Ruko. 18. Jisaso xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa Gorɨxomɨ xwɨyɨ́á rɨrɨmɨ́ nɨwirɨ́ná anɨŋɨ́ winɨ́agɨ pɨ́nɨ wiárɨpɨ́rɨxɨnɨrɨ ewayɨ́ xwɨyɨ́á bɨ nurɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aŋɨ́ bimɨ opisɨ́ aŋɨ́yo dánɨ xwɨrɨxɨ́ eyeyírómɨ́ yarɨŋɨ́ wo —O Gorɨxo nánɨ wáyɨ́ mepa erɨ ámá nɨ́nɨyo dɨŋɨ́ sɨpí mɨwipa erɨ yarɨŋorɨnɨ. Omɨ apɨxɨ́ anɨ́ wí —Í enɨ aŋɨ́ apimɨ dáŋírɨnɨ. Í íníná o tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nɨbayirɨ re urayiŋɨnigɨnɨ, ‘Ámá niínɨ pɨ́né nɨmeararɨgɨ́áyɨ́ joxɨ tɨ́nɨ nɨrorai saŋɨ́ nɨnɨrápɨrɨ xwɨrɨxɨ́ bɨ oyaiyɨ.’ urayíagɨ aí o ‘Saŋɨ́ murápɨpa oemɨnɨ.’ nɨyaiwia núɨsáná rɨ́wéná í nánɨ rɨxa anɨŋɨ́ winɨ́agɨ re yaiwiŋɨnigɨnɨ, ‘Nionɨ Gorɨxo nánɨ wáyɨ́ mé nerɨ ámáyo dɨŋɨ́ sɨpí mɨwiarɨŋáonɨ aiwɨ apɨxɨ́ anɨ́ í anɨŋɨ́ nimoayarɨŋagɨ nionɨ í anɨŋɨ́ minɨ́ bayarɨ́ná anɨŋɨ́ ninɨnɨgɨnɨrɨ ímɨ oumearómɨnɨ.’ yaiwiŋɨnigɨnɨ.” Jisaso ewayɨ́ xwɨyɨ́á e nurɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá xwɨrɨxɨ́ eyeyírómɨ́ yarɨŋɨ́ sɨpío eŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ mópoyɨ. O ámá sɨpío aiwɨ apɨxɨ́ aní íníná bayarɨŋagɨ nánɨ saŋɨ́ urápɨŋɨnigɨnɨ. Gorɨxo ámá ónɨŋɨ́ wí mimónɨŋagɨ aí re rɨyaiwiarɨŋoɨ, ‘Gorɨxo ámá xɨ́o xegɨ́nɨ eyíroŋɨ́yɨ́ omɨ árɨ́wɨyiranɨ, ikwáwɨyiranɨ, “Joxɨ saŋɨ́ nearápeɨ.” urayarɨ́náyɨ́ o kikiɨ́á néra núɨsáná ná rɨ́wɨ́yo dánɨ saŋɨ́ urápɨnɨgɨnɨ.’ rɨyaiwiarɨŋoɨ? Oweoɨ! ‘Aŋɨ́nɨ saŋɨ́ urápɨnɨ́árɨnɨ.’ seararɨŋɨnɨ. E nerɨ aiwɨ ámá imónɨŋáonɨ nɨweapɨrɨ́ná ámá sɨnɨ dɨŋɨ́ nɨnɨkwɨ́roro yarɨŋagɨ́a sɨŋwɨ́ wɨnɨmɨ́árɨ́anɨ? Rɨxa pɨ́nɨ nɨnɨwiárɨmɨ warɨŋagɨ́a wɨnɨmɨ́árɨ́anɨ? Ayɨnánɨ píránɨŋɨ́ dɨŋɨ́ mópoyɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. O ewayɨ́ xwɨyɨ́á rɨpɨ enɨ wanɨ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́rónɨro “None wé rónɨŋwáonerɨnɨ.” yaiwiro ámá wíyo peayɨ́ nɨwianɨro “Sɨpíowarɨnɨ.” yaiwiro yarɨgɨ́áyo nurɨrɨ́ná