1 Nánaw laguk si Apu Kesu ta Galilia, á minay ta lugár na Judiya ta dammáng na Jordan. Á yù magaru nga tatolay, nagarimummungád da má, á sinudduán na ira ta kunnay ta gagángay nga ángnguá na. 2 Á minay gapay yù ira Parisio, á jimikkì ira nga maki-ubobuk kuna, tapè parubád da nu anni yù kagian na. Iniyabbû da kuna, “Anni yù ituddu nayù tunung tam? Egga panò yù awayyá na tolay nga maggúngay ta atáwa na?” 3 Á simibbák si Apu Kesu, á kinagi na nira, “Anni yù ituddu ni Moyses, nga ábbilinán ni Namarò, nga meyannung ta paggúnge nayù ira magatáwa?” 4 Á kinagi ra, “Á inanugù ni Moyses ta igúnge na tolay yù atáwa na nu itúrâ na yù paninganán ta pangigúnge na sù atáwa na,” kud da kuna. 5 Á kinagi ni Apu Kesu nira, “Yáyù inituddu ni Moyses gapu ta nataggâ yù nonò naw. 6 Ngam ajjan yù netúrâ nga meyannung sù pamarò ni Namarò ta tolay, nga kunniaw: ‘Pidde ni Namarò yù tolay nga laláki ánna babay.’* Genesis 2:24 7 ‘Yáyù nga panawán na laláki yù darakal na ta umay metádday sù atáwa na. 8 Á yù ira magatáwa, mabbáli ta kun na táttádday nga baggi yù ággiád da.’† Exodo 20:12-16 Yáyù bibbirat tam sù dán nga netúrâ. Á kuruk nga aringin laguk duá yù ira magatáwa, ngam táttádday lâ yù baggi ren. 9 Yáyù nga arán na tolay passinnán yù ira magatáwa nga pinattádday ni Namarò.”

10 Á limibbè di Apu Kesu ánna yù ira tudduán na ta balay. Á iniyabbû da kâ Apu Kesu yù meyannung sù ituddu na. 11 Kinagi ni Apu Kesu nira, “Yù laláki nga igúnge na yù atáwa na, á mangatáwa sangaw ta tanakuán, makaliwâ, ta mebiláng ta mangarallaw ánna malliwâ sù olu nga atáwa na. 12 Á yù babay nga igúnge na yù atáwa na, á makiatáwa sangaw ta tanakuán, makaliwâ gapay, ánna mebiláng ta makikarallaw.”

13 Á manganánnuán, minay yù ira tatolay, ta inituluk da kâ Apu Kesu yù ira ánâ da, tapè támmitan na ira, ánna bindisionán na ira. Ngam yù ira tudduán ni Apu Kesu, gimmá ra yù ira tatolay. 14 Á pakasingan ni Apu Kesu sù kingnguá nayù ira tudduán na, napporay nira. Á kinagi na nira, “Arán naw ira gammán. Iyanugù naw yù ánge nayù ira ábbing nikán, ta aggira mesipà sù pammagure ni Namarò, ánna ngámin ira nga tatolay nga kunnay karanniaw nga ábbing nga mangikatalà nikán. 15 Kurugán yù kagiak ku nikayu, nga ari mesipà yù tolay sù pammagure ni Namarò nu ari mangikatalà kâ Namarò ta kunnay sù pangikatalà nayù ira ábbing.” 16 Á sinábbì na yù ira ábbing nga taggitádday. Á sinámmì na ira ta ulu ra, á kiniddo na kâ Namarò yù kapiánád da. Kinagi na sù ira katággitádday, “Alluárán na ka ni Namarò.”

17 Á ta páno di Apu Kesu ta umay ira ta tanakuán nga lugár, nakkarerá nga minay kuna yù tádday nga laláki nga namalittúkak ta arubáng na, á kinagi na, “Mesturu, napiá nga tolay ka. Anni yù kagiam mu nga máwák nga akkuák ku, tapè mepattolayà nga mesipà kâ Namarò ta áddè ta áddè?” 18 Á kinagi ni Apu Kesu kuna, “Ngattá, ta kagiam mu ta sikán yù napiá? Awán ta kuruk nga napiá nu ari galâ ni Namarò. 19 Ammum yù taddán ni Namarò nga netúrâ. ‘Ari ka mamapátay ta tolay. Ari ka mangarallaw. Ari ka makkokò. Ari ka massiri nu massistígu ka. Ari ka maddarogà. Makimoray ka sù ira darakal mu.’ ”‡ Salmo 118:26

