24
Abraam ele paeaeanga ilo taine ede ga iman Aisak iadaoa
1 Abraam ei eaba kapei na. Be Maron ikado danga toa ngada oa iuotot pan kemikemi mon. 2 Ta Abraam ibaba ele paeaeanga ede toa eaba kapei ga inam pan. Paeaeanga toa oa imariala ngan Abraam ele danga sisid toa ngada oa. Ta Abraam ikeo pan bedane, “Dol bagem ga idio buleg ibuloloeai,* Kadonga ngan dolnga ibage ga idio Abraam ibule ibuloloeai iman kilala ngan paeaeanga toa oa ele posanga tautaunga pan Abraam. Toa bedaoa ta ei manta inasi tutui Abraam ele renrennga. Gera posanga ngan OM 47.29. 3 ta kado posanga tautaunga ngan Maron Deo ieda. Ei Deo ngan bubur ga tano. Kado posanga tautaunga ngan danga ga oaine. Ngan tano Kenan toa namamado ngan ne, eao rangrang ngan bada taine eta ga iman natug iadaoa mao. 4 Be eao manta la ngan ag tuanga ipu pagid sobosobog ta bada natug Aisak iadaoa eta.”
5 Be paeaeanga toa oa ibeta ei bedane, “Be oangga taine toa oa itin ngan itnan ele tuanga ga inama nene toman ngan gau mao, eine gau madongan? Eine ga nabada natum ga ila am tuanga ipuiai pade?”
6 Ta Abraam ikeo, “Eao rangrang ngan bada natug ga ila toa eoa mao. 7 Maron toa ei Deo ngan bubur, ibada gau ta natnan tamag ele tuanga ga leg panua ad tano, ta ikado posanga tautaunga pagau bedane, ‘Gau ga napan tano toa ne ga iman tibutibum ad.’ Ei ga isula ele anggelo ta ila imuga ngan eao, ta eao rangrang ngan bada natug iadaoa eta toa eoa. 8 Be oangga taine itin ngan inam toman ngan eao mao, goibe, matam sapian posanga tautaunga toa eao kado ne. Be bada natug ga ila ngan ag tuanga ipu padam.” 9 Tota Abraam ele paeaeanga idol ibage ga idio aea maron Abraam ibule ibuloloeai ta ikado posanga tautaunga ngan nasinga ele posanga toa oa.
10 Paeaeanga toa oa ibada aea maron Abraam ele kamel sangaul ga gid gerebo kemikemi ton Abraam, ga kus ta ikakai ga ila Naor ele tuangai ngan tibur kapei Aram-Naaraim† Ngan posanga Ibru, edaeda Aram-Naaraim ipu eine tibur Aram aea eau rua. Ieda ede pade eine Padan-Aram be ngan posanga Grik eine Mesopotemia.. 11 Ado edengada ga kus ta ei iuot toa eoa ta ikado gid kamel ga tidio tieno boloma ngan eau ede aea baba, boloma tuangai. Eiua lailai ngan ado imata toa gid taine tila ngan ednga eau.
12 Ta iraring bedane, “O Maron, Deo ton ag maron Abraam, nakim eao lolom isat ngan ag maron, ta kado leg lalalanga labone ga iuot kemi. 13 Ega, gau namadmadid eaumata isaleai ne, be gid taine blalala tuangai ad tinam tieded eau. 14 Be gau ga nakeo pan taine blala eta ga bedane, ‘Irangrang ngan eao dol lem ulo eau aea ga isulug ta naun teta?’ Be oangga ikeo, ‘Goibe, un, ta gau ga napaun lem kamel pade.’ Io, gau nakim eao sio taine tota nena ga iman lem paeaeanga Aisak iadaoa. Oangga gid danga iuot toa bedaoa, eine ga naoatai mambe eao lolom isat ngan ag maron ta lua ei.”
15 Io, ei iraring maitne, be Rebeka ibisi ulo ede eau aea ga inam iuot. Ei Betuel inat taine. Be Betuel ei Naor ga Milka natud. Be Naor ei Abraam itar kakau.
