8
Di Garup Pattu Yo Titoo Yesu Nga
1 Tinepe kasin, motong la Yesu imadit a ipa a ila ye malala maimai le ye malala kapala a iraia bingi dook mata pang di tooltool ye dada yo Maro bet matan kala di tooltool ki ye i. Ngan le di galiunu sangaul be ru nga, ngan tiyei ene a tiye tipa. 2 Inbe di garup pattu yo mugu ngan Yesu inganga di so sidi ye di inbe ikarata di le matamatenge kidi imot nga, ngan di lapau titoo Yesu. Di garup tina ngan atu ene la Madia yo tikiui ene san ye Makdala i. Ye in mugu ngan Yesu inganga di so sidi limi be ru ye. 3 Inbe Yoana yo Kusa rimana i, in itoo Yesu lapau. Ngan Kusa tani in iyei ben tool kuto mai atu a matan kala rumu ke Erot. Inbe Susana iye di garup kapala lapau la titoo Yesu nga. Di garup tina ngan tikap so kidi tapdi pang Yesu iye di galiunu a tilon di ye lapau.
Yesu Ikatte Betanga Ye Tool Atu
Yo Igiri Dingding Patunu Ke Kaningi Lo Kumu Ki I
Yo Igiri Dingding Patunu Ke Kaningi Lo Kumu Ki I
(Matiu 13:1-9; Maka 4:1-9)
4 Ngan di tamoto malala mai la tipa ye malala maimai kapala a timan le man tigaua. Motong la Yesu ikatte betanga atu pang di nen, 5 “Ye kene atu ngan tool ke kapgingi atu in ikap dingding patunu ke kaningi bet la igiri kumu ki. Ngan kene yo igiri ye in nga, ngan kapala imol du dada katene. Ngan nen le di tooltool tipa pono, inbe di man yo tiro lang katene ngan tikamata le man tikan. 6 Inbe dingding patunu kapala ngan imol du ye tana yo ke lopo ki in bongarngar i, le tisup dook mata a tise, bong mooloo tiap inbe timallai a tiwod, yesoo bong tana tani ke lopo ki in bongarngar le taukan ran. 7 Inbe dingding patunu kapala ngan imol du ooroo kaudangdang lono. Ngan nen le tisup pa ye kaudangdang le ooroo kaudangdang tani in iturai di le tisup dook tiap. 8 Bong dingding patunu kapala ngan imol du ye tana yo dook mata nga. Ngan nen le tisup dook le dingding tina kaini atu atu ngan titar kanodi alunu belebele ben 100.”
Yesu ikatte betanga pang di nen a imot, motong la koonoo nen, “Sei tool bet talngana ke longono betanga nga, ngan itar talngana dook a ilongo betanga kiau nga.”
9 Ngan Yesu di galiunu titoru bet iwete nini betanga tani yo ikatte i, in punu pang di. 10 Motong la iwete pang di nen, “Mugu ngan dada yo Maro bet matan kala di tooltool ki ye i, in iken sollono, bong dookoot nga ye in lon ponana bet ipaposi pang a lomu galanga ye dook. Bong di tooltool kapala nga, ngan ole akatte betanga pang di leu. Ngan nanga,
‘Ole tikamata urata ke Maro, bong o ke bet tikilala tiap.
Inbe ole tilongo betanga ke Maro, bong o ke bet lodi galanga ye punu nga tiap.’✡ Esai (Aisaia) 6:9 ”
Yesu Iwete Nini Kattenge Betanga Ke Dingding Patunu
(Matiu 13:18-23; Maka 4:13-20)
11 Motong la Yesu iwete nini betanga tani yo ikatte i, in punu pang di nen, “Dingding patunu tina, ngan ben betanga ke Maro. 12 Inbe dingding patunu yo imol du dada katene nga, ngan ben di tooltool kapala yo tilongo bingi dook mata ke Maro. Bong tool kuto mai kidi so sidi iman tina ngan le ikaua betanga tani yo iken lodi in a ikutaki ye di. Ngan tina nen le titara lodi medana pang Maro a bet nen ngan ikap di a ipamulu di ye so dook tiap yo bet igarung di i, in tiap. 13 Inbe dingding patunu yo imol du ye tana yo ke lopo ki in bongarngar nga, ngan ben di tooltool kapala yo tilongo betanga ke Maro le tikauu a lodi ponana ye nga. Bong betanga tina ngan tiparama le imede tiap, ngan nen le titara lodi medana ye mai mata tiap lapau. Yeiso bet touanga pombe pang ye di ngan tigege lodi medana yo titaru i, inbe tiwala muridi pang Maro. 14 Inbe dingding patunu yo imol du ooroo kaudangdang lono nga, ngan ben di tooltool kapala yo tilongo bingi dook mata ke Maro. Bong lodi rru bet ole titoo too tiap, yesoo lodi madoko mata ye nepongo kidi ke tana i, inbe balingi le so dook mata kapala yo bet tikap a lodi ponana ye nga. Ngan nen le di ngan ben dingding patunu yo tisup bong titar kanodi tiap nga. 15 Bong dingding patunu yo imol du ye tana dook mata nga, ngan ben di tooltool yo lodi ken dook mata bet tilongo bingi dook mata ke Maro a titara lodi medana ye. Inbe di ngan tikodo le timede ye lo medana kidi lapau. Ngan nen le di ngan ben dingding patunu yo tisup a tise le titar kanodi alunu kaiye nga.”
