A Raukea Ni Here Lakea ne Huriki a
Hibru
A Nita Vakalohoka
Ra raukea iea i uka ma ni lohoka kamumu vona, e rei a viri i herea. E huriki ranga ri taki ta i herea e Paulus, pali a maka ngava na raukea iea i uka ma i nangi manga a maka raukea i here e Paulus, i tebi. E huriki ala kupo ri luhoi a viri i herea e Apolos (Apostolo 18:24; 19:1).
A puhu na hinere ne Hibru, i ranga e huriki ri taki ni here muga na pida e 70 AD, a pida e Ierusalem ni ratapile, i ranga ri taki ni here muri na tahuna iea.
Ra viri i herea a raukea iea, ni luhoi i made basi o Ierusalem, lakea i uka ma i lohoka kamumu vona a vilone ria a Iuda o Ierusalem na tahuna iea. Pali i lohoka kamumu na rabu dagi hosi ne huriki a Iuda. A viri i herea ra raukea iea i lohoka kamumu vona re huriki i here lakea ne ria ri lohoka na maka ngava i tabuli na ngava dagi hosi. I mata manga re huriki nga, e huriki a Iuda ri luhoi torea e Kristo, turana e huriki ala popote i uka ma ria a Iuda. Ra viri i herea a raukea iea, i talo e huriki a tara ne Kristo o Itali (13:24). Lakea ni luhoi e huriki nga ri made tabukoi o Rom.
A vuhuna raukea iea ni here, ta ge vakalongo ria vona a maki hale bara i bele ne ria na tahuna ri lobo ni luhoi torea e Kristo, o ri tuha malulu (6:12), o ri maradoi ni longokilala (5:11). A viri i herea ra raukea iea i taki ria vona a viri i luhoi torea e Kristo, muri i pea, i hamule tabu na vilo hale (6:4-6), i uka tabu a dala ni hamule. A viri i here, i uka ma i kau virihi ria ta ri pea a niluhoi tora ne Kristo. Pali i galea ra raukea vona a ‘ngava ni vakatora’ (13:22), ge vakalohoka e huriki na nita muholi na Vure ne huriki a ngate vona, turana ra hini ri luhoi torea e Kristo.
A viri i here, i habi a ngava ni vakatora ria na maka ngava i tabuli na ngava dagi hosi. Ra maka ngava nga, a leho na prister turana maka nihabi. I taki, ra ngava dagi hosi, i vakasiri lokomuga na ngava dagi karaba, ra i ratea a ngava dagi hosi i uka nitora (8:13). E Kristo i ramai a ningaru na Vure, i habi mule ia, i mate. A nihabi na ngava dagi hosi i uka ma i kara ni puga vuroki a naro hale ne huriki, pali a nimatene Isu i kara ni puga vuroki a naro hale ne huriki ri luhoi torea.
1
A Tuna Vure i Rangi e Huriki a Agelo
1 Hosi a Vure i habi a ngava ne huriki a propet, muri ri taki polo ne huriki a gare ne hita hosi. I rata mavonga balaka kupo, na naro legelege. 2 * Ion 1:3Pali ngane, na tahuna a nilobona parava i tubu, a Vure i habi a ngava ne Tuna, lakea e Tuna i taki polo ne hita. Ne Tuna kunana, a Vure i ratarike a hunu, a malala, a maki lobo. A Vure i rata a maki lobo nga ge ne vona e Isu. 3 * Ion 14:9; Kol 1:20; Hib 8:1E Tuna i vakasiri a bagetuanga na Vure. I manga muholi a Vure. A nitana i tahoka a nitora. Na nitana kunana i rata a maki lobo ri tabuli tora. I vakaloboa a leho vona ni bole a nimadhi na naro hale ne huriki, ge rata ria ri gi malamala na matana Vure. Muri i made na limana kanena Vure, ra Viri Dagi na hunu, a rana i dagi hateka, i tahoka a nitora dagi. 4 * Pili 2:9I rata mavonga, i vakasiri manga i rangi liu e huriki a agelo. I manga a rana Tuna Vure i rangi a rane huriki a agelo.
5 * 1Sto 17:13; Sng 2:7; Apo 13:33Hosi a Vure i uka ma i takia tara agelo ge ta maea,
“Ioe e tugu.
Ngane Iau e Tamamu.”
O ge ta maea,
“Iau ge Iau e Tamana,
Ia ge Ia e Tugu.”
6 * Vin 32:43; Rom 8:29Na tahuna a Vure i rudu vilia na malala e Tuna a tabua, i ta maea,
“E huriki a agelo lobo ri gi kavurike ia.”
7 * Sng 104:4A Vure i luhoi e huriki a agelo, lakea i ta maea,
“A Vure i rata e huriki a agelo vona ri manga vilu.
I rata e huriki a vora vona ri manga hubena kanono.”
8 * Sng 45:6-7Pali a Vure i luhoia e Tuna, lakea i ta maea,
“Ioe, a Vure, go matakari vakaroro,
o matakari e huriki na naro kiripiripi.
9 O ngaru a naro kamumu. O marikoi a naro hale.
I mavonga a Vure, a Vure vomu, i rata ioe o vivi,
a nivivi vomu i rangi a nivivi ne huriki e turamu.”
10 * Sng 102:25-27A Vure i taki tabu e Tuna, i ta maea,
“Ioe, o Bakovi Dagi, o ratarike a malala hosi na nitubuna maki lobo.
A hunu tara, o ratarikea.
11 A malala a hunu bara ru lobo, pali ioe bara o made vakaroro.
A malala a hunu bara ru ropo manga a varakia.
12 Go pilu rua i manga a varakia, o vuroki rua.
Bara o kuloi rua, i manga a viri i kuloi a varakia vona.
Pali ioe bara o made mavonga kunana.
O uka ma go mapulo. Go made vakaroro.”
13 * Sng 110:1A Vure i uka ma i takia tara agelo ge ta maea,
“O valai o made na limagu a kanegu,
ge harena na tahuna ga ru na tarumu e huriki a pile vomu.”
14 * Sng 34:7; 91:11E huriki a agelo a hanu kunana. A Vure i rudu ria ri gi tuhori e huriki a bakovi a ngatavine a Vure i korimule ria.