MAK. 15. Ulsulam-ui muni-poluna kolea tangurum kene Pulu Yili popu tunjuring yi-aulima kene, Juda-yambumanga tápu-yima kene, Pulu Yili-nga ung-manimanga puluma piliiku ung-bo tunjuring yima kene, kanjoll-yi kanuma pali, ⸤Yesos-nga kotele piliiku pora siku kene⸥ enini pali ⸤yunu-kene tingí mele⸥ wai toku niku panjiring. Aku-siku niku panjiku kene yunu liiku, ka siku, meku puku, ⸤Rom-gapman yi-nuim⸥ Paillet mulurumna meku puku kot tinjiring. Paillet-ni ⸤Yesos-nga kotele piliipa kene⸥ yunu walsipa kene nimba mele: “Nu Juda-yambumanga yi nuim kingele mola móluye?” nirim. Yesos-ni pundu topa kene nimba mele: “Sika nikinu. Akili na.” nirim. Pulu Yili popu tunjuring yi-aulima-ni Yesos kot tenjiku Paillet-ndu ⸤gólu toku⸥ ung pulele Yesos-kene ningíndu “Yunu tepa kis-silimú.” niku yunu kot tinjiring. Aku-siku niringeliinga Paillet-ni Yesos-ndu nimba mele: “Nu ulu kis pulele tirinu nikimili akili nunu piliikunu kene ung te pundu tokunu naa nikinuye?” nirim. Akiliinga-pe Yesos-ni ⸤yu tepa kis-sirim niring mele⸥ pundu topa ung te aima naa nimba ⸤we angiliirim-na kanupa kene⸥ Paillet mini-wale mundupa numanu pulele liipa mundurum. ⸤Yesos kot tenjiku molangi,⸥ yi te, yunga bili Barapas, yunu kene yi mare kene ‘Rom-gapmanale-ni oliu Juda-yambuma naa nukupili.’ niku ui Rom-gapmanale-kene ele teku kene yambu mare toku kunjuringeliinga ka-lkuna piring. ⸤Puniemanga taki-taki Juda-yambuma-ni kolea-auli Jerusallem oku akuna sukundu⸥ Pulu Yili-ni eninga anda-kolepalima Naa Topa Ola We Omba Purum mele piliingíndu langi nuring enama wendu urum kene enini ka-lkuna pirim yi te bi leku ‘Wendu liiku mundui.’ niku mawa tiring kene ⸤Rom-gapman yi-nuimele-ni⸥ yi kanili wendu liipa yambuma sirim. ⸤Rom yi-nuimele-ni ena kanili wendu urum-na aku tirim akili piliiku kene⸥ yambuma oku yunundu mawa teku kene niku mele: “Ui puniemanga taki-taki ena ilinga tellu kanu-mele ekupu kepe aku-sikunu teyo.” niring. Aku-siku niring piliipa kene Paillet-ni eninindu walsipa kene nimba mele: “‘Juda-yambumanga yi nuim kingele wendu liipu eni sambu.’ niku piliikimiliye?” nirim. ⸤We-yambuma-ni Juda-yambumanga yi-aulima munduku kelku eninga ungma liiku su siku Yesos-nga ungele mindi piliiku yunu lumbili anduringeliinga⸥ Pulu Yili popu tunjuring yi-aulima-ni Yesos-kene numanu kis panjiku kene kot tinjiringele piliipa kene Paillet-ni aku-sipa nirim. Akiliinga-pe Pulu Yili popu tunjuring yi-aulima-ni we-yambuma kundi toku kene niku mele: “‘Yesos mólu. Barapas wendu liipa sipili.’ niai!” niring. Kanu-kene ⸤yambuma-ni⸥ aku-siku niring-na piliipa kene Paillet-ni eninindu nimba mele: “Aku lem ‘Judamanga yi nuim kingele’ nilimele akili nambi teambunje?” nimba walsurum kene enini tondulu munduku niku mele: “Yunu kulupili, unji-perana ⸤toku⸥ ku toku panjui!” niring. Aku-siku niring piliipa kene yu-ni eninindu nimba mele: “Akili nambimunaye? Yunu mong nambulka mong te líímuye?” nirim. Akiliinga-pe enini ⸤alsuku⸥ aima tondulu munduku niku mele: “Mólu! Yunu kulupili, unji-perana ⸤toku⸥ ku toku panjui!” niring. Kanu-kene Paillet-ni ‘Yambuma tepu numanu kaí panjambu.’ nimba kene yi Barapas ka-lkuna wendu liipa enini sirim. ⸤Aku tepa kene⸥ Yesos liipa ⸤yunga ami-yima⸥ sipa kene nimba mele: “Yunu ka-pulsa-ni toku kene penga ‘Unji-perana kulupili.’ niku meku puku unji-perana ⸤toku⸥ ku toku panji-pai.” nirim. Kanu-kene ⸤Rom⸥ ami-yima-ni Yesos liiku gapman yi-nuimele pirim lku auli akuna sukundu yambuma liiku máku turing koleana puku kene, eninga ami-talape-yima pali “⸤Yesos ya molemúna⸥ sukundu-sukundu wai.” niring. Akuna oku kene ‘Yunu yi nuim king te mele mulupili.’ niku mulumbale kunduli kaí te pakunjuku unji-ka koko mulurum te liiku mulkapiye teku kene ‘Yi nuim kingeliinga wanie-kraonele.’ niku pengína panjuku, penga yunu ⸤ung-taka tonjuku⸥ bili we gólu toku paka tonjiku “Juda-yambumanga yi nuim kingele, nu angiliikunuye?” niku ⸤kolu-kimbulú te liiku kene⸥ yunga pengí imuna kimbulú-ni tu-pui-upui teku kene kumbi-kerina lkambe toku kanjuku, yunu angiliirimna oku koporungu languku tamalu peku yunu we gólu toku kape niku bi paka tunjuring. Yunu aku-siku ung-taka tonjuku pora siku kene mulumbale kunduliele posuku wendu liiku yunga ui panjurum mulumbalema alsuku panjinjiku kene “Yunu unji-perana kulupili unji-perana ⸤topu⸥ ku topu panju-pamulu.” niku yunu liiku ulsukundu meku puring. ⸤Rom ami-yima-ni Yesos Jerusallem pala ulsukundu meku pungí puku kene,⸥ kolea Sairini yi te, yu Alleksenda kene Rupas-selenga lapa Saimon, yunu Jerusallem pumba urum kene kanuku kene yunu ambolku liiku ka-mele siku kene Yesos-nga unji-perale “Liiku tapunjikunu liiku minjui!” niku siring. Pukuliinga kolea Golkota Yesos meku puku akuna muluring. (Golkotanga ung-pulele ‘pengí-ombele lili koleale’.) ⸤Yesos akuna meku puku kene, ‘Yambuma mindili naa nangi.’ niku⸥ no-waen-na sukundu marasin ‘mo’ nili te munduku nusiring no-waen akili ‘Yunu nupili.’ niku, siring akiliinga-pe Yesos-ni naa liipa nurum. Kanu-kene ⸤ami-yima-ni⸥ yunu unji-perana ola ⸤toku⸥ ku toku panjiku kene unjele liiku ola angnjiring. Aku-siku teku kene, yunga mulumbale ⸤ui posuku wendu liiku nusuringma⸥ moke tingíndu enini lupa-lupa liingíndu ku-kas teku piliiku kene penga mulumbalema liiring. Ena topa ena nain killok tirim kene yunu unji-perana panjiring. ‘Yunu mong liirim mele yambuma kanangi.’ niku YI ILI JUDA-YAMBUMANGA YI NUIM KINGELE niku bi toku unjina olakundu munjuring. Ele tokulu mélema wa liiringli yi tale kene wasie unji tálenga ⸤toku⸥ ku toku panjiringko. Te Yesos-nga ki-bokundu ⸤toku⸥ ku toku, te ki-tarukundu ⸤toku⸥ ku toku panjiring. (⸤Yesos kene wa-yi tale wasie unji-pera yupukunga ⸤toku⸥ ku toku panjiringeliinga⸥ ung te ui Asaya-ni nimba bukna turum molemú akili wendu urum. Ung akili i-sipa mele: “Yunu kepe gapman ung-manima pula toku teku kis-siku mong liili yambuma kene liiku tere linjiring.” nirim.) Akuna oku puring yambuma-ni Yesos ⸤kanuku kis piliiku kene yunu⸥ ung-taka tonjuku ung-mura siku niku mele: “Aa! “Lku-tembollale tekisipu kene alsupu kongun ki-mong yupuku omba pupili takupu liimbu.” nirinu yili, ‘Naa kolumbu.’ nikunu nu-nunu teku liikunu unji-perana mania ui.” niring. Aku-sikuko Pulu Yili popu tunjuring yi-aulima kene Pulu Yili-nga ung-manimanga puluma piliiku ung-bo tunjuring yima kene enini kepe yunu ung-taka tonjuku kene niku mele: “Yunu yambu wema ‘Naa kolangi.’ nimba tepa liirim akiliinga-pe yu-yunu ‘Naa kolumbu.’ nimba manda tepa naa liikimu. Yunu sika Pulu Yili-ni oliu ‘Nokupa konjumba yi te liipu mundumbu.’ ui nimba makó turum yi-nuim Kraisele omba molupa, yunu sika oliu Isrel-yambumanga yi nuim kingele molemú lem yunu unji-perana mania upili. Yunu mania ombá kanupu kene ‘Yunu sika Pulu Yili-ni makó topa liipa mundurum yi-nuim Kraisele. Yunu sika oliunga yi nuim kingele.’ nimbu tondulu mundupu piliimulú.” niring. Yi tale yu-kene unji-perana ⸤toku⸥ ku toku panjiring yisele-ni yunu aku-siku ung-taka tunjuringliko. ⸤Yesos unji-perana ola we pipili⸥ enale omba ai-tangili ena tuwallup killok tirim kene kolea pali sumbulú topa kene, penga ipinjali ena tre killok tirim kene kelepa tangurum. Ipinjali ena tre killok tirim kene Yesos-ni nangale topa kene nimba mele: “Elloi, Elloi, llama sapaktani.” nirim. Akili Juda-yambumanga ung te. Akiliinga ung-pulele i-sipa mele: “Nanga Pulu Yili, nanga Pulu Yili, na nambimuna munduku kelkunuye?” nirim. Akuna nondupa angiliiring yambumanga mare-ni yu-ni aku nirim kene piliiku ⸤sunduku kene⸥ niku mele: “Piliai! Yunu Illaija walsikim.” niring. Aku-sipa nirim kene yambu piliiringmanga yi te-ni lkisipa pupa ulú-pinja mele te liipa no-waen kumbili tili mare akuna panjipa kene, ‘Yesos no-waen kumbili tili akili nupili.’ nimba memba omba unji-mumú tenga ka topa ola sirim. Sipa kene yu-ni nimba mele: “Ekupu unjina we pipili. Illaija-ni sika yunu ⸤unji-perana⸥ mania liimba ombánje, kanupu kanamili.” nirim. Yesos-ni ung te tondulu mundupa nimba kene pe yunu kulurum. ⸤Rom⸥ ami-yi wan-andret nukurum yi te Yesos turing ami-yima nokupa mulurum yi kanili-ni Yesos-ni ung te nimba kene pe yunu kulurum mele piliipa kanupa kene nimba mele: “Yi ili yunu aima sika Pulu Yili-nga málale lam.” nirim. ⸤Yesos-ni aku-sipa kulurum kene ulu auli te walsekale wendu urum.⸥ Pulu Yili popu toku kaluring lku-temboll ⸤Jerusallem sukundu angiliirim akuna sukundu Pulu Yili mulurum⸥ Sulumina Aima Kake Tilieliinga keri-puluna ⸤‘Yambuma sukundu naa pangi.’ niku ui taki-taki⸥ mulumbale auli te-ni pipi siku panjiring pirim. ⸤Yesos kolupa pora sirim kene⸥ mulumbale kanili ai-suku-singina olakundu mandu-sipa olá topa ulsu purum. Ambu mare ⸤Yesos tiring mele⸥ sulu-teku kanuku angiliiring. Akumanga ambu te Makdalla taon-na ambu Maria, te Joses kene angin Jemis kene elsengla anum Maria, te ambu Sallomi. Yesos kolea Gallalli distrik, ⸤ambu kanumanga pulu kolea,⸥ akuna ui we andurum kene ambu kanuma-ni yunu lumbili anduku liiku tapunjuku nukuring. Yunu kene, Jerusallem olandu uring ambu pulele wema kepe, ambu talse kanuku angiliiring akuna enini kepe ⸤Yesos-kene tiring mele⸥ kanuku angiliiring. Ulsulam-uikundu ⸤kóru muluring⸥ ena-Sambatele nondupa ola ombá tirim. Sambat enale ola ombá kene kóru mulungéliinga ekupu-mele mélema liiku undu-undu siring enale wendu urum, ena akiliinga ⸤Yesos ui kulupili⸥ kolea kalá tomba tirim kene, Arimatia taon-na yi Josep, yunu Juda-yambumanga kanjoll-yi auli te, yunu kepe ‘Pulu Yili yi nuim kingele molupa oliu nokumba enale wendu upili.’ nimba nokupa mulurum yili. Yunu omba mundu-mong naa tenjipa ⸤Rom-gapman yi-nuim⸥ Paillet mulurumna sumbi-sipa pupa “Yesos-nga ónale na si.” nimba mawa tirim. Yesos walsekale kulurumele piliipaliinga Paillet yu-ni ⸤‘Yambuma unji-perana ⸤toku⸥ ku topu panjilimulu kene ena pulele omba pupili we pelemelé. Pe ekupu yunu sika walsekale kulumnje mola nambulka tímunje?’ nimba piliipa⸥ numanu liipa mundupa ami-yi wan-andret nukurum yili “Upili.” nimba kene yunundu walsipa kene “Yesos kórunga kulumuye?” nirim. Ami-yima nukuli yili-ni “O.” nirim kene piliipaliinga yu-ni ami-yima nukulielendu nimba mele: “Kapula, ya yili-ni ⸤Yesos-nga⸥ ónale liipili.” nirim. ⸤Paillet-ni “Kapula.” nirim kene⸥ Josep pupa mulumbale te taropu topa liipa ónale mania liipa, múlele-ni kumu topa kene ku-muru te ui ukuku nusiring ku-muru akuna sukundu memba pupa nusurum. Nosupa kene ku-muru keri-puluna ku-mulú auli te perele-marele memba omba pipi sirim. Makdalla taon-na ambu Maria kene Joses anum Maria-seleni yunga ónale ⸤ku-muruna⸥ nusurum mele kanuringli.