12
Ha'atee Heiha'auu 'Iniraaui Sae Ta'a'i
Nara 'Omesuriai Moui Grep
(Matiu 21:33-46; Luk 20:9-19)
1 Na'i 'ohasi, 'ia Jisas 'a maania ro'u tanaraaui saemaua adaa'i Jiu i ha'atee heiha'auuni. 'A o'ani 'iniraau, “'E sae na hasiai moui grep. 'A bara garia ma tagoraai dora 'anai rosirosi grep na'iei 'anai tagora waen. Ma ha'a-urasia ro'u i ruma ahaaha 'anai 'ome'ome 'ini'i maeronga. Na'i muri 'agu sadoi'i sae 'anai tau'aro maedi hua 'anai 'omesuriai mou ma hano na awa na'i kantri he'ete'i.
2 “Ma na'i 'oha na tari madoraa 'anai husi'i hua, na saesi 'agu ha'ataaria 'ari noni tatau'aro ana 'anai waa mai hua narau ga'i haa'i tanaa baaniai moui grep anasi. 3 Na'i 'oha na ataha wou, 'iraaui mwane narau 'omesuriai mousi rau daua marau ngahu ngahua moi, marau ha'ataaria aho'i 'ari ha'i pwaranga. 4 'Ari wou mana nei na to'oraai mou 'a ha'ataaria ro'u i ta'i sae tatau'aro ana 'anai waa mai tanaai hua ana'i. Miraaui sae 'isi rau ngahuia ro'u. Rau ha'amaaraai bwauna mara here ha'ata'aia di'u ro'u. 5 'Ari wou mana nei na to'oraai mou, 'a ha'ataaria ro'u 'ari ta'i sae tatau'aro ana. Miraau sae 'isi rau ngahu ha'amaesia moi. Mwane sae tatau'aro ana'i na ha'ataari'i ra here osia'i hako. Ra'i nei ra ngahu ha'ata'ai'i ma ra'i nei ra ngahu ha'amaesi'i.
6 “Na nei nagu awa mau 'anai ha'ataaria, naasi huunai gare ana'a na ta'ahia di'u. Naasi'a i sae ha'ahako 'anai ha'ataaria 'ari. Ma 'adoma'inia do 'iia rai ha'ahoua. Naasi, maagu ha'ataaria 'ari.
7 “'Oha narau re'ia, rau ha'atee hairiu o'ani, ‘Naasia mo'o naigu to'oraai mousi na'i 'oha nai mae amana. Gau magai ngahu ha'amaesia magai to'oraa nagaau i moui grepisi.’ 8 Marau daua, rau ngahu ha'amaesia marau gaasia hura'a baaniai mou.”
9 'Ia Jisas 'agu songa'iniraau o'ani, “Mou 'adoma'inia do'e taha naigu haa i sae na to'oraai mousi. 'Iia 'ai boi, mai ngahu ha'amaesiraau hakoi sae 'isi mai wateai mousi tanaraau tara'i nei ro'u. 10 Mou ai'a 'oha'inia gasi taha nara usua na'i Usu-usu Maea na o'ani,
‘Na hau na 'iraaui sae tatau'aro ruma rau 'itaa,
naia naagu ha'i hau na ororiu di'u na'i bani anai ruma.
11 'Ia Araha God na haua do 'ai o'asi,
magau wa'ewa'e di'u 'inia!’ ”* 12:10-11 Psalm 118:22-23
12 Na ha'atee heiha'auu ana Jisas 'a to'iraaui saemaua adaa'i Jiu. Rau raba daua Jisas dorai ha'a-mama'aia. Maraugu ai'a haua, suria rau magugu do ra gasigu ha'agogoru i noni. Naasi raugu hano'a baania.
Ra Hauai Heisonga'i 'Iniai Hori Takisi
(Matiu 22:15-22; Luk 20:20-26)
13 Na'i muri, 'iraaui Farisei mana sae ana'ia Herod ra ha'a-taariraau wou tara'i sae 'anai songa'inia Jisas do neina 'ai ha'atee ha'ata'aiai mwaeraha raha adaaui Rom. 14 Rau 'ari wou beia marau o'ani 'inia, “Ha'ausuri, meu 'iraraa dona mwane maho na'o 'unu'i ra odo-odo mara ha'a-momori hako. Ma'o ha'ausuriraaui noni 'ini'i taha 'ia God na 'irisiai noni 'anai haa. Ma na'i 'oha na'o ha'ausuriraau, rei'uaa na 'e sae he'ua nara bahurongo'o, mana ha'ausuringa'i amu'i ra ta'isada moi. Hoita, 'oi 'unua tana'ameu, 'A 'ua? Na'i ringeringe agaau, 'a odo-odo dogai hori takisi tanaai mwaeraha raha na'i Rom ma'ua ai'a?”
