1 —‍¿Buttida menpaʼ yadaʼ? —‍Sacerdote huairia Estebantaj onaʼuynok,

2 —‍Menʼpe̱e̱ʼ, egʼ, menʼpe̱e̱ʼ, huairitoneʼ. Oroʼen Dios teyda oʼkikaʼ. Diosa oroʼen onaratbutyoʼ adhueaʼpaneʼkudak Abrahamtaj oʼbatiaʼpakuyate. Abraham Haránbayo huahued Mesopotamiabayo e̱ʼi̱kaʼte Diosa Abrahamtaj oʼbatiaʼpakuyate. 3 “O̱ʼnen huadaribayaʼ o̱ʼnen huabetyaʼ yabakhuaʼ nogbayo yahuatiʼ ijtohuaʼapopo huadari oʼtiahuayaʼapone.” Diosa Abrahamtaj onaʼuyate. 4 Ken, Caldea aratbutenbayaʼ Abrahamomey onʼbakhuaʼuy. Harán huakkaʼ jakyo Abraham o̱ʼi̱kaʼuyate. Nogok keʼnen apag eʼbueydeʼte inbayo oroʼ o̱ʼi̱kay Diosa Abrahamtaj oʼtotiakuyate. 5 I̱yo̱ konig keʼnen huadari ka̱ta̱e̱ʼpo yokhued o̱ʼu̱y Diosa. Taʼbasiʼpopiʼ yokhued o̱ʼe̱po, “Huadari ka̱ta̱e̱ʼpo ijyokapoy. On eʼbueyte o̱ʼnen huasiʼpotaj o̱ʼnen huayayotaj huayayoen huayayotaj huadari ijyokapoy.” Diosa eaʼte Abraham keʼnen huasiʼpo to̱e̱hued o̱ʼe̱ʼuyate. 6 “O̱ʼnen adhueaʼ huayayo nogaratbutenbayo onʼmaeonhuahuikaʼapo. Nogaratbuta dakhueʼda onʼmagkadhuahuikaʼapet. Nog aratbuten huanabaʼ ya̱ʼneapet.” Dios Abrahamtaj onaʼuyate. Cuatrocientos huabayok dakhueʼda onʼmagkadhuahuikaʼuyate. 7 “Kenomeytakon castiga ijmagkaʼapoy. Castiga e̱gkadeʼte onteʼti onʼmaoro̱kaʼapo. I̱yo̱ onʼbatiakdepo doʼhued o̱gkikaʼapo.” Diosa Abrahamtaj onaʼuyate. 8 Kenda onaʼnig eknopo̱e̱ʼnayo huabokereksiʼdaktaj yabaktegaʼikaʼ. Abrahamtaj onaʼuynok Abrahamensiʼpotaj Isaac eʼsiʼpoe̱ʼde ocho huameʼnoe e̱e̱ʼte osiʼdakoktegʼuyate. Isaac kenpaʼti keʼnensiʼpo Jacobtaj osiʼdakoktegʼuyate. Jacoben doce huasiʼpotaj oʼbasiʼdakoktega̱ʼuyate, Kenomey oroʼen Israel aratbut adhueaʼpaneʼ o̱ʼnuyate.

9 Kenomey Jacobensiʼpo oroʼen adhueaʼpaneʼ o̱ʼnepo kenomeyen huamaʼbuy huasuedtaj onʼhuadiayʼuyate. Josétaj onʼhuadiaypo Egiptobayo kanʼtohueʼpo huabahuayaeritaj huakupete onʼbayokuyate. A̱yo̱ huanabaʼ e̱e̱ʼte huadakda Diosa Joséere o̱ʼi̱kaʼuyate. 10 José paiʼda eʼnopoʼe̱te Diosa oʼtihuapokpo o̱ʼo̱ro̱kaʼuyate. Diosa dakaʼ oʼtihuapokikaʼnok kenpaʼti ʼuruda oʼnopo̱e̱a̱ʼnok Faraón Egipto huairia Josétaj oʼpakpo Egiptobayo huairi oʼyahueaʼuy. Kenpaʼti keʼnen jak huairi oʼyahueaʼuyate.