20 Á kinagi nayù tolay kâ Apu Kesu, “Mesturu, ngilinak ku ngámin danniaw áddè sù kabajjì ku.” 21 Á inimámmatán ni Apu Kesu yù tolay, á nakalò yù iddù na kuna. Á kinagi na kuna, “Ajjan paga tádday nga pakkúrangám mu. Em mu bì iláku yù ngámin nga kukuám, á isinek mu yù pallakuám mu sù ira pobare, tapè maríku ka galâ ta lángì kâ Namarò. Á manoli ka saw laguk nga tumuttul nikán.” 22 Pakaginná nayù tolay sù kinagi na, nakalò yù daddam na, á siggaraddam nga nánaw, gapu ta egga kuna aru nga kukuá na.

23 Páno nayù maríku, nilipilipe ni Apu Kesu yù ira tudduán na, á kinagi na nira, “Marigâ nga tumulù yù ira maríku sù pammagure ni Namarò, tapè mesipà ira kuna.” 24 Á napállâ yù ira tudduán na sù kinagi na. Á pidduá na nakkagi nira, “Wáwwagì, kuruk nga marigâ nga tumulù yù tolay, tapè mesipà sù pammagure ni Namarò. 25 Más malogon yù állabbû na kamel ta abbû na dágum, ánnè ta tumulù yù maríku nga tolay kâ Namarò, tapè mesipà sù pammagure na.” Á dakal nga ayám ánnè ta kabáyu onu nuáng yù kamel, nga sináppukul yù barâ na. 26 Á nerallà yù kapállâ da, á kinagi ra kuna, “Asinni laguk yù meyígù ánna mesipà kâ Namarò ta lángì?” 27 Á inni-innan ni Apu Kesu ira, á kinagi na, “Á awán ta tolay nga makáwayyá. Ngam si Namarò yù mamalurò galâ, ta aggina yù makáwayyá ta ngámin.”

28 Á kinagi na laguk ni Eduru kuna, “Á sikami, pinanawám mi ngámin, á tumuttuttul kamingin nikaw.” 29 Á kinagi ni Apu Kesu, “Kurugán yù kagiak ku nikayu. Yù tolay nga panawán na yù bale na onu wáwwagi na, darakal na, ánâ na, ánna dabbun na, nu nánawán na ira megapu sù panguruk na nikán, tapè umay mangipakánnámmu sù napiá nga dámak nga meyannung nikán, 30 á kuruk nga bálatan ni Namarò. Ta iddán ni Namarò ta aru nga paggianán na, wáwwagi na, yená na, ánâ na, ánna dabbun na ta keggá na sawe dabbuno. Ngam parubán nayù tolay gapay yù panigirigâ da kuna megapu sù panuttul na nikán. Á sangaw nu duttál yù ággaw, meddán gapay ta inángà na nga awán ta áddè na. 31 Ngam aru yù ira nga makáwayyá kunangan nga baddì yù pakáwayyá ra sangaw nu duttál yù ággaw. Á yù ira nga awán ta pakáwayyá ra kunangan, makáwayyá ira tán nga ággaw.”

32 Á nappatalay di Apu Kesu ánna yù ira tudduán na nga mappángè ta Jerusalem. Á pallakák da, mapolu si Apu Kesu ta dálan ánnè nira. Á napállâ yù ira tudduán na, á naganássing yù ira tatolay nga tumuttul kuna, gapu ta umay si Apu Kesu ta ili na Jerusalem, nga paggianán nayù ira malussaw kuna. Á inilillì na má ngin ni Apu Kesu yù ira tudduán na, tapè kagian na nira yù mesimmu kuna sangaw. 33 Á kinagi na, “Ginnán naw. Gumon ittam ta ili na Jerusalem. Á labbè ku tán, sikán nga Kaká ngámin na tatolay, gaputad dangà, á ipatangngal dangà sù ira kátannangán nga pári ánna yù ira mesturu. Á kagiad da yù pamagikáru ra nikán ta patè. Á ipatangngal dangà sù ira ari Kudio nga mammaguray. 34 Á yù ira ari Kudio, uyoyungád dangà. Pallulutábád dangà, á paligatad dangà, á papatáyad dangà. Ngam sangaw nu mapasá tallu nga ággaw sù patè, á maginnanolayà.”

