12
Ta lə Jəju dɔ ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ
(Mk 2.23-28; Lk 6.1-5)
1 NDɔ kare, Jəju ɨndə də me ndɔr gəme je tɨ, ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ lə *Jɨpɨ je. *NJé ndo je lie kɨ əi sie, ɓo ra-de adɨ gangi dɔ ko je, usoi. 2 Ə lokɨ *Parɨsɨ je ooi-de nɨngə, əli Jəju əi nə: «O njé ndo je ləi rai nḛ kɨ kadɨ dəw ra ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ al.» 3 Ə Jəju təl əl-de ə nə: «Ɨtɨdəi nḛ kɨ ngar *Dabɨdɨ ra lokɨ ɓo ra-de kɨ dɨje kɨ goe tɨ kɨn al a? 4 Dabɨdɨ ur me kəy tɨ lə Luwə kɨ ra kɨ kɨbɨ, əi kɨ dɨje kɨ gone tɨ, usoi mapa kɨ dɨje adi Luwə kadɨ-kare tɨ. E mapa kɨ kuso-e sɔbɨ dɔe al nɨm, sɔbɨ dɔ njé kɨ goe tɨ al nɨm, nə e njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare par ə sɔbɨ dɔde kadɨ usoi✡ 1 Samɨyəl 21.2-7; Ləbətɨkɨ 24.9. 5 Ə se ta kɨ ndu-kun lə *Mojɨ ndangɨ əl ə nə: ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ, njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, rai kɨlə kɨ e nḛ kɨ kadɨ dəw ra ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ al, gɨn kəy tɨ lə Luwə, nə dəw tɨdə dɔde tɨ kadɨ e majal al kɨn, ɨtɨdəi al a? 6 NGa nɨngə kadɨ m-əl səsi, lo kɨ j-a tɨ ne kɨn, nḛ kɨ bo ngay ɨtə kəy lə Luwə to tɨ ne. 7 Nɨngə kɨn ə re ɨgəri me ta kɨ ə nə: “E koo kəm-to-ndoo ə m-ge, ɓɨ e kɨlə məsɨ kadɨ-kare par al✡ Oje 6.6” kɨn ə, re a ɨgangi ta dɔ dɨje tɨ kɨ ta ləde goto kɨn al. 8 Tadɔ mi *NGon dəw, m-aw kɨ tɔgɨ dɔ ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ.»
Jəju adɨ rɔ nga dɨngəm kɨ jie oy njururu
(Mk 3.1-6; Lk 6.6-11)
9 Jəju ḭ no̰o̰, aw kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je. 10 Nɨngə dɨngəm kare kɨ jie oy njururu e me kəy kaw-naa tɨ no̰o̰. Ɓa, dɨje sangi rəbɨ kɨ kadɨ n-ɨndəi ta dɔ Jəju, adɨ dəji-e ta əi nə: «NDu-kun adɨ ta rəbɨ kadɨ dəw ajɨ madɨne ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ ə se aje al ə?» 11 Ə Jəju ɨlə-de tɨ ə nə: «Na̰ dansi tɨ ə, aw kɨ batɨ kare ba, ə batɨ ka kɨn osɨ ɓe tɨ ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ, ə aw un-e tḛḛ sie taga al ə? 12 NGa nɨngə re e dəw ɓa, ɨtə batɨ gɨdɨ ba̰y ba̰y! ƏƏ m-əl səsi təkɨ ndu-kun adɨ ta rəbɨ kadɨ dəw ra majɨ ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ.» 13 Lo kɨn tɨ no̰o̰, Jəju əl dɨngəm ka kɨn ə nə: «Ɨsurə jii.» Ə dɨngəm surə jine ɓa, jie təl to majɨ asɨ-naa kɨ kɨ nungɨ. 14 Ə lokɨ *Parɨsɨ je tḛḛi taga ɓa, awi əli-naa ta kɨ dɔ Jəju tɨ, kadɨ n-ooi se n-a n-rai ban ə n-a n-tɔli-e wa.
