Poy Ta kɨ Majɨ lə Jəju kɨ
Ja̰
ndangɨ
Ta kɨ dɔ Poy ta tɨ kɨ Majɨ lə Jəju kɨ Ja̰ ndangɨ
Poy Ta kɨ Majɨ lə Jəju kɨ Ja̰ ndangɨ e kɨ kare dan Poy ta je tɨ kɨ Majɨ kɨ sɔ (Matɨye, Markɨ, Lukɨ kɨ Ja̰). NGa nɨngə ta je kɨ aw naa tɨ kɨ njé kɨ mɨtə e ngay al. Ta je kɨ aw naa tɨ səde, e ta kɨ dɔ koy Jəju Kɨrɨsɨ tɨ kɨ kaw kɨ ta tɔl ta makɨtɨbɨ tɨ kɨn par. Nḛ je madɨ kɨ Ja̰ əl tae, made je əli al, tə ta lə taa-naa kɨ Kana tɨ (2.1-12), kɨ ta lə Nɨkodəm kɨ aw ɨngə Jəju (3.1-21), kɨ ta lə dəne kɨ Samari tɨ əi kɨ Jəju (4.1-12), kɨ ta lə dɨngəm kɨ rɔe oy njururu kɨ Jəju aje (5.1-18), taa ta lə dəw kɨ kəme tɔ lo koje tɨ nu ə Jəju adɨ kəme oo lo (9.1-41) je kɨn. Nḛ kɨ rɔ Jəju tɨ kɨ Ja̰ a dɔ tɨ ngay, e nḛ ndo je lie kɨ ndo dɨje.
Me ta tɨ kɨ Ja̰ ɨlə-n ngɨrə makɨtɨbɨ ləne kɨn (1.1-18), tɔjɨ Jəju kadɨ e Ta lə Luwə. Ta kɨ təl rɔne dəw tɨ, re dan dɨje tɨ kɨ dɔnangɨ tɨ ne. Poy Ta kɨ Majɨ lə Jəju kɨ Ja̰ ndangɨ kɨn asɨ kadɨ dəw gangɨ kəy kəme asɨ joo:
Kəy kəme kɨ dɔsa̰y (1.19-12.50) əl ta kɨ dɔ najɨ kɨ ma tɨ kɨ dɨje kɨ dangɨ dangɨ (Ja̰ Batɨsɨ, Andɨre, Pɨlɨpɨ kɨ Natanɨyəl) mai dɔ Jəju tɨ, na̰ na̰ ma kɨ go lo kooe tɨ ləne. Taa əl ta dɔ dɨje tɨ kɨ dangɨ dangɨ kɨ Jəju ɨngə-de nɨm, nḛ kɔjɨ je kɨ asɨ gɨn sɨri kɨ Jəju ra nɨm tɔ, kɨ kadɨ dɨje sangi gɨne gəri majɨ. Ja̰ tɔl ta kəy kəm ta ləne kɨ dɔsa̰y kɨn kɨ kɔsɨ dɔ ta je kɨ dangɨ dangɨ kɨ Jəju əl naa tɨ (12.37-50).
