1 Biíc chooát yeó jáapdih Jesús ã bohénitdih bohé bejna, trigo wáapdih ãt nʉmah chóop yap bejep wʉt jĩ. Pánih bejna, ã bohénit trigodih ʉ́ʉcnit, ã́ih chóodih jẽqué yohnit, ĩt jeémp bejep wʉt jĩ.* Dt 23.25 2 Páant ĩ chãjachah ennit, biquína ĩjeéh bejnit fariseowã íijnit, Jesúsdih nin pah ĩt niíj jʉ̃ihñʉp wʉt jĩ:

—¿Dépanih tigaá jwĩ chooát yeó jáapdih yʉhna, ma bohénit ĩ teo? Pánih teona, Dios ã wʉtatdih yap yohna caá ĩ chãjap, ĩt niijíp wʉt jĩ.

3-4 Páant ĩ niijíchah joinít, “Wã bohénit ĩ yap yohcan caá”, niiját tʉ́ʉt niijná, Jesús queétdih nin pah ãt niíj jepahap wʉt jĩ:

—Davidji ã bohénit biícdih nʉʉgʉ́p wʉnna, Dioíh mʉʉná waadnít, sacerdotewã Diosdih ĩ wʉ̃hniji pandih ãt jeémép wʉt jĩ. Pánih jeémpna, ã bohénitdihbʉt ãt wʉ̃hʉp wʉt jĩ. Obohjeéhtih, caán pan sacerdotewãjeh ĩ jeémát pínah ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Dios wʉtna, bitadih caán pandih ãt jeémát tʉ́ʉtcap wʉt jĩ. ¿Davidwã páant ĩ chãjatjidih Dios naáwátdih ĩ daácni nʉ́odih ñi bohécannit jĩí? Caán pandih ĩ jeéméchah yʉhna, Diosboó ‘Ñi tʉ́i chãjcan beé’, ãt niijcáp tajĩ.* 1S 21.1-6Pánihat pah, bʉʉ nin trigodih ʉ́ʉc jeémpna, wã bohénitbʉt Diosdih ĩ yap yohcan caá.* Lv 24.9 5  Weém, nihat cã́acwã ʉ́ʉd jeñé, chooát yeó jáapdih ded pah ĩ chãjat pínahdih wã jéih wʉtna caá, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.

6 Biíh chooát yeó jáapdih Jesús judíowã ĩ míic wáacat mʉʉná waadnít, ã bohénachah, caandíh joinít cã́acwã cãtíh téihya ágahni ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Ã́ih jéihyepmant bóo mʉj nah ãt ágahap wʉt jĩ. 7 Moisés ã wʉtatjidih bohénit, fariseowãbʉt Jesúsdih ĩt en ñʉʉnʉ́p wʉt jĩ. Chooát yeó jáapdih yʉhna, Jesús téihya ágahnidih ã booanachah, caandíh naóh yacat tʉ́ʉt niijná, eníhna ĩt chãjap wʉt jĩ. 8 Obohjeéhtih, Jesús páant ĩ jenah joyátdih jéihnit, téihya ágahnidih nin pah ãt niijíp wʉt jĩ:

—Ñah ñʉhnit, nit cãtíh ma jʉí ñʉhʉʉ́, ãt niijíp wʉt jĩ.

Páant ã niijíchah joinít, ñah ñʉhnit, queét cãtíh ãt jʉibí ñʉhʉp wʉt jĩ. 9 Pánihna, caandíh naóh yaquíhnitdih nin pah ãt niíj ʉʉ́bh joyóp wʉt jĩ:

—Yeéb ñi jenah joyóchah, ¿jwĩ chooát yeó jáapdih Dios jwiítdih ded pah tigaá ã wʉt? ¿Tʉ́i chãjatdih niít ã wʉtʉp? ¿Yeejép chãjatdih niít ã wʉtʉp? ¿Wʉnnidih ã booat tʉ́ʉt niít? ¿Cã́acdih ã mao yohat tʉ́ʉt niít? Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.

10 Páant niijnít, ĩ jepahatdih pã́ina, Jesús queét nihatdih ãt en behep wʉt jĩ. Ĩ jepahcah ennit, téihya ágahniboodíh nin pah ãt niijíp wʉt jĩ:

—Míih téihyadih ma yoo dʉwʉʉ́, ãt niijíp wʉt jĩ.

Páant ã niijíchah joinít, ã́ih téihyadih ãt yoo dʉwʉ́p wʉt jĩ. Páant ã yoo dʉwʉ́chahjeh, ã́ih téihya ãt tʉ́yah bejep wʉt jĩ.

11 Obohjeéhtih, queét Jesúsdih naóh yaquíhnitboó caandíh ã booaatdih ennit, bʉ́dí ĩt íijip wʉt jĩ. Pánih íijnit, nin pah ĩt míic niíj ʉʉ́bh joyóp wʉt jĩ: “¿Ded pah tigaá caandíh chãjat náah?” ĩt míic niijíp wʉt jĩ.

12 Pánihat tʉ́ttimah, biíh yeó jáap Jesús jeéboó Diosdih ʉʉ́bʉ́dih ãt bejep wʉt jĩ. Nihat chei ãt ʉʉ́bh daa jʉ̃ʉ́wʉ́p wʉt jĩ. 13 Daanachah, ã naáwátdih joí péenitdih bid bojnit, doce ã bohé bejnit pínahdih ãt ñíwip wʉt jĩ, ã́ih doonádih naóhnit ĩ jʉmat pínah niijná. 14 Nit wʉt jĩ ã ñíonit: Simóndih ñíonit, Pedro ã wʉ̃t ãt bʉ́ʉdhdʉp wʉt jĩ. Simón ʉ́ʉd Andrésdihbʉt ãt ñíwip wʉt jĩ. Santiago, Juan, Felipe, Bartolomé, 15 Mateo, Tomásdihbʉt ãt ñíwip wʉt jĩ. Biíh Santiago Alfeo wʉ̃ʉ́hdih ñío, biíh Simón Celote poómpdih bóodih ñío, 16 Judas biíh Santiago wʉ̃ʉ́hdih ñío, Judas Iscariote Jesúsdih eníhcannitdih dʉó wáini pínahdihbʉt ãt ñíwip wʉt jĩ.