© 1978 David C. Cook Publishing Co. Paeaeanga iraring maitne, be Rebeka ibisi ulo ga inam. 16 Be taine toa oa namelapau. Ei ieno toman ngan eaba eta maitne. Ei isulug ga ila eaumatai ta ied eau, ga kus ta idae mulian ga inam.
© 1978 David C. Cook Publishing Co. Paeaeanga iraring maitne, be Rebeka ibisi ulo ga inam.
17 Be paeaeanga toa oa ila manmanae pan ta ikeo, “Irangrang ngan naun eau kauteta ngan lem ulo na?”
18 Ta ikeo, “Goibe eaba kapei, nam un.” Ta manmanae isoa ulo ga isulug ta ibada pan ta iun.
19 Ei iun ga kus ta taine toa oa ikeo, “Gau ga napaun lem kamel pade, ga irangrang ngan tiun ga itara gid.” 20 Tota itok eau ngan ulo toa oa manmanae ga ila ngan gid kamel ad golomada. Ga kus ta ilado mulian ga ila ngan eau aea baba toa oa ta ied pade ga irangrang ngan ele kamel toa ngada oa tiun ga itara gid. 21 Be eaba toa oa iposa eta mao. Ei imata inono taine toa oa ta iuangga iuatai, Maron ikado ele lalalanga ga iuot kemi, mao madongan.
22 Idio ta gid kamel tiun ga kus ta eaba toa oa ibada bangau gol ede ga iuot toman ngan poipoi gol rua. Bangau toa oa aea olnga kapei, be poipoi gol toa rua oa kulupu ga ad olnga kapei pade.‡ Ngan posanga Ibru, ikeo ga bangau toa oa aea kulupu iuot 6 grem, be gid poipoi kelede kelede ad kulupu iuot 120 grem. 23 Ta ibeta ei bedane, “Eao sai inat taine? Be eao gera tamam ele luma irangrang ngan gai pade aeno ngan toa labone bong?”
24 Ta ikeo pan bedane, “Gau Betuel inat taine. Betuel ei Naor ga Milka natud.” 25 Ta ikeo pade bedane, “Gid kamel ad purup ga annga busa ienono, ga lemai luma eine irangrang ngan gimi aeno ngan pade.”
26 Io, eaba toa oa ilongo bedaoa ta ikor iae ta idol ilabora ga isulug tanoeai ta isoa Maron ieda. 27 Ta ikeo, “Tasoa Maron ieda. Ei Deo ton ag maron Abraam. Ei ilolo isat ngan ag maron ta ikado kadonga mata tutui aea pan. Maron ibada gau ga nanam tutui ngan ag maron isobosobo!”
28 Rebeka ilongo toa bedaoa ga kus ta ilado ga ila pan itna masin ta ikeo pagid ngan danga toa ngada ne. 29-30 Be Rebeka iliu ede ieda Laban. Ei igera bangau gol toa ienono iliu inudiai ga gid poipoi gol ienono ibageai, be ilongo iliu Rebeka ininipu ngan eaba toa oa ele posanga pan. Ta ilado manmanae ga ila igera eaba toa oa imadmadid eaumatai boloma ngan gid kamel. 31 Ta Laban ikeo pan bedane, “Eaba kapei, Maron ikado kemi tau ngan eao. Eao kamado madmadid toa nene? Nam ta gitarua tala lumaeai. Gau nakemi luma ilolo motean ngan gimi, ga lemi kamel mulid pade.”
32 Io, gisirua tila lumaeai, ta Laban ikeo pagid ele paeaeanga ta tisoa gid tulua kamel paodeai ga isulug ta tipan gid kamel ad annga. Ta ikeo pagid pade ta tibada eau ga inam ngan Abraam ele paeaeanga ga ele panua naurata ad tisigiri aed. 33 Ga kus ta tibada annga ga inam, be Abraam ele paeaeanga ikeo, “Gau ga naean padam ge ga irangrang ngan napalongo ngan leg posanga.”