Yesu Ikatte Betanga Ye Sul
(Maka 4:21-25)
16 Motong la Yesu ikatte betanga san mulu nen, “Tool sa ke bet ilanga sul ki bong, lo ngan bet inona lo bor lono a itarkoo tiap. Inbe ole itaru du kakawa ke kenongo parmana, tiap lapau. Bong ole ipawoti lo ete, a bet nen ngan di tooltool bet tise rumu lono ki ngan tikamata ni ye lulngana. 17 Ngan nanga, so le imot yo di tooltool titarkoo a iken sollono nga, ngan pang dama ni ngan ole Maro ipapos se mallangana. Inbe betanga yo titarkoo le di tooltool ke bet tilongo tiap nga, ngan ole ise mallangana le imot lapau a di tooltool lodi galanga ye. 18 Ngan ang ngan ken kakauwai yang dook a bet nen ngan katar talngamu dook a kalongo betanga kiau. Kumata le sei tool bet lon galanga ye betanga ke Maro a itoo nga, ngan ole Maro ipagalanga lono ye betanga ki sa mulu. Bong sei tool yo lon galanga ye betanga ki kasin, bong itoo tiap i, in Maro ole ikutak lo galanga kasin yo lon tar bet iken ye nga, ngan le inepe sorok.”
Yesu Tinana Le Di Taini
(Matiu 12:46-50; Maka 3:31-35)
19 Motong la ye kene tani in Yesu tinana le di taini timan bet man tikamata. Bong ngan rumu ipon ye di tooltool malala mai, le tisak bet tilo rumu lono. 20 Le nga tool atu lo iwete pang Yesu nen, “Ai, tinam le di taim la man tikododo diki nga, ngan lodi bet tikamatong.”
21 Motong la Yesu iraua betanga ki nen, “Di tooltool yo tilongo betanga ke Maro le bet titoo nga, ngan di ngan la di tinak le di taik nga.”
Yesu Iwete Katkat Pang Eng Mai Le Imata
(Matiu 8:23-27; Maka 4:35-41)
22 Ye kene atu in Yesu iwete pang di galiunu tina nen, “Ai, nga ole tala ke ran koonoo kapala.” Le nga tiyiri lo ookoo pono, motong la tikooi a tila. 23 Ngan tikooi me pono go, inbe Yesu iken mata. Bong eng mai imadit tina le tiek ipases a ilo ookoo lono, le kasin leu be ookoo kidi imere.
24 Le nga di galiunu tina ngan tipoongoo. Tiyei ne, “Tool mai, tool mai, kumadit! Nga bet tallede!”
Motong la Yesu imadit tina le iwete katkat pang eng le kokor tina, le taun katen si, inbe ran manini dook mata. 25 Motong la Yesu iportak pang ye di galiunu tina, inbe iwete pang di nen, “Ai, ngan lomu medana yo bet kataru pau i, in la nangai i?”
Bong di galiunu tina titakrai belebele, inbe tatattadai lapau, le di tapdi tiwetewete pang di nen, “Ona tiap! I soo tool nen i a le iwete katkat pang eng le ran ngan le tilongo koonoo nga?”
