Matai.
26.
Tombe Yesu nêêl vakasin pin-anju lung la, le mem nêêl vu yite maanggêêm-aso nambe, 
+ o 26:2 Eks 12:1-27; Mat 20:18; Luk 24:7*“Ham alak ni nambe busin yuuh na vêêl e mem yale aangge busin bop busin haluusin, sen Anutu haluuh hil Islel hôôk vu Ijip bôôy-ato, tombe davu lambu Omaahonôôn Noow dukana hil namand in nambe lanyiis jak haah pako.” 
Hôôk busin-anju Yuda-te himbop-aso osin kul vaha sen datung salivangin-ato silate yêêv-aso lasupin sil hôôk silate yêêv bop Kaiapas-ato yite bayêên alo, 
tombe sil davu salo mop in nambe lanôôh Yesu kaatokin be lanyiis-ambe jimb. 
Tonde lanêêl nambe, “Lemu yame aanôôh dôôk busin bop e, in mak hil ngeeyaata londpayo le naakund.” 
Yesu nando hôôk omaaho ti baan vu Betaani, omaahôô-ju haale nambe Simon ond payêês anipaya lak yi. 
+ o 26:7 Luk 7:37-38*Dando mondaya vanôôn, tonde vêêh ti hako bel galovasa hôôk buayo tatuuh ti, ond daanggo lak mone bopaata lôôt, be la hato be kaasêêh bel galovasaa-ju lak Yesu lukook. 
Tombe maanggêêm-aso layi be sil ahend kalin vu be lanêêl nambe, “Vêêh-anju nawiiyak bel-anjo in? 
Bel galovasaa-jo yaambu be omaaho ango baanggo jak mone bopaata, de yaambu monêê-ju vu hil sen dativak in va yuuh amêê-to ond mem nivasa.” 
Le Yesu lak silate vakasin-anjo ni, om nêêl vu sil nambe, “Ham anêêl vêêh-anjo in? Manyinjo yoo samu sa nivasa lôôt. 
+ o 26:11 Diu 15:11*Hil sen dativak in va yuuh amêê-to, ond sil e mando gaving ham nohvu busin pin, nganjo sak, same le mando gaving ham nohvu busin pin e. 
Va sen vêêh wiing-anjo ond kaasêêh bel galovasa lak sa be samu sa ningg naavi munggin in sa navu aanggimb-ambe landaav saa-to. 
Sa naanêêl keen vu ham naambe vu taaku pin sen hil daanêêl banye nivasa langaah-ato, ond va sen vêêh wiing-anjo le daanêêl gaving in hil akand bu yi.” 
+ o 26:14 Jon 11:57*Tombe maanggêêm-aso nomaayuuh-ambe laam yuuh-ato ti Yudas Iskaliot, ond la vu kul vaha sen datung salivangin-ato silate yêêv-aso, 
+ o 26:15 Sek 11:12*tombe nêêl vu sil nambe, “Naambe saambu Yesu dukana ham namam, ond ham e ambu vaati vu sa?” Tombe lavu mone siliva doo-ti be nomaayuuh vu yi, 
le mem yoo salo mop in nambe bu Yesu dukana sil namand. 
+ o 26:17 Eks 12:14-20*Busin bop busin haluusin sen Anutu haluuh hil Islel hôôk vu Ijip bôôy-ato, ond hil datongin balet lemu me-datung yis nalukala le, nganjo daya balet amu, tonde hôôk yite busin nyendoos ond Yesu-te maanggêêm-aso lala vu be lalingin nambe, “Gawiingin hey ana samu taaku sen yangga vanôôn busin haluusin mandôô-to vu tana?” 
+ o 26:18 Mat 21:3*Tombe nêêl nambe, “Ham andukana taaku bop-ambe ham ana vu omaaho tii-juuto, be ham naanêêl sa naambe sa kaputung vu yi, ond ham naanêêl naambe sate busin ngaaho lak om sana angga vanôôn busin haluusin-ate gaving sate maanggêêm-aso ham mando hôôk yite bayêên-anju.” 
Tombe maanggêêm-aso lawiing lohvu Yesu nêêl vu sil-ato be sil samu vanôôn busin haluusin-ate hôôk bayêên-anju. 
Tonde busin hôôk atombe Yesu having sil nomaayuuh-ambe laam yuuh-ato be lala dando in nambe lanja vanôôn-anjuuto. 