re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá waú —Wɨ́o Parisiorɨnɨ. Wɨ́o takisɨ́ nánɨ nɨgwɨ́ nearáparɨŋorɨnɨ. Awaú Gorɨxomɨ xwɨyɨ́á rɨrɨmɨ́ wianɨri nánɨ aŋɨ́ Gorɨxo nánɨ naŋwɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ nánɨ axíná nuri Parisio xegɨ́pɨ aŋwɨ e nɨrómáná xegɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ ínɨmɨ dánɨ re rɨrɨmɨ́ wiŋɨnigɨnɨ, ‘Gorɨxoxɨnɨ, nionɨ ámá wa yapɨ sɨpíonɨ meŋagɨ nánɨ yayɨ́ osimɨnɨ. Wa yapɨ ámáyo ɨ́wɨ́ uráparɨŋáonɨmanɨ. Wa yapɨ rɨkɨkɨrɨ́ó yarɨŋáonɨmanɨ. Wa yapɨ apɨxɨ́ tɨ́nɨ ɨ́wɨ́ inarɨŋáonɨmanɨ. Takisɨ́ nánɨ nɨgwɨ́ nearáparɨŋɨ́ dao yapɨ mimónɨŋɨnɨ. Ayɨnánɨ yayɨ́ osimɨnɨ. Sabarɨ́á ayɨ́ ayo sɨ́á wɨyaúmɨ aiwá ŋwɨ́á ŋwɨrárɨnarɨŋáonɨrɨnɨ. Amɨpí nionɨ meááyɨ́ enɨ yaŋɨ́ nɨmerɨ wé wúkaú eŋáná wo joxɨ nánɨ tarɨŋáonɨrɨnɨ.’ Parisio Gorɨxomɨ e urarɨ́ná takisɨ́ nánɨ nɨgwɨ́ uráparɨŋo ná jɨ́amɨnɨ e nɨrómáná piaxɨ́ weánarɨŋagɨ nánɨ sɨŋwɨ́ nɨmɨ́eyoarɨ aŋɨ́namɨ manɨ́ ayá ɨ́á nɨxɨrɨnɨmáná Gorɨxomɨ rɨrɨmɨ́ re wiŋɨnigɨnɨ, ‘Gorɨxoxɨnɨ, nionɨ ɨ́wɨ́ yarɨŋáonɨrɨnɨ. Wá nɨwianeɨ.’ urɨŋɨnigɨnɨ.” Jisaso ewayɨ́ xwɨyɨ́á e nurɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá o Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ wé rónɨŋɨ́ nimónɨmɨ xegɨ́ aŋɨ́ e nánɨ úagɨ aiwɨ wɨ́o wé rónɨŋɨ́ mimónɨŋɨnigɨnɨ. Ámá go go xewanɨŋo seáyɨ e menɨ́oyɨ́ Gorɨxo xwɨ́ámɨ imɨxɨnɨ́árɨnɨ. Go go ‘Sɨpíonɨrɨnɨ.’ nɨyaiwirɨ ínɨmɨ imónɨ́oyɨ́ Gorɨxo seáyɨ e umenɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. Wiepɨsarɨŋowa ámá wí wigɨ́ niaíwɨ́piamɨ Jisaso wé owikwiárɨnɨrɨ nɨmeámɨ barɨŋagɨ́a nɨwɨnɨro “Nɨmeámɨ mɨbɨpanɨ.” uranɨro yarɨŋagɨ́a Jisaso sɨŋwɨ́ e nɨwɨnɨrɨ niaíwɨ́piamɨ rɨ́aiwá “Bɨ́poyɨ.” nurɨrɨ wiepɨsarɨŋowamɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá niaíwɨ́ onɨmiápia xanɨyaúmɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro yarɨgɨ́ápa Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́róɨ́áyɨ́ o xwioxɨ́yo