11 Nogoknada Egiptobayoere Canaánbayoere taʼba tibohueʼ o̱ʼe̱nok aypobayoʼ o̱ʼnepo huabada diga̱ʼda onʼkusitokuyate. Oroʼen adhueaʼpaneʼkon aypobayoʼ o̱ʼnedepo. 12 Egiptoyo aypo onʼmato̱e̱ Jacob oʼpe̱e̱depo oroʼen adhueaʼpaneʼ o̱ʼe̱po huasiʼpotaj oʼmataʼmonaʼuyate. Ken huakkuruda aypote onʼhuaʼuyate. 13 Nogok onteʼti aypote Egiptoyo onʼhuaʼuyate. José huamaʼbuytaj oʼmaki̱e̱ʼpo, “Do opuden huamaʼbuy i̱jje̱y.” Oʼmanaʼuyate. Kenokaʼ Faraón Egipto huairi Joséen onaratbutyoʼ huaboaʼda oʼmaki̱e̱ʼuyate. 14 Jacob keʼnen apagtaj kenpaʼti ayaʼda keʼnen onaratbutyoʼ, “Yanʼtiak,” Joséa oʼmanaʼuy. Keʼnen onaratbutyoʼ setenta y cinco aratbut o̱ʼnuyate. 15 Ken Egiptoyo Jacobomey onʼhuaʼuyate. Ke̱yo̱ keʼnaere keʼnensiʼpoere onʼmatoneʼpakdepo onʼmabueyʼuyate. 16 Nogoknanada eʼbueyen huaaytaj adtenanada onʼtotiakonhuahuaʼdepo Siquemyo̱ onʼbaaybukuyate. Ken kubarakkog aʼnennada Abrahama Hamorensiʼpotaj huakupete oʼbakeʼuyate.

17 Huakkaʼ huabayok o̱ʼneonhuahuikaʼpo Jacobkudaken aratbut huakkaʼda oʼnitakpo, huakkaʼnada o̱ʼneʼuyate. Eʼnitakdeʼte Abrahamtaj Diosa onaʼuyatenigda aʼti oʼkaʼapo. 18 Kenokaʼ nog huabokerek Egipto huairi o̱ʼe̱ʼuyate. Huaboaʼda huairi o̱ʼe̱po Josékudak ʼuruda oʼkikaʼuyate nopo̱e̱hueʼ o̱ʼu̱y. 19 Oroʼen onaratbutkudaktaj namaʼ oʼmagkaʼpo, dakhueʼda oʼmagkaʼdepo, kenomeyen huabokereksiʼpo yo̱bed kabueyeʼpo enʼdik moʼe̱ne. Ken konig oʼmanaʼuyate. Dakhueaʼda oʼmagkaʼuyate huabo huairia. 20 Kenokaʼ Moisés oʼsiʼpoe̱ʼuyate. ʼUrusiʼpoda Diosa oʼtiahuayʼuyate. Apagere inagere huasiʼpo onʼto̱i̱kaʼpo, bapaʼ puug onʼto̱e̱ʼuyate. 21 Kenokaʼ enʼdik e̱e̱ʼte onʼeandepo Faraón huairien hua̱yo̱bua oʼhuahuaydepo, oʼtohuaʼpo keʼnen jakyo oʼtoeonhuahuikaʼuyate. Konig keʼnen huasiʼponig oʼtoeonhuahuikaʼuyate. 22 Ayaʼ Egipto aratbuten eʼnopo̱e̱ʼ Moiséstaj onʼmanmadikaʼuyate. Moisés ʼuruaʼda oʼmanbatiaʼpakikaʼpo kenpaʼti ʼuruaʼda oʼkikaʼuyate.