15 'Ia Jisas 'a bwane 'iraraa do rau raba ha'imaania, maagu o'ani, “Ni 'uaana na mou raba ha'a-bweubweu'aau 'anai 'unuai maho na taritari'a? Moisu waa mai ta korai ha'a ma wai re'ia!” 16 Marau waa wou tanaai korai ha'a, maagu songa'iniraau o'ani, “I atana tei mana nununa tei na awa na'i korai ha'ani?” Miraau aramia o'ani, “Na atanai Mwaeraha adaaui Rom mana nununa.”
17 Mia Jisas 'a o'ani 'iniraau, “'Onaa na o'asi mamoi haua tanaai Mwaeraha i taha 'iia na to'oraa, mamoi haua tanaa God taha 'ia God na to'oraa.” Miraaugu heimwaota'i di'u 'inia Jisas.
Heisonga'i 'Iniai Suruta'e Aho'i
'Anai Ohongia Jisas
(Matiu 22:23-33; Luk 20:27-40)
18 Ma na'i muri, ra'i Sadiusi ra boi beia Jisas. 'Iraausi rau ai'a hinihinia do 'iraaui noni rai suruta'e aho'i baaniai mae, miraau songa'inia Jisas o'ani, 19 “Ha'ausuri, 'ia Moses 'a nugaai Ha'atora tanagaau do 'onaa 'e sae ha'iwai nai mae baaniai urao ana mararu ai'a to'o gare, na do'orana 'ai orisia, maai waina ro'u i uraosi. Mana gare na rarui to'ora'i, rai 'unu'i 'ini'i gare ana'i do'orana na maesi, neina burungana 'a bwa'i matai hako.”† 12:19 Diutronomi 25:5-6
20 “'E heiha'auu naani. 'E ta'i 'oha 'e biu ha'ido'orada narau awa wou, mana gare na hutai na'o 'a ha'iwai. Raru ai'a to'o gare mau i urao anasi ma mae'a baania. 21 Na'i muri, do'orana na huta haisuri, 'a waina ro'u i naosi. Ma raru ai'a to'o gare mau ro'u, ma mae'a ro'u i saesi. Mana ta'i maho mausi, 'a to'o ro'u tanaai orunai do'oradaau. 22 'Ari wou, 'iraaui biu ha'ido'oradasi, rau waina hakoi uraosi. Ma ai'a ta ta'i 'iniraau naigu to'oraa ta gare beia, marau mae hako'a. Na'i muri mana uraosi 'a mae ro'u. 23 Hoita, na'i 'oha na 'iraaui biu ha'ido'oradasi rau waina hako o'asi uraosi, 'iatei 'iniraau nararugui ha'iwai uraosi na'i 'oha na 'ia God 'aigui ha'a-suruta'eraau aho'i baaniai mae?”
24 Mia Jisas 'a aramiraau o'ani, “Mou taritari'a ha'atai! 'I'amou ai'a aidangisiai Usu-usu Maea mamou ai'a aidangisia ro'u i taha na mena ana God 'ai matai haua. Naia namou to'oraa 'inia 'ado'ado bweubweu'asi. 25 'Oha 'ia God 'ai ha'a-suruta'erai noni baaniai mae, 'a bwa'i sae nai ha'iwai. 'Iraau rai 'onaairaaui enjel na'i aro nara ai'a ha'iwai. 26 'Io, ma wai ha'a-aidangisi'amou ro'u 'iniai suruta'e aho'i. Mou bwani 'iraraa do na'i mamaani 'inia Moses mana gere hasi'ei na noroi uruna ani, 'ia God 'a ha'atee o'ani 'inia Moses, ‘'Inau God ana Ebraham, mia Aisak, mia Jekop.’‡ 12:26 Eksodas 3:6 27 Mana God naasi, ai'a God adaaui nei ra mae, me 'e God adaaui nei ra tahi. Naasi 'a ha'ata'inia doni waira orusi rau tahi mau, rei'uaa narau bwane mae. 'I'amoui Sadiusi mou taritari'a di'u 'oha mou 'unua do gau bwa'i suruta'e aho'i.”
Ha'atora Na Ororiu Di'u
(Matiu 22:34-40; Luk 10:25-28)
28 'Oha 'iraaui Sadiusi rau heitohetohe mau beia Jisas, 'e nei 'iniraaui Ha'ausuri 'anai Ringe ana'ia Moses, 'a boi ma rongoa dona heiarami ana Jisas 'a odo-odo. Maagu songa'inia ro'u o'ani, “Ha'atora he'ua na ororiu di'u?”
29 Mia Jisas 'agu aramia o'ani, “'Ia Moses 'a 'unua o'ani, ‘'I'amou sae ni Israel, moi bahu-bahurongo goro! 'Ia God naasi Araha agaau, me 'iia moi naasi ta'i God. 30 Moi ta'ahiai Araha God amoou 'ini'i tahingamoo'i hako mana ahumoo'i hako me 'ini'i 'adoma'imoo'i hako mana wetewete amoo'i hako.’ Naasi nei na ororiu di'u. 31 Mana ruanai Ha'atora na ororiu 'a o'ani, ‘'Oi ta'ahiai nata sae 'onaai ta'ahi'o amua haari'o.’§ 12:31 Levitikas 19:18 'Agu ai'a Ha'atora'a ro'u naigu ororiu di'uai rua Ha'atorasi.”
