwer-penh Jesus aylpenhew tyaty ilkwewarl Jew-rnem-wenh-warl Jerusalem-itwew. Warl ilkwa ikwer-itwew ra arew, akngerrelarl ilek-ilek tharlemelenh apwertew. Rap renh-rnem ahelerremel irrentew aketh-warl. Rap renh-rnem iltew alakenh: “Nthakenh arrantherr aker tharlemeley-angenh nhenh-itwew. Ingwerentyam arrewantherr irrtyert-awarr, warl ingwerenty-wenh-itwewarl irrtyert-inenh. Nthakenh irrtyert-aylpey-angenh nhenh-itwew, iltyemwerneyelarl antwerrkey-angenh, arrangkw. Warl nhenhan Akngey-wenh. Angka ikwerenh alakenh aynteyel: ‘Warl ilkwa nhenhan atyenharl, ingwer-rnem arleng-they apety-aynteyew, ayenh nakemel ikwer-warl aylpaynteyew.’” Renh-rnem irrentew-penh, Jesus-an aylpenhenh tyaty ilkwewarl arlta arrpanenh, rap akngerr-anem akalty-anthenh ikwer-itwew. Artwa rltwernem Jew-rnem-wenh tyaty ilkwareny-rnem, artwa angka Moses-wenhew akalty-anthey-angker-rnem, artwamp-rnem-then rernem renh mwantyel-antey arntarnt-arenh. Rernem renh ipmew-antey atweyew. Akngerr ingwer-rneman inkwerelhemel akarrerrenh ikwer-warl, ikwer awelheyew. Artwa ilkwernemel renh menty-antey amek-arew akngerr-itwew. Rernem arrkernelhenh, renh antwerrkeyew-arrpantey.