23 Moisés cuarenta huabayok oʼto̱e̱depo keʼnen onaratbutyoʼ Israel aratbuttaj eʼbatiahuaytaʼ oʼpakpo, oʼbahuahuaʼuyate. 24 Egiptoeri huabokereka Israel huabokerektaj dakhueaʼ e̱gkaʼte Moisésa oʼtiahuaypo Egiptoeritaj oʼtihuapokpo oʼarakuyate. 25 Egiptobayaʼ kaʼbatohueʼpo Diosa oʼtaʼmonaʼuy. Doʼhued onaratbutyoʼ yanʼnopo̱e̱a̱pet. Moisésa namaʼda oʼnopo̱e̱nigʼa keʼnen onaratbutyoʼ nopo̱e̱hueʼ o̱ʼnuyate. 26 Emeʼte bottaʼ keʼnen onaratbutyoʼ oʼtiahuaypo, enʼbatuktukte oʼbatiahuayʼuy. Moisésa eʼmanoeyaʼtaʼ oʼpakpo, “Opud huamaʼbuy moʼe̱ne, moʼbatuktukapete,” oʼmanaʼuyate. 27 Keʼna nog huabokerektaj dakhueaʼda o̱gkaʼpo Moiséstakon ondajpo, “¿Oroʼen huairi kenpaʼti oroʼen huamanoeya̱ʼeri e̱e̱ʼtaj beʼa menaʼuy bokapeteaʼ huamananhuaʼ? 28 ¿Konig ʼikken Egiptoeritaj iʼarakmeʼte doʼtakon eʼaraktaʼ iʼpak?” Moiséstaj onaʼuy. 29 Kenda Moisés oʼpe̱e̱depo, nogbayo oʼhuaʼuyate. Nog aratbutenbayo Madiánbayo esoeri o̱ʼeonhuahuikaʼuyate. Ke̱ya̱ʼ botsiʼpoaʼ oʼsiʼpopakuyate.

30 Nogoknanada cuarenta huabayok eʼpokdeʼte aratbut ehueʼ e̱ʼi̱kaʼyo Moisés o̱ʼeonhuahuikaʼdepo oteʼ Sinaí ʼibodte Moisés Diosen huataʼmoneritaj oʼtiahuayʼuyate. Mahua̱i̱ʼhuia oʼbakpakuyate. Mahua̱i̱ʼhui eʼbakpakyo Diosen huataʼmoneritaj oʼtiahuayʼuyate. 31 Moisés oʼtiahuaypo, oʼmepukeʼuy. ʼUruda aʼtiahuayaʼpo adte oʼhuahuaʼpo Huairi Diostaj oʼpe̱e̱ʼuyate. 32 “Dios i̱jje̱y. O̱ʼnen adhueaʼpaneʼen Dios i̱jje̱y. Abrahamkudak doʼtaj menigpe̱i̱kaʼuyne Isaackudak Jacobkudakere menʼnigpe̱i̱kaʼuyne.” Diosa oaʼnok Moisés oʼmeʼpukonpo huakpisiʼpotaj tiahuayhueʼdik o̱ʼu̱yate. 33 “I̱yo̱da do Dios i̱jje̱y. In doʼeddari o̱ʼe̱nok o̱ʼnen huaʼiot yakirokaʼ. 34 Doʼhued aratbut Egiptoyo o̱ʼnepo, huadigda dakhueaʼ onʼmagkaʼnok Egipto aratbuta onʼmagkaʼnok eʼbahuikonhuahuaʼte ijmape̱e̱y. Aʼbaktohuaʼyaʼpo ijhuaraki. Yatiakpo Egiptobayo oʼtaʼmonapone.” Dios Huairia Moiséstaj onaʼuyate.