Jəju e ɓəə kɨlə lə Luwə
15 Lokɨ Jəju oo poy nḛ kɨ gei ra sie, ɔtɨ lo kɨn tɨ no̰o̰ kɔ. Dɨje ngay uni goe, nɨngə ajɨ njé mo̰y je pətɨ tɔ. 16 Ɓa, ndəjɨ-de kɨ tɔgɨne, kadɨ rai adɨ dəw gər-ne al. 17 Nɨngə nḛ kɨn ra nḛ be kadɨ ta kɨ Luwə əl kɨ ta nje kəl ta kɨ tae tɨ, Ejay kɨn✡ Ejay 42.1-4, tɔl tane. Luwə əl ə nə:
18 «Oi ɓəə kɨlə ləm kɨ m-kɔte,
NJe ndɨgɨ ləm, kɨ rɔm nəl-m ngay kadɨ m-ɨlə jim dɔe tɨ.
M-a m-ɨndə NDɨlm dɔe tɨ,
Nɨngə a ɨlə mbḛ nḛ ra kɨ dana rɔ gɨn ɓe je tɨ kɨ dangɨ dangɨ✡ Ejay 42.1.
19 A kɔli-naa kɨ dəw al nɨm, a ɨndə ndu al nɨm.
Dəw a oo ndue əl ta ta mbalo tɨ al✡ Ejay 42.2.
20 A budɨ gakɨra kɨ to kɨ mbɔne nangɨ al,
Taa, a tɔl lambɨ kɨ ɨsɨ oy al nɨm tɔ.
A ra be bɨtɨ kadɨ tə nḛ ra kɨ dana o̰ ɓe✡ Ejay 42.3.
21 Gɨn ɓe je kɨ dangɨ dangɨ a ɨndəi mede dɔe tɨ.»
Dɨje əi nə Jəju e ngar lə ndɨl je kɨ majal
(Mk 3.22-30; Lk 11.14-23)
22 Dɨje rəi kɨ dɨngəm kare kɨ ndɨl kɨ majal ra-e adɨ kəme oo lo al nɨm, əl ta al nɨm, ə Jəju ade əl ta je, oo lo je. 23 Nḛ kɨn ətɨ kosɨ dɨje ɓəl ngay, adɨ dəji-naa ta əli əi nə: «Dəw kam e *NGon ka Dabɨdɨ al ma?» 24 Nə lokɨ *Parɨsɨ je ooi ta kɨn nɨngə, əli əi nə: «E kam ɨsɨ tuwə ndɨl je kɨ majal kɨ tɔgɨ lə Bəljəbul, kɨ e ngar lə ndɨl je kɨ majal.» 25 Jəju gər mər ta ləde adɨ əl-de ə nə: «Kɨn ə, dɨje kɨ me ɓeko̰ tɨ kɨ kare ba, təli dɔ-naa tɨ rɔi-naa ə, ɓe ko̰e kɨn a tujɨ. Taa, ɓe bo, ə se me kəy kɨ dɨje kɨ me tɨ təli dɔ-naa tɨ, rɔi-naa, kɨ kadɨ a a taa ka goto tɔ. 26 Kɨn ə re *Sata̰ wa tuwə dɨje lə Sata̰, e wa adɨ dɨje lie təli dɔ-naa tɨ rɔi-naa ə, lo kadɨ ko̰ɓe lie a aw kɨ kəte goto. 27 Kɨn ə re e kɨ tɔgɨ lə Bəljəbul ə m-tuwə-n ndɨl je kɨ majal ə, dɨje kɨ gosi tɨ tuwəi-de kɨ tɔgɨ lə na̰ ə? Dɨje kɨ gosi tɨ wa a tɔji kadɨ ta ləsi e ta kɨ go tɨ al. 28 A re e kɨ tɔgɨ lə NDɨl Luwə ə m-ɨsɨ m-tuwə-n ndɨl je kɨ majal tɔ nɨngə, tɔjɨ kadɨ ko̰ɓe lə Luwə re tḛḛ rɔsi tɨ ngata.