Daahen daya tonde Yesu nêêl vu sil nambe, “Sa naanêêl keen vu ham naambe ham ti navu bu sa dukana hil sen lanyiis saa-to namand.” 
Tombe maanggêêm-aso londpayo nimeen lôôt-ambe sil ti ti lanêêl vu nambe, “Omaaho Bop, mak sa, me?” 
+ o 26:23 Saam 41:9*Tombe nêêl laah nambe, “Omaaho sen haay namangg la in vanôôn hôôk tii-to, ond le bu sa dukana hil sen lanyiis saa-to namand. 
Tombe Omaahonôôn Noow e jimb nohvu vakasin neep hôôk Anutu-te kaapiyaa-to, lemu omaaho sen bu Omaahonôôn Noow dukana hil namand-ato, ond le naatovu nimeen, de naambe tangganaan-ame gako omaahôô-ju le, ond mem nivasa.” 
Tombe Yudas sen taato Yesu langaah-ambe hil lanôôh-ato ond nêêl vu having nambe, “Kaputung, mak sa, me?” Tombe Yesu nêêl vu nambe, “Yik hong-anja.” 
+ o 26:26 Mat 14:19*Daahen mondaya vanôôn, tonde Yesu lôôh balet ak-ambe lohak vu Anutu, le mem hapok-ambe vu vu yite maanggêêm-aso, de nêêl nambe, “Ham gako naas-ambe ham angga, manyinjo sa ningg naavi.” 
Tonde lôôh kap wain ti lak-ambe lohak osin pêêlis la vu Anutu, le mem vu vu sil-ande nêêl nambe, “Ham pin naanum dôôk-anjo, 
+ o 26:28 Eks 24:8; Jer 31:31-34; Sek 9:11; 1Ko 10:16; Hiblu 9:20*manyinjo sa nihees sen sa kaasêêh in nambe Anutu kawiiy hil ngeeyaata-te va nipaya na, de biing-ambe Anutu-te vakasin sen jôôy lung la be neep-ato nanjip niwêêk. 
Sa naanêêl vu ham naambe same le naanum wain nôôn aniluk jesin naah e, de na nohvu busin taamusin e mem sale naanum moos naah gaving ham dôôk taaku sen Aamangg oo nanggin-ato.” 
+ o 26:30 Luk 22:39; Jon 18:1*Tonde lawiing laalo ti lung la, le mem laluus-ambe lala kandu Oliv. 
+ o 26:31 Jon 16:32; Sek 13:7*Tombe Yesu nêêl vu sil nambe, “Peey-anjo ham pin e lompayo nimeen-ambe ham gavuuh sa, nohvu Anutu-te vakasin neep hôôk kaapiyaa-to nambe, ‘Sa navu aanyiis bik sipsip-asote heendin, de sipsip-aso gavuuh taale.’ 
+ o 26:32 Mat 28:7,16*Lemu sale kandi jak naah vêêl-ambe sana Galili naamunggin ham.” 
Tombe Pita nêêl vu Yesu nambe, “Sil pin e londpayo nimeen-ambe gavuuh hong, de sak same le gavuuh hong e.” 
+ o 26:34 Mat 26:69-75*Le Yesu nêêl vu nambe, “Sa naanêêl keen vu hong naambe peey busin-anjo kokalêêh-ame le naasu le, de gale ganjak alum in sa balon yaal vêêl e.” 
+ o 26:35 Mat 26:56; Jon 11:16*Lemu Pita nêêl vu nambe, “Same le anjak alungg in hong e, yik lanyiis sa be saanggimb gaving hong ond lung.” Tombe yik maanggêêm-aso pin lanêêl nambêênjo having. 
+ o 26:36 Jon 18:1*Tombe Yesu having maanggêêm-aso be lala lato taaku Getesmaane, tombe nêêl vu sil nambe, “Ham mandôô-jo de sana nganju be saanohak vêêl e.” 
Tombe hako Pita having Sebedi noow ayuuh Jems ayuuh Jon-ambe sil lala, tombe lopayo nimeen-ambe nahees lôôt, 
+ o 26:38 Jon 12:27*om nêêl vu yaal nambe, “Sa longgpayo nimeen lôôt lohvu saanggimb, om maal mandôô-jo be maal oo mem naatum gaving sa.” 
+ o 26:39 Hiblu 5:7-8; Mat 6:10*De hataah la diin daka, be la hato pataav baambu be neep voon, de lohak nambe, “O Aamangg, naambe lohvu ond ganôôh kap nimeen-atêênjo vêêl in sa, lemu same naanêêl e, goo gate va.” 