Ta Laban ikeo, “Goibe, posa ge.”
34 Ta ikeo, “Gau paeaeanga ton Abraam. 35 Maron ikado kemi tau ngan ag maron, ta ele pat ga danga sisid busa. Ipan ele sipsip ga meme ga bulmakao ga silva ga gol ga paeaeanga arangaranga ga taine ga kamel ga donki. 36 Be ag maron iadaoa Sara, ngan ado toaiua ei taine kapei, ei ipopo ag maron ele gergeu aranga ede. Ta ag maron ipan ele danga toa ngada oa ga ila pan inat toa oa. 37 Be ag maron ikeo matua pagau ta naposa tautaunga ngan danga ga oaine. Ta ikeo, ‘Ngan tano Kenan toa namamado ngan ne, eao rangrang ngan bada taine eta ga iman natug iadaoa mao. 38 Be eao manta la pagid tamag isobosobo ga gid iaoa kelede togau, ta bada taine eta ga iman natug iadaoa.’
39 “Ta nabeta ag maron bedane, ‘Be oangga taine toa oa itin ngan inam toman ngan gau mao, eine gau madongan?’
40 “Ta ag maron ikeo, ‘Maron toa somisomi nanasnasi ilinge, eine ga isula ele anggelo ga ila toman ngan eao. Ta ei ga ikado ga lem lalalanga iuot kemi. Toa bedaoa ta eao rangrang ngan badanga taine eta pagid sobosobog ga gid iaoa kelede togau ta iman natug iadaoa. 41 Be oangga eao la pagid, be tilongo ngan eao bada taine toa oa ga iman natug iadaoa mao, goibe, matam sapian posanga tautaunga toa kado pagau ne, be eao lem idil eta paeamao mao.’
42 “Be labone ado, nanam naot eaumatai ta nararing bedane, ‘O Maron, Deo ton ag maron Abraam, kado leg lalalanga toa nanama ngan ne ga iuot kemi. 43 Ega, gau namadmadid eaumata isaleai ne, be oangga taine eta inam ngan eau aea ednga, eine ga nakeo pan bedane, “Irangrang ngan naun eau kauteta lem uloeai?” 44 Be oangga ikeo, “Goibe, un, ta gau ga napaun lem kamel pade,” Maron, gau nakim eao sio taine tota nena ga iman ag maron inat iadaoa.’
45 “Nararing lologeai toa bedaoa maitne, be Rebeka ibisi ulo eau aea ga inam iuot. Ei isulug ga ila eaumatai ta ied eau. Ga kus ta nakeo pan bedane, ‘Nakim naun teta.’
46 “Tota manmanae isoa ulo ga isulug ta ikeo bedane, ‘Goibe un, ta gau ga napaun lem kamel pade.’ Io, naun ga kus ta ipaun leg kamel pade.
47 “Ta nabeta ei bedane, ‘Eao sai inat taine?’
“Ta ikeo, ‘Gau Betuel inat taine. Betuel ei Naor ga Milka natud.’
“Ikeo bedaoa pagau ga kus ta nasesean bangau gol toa oa ga idudunga inudiai ta nadol poipoi gol ibageai. 48 Ga kus ta nakor aeg ga nadol laborag ga isulug tanoeai pan Maron ta nasoa Maron ieda, ei Deo ton ag maron Abraam. Ngansa ei ibada gau ga nanam tutui pagid iaoa kelede ton ag maron itar kakau, ngan badanga inat taine ede toaine ga iman ag maron inat iadaoa. 49 Be oangga gimi akeo ga akado kadonga kemi ga tutui ngan ag maron, ta akeo pagau. Be oangga gimi tinimi ngan mao, tota akeo pagau pade. Toa bedaoa ga naoatai edap isaoa ga nanasi.”
50 Io, Laban ga Betuel tikoli ele posanga bedane, “Danga oaine, Maron ikado ga iuot. Ta gai arangrang ngan akado posanga eta ngan mao. 51 Ega, Rebeka ta imamado. Bada ei ta gimirua ala. Kemi ngan iuai am maron inat, mambe Maron ikeo ngan.”