Yesu Inganga Di So Sidi Budanga Ye Tool Tamoto Atu
(Matiu 8:28-34; Maka 5:1-20)
26 Ye kene tani in Yesu iye di galiunu tina ngan tipoi ye ookoo kidi a tila le la pombe ye tana mai kidi tooltool ke Gerasa* Ye rau kapala ngan tana kidi Gerasa in tiweta ye Gadara lapau. yo iken ke ran Galili koonoo kapala i. 27 Tila pombe, le nga Yesu ipas ke ookoo pono a idi pang tana, ngan tool ke malala mai tani in atu yo so sidi idiwidiwoo i, in ipot le pot itauaraii. Ye in mukot yege ni nga, ngan iwit toko mala sa yo bet iyakala tinini ye, ngan tiap. Inbe inepe ye rumu siap lapau, bong ipas le inepe agoro lono kidi matenge leu. 28 Yeiso bet tool tani in ikamata Yesu, motong la itang le mai, inbe imol du igun turunu Yesu kene punu, inbe koonoo le mai. Iyei ne, “Atoo! Yesu, ong i Maro yo inepe ete ni, in natunu. Nga soo so bet kuyeii pau i? Atorong bet ken kop masngana pau be!”
29 Ngan koonoo le mai nen, yesoo bong Yesu ipasak pang so sidi tani bet ikoo ye tool tani in a isi tana. Ngan kanakana ngan di tooltool kapala tiparama a tipau kene le bene ye ooroo medana, inbe tikodo a matadi kala. Bong so sidi idiwidiwoo le gurana mata le ikupkuprai ooroo medana tina, inbe idada a ila inepe ye ni yo taukan tooltool i.
30 Motong la Yesu itoru nen, “Ong i em sei?”
Ngan iraua betanga ke Yesu nen, “Au i ek la Budanga i.” Ngan iwete nen, yesoo bong so sidi alunu la tinepe ye tool tani nga. 31 Ngan di so sidi tina titor tootoo Yesu a timangmang ye nen, “Atoo, ken kungangam a amdu amnepe ye tana gimono yo taukan launu, in be.”
32 Ngan ga budanga mai tisu a tikanen ye kawal atu yo iken potai pang ye di i, in madini. Motong la di so sidi tina titoro Yesu a timangmang ye bet imalum pang di a tila la tidewe a tilo di ga tina ngan lodi. Ngan le Yesu imalum pang di bet tila. 33 Le nga di so sidi tina ngan tipas a tigege tool tani, inbe tidada a tila le la tidewe a tilo di ga tina ngan lodi. Motong di ga tina ngan tidada a tila sakar matana a tipas du ran lono le taun tidaup a timmata.
34 Le nga di tooltool tina yo matadi kala di ga nga, ngan tikamata so tani in ye matadi. Motong la tidada a tilo lo tikaua bingi pang di tooltool yo tinepe ye malala maimai inbe ye malala yo kapala ngan lapau. 35 Di tooltool tilongo bingi, le nga tidu bet du tikamata so tina yo pombe nga. Ngan tidu pompombe pang ye Yesu nga, ngan tikamata tool tani yo so sidi igege i, in kuton kaua urata dook mulu, inbe isousou ye sousoungu a iwurur potai pang ye Yesu kene punu nga. Ngan nen le titattadai. 36 Motong di tooltool tina yo tikamata Yesu inganga di so sidi ye tool tani nga, ngan tigasa urata tani yo Yesu iyeii panga le tinini dook mata mulu i, in pang di tooltool tina yo tisi nga. 37 Ngan di tooltool le imot ke tana mai Gerasa tilongo gasanga tina le titattadai belebele, le nga tiwete pang Yesu bet ikoo ye ni kidi, inbe ila pang ye ni san mulu.
Motong la Yesu ipas lo ookoo pono a bet imulu a ila. 38 Bong tool tani yo so sidi ikoo ye i, in itoro Yesu a imangmang ye bet imalum panga a nen ngan iye tila.
Bong ngan Yesu imalum panga tiap. Iyei ne, 39 “Kumulu a kulo pang ye malala kiong, lo kugasa pang di tooltool ye so dook mata yo Maro iyeii pong i.” Motong la tool tani, in imulu a ilo pang malala mai a lo igasa pang di tooltool ye so tina le imot yo Yesu iyei panga nga.
Yesu Ikarata Garup Yo Iyolo Rara I,
Inbe Ipamaditi Garup Kase Yo Imata I
Inbe Ipamaditi Garup Kase Yo Imata I
(Matiu 9:18-26; Maka 5:21-43)
40 Motong la Yesu igege ni tani, inbe iye di galiunu tiyiri ye ookoo kidi a timulu a tila pang ran koonoo kapala. Ngan le di tooltool malala mai yo titar matadi ye a tinamu nga, ngan tikamata le lodi ponana ye yo imulu a ilong pang ye di nga. 41 Inbe tool atu yo ene Yairus i, in ipa a idu. Ngan ye in tool mai atu yo matan kala rumu kidi Yuda ke gaongo i. Le nga idu ikamata Yesu, motong la igun turunu du Yesu kene punu, inbe itoru a imangmang ye bet yeru tidi pang rumu ki. 42 Ngan imangmang ye nen, yesoo bong Yairus tani in natunu garup ataleu, inbe rai ki sangaul be ru leu, bong matamatenge mai ikauu le bet imata.
