1 Ken, Jericó huakkaʼ jakyo Jesús oʼkudonpo oʼhuaeʼpo dagte oʼhuaeʼuyate. 2 A̱yo̱ huairi o̱ʼe̱po oʼdikkaʼ Zaqueo. Keʼna gobierno huakupe huabaeʼeri huairi o̱ʼu̱yate. 3 Jesústaj eʼtiahuaytaʼ eʼpakada huakkaʼada Jesústaj onʼtikupopakikaʼnok keʼna jontojyoʼda o̱ʼe̱po tiahuayhueʼdik o̱ʼe̱po, 4 Konige̱po huakkuruyon oʼketonhuaʼpo kente Jesús oʼpokapo oʼnopo̱e̱po hue̱ymeyyo̱ sicómoroyo oʼbehuikatoʼpo Jesústaj aʼtiahuayaʼpo hue̱ymeyyo̱ oʼbehuikatoʼuyate. 5 Ken hue̱ymeyte Jesús oʼpokpo kutayo oʼmaboatopo,

—‍I̱da yahuarak, Zaqueo. Oy o̱ʼnen jakyo tahuade̱ʼdik i̱jje̱y. —‍Jesúsa onaʼuyate.

6 Konige̱po Zaqueo oʼhuarakonpo i̱da oʼhuarakpo durugda oʼto̱e̱po keʼnen jakyo Jesústaj oʼtohuaʼuyate. 7 Huakkaʼda aratbuta Jesústaj Zaqueoere eʼhuaʼte onʼtiahuaydepo, “Dakhueaʼ huakaʼerien jakyo oʼhuaʼdepo ke̱yo̱ oʼtayʼapo,” dakhueaʼ onpapayoʼ onʼhuaaʼuyate. 8 Ken Zaqueo huaʼite oʼbodpo,

—‍E̱ya̱ʼ, Huairi, huakkaʼda do ijmato̱e̱nig ijposakapoy paiʼda aratbut hua̱e̱ʼeritaj ijbayokeʼapoy. Paiʼda aratbuttaj huakkaʼda ijbayokeʼapoy. Aratbuttaj engaña eʼmagkikameʼnayo kenomeyen huakupe bottaʼ bottaʼ ijbatahuaʼapoy. —‍Zaqueo Jesús Huairitaj onaʼuyate.

9-10 —‍Do huabokerek i̱jje̱po Abrahamen adhueaʼ huayayo judío dakhueaʼ huakkaʼeritaj aʼukyaʼpo aʼbakkahueayaʼpo aʼmanopoʼyareayaʼpo ijtiakpo Abrahamen adhueaʼ huayayo i̱ʼe̱nok, Zaqueo, ontaj o̱ʼnen huabettakon dakhueaʼ oʼbakkahueaʼpo oʼmanopoʼyareaʼne. Diosere moʼnoeonhuahuikaʼapone. —‍Jesúsa onaʼuyate.

11 Jesús Jerusalényo̱ oʼhuaʼpo meyo̱hueʼda o̱ʼe̱nok aʼti Dios Huairitaj oʼhuahuayapoy aratbut onʼnopo̱e̱nok huakkaʼda eʼpe̱e̱deʼte Jesúsa oʼmanbatiaʼpakpo,