mɨmeámɨ́ nerɨ píránɨŋɨ́ umeŋweanɨ́á eŋagɨ nánɨ niaíwɨ́ rɨpia xe obɨ́poyɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨ́poyɨ. Pɨ́rɨ́ mɨwiaíkipa époyɨ. ‘Ámá go go niaíwɨ́ onɨmiápiánɨŋɨ́ mimónɨpa erɨ Gorɨxomɨ yeáyɨ́ murɨ́nɨpa erɨ nerɨ́náyɨ́, oyá xwioxɨ́yo wí nɨpáwiro ŋweapɨ́rɨ́ámanɨ.’ seararɨŋɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. Judayɨ́ ámɨná wo nɨwímearɨ yarɨŋɨ́ re wiŋɨnigɨnɨ, “Nearéwapɨyarɨŋɨ́ naŋoxɨnɨ, nionɨ pí nerɨ́ná dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ tɨ́ŋáonɨ anɨŋɨ́ íníná ŋweámɨ́a nánɨ imónɨmɨ́árɨnɨ?” yarɨŋɨ́ e wíagɨ Jisaso ámá o “Xɨ́o enɨ naŋo eŋagɨ nánɨ Gorɨxo tɨ́nɨ xɨxenɨ imónɨŋorɨ́anɨ?” oyaiwinɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ pí nánɨ ‘Naŋoxɨnɨ́ nɨrarɨŋɨnɨ? Ámá nɨyonɨ nánɨ Gorɨxonɨ naŋɨ́ imónɨnɨ. Ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́pɨ joxɨ nɨjɨ́árɨnɨ. ‘Apɨxɨ́ tɨ́nɨ ɨ́wɨ́ minɨpanɨ. Nɨwiápɨ́nɨmearɨ ámá mɨpɨkipanɨ. Ɨ́wɨ́ mɨmeapanɨ. Ámá wo nánɨ xwɨyɨ́á nɨyimárónɨrɨ yapɨ́ murɨpanɨ. Rɨnɨyaúmɨ wéyo merɨ́ɨnɨ.’ Ŋwɨ́ ikaxɨ́ e eánɨŋɨ́pɨ joxɨ nɨjɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ yarɨŋɨ́ wío re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ sɨnɨ niaíwɨ́ imónɨŋaé dánɨ nɨpɨnɨ nɨméra bɨŋárɨnɨ.” urɨ́agɨ Jisaso arɨ́á e nɨwirɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ŋwɨ́ ikaxɨ́ apɨ píránɨŋɨ́ nɨméra nɨbɨrɨ aí bɨ sɨnɨ meŋɨ́rɨnɨ. Dɨxɨ́ iyɨ́á ɨ́á amɨpí nɨ́nɨ nɨgwɨ́ nánɨ bɨ́ nemáná ámá uyípeayɨ́yo mɨnɨ nɨwia nurɨ́náyɨ́, aŋɨ́namɨ amɨpí ayá tɨ́ŋɨ́ tɨ́ŋoxɨ imónɨrɨ́árɨnɨ. E nemáná nɨbɨrɨ nionɨ nɨxɨ́dɨ́ɨrɨxɨnɨ.” urɨ́agɨ aí o arɨ́á e nɨwirɨ́ná amɨpí xwé wí mɨmúrónɨŋo eŋagɨ nánɨ aga xwioxɨ́yo dánɨ dɨŋɨ́ rɨ́á nuxerɨ xwɨrɨ́á nimónɨrɨ kɨpɨŋɨ́ nɨyirɨ roŋagɨ Jisaso e nɨwɨnɨrɨ re rɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá amɨpí mɨmúrónɨgɨ́áyɨ́ nene Gorɨxomɨ nuxɨ́dɨrane oyá xwioxɨ́yo páwianɨ nánɨ anɨŋɨ́ minɨ́ oyaneyɨnɨrɨ nero