52 Io, paeaeanga ton Abraam ilongo posanga toa ne ga kus ta idol ilabora ga isulug tanoeai ta isoa Maron ieda. 53 Ga kus ta ibada gid sogonga kemikemi ga iuot. Ibada silva ga gol ga barikia papau ga ila pan Rebeka. Ta ibada gid gerebo kemikemi toa aea olnga kapei ga ila pan Rebeka itna ga iliu. 54 Io, tian ga tiun ga kus ta Abraam ele paeaeanga ga ele panua naurata ad tila tieno.
Gaisala ngan ado sae tidae ta Abraam ele paeaeanga ikeo bedane, “Nakeo ga naluagau mulian pan ag maron.”
55 Be Rebeka itna ga iliu tikeo bedane, “Longean taine blala toa ne ga idio toman ngan gai irangrang ngan ado sangaul, ga kus ta ila.”
56 Be Abraam ele paeaeanga ikoli led posanga bedane, “Gimi apaidi gau padam. Maron ikado leg lalalanga toa ne ga iuot kemi na. Gau nakim alongean gau ta naluagau mulian pan ag maron.”
57 Ta tikeo bedane, “Tababa taine toa oa ga inam ta tabeta ei ngan ilolo madongan.” 58 Io, tibaba Rebeka ga inam ta tibeta ei, “Eao kim la toman ngan eaba toa ne?”
Ta ikeo, “Be. Gau ga nala.”
59 Idio ta tilongean Rebeka ga taine kapei ede imariala ngan ei, ta tila toman ngan Abraam ele paeaeanga ga ele panua naurata ad. 60 Ta tikado posanga kemi ngan pamatuanga Rebeka ta tikeo,
“Liumai, eine eao ga ot panua bunoringring busa tnad.
Eao tibutibum ga tibada tuanga togid ad miri itamatama ga iman led.”
61 Tota Rebeka toman ngan ele paeaeanga tidae ga timado kamel paodeai. Ta tinasi Abraam ele paeaeanga ga tila. Ngan kadonga toa bedaoa ta Abraam ele paeaeanga ibada Rebeka ga ila.
62 Be ngan ado toaiua, Aisak imamado ngan tibur kapei Negev. (Ngansa mugaeai itnan tibur Ber-Laai-Roi ta ila imado toa eoa.) 63 Be lailai ede Aisak ilalala ga ila ngan tibur aea purup kemikemi ta idio iraring. Be imata idae ta igera gid kamel tilalala ga tinam. 64 Be Rebeka ei pade imata idae ta igera Aisak. Ta isulug ngan kamel 65 ta ibeta paeaeanga toa oa bedane, “Eaba sai toa ilalala ga eoa ga inam pagita?”
Ta paeaeanga ikeo, “Eine ag maron.” Tota Rebeka ibada ilabora aea malo ta ipamumul ngan imata.
66 Idio ta Abraam ele paeaeanga ipalongo Aisak ngan danga toa ngada oa ikado. 67 Ta Aisak ibada Rebeka ga ila imado itna Sara ele palatai. Tota gisirua tiuai ngan gid, be Aisak ikim ei tau. Ta Aisak ilolo kemi mulian. Ngansa mugaeai ilolo isat ngan itna imate.
*24:2: Kadonga ngan dolnga ibage ga idio Abraam ibule ibuloloeai iman kilala ngan paeaeanga toa oa ele posanga tautaunga pan Abraam. Toa bedaoa ta ei manta inasi tutui Abraam ele renrennga. Gera posanga ngan OM 47.29.
†24:10: Ngan posanga Ibru, edaeda Aram-Naaraim ipu eine tibur Aram aea eau rua. Ieda ede pade eine Padan-Aram be ngan posanga Grik eine Mesopotemia.
‡24:22: Ngan posanga Ibru, ikeo ga bangau toa oa aea kulupu iuot 6 grem, be gid poipoi kelede kelede ad kulupu iuot 120 grem.