Kəy kəme kɨ ko̰ joo, əl ta lə Jəju kɨ tḛḛ kɨ ta je kɨ tɔgɨde to, kɨ rai rɔde tə ta je kɨ dəw a əl ngɨnə-n ndɔne kam be, kɨ rɔ njé ndo je tɨ ləne (13-16). Lo kɨn tɨ, Jəju əl ta kɨ Bawne, nɨngə me kəl ta tɨ kɨ Bawe Luwə, ɨndə dɔ rɔne dana kadɨ ngəm-n koy kɨ a re dɔe tɨ, ɓa dəjɨ Bawne kadɨ ɨndə kəme go njé kun gone tɨ kɨ n-a n-ɨyə̰-de tone tɨ kɨn majɨ (17). Ta lə Ja̰ təl osɨ go ndəgɨ Poy ta je tɨ kɨ Majɨ kɨ mɨtə, lokɨ əl-n ta kuwə kɨ uwəi Jəju, kɨ gangɨ kɨ gangi ta koy dɔe tɨ, ɓəi-e kagɨ-dəsɨ tɨ, nɨngə go tɨ tḛḛ dan njé koy je tɨ kɨn (18-20). NDɔ ra nay Pakɨ tɨ, Jəju tḛḛ ɨngə Mari kɨ Magɨdala nɨm, ɨngə njé ndo je ləne nɨm. Taa go tɨ, təl tḛḛ ɨngə-de kɨngə kɨ rangɨ ɓəy mbata lə Tomasɨ kɨ made je əli-e ta lə Jəju kɨ tḛḛ lo koy tɨ ə najɨ kɨn kadɨ tə e ka oo-e tɔ. To tə nḛ kɨ Ja̰ əl gɨn nḛ kɨ ndangɨ-n Poy Ta kɨ Majɨ kɨn (20.30-31), tɔl-n ta makɨtɨbɨ ləne ngata be, ɓəy taa təl re dɔ tḛḛ tɨ kɨ Jəju tḛḛ ɨngə njé ndo je sɨri ta ba tɨ kɨn.
Gɨn nḛ kɨ Ja̰ ndangɨ-n Poy Ta kɨ Majɨ kɨn (20.30-31) ə ɨlə jine dɔ tɨ kɨn ə a ra kadɨ dəw kɨ tɨdə makɨtɨbɨ kɨn ɓa, a gər ay njay təkɨ Jəju e darɔ Kɨrɨsɨ wa kɨ Luwə mbəte kɨ sɔbɨ kadɨ a re ka kɨn nɨm, e NGon lə Luwə nɨm. E lo kɨn tɨ ə dəw kɨ ra a ɨngə-n kajɨ təkɨ Jəju wa əl-n ə nə: «Mi rəbɨ, mi ta kɨ rɔjetɨ, mi kɨsɨ kɨ dɔ taa…» (14.6).
1
Jəju e ta kɨ ḭ rɔ Luwə tɨ
1 Lo kɨlə ngɨrə nḛ je tɨ pətɨ, dəw kɨ e ta e no̰o̰ ngata,
Dəw kɨ e ta e naa tɨ kɨ Luwə,
Dəw kɨ e ta e Luwə.
2 Lo kɨlə ngɨrə nḛ tɨ, dəw kɨ e ta e naa tɨ kɨ Luwə.
3 E ə Luwə un-e ra-n nḛ je pətɨ.
Nḛ kɨ Luwə ra-e kɨ kanje e goto✡ Kɨlə ngɨrə nḛ je 1.3; Pa je 33.6, 9.
4 Dəw kɨ e ta ka kɨn ə e nje kadɨ dɨje ɨsi kɨ dɔde taa.
Nɨngə kɨsɨ kɨ dɔ taa kɨ ḭ rɔe tɨ kɨn ə e kunjɨ dɔ dɨje tɨ kɨ dɔnangɨ tɨ ne.
5 Kunjɨ unjɨ dɔ tɨl tɨ,
Nə tɨl uwə kunjɨ ka kɨn kɨ rɔne tɨ al.
6 Luwə ɨlə dəw kare kɨ tɔe nə Ja̰ ade re.
7 Re tə nje ma najɨ kadɨ ma najɨ lə kunjɨ,
Kadɨ dɨje pətɨ adi mede kunjɨ kɨ takule.
8 Ja̰ e kunjɨ al, nə e nje ma najɨ lə kunjɨ.
9 Dəw kɨ e ta kɨn e ə e kunjɨ kɨ rɔjetɨ.
Kunjɨ kɨ rɔjetɨ kɨ re dɔnangɨ tɨ ne,
Unjɨ dɔ dɨje tɨ pətɨ.