aiwɨ nɨpáwipaxɨ́ mimónɨŋoɨ. Kamerɨ́ eŋɨ́ rapɨrapɨ́ gwɨ́ kiwearɨgɨ́á óɨ́ ayɨkwɨnimɨ páwipaxɨ́ mimónɨnɨ. Ámá amɨpí mɨmúrónɨgɨ́áyɨ́ kamerɨ́ eŋɨ́ óɨ́yimɨ mɨpáwipa yarɨŋɨ́yɨ́ yapɨ Gorɨxoyá xwioxɨ́yo nɨpáwiro ŋweapaxɨ́ mimónɨŋoɨ.” rɨ́agɨ ámá e nɨŋweámáná arɨ́á wigɨ́áyɨ́ —Judayɨ́ nɨ́nɨ “Amɨpí mɨmúrónɨgɨ́áyɨ́ Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ amɨpí meaarɨŋagɨ́a nánɨ Gorɨxo yayɨ́ winarɨnɨ.” yaiwiagɨ́áyɨ́rɨnɨ. Ámá e nɨŋweámáná arɨ́á wigɨ́áyɨ́ ududɨ́ winɨ́agɨ omɨ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Joxɨ nearɨ́ɨ́pɨ nepa eŋánáyɨ́, Gorɨxo ámá gɨyo yeáyɨ́ uyimɨxemeanɨ́árɨ́anɨ?” urɨ́agɨ́a aiwɨ o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Amɨpí ámá mepaxɨ́ imónɨŋɨ́yɨ́ Gorɨxo ananɨ e nepaxɨ́rɨnɨ. Gorɨxo ananɨ ámá yeáyɨ́ uyimɨxemeapaxɨ́rɨnɨ.” urɨ́agɨ Pitao re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ai, ámá o xegɨ́ amɨpí pɨ́nɨ mɨwiárɨpa nerɨ rɨxɨ́dɨpaxɨ́ mɨwimónarɨŋagɨ aiwɨ none negɨ́ aŋɨ́ tɨ́nɨ amɨpí nɨ́nɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ joxɨ númɨ rɨxɨ́dɨŋwɨnɨ.” urɨ́agɨ Jisaso awamɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Gɨyɨ́ gɨyɨ́ nionɨ dɨŋɨ́ nɨnɨkwɨ́roro wínɨyɨ́ enɨ Gorɨxoyá xwioxɨ́yo páwíɨ́rɨxɨnɨrɨ wáɨ́ rɨmepɨ́rɨ nánɨ wigɨ́ aŋɨ́ranɨ, xiepímɨranɨ, xexɨrɨ́meáowamɨranɨ, xanɨyaúmɨranɨ, wigɨ́ niaíwɨ́yoranɨ, pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ nɨnɨxɨ́dɨrɨ́náyɨ́, anɨ́á imónɨpɨ́rɨ́ámanɨ. Agwɨ ríná Gorɨxo ayɨ́ pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ úɨ́á axɨ́pɨ wínɨ mɨnɨ nɨwimáná ámá nɨ́nɨ mí ómómɨxɨmɨ́ éíná ayɨ́ dɨŋɨ́ anɨŋɨ́ íníná ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ enɨ winɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. O xegɨ́ wiepɨsarɨŋɨ́ wé wúkaú sɨkwɨ́ waú awamɨ jɨ́amɨnɨ e nɨmeáa numáná re urɨŋɨnigɨnɨ, “Jerusaremɨ nánɨ warɨŋwɨnɨ. E rémóáná amɨpí Gorɨxoyá xwɨyɨ́á wɨ́á rókiamoagɨ́áwa ámá imónɨŋáonɨ nánɨ nɨrɨro