12 —‍ʼUruda huabokerek o̱ʼe̱po, huadakda keʼnen huabet o̱ʼnepo keʼna nogbayo oʼhuaʼuyate. “O̱ʼnenbayo gobierno huairi i̱ʼe̱.” Nogbayo hua̱e̱ʼeri huairi kayahueʼpo oʼhuaʼuyate. Nogok gobierno huairi o̱ʼe̱depo oʼkumejapo. 13 Keʼna ʼuruda huabokerek huahued diez huanabaʼtaj oʼmagkupopakaʼdepo nogtitaj nogtitaj nogtida huakupe huakkaʼteda e̱e̱ʼ konig oro huakupetoneʼ oʼbaktoyokeʼuyate. “Ijhueʼda i̱jjeonhuahuikaʼdepo ijtiakapoy. Do a̱yo̱da huakkaʼaʼda e̱ʼunhuahuaʼte in huakupete yudtapiʼ yanʼbaeʼikatiʼ kenpaʼti yanʼbahuayikaʼ huakupe gana ya̱gʼkikatiʼ.” Oʼmanaʼuyate. Diez huanabaʼtaj oʼmanaʼuyate. Kenpaʼ oʼmanaʼdepo nogbayo oʼhuaʼuyate. 14 Keʼnenbayo hua̱e̱ʼerinayo ken huairitaj onʼhuadiaypo sueʼtada aratbut onʼmataʼmonaʼpo ʼuruda huabokerektaj taʼpote onʼmataʼmonaʼpo, “In huabokerektaj konig oroʼomeyen huairi e̱ʼta̱e̱taʼ pakhueʼ o̱ʼe̱y.” Nogbayo hua̱e̱ʼeri huairitaj yanʼmanaʼ. Keʼnenbayo hua̱e̱ʼeriomeya̱ onʼmanaʼuyatenigʼa. 15 Ken nogbayo ʼuruda huabokerek e̱e̱ʼte “Gobierno huairi i̱ʼe̱ne.” Eʼnonadeʼte oʼkumeʼuyate. Keʼnenbayo oʼkumejdepo kenomeytaj huakupe aʼnenda eʼbaktoyoʼkeʼmeʼtaj “yanʼtiak,” oʼmanaʼuyate. Konig keʼnen huakupe yudtaj onʼbaepo kenpaʼti onʼbahuayaʼpo meniga̱ʼ gana ya̱gkaʼmet eʼnopo̱e̱taʼ oʼpakuyate. Nogtiaj nogtiaj meniga̱ʼ gana ya̱gkaʼmet eʼnopo̱e̱ʼtaʼ oʼpakuyate. 16 Ken huakkurueria huanabaʼa huairitaj oʼhuahuaʼdepo, “O̱ʼnen huakupe oktoyokuynig nog diez gana ijkaʼdemey, huairi.” Kenda huakkurueri huanabaʼa onaʼuyate. 17 “Huadakda iʼkameʼte. Huadakda huanabaʼ o̱ʼta̱e̱ne. Konige̱po sueʼda doʼhued eʼnigtoeunhuahuaʼte dakaʼ oʼnigtoeunhuahuameʼnok diez huakkaʼ jaktaj gobierno huairi i̱ʼe̱a̱po.” Huairia onaʼuyate, huakkurueri huanabaʼtaj onaʼuyate. 18 Nog huanabaʼa huairitaj oʼhuahuaʼdepo, “O̱ʼnen huakupe oktoyokuynig nog cinco huakupe gana ijkaʼdemey, huairi.” Ken huanabaʼa onaʼuy. 19 “Cinco huakkaʼ jaktaj gobierno huairi i̱ʼe̱a̱po.” Huairia onaʼuyate. 20 Ken noga̱ huanabaʼ gobierno huairitaj oʼhuahuaʼdepo, “In o̱ʼnen huakupe pañuelote ijtoeunhuahuaʼmey, huairi. 21 Huakupe gana ekaʼnayo o̱ʼna bektiparatapetpiʼ ijnopo̱e̱po ijmeʼpukpo. Kenpaʼti ayaʼda o̱ʼnen huanabaʼ gana onʼkaʼ ken ayaʼtada iʼbaktiparatikaʼ. Kenpaʼti taʼba nogomey onʼbatukeʼuyate. Ken katetehueʼ iʼbakbaeʼikaʼne.” Ken huanabaʼa onaʼuyate. 22 “On huanabaʼ dakhueaʼda i̱ʼe̱ne. Kenda huaboaʼda onaʼne oʼpe̱e̱dene dakhueʼada i̱ʼe̱ne ijnopo̱e̱y. Doʼhua oʼnoktiparatikaʼne kenpaʼti do batukehueʼda nogen taʼbayaʼ katetehueʼ oʼnokbaeʼikaʼne o̱ʼna eʼnopo̱e̱meʼnayo 23 menaʼpo doʼhued huakupe bancoyo kuda̱hueʼ i̱ʼe̱meʼte. Huakupe bancoyo e̱ʼunhuahuaʼnayo nog huakupe huakkaʼ i̱takdik o̱ʼi̱kayʼnigʼa. Doʼhued huakupe bancoyo aʼnenda eʼkuda̱meʼnayo do eʼtiakte doʼhued huakupe doʼtaj yokdik o̱ʼe̱po kenpaʼti nogiti huakupe doʼtaj yokdik meʼneaynigʼa.” Huairia onaʼuyate. 24 Nogomey kentaj meyo̱hueʼda oʼbonigtaj “Ken huakupe oʼtoenig yanoktiparatpo, ken diez oʼto̱e̱nigtaj yanʼyoktiʼ.” Huairia oʼmanaʼuyate. 25 “Menaʼpo iaʼ, huairi, diez huakupe o̱ʼta̱e̱.” Kenomey huairitaj oʼnonaʼuyate. 26 “Konige̱po ayaʼ hua̱e̱ʼeria huairien sueʼda huakkaʼmon onʼnigto̱e̱po huairitaj dakaʼ eʼnigto̱e̱nayo dakaʼ huairitaj nogda eʼnigi̱takaʼnayo kenomeyen huairia oʼpakpo nogdakon oʼbayokeapo. Nogomey huirien sueʼda onʼnigto̱e̱po huairitaj dakaʼ nigto̱e̱hueʼ e̱e̱ʼnayo kenpaʼti huairitaj nogda nigi̱takahueʼ e̱e̱ʼnayo kenomeyen huairi kenda sueʼda eʼhua̱to̱e̱taj oʼbaktiparatapo. Kenpaʼti konig Diostaj sueʼda huakkaʼmon moknopo̱e̱po, Diostaj ʼuruaʼda eʼnigpe̱e̱ʼnayo nog aratbuttaj huadakda eʼtihuapoknayo nogiti Diostaj moknopo̱e̱a̱po. Sueʼda Diostaj moknopo̱e̱po, Diostaj sueʼda eʼnigpe̱e̱ʼnayo aratbuttaj sueʼda eʼtihuapoknayo kenda moknopo̱e̱nigʼa bokkahueapo, ijjay. 27 Inomey aratbut doʼhuedbayo hua̱e̱ʼeri doʼtaj menhuadiaypo do konig kenomeyen gobierno huairitaʼ pakhueʼ o̱ʼnenigʼa, yanʼtotiakpo yanʼdarak. I̱yo̱ doʼhua eʼtiahuayte yanʼdarak.” Huairia keʼnen huanabaʼtaj oʼmanaʼuyate. —‍Kenda Jesúsa oʼmanaʼuyate.