29 «Nɨngə təkɨ rɔjetɨ, re dəw uwə dəw kɨ nje tɔgɨ dɔe kəte al ə, a asɨ kur me kəy tɨ lie, kadɨ ndur nḛ kɨngə lie al. Lokɨ dɔe ngata nɨngə, a ndur nḛ kɨ me kəy tɨ lie təkɨ mene ge. 30 Nɨngə kadɨ ɨgəri, dəw kɨ e səm al, e nje kɔsɨ-m ta, taa dəw kɨ kaw səm nḛ kɨ naa tɨ al, e nje tɨndə tḭ tɔ. 31 Be ə, m-əl səsi təkɨ, majal je pətɨ kɨ dɨje a rai-de, ə se ta je kɨ mal pətɨ kɨ dɨje a əli dɔ Luwə tɨ, Luwə a ɨyə̰ goe kɔ adɨ-de, nə ta kɨ mal kɨ kəl dɔ NDɨl Luwə tɨ, Luwə a ɨyə̰ go kɔ adɨ-de al ratata. 32 Kɨn ə re dəw əl ta kɨ majal ɔsɨ-n tam, mi *NGon dəw ə, Luwə a ɨyə̰ go kɔ ade, nə re əl ta kɨ mal ɔsɨ-n ta NDɨl Luwə ə, Luwə a ɨyə̰ go kɔ ade kɨ ɓone tɨ al nɨm, kɨ lo ti tɨ al nɨm, ratata.
Ta kɨ tḛḛ ta dəw tɨ kɨ nga̰me dəw
(Mt 7.16-17; Lk 6.44-45)
33 «Kɨn ə re kagɨ majɨ ɓa, kande majɨ tɔ, a re kagɨ majal ɓa, kande majal tɔ. Tadɔ e kɨ kandɨ kagɨ ə dəw a gər-n kagɨ. 34 Səi njé man majal tə li je be kam, a rai ban be ə ta kɨ majɨ a tḛḛ tasi tɨ, səi kɨ səi dɨje kɨ majal ə? Tadɔ e nḛ je kɨ rosɨ me dəw kɨn ə ɨsɨ tḛḛ tae tɨ. 35 Dəw kɨ majɨ, kɨlə rae je tḛḛ me nḛ ra tɨ kɨ majɨ kɨ uwə mee. Nɨngə dəw kɨ majal, kɨlə rae je tḛḛ me nḛ ra tɨ kɨ majal kɨ uwə mee tɔ. 36 M-əl səsi, ngan ta je kɨ galala pətɨ kɨ ɨsɨ tḛḛ ta dɨje tɨ kɨn, a əli gɨne ndɔ gangɨ ta tɨ. 37 Tadɔ e kɨ ta kɨ tai tɨ ə a ɔri ta dɔi tɨ, ə e kɨ ta kɨ tai tɨ tɔ ə ta a uwəi.»