eagɨ́ápɨ xɨxenɨ nímeanɨ́árɨnɨ. Negɨ́ Judayɨ́ mɨyɨ́ nɨrorɨ́ráná émáyɨ́ wa ɨ́á nɨnɨxero ikayɨ́wɨ́ nɨmearɨro iwaŋɨ́ nɨmépero reaŋwɨ́ núrɨro sɨkwɨ́á ragɨ́ pɨ́rɨ́ nuyɨkiro nɨnimáná nɨpɨkipɨ́rɨ́árɨnɨ. E nerɨ aiwɨ rɨxa sɨ́á wɨyaú wɨyi óráná ámɨ nɨwiápɨ́nɨmeámɨ́árɨnɨ.” áwaŋɨ́ píránɨŋɨ́ e urɨ́agɨ aiwɨ xwɨyɨ́á apɨ awamɨ ínɨmɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋagɨ nánɨ nɨjɨ́á wí mimónɨpa nero xɨ́o rɨ́ɨ́yɨ́ “Ayɨ́ nánɨ rɨ́a neararɨnɨ?” mɨyaiwigɨ́awixɨnɨ. O aŋɨ́ xegɨ́ yoɨ́ Jeriko rɨnɨŋɨ́pɨ tɨ́ŋɨ́ e rɨ́mɨne rémoarɨ́ná ámá sɨŋwɨ́ supárɨŋɨ́ wo óɨ́ maŋɨ́pá tɨ́nɨ nɨŋweámáná ámá e pwarɨgɨ́áyo aiwá nánɨ rɨxɨŋɨ́ nurɨrɨ́ná arɨ́á wíɨ́yɨ́ wiŋɨnigɨnɨ. Oxɨ́ apɨxɨ́ obaxɨ́ ɨkwɨkwierɨ́ pwarɨŋagɨ́a arɨ́á nɨwirɨ yarɨŋɨ́ re wiŋɨnigɨnɨ, “Pí nánɨ yarɨŋoɨ?” urɨ́agɨ ámá wí áwaŋɨ́ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Nasaretɨ dáŋɨ́ Jisaso pwarɨŋagɨ yarɨŋoɨ.” urɨ́agɨ́a o rɨ́aiwá re rɨŋɨnigɨnɨ, “Jisasoxɨ, mɨxɨ́ ináyɨ́ Depitomɨ xiáwoxɨnɨ, joxɨ wá nɨwianeɨ.” rarɨŋagɨ ámá Jisasomɨ xámɨ umeagɨ́áyɨ́ o rɨ́aiwá e rarɨŋagɨ arɨ́á nɨwiro mɨxɨ́ nurɨro “Pɨ́nɨ wiáreɨ.” urɨ́agɨ́a aiwɨ rɨ́aiwá eŋɨ́ tɨ́nɨ ámɨ wínɨ wínɨ nɨrɨrɨ re rɨŋɨnigɨnɨ, “Jisasoxɨ, Depitomɨ xiáwoxɨnɨ, joxɨ wá nɨwianeɨ.” urarɨŋagɨ Jisaso e nɨrónapɨmáná sekaxɨ́ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Omɨ nɨwirɨmeámɨ bɨ́poyɨ.” urɨ́agɨ ámá wí rɨxa nɨwirɨmeámɨ aŋwɨ e báná Jisaso yarɨŋɨ́ re wiŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ pí oninɨrɨ nɨrarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, nionɨ ámɨ sɨŋwɨ́ oanɨmɨnɨrɨ rɨrarɨŋɨnɨ.” urɨ́agɨ Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Dɨxɨ́ sɨŋwɨ́ ananɨ oxoarɨ́ɨnɨ. Dɨŋɨ́ nɨnɨkwɨ́rorɨŋɨ́pimɨ dánɨ erɨ́kiemeánɨrɨ́ɨnɨ.” uráná re eŋɨnigɨnɨ. Xegɨ́ sɨŋwɨ́ noxoarɨ sɨŋwɨ́ anɨŋɨnigɨnɨ. Sɨŋwɨ́ nanɨrɨ Jisasomɨ nuxɨ́dɨrɨ Gorɨxomɨ seáyɨ e umearɨ́ná ámá nɨ́nɨ o e éagɨ nɨwɨnɨro ayɨ́ enɨ Gorɨxomɨ seáyɨ e megɨ́awixɨnɨ.