28 Kenda eʼmanadeʼte Jerusalényo̱ Jesúsa onteʼti oʼhuaʼpo. 29 Ken oʼhuaʼpo huakkaʼ jak Betfagé kenpaʼti huakkaʼ jak Betania meyo̱hueʼda e̱e̱ʼte kenpaʼti oteʼ huadik onʼdikkikaʼ Olivos meyo̱hueʼda e̱e̱ʼte bottaʼ huanigpe̱i̱kaʼeritaj oʼmanaʼpo,

30 —‍Ke̱yon huakkaʼ jakyo meyo̱hueʼda e̱e̱ʼte yanhuatiʼ. Boʼkudondeʼpo burro ʼuhua eʼtinukuʼ boʼhuahuayapone. Huabo burrote bepiʼ huadhued o̱ʼne. Yanʼtikujpo yanʼtotiaktiʼ. 31 “¿Menaʼpo boʼtikuj?” Beʼapiʼ enaʼnayo, “Huairia oʼpaknok oʼkay.” Ya̱ʼnonaʼtiʼ. —‍Bottaʼ huanigpe̱i̱kaʼeritaj Jesúsa oʼmanaʼuyate.

32 Ken bottaʼ huanigpe̱i̱kaʼeri onʼhuaʼpo, kenda Jesúsa oʼmanaʼnig konigti onʼhuahuaypo burrotaj onʼhuahuayʼuyate. 33 Burrotaj huaboaʼ eʼtikujte burro huato̱e̱ʼeria onʼmanaʼpo,

—‍¿Burrotaj menaʼpo boʼtikuj? —‍Onʼmanaʼuyate.

34 —‍Huairi oʼpaknok oʼkay. —‍Huanigpe̱i̱kaʼeria onʼmanaʼuyate.

35 Ken Jesúste onʼtohuaʼpo, e̱kye̱deʼte huanigpe̱i̱kaʼeriomey kenomeyen yudtaʼa burrotaʼpite onʼhueda̱ʼdepo Jesús burrotaʼpite oʼhuaddeʼuyate. 36 Jesús burrote oʼhuaʼdepo aratbut ke̱yo̱ʼti o̱ʼnepo dagte huakkuruyon huaok onʼbahueda̱ʼpo, kente Jesús oʼpokapo onʼnopo̱e̱po huaok onʼbahueda̱ʼuyate. 37 Olivos oteʼyo o̱ʼnepo huaduk onʼtikayoʼpakpo Jerusalén meyo̱hueʼda ke̱yo̱ onʼtibehuikapo. Huakkaʼda huanigpe̱i̱kaʼeriomeya̱ onʼdurugpakpo “ʼUruda Dios o̱ʼe̱.” “Huadakda Diosa oʼkikaʼ. Huakkaʼtada Diosa oʼbayareadde oʼtiahuaymey. ʼUruaʼda Diosa oʼkikaʼ.” ʼUttaʼda oʼnokoyʼuyate.