Parɨsɨ je dəji Jəju nḛ kɔjɨ
(Mt 16.1-4; Mk 8.11-12; Lk 11.16, 29-32)
38 NJé ndo ndu-kun je kɨ *Parɨsɨ je uni ta əli Jəju əi nə: «NJe ndo dɨje, jɨ ndɨgɨ kadɨ ɨra nḛ kɔjɨ madɨ kare adɨ j-o.» 39 Ə Jəju ɨlə-de tɨ ə nə: «Dɨje kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone, əi dɨje kɨ majal, kɨ njé kuwə marɨm, ndɨgi kadɨ n-ooi nḛ kɔjɨ, nə nḛ kɔjɨ madɨ kɨ rangɨ kɨ kadɨ a oi ore dɔ nḛ kɔjɨ lə nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Jonasɨ, goto ngata. 40 Tadɔ, tə ka kɨ Jonasɨ ra kondɔ mɨtə, kadɨ mɨtə me kanjɨ tɨ kɨ boy ka kɨn ə, mi *NGon dəw m-a m-ra kondɔ mɨtə, kadɨ mɨtə gɨn nangɨ tɨ tɔ✡ Jonasɨ 2.1. 41 NDɔ gangɨ ta tɨ ə, dɨje kɨ Nɨnɨbɨ tɨ a ḭ taa ta kəm dɨje tɨ kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone kɨn kadɨ a ɨləi ta dɔde tɨ. MBata, lokɨ Jonasɨ ɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ, dɨje kɨ Nɨnɨbɨ tɨ ɨyə̰i rəbɨ nḛ rade je kɨ majal kɔ✡ Jonasɨ 3.5. NGa nɨngə, kɨ ɓasɨne kɨn, dəw kɨ ɨtə Jonasɨ sa̰y e ne. 42 NDɔ gangɨ ta tɨ ə, ngar kɨ dəne kɨ ḭ gɨn ɓe tɨ, a ḭ taa ta kəm dɨje tɨ kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone kɨn kadɨ a ɨlə ta dɔde tɨ. MBata, ḭ so̰y dɔnangɨ tɨ nu ə ndɔ kɨ re kadɨ oo gosɨ ta lə Salomo̰✡ 1 NGar je 10.1-10. NGa nɨngə, kɨ ɓasɨne kɨn, dəw kɨ ɨtə Salomo̰ sa̰y e ne.
NDɨl kɨ majal kɨ təl re tone tɨ gogɨ
(Lk 11.24-26)
43 «Lokɨ ndɨl kɨ majal tḛḛ me dəw tɨ, aw ɨlə kɨ dɨlə lo kɨ tutɨ mba kadɨ n-ɨngə lo kɨsɨ kɨ rangɨ kadɨ n-ɔr kə̰ə̰ tɨ, nə ɨngə al ɓa, 44 əl ə nə: “M-a m-təl kadɨ m-aw lo kɨsɨ-m tɨ kɨ kəte m-ɨsɨ tɨ ə m-tḛḛ ka kɨn gogɨ.” Lokɨ təl aw gogɨ nɨngə, ɨngə me lo ka kɨn to kare, utəi, rai adɨ majɨ. 45 NGa ə, təl aw, ɔy ndɨl je kɨ majal ɨtəi-e e wa ɓəy sɨri, ɓa rəi uri me dəw tɨ ka kɨn ɨsi. Lo kɨn tɨ, ji kɨsɨ dəw kɨn kɨ dɔe taa a majal ngay ɨtə e kɨ kəte ɓəy. Be ə, dɨje kɨ majal kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone ka a toi be tɔ.»
Jəju əl ta lə kone je kɨ ngakone je kɨ rɔjetɨ
(Mk 3.31-35; Lk 8.19-21)
46 Jəju ɨsɨ əl ta kosɨ je ba ɓəy nɨngə, ko̰e je kɨ ngako̰e je rəi ai taga, sangi kadɨ n-əli sie ta. 47 NGa ə dəw madɨ əl-e ə nə: «O ko̰i je kɨ ngako̰i je ai taga no̰o̰, a sangi kadɨ n-əli səi ta.» 48 Ə Jəju təl əl dəw ka kɨn ə nə: «Na̰ je ə əi kom je, kɨ ngakom je ə?» 49 Ɓa un jine tɔjɨ-n njé ndo je ləne, ə ə nə: «Oi kom je, kɨ ngakom je ə ɨsi kɨn. 50 Tadɔ dəw kɨ nje ra ndɨgɨ lə Bawm kɨ ɨsɨ me dɔra̰ tɨ ə, e ngokom je, e konanm je, kɨ kom je.»