10 Dəw kɨ e ta e dɔnangɨ tɨ ne.
Nɨngə e ə Luwə un-e ra-n dɨje kɨ dɔnangɨ tɨ ne,
Nə dɨje kɨ dɔnangɨ tɨ ne gəri-e al.
11 Dəw kɨ e ta kɨn re dan dɨje tɨ lie,
Nə dɨje lie uwəi-e kɨ rɔde tɨ al.
12 NGa nɨngə, njé kɨ uwəi-e kɨ rɔde tɨ,
Adɨ e njé kɨ adi-e mede, adɨ-de ta rəbɨ kadɨ təli ngan lə Luwə.
13 Təli ngan lə Luwə, kɨ go kojɨ tɨ kɨ məsɨ təkɨ dɨje ɨsɨ ojii-naa kɨn al nɨm,
Kɨ go ndɨgɨ tɨ lə dəw al nɨm, nə e Luwə wa ə ra adɨ təli ngane je.
14 Dəw kɨ e ta, təl darɔ dəw kɨ rɔjetɨ,
Uwə lo kɨsɨ danje tɨ.
Me-majɨ, kɨ nḛ kɨ rɔjetɨ rosɨ mee.
Je j-o tɔɓa lie. E tɔɓa kɨ NGon kɨ kare ba ɨngə kɨ rɔ Bawne tɨ.
15 Ja̰ un ndune kɨ taa, ma-n najɨ lie ə nə:
«E ə e dəw kɨ m-əl ta lie kəte m-əl m-ə nə:
“Dəw kɨ re gom tɨ, e kɨ bo dɔm tɨ,
Tadɔ e ɨsɨ kɨ dɔne taa kəte no̰m tɨ.”
16 «Je pətɨ, j-ɨngə nḛ majɨ kɨ ḭ rɔe tɨ, kɨ go me-majɨ tɨ lie.
Adɨ-je majɨ-kur kɨ ɔsɨ go naa go naa.
17 Luwə adɨ-je ndu-kun kɨ go rəbɨ lə Mojɨ✡ Tḛḛ kɨ taga 31.18; 34.28,
Nə me-majɨ kɨ nḛ kɨ rɔjetɨ rəi kɨ go rəbɨ lə Jəju Kɨrɨsɨ.
18 Dəw kɨ oo Luwə goto, nə NGon kɨ kare ba,
Kɨ e Luwə ə ɨsɨ kadɨ Bawne tɨ, ə ra adɨ jɨ gər-e.»
Ta kɨ Ja̰ Batɨsɨ əl dɔ rɔne tɨ
(Mt 3.1-12; Mk 1.2-8; Lk 3.15-17)
19 Lokɨ *Jɨpɨ je kɨ Jorijaləm tɨ ɨləi njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je kɨ njé je kɨ gɨn kojɨ tɨ lə *Ləbi kɨ rɔ Ja̰ tɨ dəji-e ə nə: «Ḭ na̰ ə?» 20 Ɓa, Ja̰ əl-de wangɨ kɨ taga, kɨ kanjɨ yətɨ ta ə nə: «Mi Kɨrɨsɨ al.» 21 NJé kɨ ɨləi-de ka kɨn təli dəji-e əi nə: «NGa ḭ na̰ dana? Ḭ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Eli a?» Ə Ja̰ ɨlə-de tɨ ə nə: «Jagɨ, mi Eli al.» Təli dəji-e ɓəy əi nə: «Ḭ NJe kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kɨ j-ɨsɨ jɨ ngəm-e a?» Ja̰ ə nə: «Jagɨ, mi NJe kəl ta kɨ ta Luwə tɨ al✡ Malasi 3.23; Dətərənom 18.15, 18.» 22 Lo kɨn tɨ no̰o̰, əli-e əi nə: «NGa ḭ na̰ dana bangɨ wa əl-je adɨ j-o, tadɔ sɔbɨ kadɨ j-a jɨ təl kɨ ta madɨ kadɨ j-aw-n kɨ rɔ njé je tɨ kɨ ɨləi-je. Ta ri ə əl dɔ rɔi tɨ ḭ wa ə?» 23 No̰o̰ be ngata ə Ja̰ ɨlə-de tɨ ə nə:
«Mi ə mi dəw kɨ ndue ɓa dɨlə lo tɨ ə nə:
“Ɨrai go rəbɨ lə Ɓaɓe adɨ a njururu!”✡ Ejay 40.3
Təkɨ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Ejay əl-n.»