35 Á jimikkì laguk kâ Apu Kesu di Ime kâ Kuan, nga duá nga ánâ ni Sebedo. Á kinagi ra kuna, “Mesturu, ajjan yù ikomá mi nga akkuám mu megapu nikami.” 36 Á kinagi na nira, “Anni yù ikomá naw nga akkuák ku megapu nikayu?” 37 Á kinagi ra kuna, “Nu mammaguray ka sù páppatulám mu, anugutam mu ta pattangngám mi sikaw sù pagitubangám mu, tádday sù jiwanám mu ánna tádday sù jimigim, nga mesipà sù keparáyom.” 38 Ngam kinagi na laguk ni Apu Kesu nira, “Arán naw garè kánnámmuán yù kebalinán nayù ikomá naw. Makeyangngà kayu panò ta jigâ nga kunnay ta jigâ nga attamák ku sangaw? Attamán naw panò yù pate naw nga kunnay sù patè?” 39 Á kinagi ra kuna, “Makeyattam kami ngay.” Á kinagi ni Apu Kesu nira, “Yáyù gemma noka yù attamán naw. 40 Ngam aringà makáwayyá nga mangiyawâ nikayu ta pagitubangán naw sù jiwanák ku ánna jimigì. Napakappiánin yù ira ággitubangán nga naparán sù ira nga sinullà ni Namarò.”

41 Á pakaginná nayù ira mapulu nga tudduán na sù pakkiddo nayù ira kábulud da, di Ime kâ Kuan, napporay ira, ta kiniddo ri Ime yù ira ággitubangán nayù ira maráyaw. 42 Á inagálán ni Apu Kesu ira ta umay ira ta gián na, á kinagi na nira. “Ammu naw ta kitarok yù ira nga mammaguray sù ira makkakerumá nga tatolay nga ari Kudio. Á yù ira kátannangád da, makáwayyá ira nga mamatuttul sù ure ra. 43 Ngam ari kunnian nikayu. Yù tolay nga máyâ nakuan nga mepotun ánnè nikayu, aggina laguk yù tumulù nga masserbi nikayu. 44 Á yù tolay nga ikáyâ ta aggina yù makáwayyá ánnè nikayu, aggina laguk yù mabbaluntáriu nga makiaripan ta ngámin. 45 Á mássiki sikán nga Kaká ngámin na tatolay, minayà saw, nga ari passerbián nayù ira tatolay, nu ari galâ ta sikán yù masserbi sù ira tatolay, ánna itapil ku yù baggì, nga mebuwì ta aru nga tatolay, tapè pakomán na ira ni Namarò ta liwâ da.”

46 Á nakáddè di Apu Kesu ánna yù ira tudduán na ta ili na Jeriku, nga pattalebarád da lâ. Á páno ra ta Jeriku, magaru yù ira tatolay nga mepulù nira. Á ajjan yù buling nga minákkilimù, nga nagitubang sù aggik na dálan. Si Bartimio yù ngágan na, nga anâ ni Timio. 47 Á pakaginná ni Bartimio ta mattalebák si Apu Kesu nga taga Nasaret, á nakkatakatol, á kinagi na, “Kaw! Apu Kesu, nga Ginaká ni Patul Dabid, ikállà mà bì!” kun na. 48 Á aru yù ira tatolay, á gimmá ra, á kinagi ra kuna, “Ari ka mattannuk,” kud da kuna. Ngam inipappanà na nakkatakatol, “Ginaká ni Patul Dabid, ikállà mà bì!”

49 Á pakaginná ni Apu Kesu kuna, nagginnà, á kinagi na nira, “Agálán naw ta umay saw.” Á ed da kinagi kuna, “Pataggatam mu yù nonò mu. Á gumikkáng ka, ta ipágál na ka.” 50 Á inirián na laguk yù ulolà na, á nattábbarikuâ nga gimikkáng, á minay kâ Apu Kesu. 51 Á kinagi ni Apu Kesu kuna, “Anni yù ikáyâ mu nga akkuák ku nikaw?” Á kinagi nayù buling kuna, “Apu, parè bì ta makasinganà.” 52 Á kinagi ni Apu Kesu kuna, “Makapánaw ken, ta nammapiá ken megapu sù pangikatalà mu nikán.” Á dagarágâ nanoli yù ánningan nayù buling, á nepulù kâ Apu Kesu ta pappatale na ta dálan.