32 Mana saesi 'a o'ani, “Ha'ausuri, 'O ha'a-momori di'u 'oha na i'oe 'o 'unua do'e ta'i God moi. 33 Ma'o ha'a-momori ro'u do gai ta'ahia God 'ini'i tahingagaa'i hako mana ahugaa'i hako me 'ini'i 'adoma'igaa'i hako mana wetewete agaa'i hako. Ma mei ta'ahiraau ro'u i mwane sae hako 'onaai ta'ahigaau haarigaau nagau haua. Na rua Ha'atorasi, raru ororiu di'u'i tara'i Ha'atora nagau suri'i, 'onaai'i ho'asi nagau hahaa'i na'i Ruma Maea ana God.”
34 'Oha 'ia Jisas 'a rongoa dona saesi 'a heiarami odo-odo, 'agu o'ani 'inia, “Wai 'unua tana'o: I'oe 'o gaarangi ha'awatea God 'anai marungiai tahingamu.” Na'i muri, 'agu ai'a ta sae'a ro'u naigu raba haa ta heisonga'i.
Heisonga'i 'Iniai Ha'atahi
(Matiu 22:41-46; Luk 20:41-44)
35 Na'i muri, 'oha 'ia Jisas 'a ha'ausuriraaui noni na'i Ruma Maea ana God, 'a o'ani 'iniraau, “'A he'ua na 'iraaui Ha'ausuri 'anai Ringe ana'ia Moses rau 'unua dona Ha'atahi 'e warowarona Mwaeraha Deved? 36 'Inia 'e ta'i 'oha, na Hi'ona Maea 'a haua tanaa Deved i 'ado'ado, mia Deved 'a o'ani,
‘'Ia Araha God 'a ha'atee tanaai Araha agua o'ani:
'Oi heinagu na'i aba odogu
'anai heimarungi beiau,
tari 'oha wai nugaraaui maerongamu
na'i bahainai heimarungi amua.’* 12:36 Psalm 110:1
37 Na'i 'oha na 'ia Deved 'a 'unua do 'ia Ha'atahi 'e Araha ana, 'a ha'ata'inia do 'ia Araha ai'a do'e warowarona moi, ma'ata 'iia Araha ro'u ana.”
Miraaui nei na ha'ausuriraau, rau wa'ewa'e di'u 'anai bahurongo'i maho na maani'i.
Jisas 'A 'Unu Ha'ata'airaaui Farisei
Miraaui Ha'ausuri 'Anai Ringe
(Matiu 23:1-36; Luk 20:45-47)
38 Mana 'oha na ha'ausuriraaui noni 'a o'ani, “Moi 'ome'ome goro 'iniraaui Ha'ausuri 'anai Ringe ana'ia Moses! 'A goro adaau hano hairiu na'i maketi bei'i to'oni ororiu adaa'i do neina 'iraaui inoni rai 'ome 'irararaau marai ha'ahouraau. 39 Na'i 'oha narau siri suri'i ruma ni ha'arahesi, mei suri'i ngau goni nara haa'i, rau 'irisia dorai heinagu moe'a suri'i dora ororiu. 40 Marau matai ha'a-bweubweu'araaui nao 'ini'i ruma adaa'i mana maho na rau to'ora'i. Mana 'oha rai rihunga'i, rau pwari'iraaui sae 'anai haa'i rihunga'i tewa. Moi 'iraraa dona ha'a-mama'ai 'ia God 'ai ha'arahaa ro'u wou tanaraau.”
Jisas 'A Ha'ata'eta'eai
Wawate Anai Nao Na Pohara
(Luk 21:1-4)
41 Mia Jisas 'a heinagu gaarangiai bakosi 'anai wawate na'i Ruma Maea ana God. 'A wana suriraaui sae nara sisiri mai 'anai nuga'i bane adaa'i. 'A 'omesia do'a ragoi sae toto'ora na rau nuga'i mwane ha'a. 42 'Agu 'ome, ma 'e ta'i nao pohara na boi ma nugaa dioi rua gere korai ha'a. 'Onaa rai ha'igoni'i 'a ga'i arariai ta'i sereni. 43 Mia Jisas 'agu 'unuraau mai rongoiusuri ana'i ma o'ani, “'Inau wai 'unua ha'a-momori tana'amou: Na naosi 'a nuga ha'a di'uraau hako i mwane sae 'isi. 44 'Inia 'iraaui mwane sae 'isi rau hisu 'ini'i taha nara madara suri'i toto'ora adaa'i. Mana uraosi, 'oha na wateai ha'a na to'oraa, 'agu ai'a to'oraa'a ro'u tanei.”