38 —‍In Gobierno Huairi oʼtiakde Dios Huairia oʼpakpo oʼtaʼmonaʼuyate. Dios Huairia dakaʼ kato̱e̱ʼ. Kurudya̱ʼ kentaj onʼdurugpak. Dios ʼuruda o̱ʼe̱. —‍Huakkaʼda aratbut o̱gkupopakpo oʼnonaʼuyate.

39 Huakkaʼda aratbut o̱gkupopakpo huakkaʼda aratbutere sueʼda fariseo ke̱yo̱ʼti o̱ʼnepo,

—‍“Soataʼ yaneʼ.” O̱ʼnen huanigpe̱i̱kaʼeritaj yamanaʼ. —‍Fariseo Jesústaj oʼnonaʼuynigʼa.

40 —‍Doʼhued huanigpe̱i̱kaʼeria ʼuttaʼ okoyhueʼ e̱e̱ʼnayo soataʼ e̱ʼneʼnayo huida̱piʼ oʼdokoyapo. —‍Jesúsa oʼmanaʼuyate.

41 Jerusalényo̱ meyo̱hueʼda o̱ʼe̱depo Jerusalén huakkaʼ jaktaj oʼtiahuaypo Jesúsa Jerusalén aratbuttaj oʼmatinepahuiʼpo oʼbatohuikuyate. 42 Oʼmanaʼpo,

—‍Opudomeytaj Diosa kamanopoʼnoeye̱ʼpo kate kaʼdik moʼe̱ oy opudomey eʼmanopoenkaʼtaʼ huakkaʼda onʼtipaknigʼa oy konig eʼi̱re̱g o̱ʼe̱nok suigpiʼ nopoenkahueʼ moʼe̱ne. 43 Dios Huairitaj o̱ki̱e̱hueʼ moʼe̱nok nogok opudomeytaj dakhueʼnanada o̱ʼe̱a̱po. Opudomeytaj takaʼ onʼhuatiakdeapo. Huakkaʼ jak kurute keʼna huakti̱o̱ke̱ʼ huakbirik takaʼa oʼnokbirikpo onʼtiokkudejdeapo nogyen nogyen boʼhuatiakpo boʼbatiarakapone. 44 Opudomenen jak sorokte mokmaenaʼapone. Opudomey huakkaʼ jak aratbuttaj boʼbatiarakapone. Ayaʼda jak huidtaj barakte onʼmaenapo. Kenokaʼ Diosen Huasiʼpo aʼmanopoʼnoeyayaʼpo oʼtiakmeʼ opudomey oknopo̱e̱hueʼ moʼe̱meʼnok. —‍Jerusalényo̱ hua̱e̱ʼeriomeytaj Jesúsa oʼmanaʼuyate.

45 Ken Diosen jakyo Jesús oʼkudonpo huabahuayaʼeriomeytaj huaboaʼda oʼmakmaenaʼpo huabaeʼeriomeytakon oʼmakmaenaʼuyate.

46 —‍“In doʼhued jak o̱ʼe̱. Aʼtionaʼpakyaʼpo aratbut i̱yo̱da onʼkudikaʼ. Konig huabereerien jak opudomeya̱ moʼto̱e̱ne.” Apagbaʼa kenpaʼ oaʼ. —‍Jesúsa huabahuayaʼeritaj oʼmanaʼuyate.

47 Diosen jakyo Jesúsa oʼmanmadikaʼikaʼpo ayaʼmeʼnoeda oʼmanmadikaʼikaʼuyate. Sacerdote huairi, Moisésenbaʼ huamanmadikaʼeriere, nog huakkaʼ jak huairiere Jesústaj onʼhuadiaypo eʼaraktaʼ onʼtipakpo monig arakdik o̱ʼe̱a̱po onʼnopo̱e̱po oʼduknigʼa. 48 Ayaʼada aratbut onʼpeonhuaʼpo Jesústaj onʼpakpo dakaʼ onʼpeonhuahuaʼuyatenok Jesústaj konig arakdik nopoenkahueʼ o̱ʼnuyate.