24 NJé kɨ ɨləi-de ka kɨn əi *Parɨsɨ je. 25 Ə təli dəji Ja̰ Batɨsɨ ɓəy əi nə: «A kɨn ə re ḭ Kɨrɨsɨ al nɨm, ḭ Eli al nɨm, taa ḭ NJe kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kɨ j-ɨsɨ jɨ ngəm-e kɨn al nɨm tɔ ə, ra ban ə ɨsɨ ɨra dɨje batəm ə?» 26 Ə Ja̰ əl-de ə nə: «Mi m-ra dɨje batəm me man tɨ, nə dəw madɨ e mbo̰si tɨ no̰o̰ kɨ ɨgəri-e al. 27 E re gom tɨ, nə kɨlə sa kɨ njae tɨ ka mi m-asɨ kadɨ m-tutɨ al.» 28 Nḛ je kɨn pətɨ rai nḛ Bətani tɨ, dam ba Jurdḛ tɨ, kɨ Ja̰ ra dɨje batəm tɨ.
Ta kɨ Ja̰ Batɨsɨ əl dɔ Jəju tɨ
29 Lo ti dɔ tɨ, Ja̰ oo Jəju kɨ ɨsɨ re kɨ rɔe tɨ nɨngə əl ə nə: «Oi *NGon dəgɨ batɨ lə Luwə kɨ nje kɔr majal lə dɨje kɨ dɔnangɨ tɨ ne kɔ. 30 E ə e dəw kɨ m-əl ta lie kəte m-əl m-ə nə: “Dəw kɨ re gom tɨ, e kɨ bo dɔm tɨ, tadɔ e ɨsɨ kɨ dɔne taa kəte no̰m tɨ.” 31 Mi kɨ dɔm m-gər-e kəte al, nə m-re m-ra dɨje batəm me man tɨ mba kadɨ m-adɨ *Isɨrayəl je gəri-e-n.» 32 Ja̰ ma najɨ ə nə: «M-o NDɨl Luwə ḭ taa, rɨsɨ tə də dum be re ɨsɨ dɔe tɨ. 33 Mi m-gər-e al, nə Luwə kɨ ɨlə-m adɨ m-re m-ra dɨje batəm me man tɨ ə əl-m ə nə: “Dəw kɨ a o NDɨl ḭ taa rɨsɨ re ɨsɨ dɔe tɨ kɨn ə, a ra dɨje batəm me NDɨl tɨ.” 34 Nɨngə mi, m-o nḛ kɨn kɨ kəm, adɨ m-ma naje təkɨ dəw kɨn e NGon Luwə.» 35 Lo ti kɨ go tɨ, Ja̰ təl re loe tɨ ka kɨn ɓəy, əi kɨ njé ndo je ləne joo. 36 Be ə, lokɨ Jəju ɨsɨ də, adɨ kəme e kɨ dɔe tɨ oo-e-n, nɨngə əl ə nə: «Oi NGon dəgɨ batɨ lə Luwə.» 37 Lokɨ njé ndo je lə Ja̰ ooi dɔ ta kɨn nɨngə, uni go Jəju. 38 Lokɨ Jəju ɨlə rətɨ nɨngə, oo-de kadɨ ɨsɨ uni goe, ə dəjɨ-de ə nə: «Ə ri ə ɨsɨ sangi ə?» Ə əi je ɨləi-e tɨ əi nə: «Rabi, lo kɨ ɨsɨ tɨ e ra be ə?» («Rabi» kɔr me nə: NJe ndo dɨje) 39 Jəju əl-de ə nə: «Ɨrəi, ə a oi.» Be ə, awi, ooi lokɨ Jəju ɨsɨ tɨ. Ɓa ɨsi, tɔli ta ndɔ ləde rɔe tɨ no̰o̰. Dɔ kadɨ, e kadɨ kɨ sɔ kɨ lo sɔlɔ.