Tonde laah hato vu maanggêêm ayaal, le yi de yaal deep, tombe nêêl vu Pita nambe, “Nambe va? Ham-ame alohvu nambe ham mando mem naatum daka gaving sa le? 
+ o 26:41 Mat 6:13; Hiblu 2:14; 4:15*Ham mando mem naatum-ambe ham anohak in palapin vaha me-kape ham e. Ham alom nawiingin lemu ham anim naavi nitambo.” 
Tonde yik laah tu balon yuuh-ambe lohak nambe, “O Aamangg, sa baaku nimeen-anjo pin de me-lohvu nambe gambu vêêl in sa le ond lung, yik soo le aambiing nohvu gakam.” 
Tonde lo-hato be yi le yaal deep in mend animeen lôôt, 
+ o 26:44 2Ko 12:8*tonde yoo laah-ambe la lohak vakasin timuu-jo yesin laah tu balon yaal. 
Tombe lo-hato vu maanggêêm-aso be nêêl vu sil nambe, “Ham sawaah-ambe naahen nahop a? Ham angge, ngaaho lak in davu lambu Omaahonôôn Noow dukana hil anipaya namand. 
+ o 26:46 Jon 14:31*Ham kandi jak in yana. Ham angge, omaaho sen navu taato sa langaah-ato hato ni.” 
Yesu naahen monanêêl vakasin-anjo, tonde sil nomaayuuh-ambe laam yuuh-anjôôto ti Yudas hato pavis, ond hako hil alu bopaata ti be lalaam having yi. Lako yipak ayuuh tapum having-ambe lalaam, ond Yuda-te himbop-aso osin kul vaha sen datung salivangin-ato silate yêêv-aso yoo lawiing ondeey sil lalaam. 
De omaaho sen navu taato Yesu langaah-ato ond samu vakasin lung la vu sil nambe, “Ham angge naambe sa naamuuh omaahôô-ju gaambôôk ond yik yii-ju, tombe ham anôôh.” 
Om la vu Yesu pavis-ambe nêêl nambe, “Busin Kaputung.” Tonde muuh Yesu gaambôôk, 
tombe Yesu nêêl vu nambe, “Hali, va sen galaam in nambe gambiing-ato ond gambiing pavis.” Nambêênju tonde hil lala ngaaho be llôôh namand ak Yesu be lapuvu tatin. 
+ o 26:51 Jon 18:26*Tombe hil sen daale having Yesuu-to ond ti lôôh yipak ak-ambe sap yêêv bop salivangin-ate yite hil kul ti nanye vaalu be yêêhin. 
+ o 26:52 Jen 9:6; Taato 13:10*Le Yesu nêêl vu nambe, “Ganjop gate yipak dukanaah naavi, in hil sen dalôôh ngaamong ak-ambe dayiis omaahonôôn-ato, ond ngaamong e nyiis sil-ambe lanjimb. 
Mak gakam vu nambe same aalohvu nambe sa kataangg Mangg e? Sa kataangg ond le biing angela-so ngeeyaata lôôt lanaam pavis in landôôvu sa. 
Le naambe saambiing naambêênju ond Anutu-te vakasin sen neep hôôk kaapiyaa-to le nôôn jak naambe va? In vakasin-anju nêêl taato va sen navu naatovu saa-to.” 
+ o 26:55 Luk 19:47; 21:37*Tombe Yesu nêêl vu hil sen lalaam in lanôôh yii-to nambe, “Ham alaam in ham anôôh sa, lemu nambe vaati sen ham hako yipak ayuuh tapum having ham-ambe ham alaam nambe sen ham alaam vu omaaho hôôndak ti? Lohvu busin pin sa nando monaawiing tanasin hôôk Anutu-te dumb bop alo, le ham-ame nalôôh sa le. 
+ o 26:56 Mat 26:31; Jon 16:32*Lemu va pin-anjo nawiing in nambe Anutu-te vakasin sen hil danêêl langaah-ambe neep hôôk kaapiyaa-to nôôn jak.” Nêêl vakasin-anjo tonde maanggêêm-aso pin lavuuh yi de lapak-ambe lala. 
Hil sen lalôôh Yesuu-to ond lako la vu kul vaha sen datung salivangin-ato silate yêêv bop Kaiapas, tombe hil tanasin dangga-so osin himbop-aso lasupin sil lalaam timuu-ju. 