Motong la Yesu ipa a bet idi pang ye rumu ke tool tani, ngan le di tooltool malala mai tina ngan titoo lapau le tiparlokoloko. 43 Ngan garup atu yo iyolo rara ye rai sangaul be ru i, in inepe lapau.† Di tooltool kapala yo lodi galanga ye Rau ke Maro nga, ngan lodi tar bet betanga damono kasin mulu la iken ye arono i nga. Ngan betanga tani in nen: Ngan garup tani in ikatte pat ki le imot yo bet iyimi di tooltool ke bar a bet tiloni a tinini dook mulu nga. Bong tool sa bet ikamata a iloni, a nen ngan ikarata le tinini dook mata mulu, ngan tiap. 44 Motong la garup tani in ipa ke Yesu murini le isulmaia bene la itoko sousoungu matolene ke Yesu, in matana. Yeiso bet iyei nen, ngan le pattu leu be rara mooloo tani in imot ye le iwodowodo dook mata.
45 Motong la Yesu itor di nen, “Ai, sei itokau i?”
Ngan di tooltool tina ngan di le imot tipataukala, motong la Pita iyei ne, “Tool mai, di tooltool malala mai san la tigaliu ong le tiparlokoloko nga.”
46 Bong ngan Yesu iyei ne, “Tool atu la itokau i, le ayetai ben gurana kiau kasin ilungmai au oo.”
47 Motong la garup tani in lon tar nen o ke bet itarkoo tiap. Le nga itattadai, inbe itangarur a iman tina le igun turunu du Yesu kene punu, inbe iwete pang di tooltool tina ngan le imot ye soo so a le itoko Yesu, ngan le pattu leu be tinini dook mata mulu ye i.
48 Motong la Yesu iwete panga nen, “Natuk, lo medana kiong yo kutaru pau i, in la ikaratong le tinim dook mata mulu i. Le kula ngan le la kunepe ye lo silene ke Maro.”
49 Yesu iwetewete pang garup tani in go, inbe tool atu ipa ye rumu ke Yairus a ipot pombe. Le nga iwete pang Yairus nen, “Atoo, natum garup in imata oo. Le ken kuporo pannoongoo in bet idi mulu be.”
50 Yesu ilongo betanga tina yo tool tani in iwete nga, le nga iwete pang Yairus nen, “Ken kutattadai be, bong kuparama lo medana yo kutaru pau in le imede, ngan natum ole imadit mulu.”
51 Yesu iwete nen a imot, motong la kene yo tipa le di pombe rumu ke Yairus tani nga, ngan ilele di tooltool bet titoo a tilo rumu lono be. Le ikaua Pita ye Yowan ye Yemis inbe garup kase tani in tamana le tinana leu, la iye di tilo rumu lono nga. 52 Tilo ngan di tooltool le imot yo tinepe rumu nga, ngan titangtang inbe tiwou aisor. Motong la Yesu iwete pang di a ilele di nen, “Katang dookoot! Garup kase in imata tiap, bong iken mata leu.”
53 Ngan nen le di tooltool tina tingeleraia Yesu ye yo iwete nen nga, yesoo lodi galanga nen, garup kase in imata oo. 54 Motong la Yesu itoko garup kase tani in bene, inbe koonoo panga nen, “Natuk, kumadit.”
55 Le nga garup kase tani in imagur mulu le tina pattu leu be imadit le lo ikodo. Motong la Yesu iwete pang tamana le tinana bet tikap so panga a ikan. 56 Ngan garup kase tani in tamana le tinana tikamata yo imadit mulu nga, le tina titakrai. Bong ngan Yesu ilele di bet ken tiwete pang tool sa ye so yo pombe, in be.
✡8:10 Esai (Aisaia) 6:9
*8:26 Ye rau kapala ngan tana kidi Gerasa in tiweta ye Gadara lapau.
†8:43 Di tooltool kapala yo lodi galanga ye Rau ke Maro nga, ngan lodi tar bet betanga damono kasin mulu la iken ye arono i nga. Ngan betanga tani in nen: Ngan garup tani in ikatte pat ki le imot yo bet iyimi di tooltool ke bar a bet tiloni a tinini dook mulu nga.