35 Moiséstaʼ pakhueʼ o̱ʼnepo “¿Oroʼen huairi kenpaʼti oroʼen huamanoeya̱ʼeri e̱e̱ʼtaj beʼa menaʼuy bokapeteaʼ huamananhuaʼ?” Onaʼuyate. Moisés kenomeyen huairi hua̱e̱ʼ Diosanayo oʼtaʼmonaʼuy. Moisésa kaʼbakbatohueʼpo oʼtaʼmonaʼuy. Diosen huataʼmoneria huakpisiʼpo eʼbakpakyaʼ oʼtaʼmonaʼuyate. 36 Egiptoyo kenpaʼti e̱ʼpo̱gte oʼdikkikaʼ e̱ʼpo̱g huabed konig Diosyoʼda kaʼdik o̱ʼe̱nig konig tiahuayhued o̱ʼneonhuahuikaʼnig Moisésa oʼkikaʼuyate. Oʼkikaʼdepo Egiptoyaʼ oroʼen aratbut oʼbakbatohuaʼuyate. Aratbut ehueʼ e̱ʼi̱kaʼyo cuarenta huabayok oʼmatounhuahuikaʼuyate. Ke̱ya̱ʼkon konig Diosyoʼda kaʼdik o̱ʼe̱nig oʼkikaʼuyate. 37 “Konig Diosa beʼtaʼmonaʼuyne konigti opud e̱ʼhua̱i̱kayaʼ nogtatida Diosa oʼtaʼmonaʼapo. Kentaj yanʼnigpe̱i̱katiʼ.” Kenda Moisésa Israel aratbuttaj oʼmanaʼuyate. 38 Aratbut ehueʼ e̱ʼi̱kaʼyo Israel aratbutere Moisés o̱ʼi̱kaʼuyate. Oteʼ Sinaíte Diosen huataʼmoneria kentaj oʼbatiaʼpakonhuahuaʼnig, kenda Moisésa oʼnigpe̱e̱depo oroʼen adhueaʼpaneʼtakon oʼmanaʼuyate. Diosen huanounhuahuikaʼ huaʼa oroʼen adhueaʼpaneʼtaj oʼmanaʼuyate.

39 Oroʼen adhueaʼpaneʼkudaknayo Moiséstaj eʼnigpe̱e̱taʼ pakhueʼ e̱ʼneʼtada Egiptoyo eʼkumejtaʼ onʼpakuyate. 40 Moisés oteʼte o̱ʼunhuahuikaʼnok Moisésen huamaʼbuy Aaróntaj oʼnonaʼpo: “Moisés meyon ya̱ʼe̱ nopo̱e̱hueʼ o̱ʼe̱y oroʼ. Moisésa moʼbatotiakmeʼne Egiptobayaʼ. Oroʼtaj siro eʼketkaʼ dios monigkaʼ, huakkuru oroʼtaj boʼtohueʼpo.” Aaróntaj oʼnonaʼuy oroʼen adhueaʼpaneʼ. 41 Kenokaʼ oro vacapaʼ diostaj eʼketkaʼ o̱gkaʼuyate. O̱gkaʼdepo kenomeyen ʼuhua konig oveja onʼnigbatiarakaʼpo oro eʼketkaʼ vacataj onʼbayokuyate. ʼUruda oʼkay namaʼda onʼnopo̱e̱po onʼdurugpakuyate. 42 Siokpo oroʼen dios moʼta̱e̱ʼ onʼdaʼnok kenpaʼti siokpotaj oʼderetpaknok Diosa oʼbakhuaʼuyate. Diosen huamanbatiaʼpakeria oʼmadoyaʼuyatenig boʼtiahuayikaʼ:

44 Aratbut ehueʼ e̱ʼi̱kaʼyo oroʼen adhueaʼpaneʼ o̱ʼneonhuahuikaʼpo huasiʼdak jak Diostaj onʼnigto̱e̱ʼikaʼuyate. Diosa huidte oʼmanigmadoyaʼuyate. Jakyo ken huid onʼtounhuahuikaʼuyate. Konig Diosa oʼnopo̱e̱a̱ʼuynig Moisésa jak oʼkaʼuyate. Huasiʼdak jakyaʼ sacerdote Diostaj onʼtionaʼpakikaʼuyate. 45 Nogok Moisés eʼbueydeʼte adhueaʼpaneʼen huabatohuaʼ huairi Josué o̱ʼu̱yate. Diosen huasiʼdak jak onʼtohuaʼpo, kenda huadari Diosa oʼbayoknok onʼbahuaʼuyate. Diosa nog aratbutaj Israel aratbut ehueʼtaj oʼmaenʼuyate. Indariyaʼ onʼhuaʼpo huasiʼdak jak onʼtohuaeʼikaʼuyate. Nogok nogok onʼtoeonhuahuaʼuyate. David huairi hua̱e̱o̱k huasidak jak onʼto̱e̱ʼikaʼuyate. 46 David Diostaj oʼnigpe̱i̱kaʼnok Davidtaj oʼpakuy Diosa. Huaboroʼ jak Diostaj eʼnigkataʼ oʼpakuy. David Jacoben Diostaj eʼnigkataʼ eʼpakada, 47 kahueʼ o̱ʼu̱yate. Davidensiʼpoa Salomón Diosen jak oʼkaʼuyate. 48 Dios Huairi kurudyo̱ hua̱e̱ʼeri huabokerekada huaboroʼ jak eʼkaʼyo, i̱kahueʼ o̱ʼi̱kaʼ. Kenpaʼ Diosbaʼ huamanbatiaʼpakeria oʼmadoyaʼuyate:

51 Diosen eʼkaʼtaʼ pakhueʼ moʼi̱kaʼ opudomey. Konig aratbut Diostaj oknopo̱e̱hueʼda o̱ʼnikaʼ konig opuden huanopoʼ moʼi̱kaʼne. Diosenbaʼtaj pe̱e̱hueʼdik moʼi̱kaʼne. Diosen Noki̱re̱gtaj eʼpe̱e̱taʼ pakhueʼ moʼi̱kaʼne. Konig opuden adhueaʼpaneʼ o̱ʼnuyate konigti opuda̱ moʼi̱kaʼne. 52 Opuden adhueaʼpaneʼ ayaʼtada Diosenbaʼ huamanbatiaʼpakeritaj dakhueaʼda onʼmagkikaʼuyate. “Diosen ʼurunanada oʼtiakde,” enʼmanaʼtada huamanbatiaʼpakeritaj onʼbarakikaʼuyate. Oykon Diosen ʼurunanada huairi eʼtiakdetada boʼkupopakpo da boʼhuaaʼpo boʼtitohuaʼpo boʼarakmeʼne opuda̱. 53 Diosen huataʼmoneria Diosbaʼ moʼbaʼyokuyatenigʼa Diosenbaʼ opuda̱ moʼbaeʼdeʼuynigʼa nigpe̱e̱hueʼ moʼi̱kaʼne. —‍Estebana judío huairiomeytaj oʼmanaʼuyate.

54 Kenomey judío huairi Estebantaj onʼpe̱e̱depo huakkaʼnada onʼhuadiaypo Estebantaj diga̱ʼda onʼhuadiayʼuyate. 55 Estebannayo Diosen Noki̱re̱g oʼnopoʼto̱e̱nok kurudyo̱ oʼtiahuaypo Dios ʼurueyda oʼtiahuaypo Jesús Diosere onteteyoʼ eʼbote oʼtiahuayʼuyate.

56 —‍Menʼpe̱e̱ʼ, kurud ekhuikeʼ o̱ʼe̱. Ken Huabokerek Diosa oʼtaʼmonaʼuyate, Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱po Diosere eʼbote ijtiahuay. —‍Estebana oʼmanaʼuyate.

57 ʼUttaʼda onʼbasagkeaʼudpo onʼpeokbaʼtepo, onʼhuakupopakonpo, 58 huakkaʼ jakyaʼ Estebantaj onʼto̱o̱ro̱kdepo, onʼpaʼeaʼuyate. Huida̱ huapaʼeaʼeria huaok Saulotaj meʼta̱to̱e̱po onʼbayokaʼuyate. Saulo toneʼbokerek o̱ʼu̱y.

59 Enʼpaʼeaʼte Estebana oʼtionaʼpakpo:

—‍Doʼhued noki̱re̱gtaj beeʼ, Huairi Jesús. —‍Onaʼuyate. 60 Oʼikudataʼtepo,

—‍I̱ne dakhueaʼ meʼnogkaʼnigtaj yabakkahueaʼ, Huairi. —‍ʼUttaʼda oʼtionaʼpakdepo oʼbueyonʼuyate.