Tonde Pita motaamuyin, le ma de yoo naale aheseseey daka, tombe monala be tok la yêêv bop salivangin-ate baan talind, tombe lukala be la hato nando having ahevaavu-so in ji naambe le naambe vaati vu Yesu. 
Tombe kul vaha sen datung salivangin-ato silate yêêv-aso osin kaansol-aso pin davu salo omaahonôôn in nambe sil tatuhin vakasin jak Yesu in lanyiis-ambe jimb. 
Tombe hil ngeeyaata lanêêl vakasin tatuhin lak yi, le ma de yêêv-aso me-latovu vakasin dangga ti in nambe lanyiis-ambe jimb e, tonde sim omaaho yuuh lalu-daale 
+ o 26:61 Jon 2:19-21*be yuuh lanêêl nambe, “Hey hangoyin-ande omaahôô-ja nêêl nambe, ‘Saalohvu nambe sa kawiiy Anutu-te dumb vaambuung de nohvu busin yaal ond sa daav jesin naah.’” 
Tombe yêêv bop salivangin-ate kandi naale be nêêl vu Yesu nambe, “Game nanêêl vakasin ti laah e? Omaaho yuuh-anjo danêêl vaaheey lak hong?” 
+ o 26:63 Ais 53:7; Mat 27:12*Le Yesu yoo naale lava masin lôôt, tombe yêêv bop salivangin-ate nêêl vu nambe, “Saanjingin hong jak Anutu metumin haale be onaanêêl vu hey e, naambe hong Anutu Noow sen yoo holin hong vulôôt in nambe gandôôvu hey-ato, me malis?” 
+ o 26:64 Saam 110:1; Dan 7:13; Mat 24:30*Le Yesu nêêl vu nambe, “Yik ganêêl-anja. Om sa naanêêl vu ham naambe ham e angge Omaahonôôn Noow e mando Niwêêk Danggakook nama vasa, de mando jak bayiimb baandoni be naam.” 
+ o 26:65 Sin 14:14; Mat 9:3; Jon 10:33*Tombe yêêv bop salivangin-ate hango Yesu-te vakasin-anjo, om kweek yite lolop nambe Anutu le ahekalin vu Yesu, de nêêl vu yêêv-aso nambe, “Ham hil, laanggôôl Anutu, om yiiy navu salo omaahonôôn in nambe le daanêêl vaati gaving? In ham hango nambe nêêl Anutu palêê-jo, 
+ o 26:66 Lev 24:16; Jon 19:7*om ham akam vu nambe vaati?” Tombe sil lanêêl laah vu nambe, “Nêêl vakasin anipaya om yaanyiis-ambe jimb.” 
+ o 26:67 Ais 50:6; 53:5*Tombe sil kasuv ak Yesu me, de sil layiis osin sil patap, 
tonde lanêêl pale nambe, “Hong omaaho sen Anutu yoo holin hong vulôôt-anja keen a? Om onaanêêl omaaho ti sen yiis hong-ato langaah vu hey e.” 
Pita naahen nando talind voon, tonde vêêh kul ti hato vu be nêêl nambe, “Hong-anja navu taamuyin Yesu vu Galili having-ato.” 
Le ma de Pita lak alu vu hil pin sen dando talind-anjuuto mend nambe, “Sa doosin va sen ganêêl-anja.” 
Tombe seelin hato laah naale hôôk vinavi voon, tonde vêêh ango yi, tombe nêêl vu hil sen daalêê-juuto nambe, “Omaahôô-ja having Yesu Nasaalet.” 
Le Pita lak alu yesin laah nambe, “Sa doosin omaahôô-ju, keen baandoni.” 
Daahen daale daka tonde hil sen daalêê-ju lala vu Pita be lanêêl nambe, “Keen, hil-anjuuto silate ti hong-anja, in hey hango olavam kaangesin.” 
Le Pita nêêl Anutu haale osin nêêl nambe, “Sa doosin omaahôô-ju, keen baandoni.” Tonde pavis atombe kokalêêh su, 
+ o 26:75 Mat 26:34*tombe mem Pita ka vu vakasin sen Yesu nêêl vuu-to nambe, “Kokalêêh-ame naasu le, de gale ganjak alum in sa balon yaal vêêl e.” Ka vu vakasin-anju, om hato la voon-ambe ka pasiv-ambe su lôôt.