40 Andɨre kɨ ngoko̰ Sɨmo̰ Pɨyər e dəw kare dan dɨje tɨ kɨ joo kɨ ooi ta ta Ja̰ tɨ ə uni go Jəju. 41 Dəw kɨ dɔsa̰y kɨ Andɨre ɨnge, e ngoko̰e Sɨmo̰. Ə əl-e ə nə: «J-ɨngə Məsi.» («Məsi» kɔr me nə «Kɨrɨsɨ, kɨ e dəw kɨ Luwə mbəte.») 42 Ɓa, aw kɨ Sɨmo̰ rɔ Jəju tɨ. Ə Jəju go̰ Sɨmo̰ ba nɨngə əl Sɨmo̰ ə nə: «Ḭ Sɨmo̰, kɨ ngon lə Jonasɨ. A ɓari-ni Səpasɨ», («Səpasɨ», kɔr me nə «Pɨyər».)
Pɨlɨpɨ əi kɨ Natanɨyəl
43 Lo ti kɨ go tɨ, Jəju un ndune kadɨ n-aw dɔnangɨ Galile tɨ. Dɔ rəbɨ tɨ, ɨngə Pɨlɨpɨ, nɨngə əl-e ə nə: «Un gom.» 44 Pɨlɨpɨ e dəw kɨ Bətɨsayda tɨ, kɨ e ɓe lə Andɨre əi kɨ Pɨyər. 45 Go tɨ, Pɨlɨpɨ aw ɨngə Natanɨyəl, nɨngə əl-e ə nə: «J-ɨngə dəw kɨ *Mojɨ əl ta lie me ndu-kun tɨ, taa njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ ka əli ta lie tɔ ka kɨn. E Jəju kɨ ngon lə Jɨsəpɨ kɨ Najarətɨ tɨ.» 46 Ə Natanɨyəl əl-e ə nə: «Ɓe kɨ Najarətɨ tɨ kam kadɨ nḛ kɨ majɨ a tḛḛ tɨ tɔ ma?» Ə Pɨlɨpɨ əl-e ə nə: «Ɨre o.» 47 Lokɨ Jəju oo Natanɨyəl ɨsɨ re kɨ rɔe tɨ, əl ta dɔe tɨ ə nə: «Oi *Isɨrayəl kɨ rɔjetɨ, kɨ dəw asɨ kɨngə nḛ kɨ majal rɔe tɨ al.» 48 Lo kɨn tɨ no̰o̰, Natanɨyəl dəjɨ Jəju ə nə: «Ɨra ban ə ɨgər-m ə?» Ə Jəju əl-e ə nə: «Kəte ɓəy taa kadɨ Pɨlɨpɨ ɓar-i, lokɨ ɨsɨ gɨn kagɨ mbay-kote tɨ kɨn m-o-i.» 49 NGata ə Natanɨyəl əl Jəju ə nə: «NJe ndo dɨje, ḭ NGon lə Luwə, ḭ ngar lə Isɨrayəl je.» 50 Jəju ɨle tɨ ə nə: «MBata kəl kɨ m-əli m-ə nə m-o-i gɨn kagɨ mbay-kote tɨ kɨn ə adɨ-m mei, nə a o nḛ je kɨ ətɨ ɓəl ɨtə e kɨn ɓəy.» 51 Taa Jəju təl ɨlə dɔ ta tɨ kɨn ɓəy ə nə: «Təkɨ rɔjetɨ, m-əl səsi, a oi dɔra̰ tḛḛ tane, nɨngə malayka je lə Luwə a awi kɨ taa je, təli kɨ nangɨ je dɔm tɨ mi *NGon dəw.»