17 Pánih ñío péa jwʉ́ʉb dei jʉ̃óhnit, jeé ñaj yacapboó ãt chão ñʉ́hʉp wʉt jĩ. Páant ã chão ñʉ́hʉpboó ã naáwátdih dawá joí péenit jʉm, dawá bitabʉt ĩt jʉmʉp wʉt jĩ. Queét jʉmnit Judea baácdih moón, Jerusalén tʉ́tchidih moón, bʉ́dí mʉj jwẽ́ejdih jʉmni Tiro tʉ́tchi, Sidón tʉ́tchidih moonbʉ́t ĩt jʉibínap wʉt jĩ, 18 Jesús ã bohénachah joyát tʉ́ʉt niijná, ĩ wʉnatnadihbʉt ã booaat pínah niijná. Nemép jʉmnitbʉt ĩt jʉibínap wʉt jĩ, nemépwãdih ã bacat tʉ́ʉtat pínah niijná. 19 Booat tʉ́ʉt niijná, queét nihat Jesúsdih ĩt jʉibí tewíhip wʉt jĩ. Caandíh ĩ jʉibí teonitdih ã wẽpat ã chʉ̃ʉ́ʉ́chah, nihat ĩt boonap wʉt jĩ. Pánihna, wʉnnitjibʉt, nemép jʉmnitjibʉt ĩt tʉ́i jʉmʉp wʉt jĩ, bʉca.

20 Jesús ã bohénitdih ennit, nin pah queétdih ãt niíj bohénap wʉt jĩ:

“Yeéb moh yéejnit panihnit Dios ã teo wáacatdih bidnitdih Dios ã wẽi enna caá. Pánih wẽi ennit, yeebdíh ã teo wáacbipna caá, Dios ã maáh jʉmʉpboó ñi tʉ́i jʉmat pínah niijná.

21  “Yeéb bʉʉ nʉʉgʉ́p wʉnnit panihnitdih Dios ã wẽi enna caá. Pánih wẽi ennit, yeebdíh ã teo wáacbipna caá, wʉd jʉmnit pah ñi tʉ́i jʉmat pínah niijná.

“Bʉʉ yeéb jʉ̃inítdih Dios ã wẽi enna caá. Pánih wẽi ennit, ã teo wáacbipna caá, ñi tʉ́i weñat pínah niijná.

22  “Weém nihat cã́acwã ʉ́ʉd jeñédih ñi jepahat jíib bita yeebdíh eníhcan, yeejép naóhnit, ĩ́ih poómpmant ĩ bacanachah, Diosboó yeebdíh wẽi ennit, ã teo wáacbipna caá.* 1P 4.14 23  Páant ñi yapachah yʉhna, caandíh ñi cádahcatji jíib Dios pebhboó ñi jʉibínachah, tʉ́inidih ã wʉ̃hat pínahdih jenah joinít, ñaáp ñahnit, bʉ́dí ñi weñeé. Pánih chãjnit ĩ nʉowãbʉt Dios naáwátdih naóh yapanitjidih biíc yoobó yeejép ĩt chãjap wʉt jĩ. Páant queétdih ã yapat pahjeh mʉntih yeebdíhbʉt yeejép ã yapachah yʉhna, ñi weñeé.* 2Cr 36.16; Hch 7.52

24  “Obohjeéhtih, yeéb dawá bií dée bíbohnit, Dios ã teo wáacatdih bidcannit, bʉʉ nin baácboó jʉmna pohba ñi wẽina yʉh caá. Tʉ́ttimah, Dios ã peéh chãjachah, bʉ́dí moh yéejnit ñi jʉmbipna caá.

25  “Bita yeebbʉ́t bʉʉ dedé ñi náahatdih bíbohnit, wʉd jʉmnit panihnit ñi jʉmna caá. Obohjeéhtih, tʉ́ttimah, Dios ã peéh chãjachah, tʉb nʉʉgʉ́p wʉnnit panihnit, bʉ́dí moh yéejnit ñi jʉmbipna caá.

“Bita yeebbʉ́t ñi weñat pínahdihjeh chãjnit, bʉʉ bʉ́dí wẽi jwʉhnitji, Dios ã peéh chãjachah, bʉ́dí ñi jʉ̃ibípna caá.

26  “Diosdih jepahcannitboó yeebdíh ĩ tʉ́i wẽi naáwáchah, ¡ñi tʉ́i chãja chaáh! Pánihat dée pah jon jã́tih ĩ nʉowãbʉt ‘Dios naáwátdih naóh yapanit caá’, niijná yʉhna, yee naóhnitboodíh ĩpĩ́ tʉ́i wẽi naáwáp wʉt jĩ. Pánihna, ñi tʉ́ʉt nʉʉmcáh, Dios yeebdíhbʉt ã peéh chãjbipna caá”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.

27  “Obohjeéhtih, yeéb weemdíh joinítdih nin pah wã naóhna caá: Yeebdíh eníhcannitdih oinit, ñi tʉ́i chãjaá. 28  ‘Meemdíh yeejép ã yapa naáh’, yeebdíh niijnítdih, ‘Dios meemdíh ã tʉ́i chãja naáh’, ñi niíj jwʉ́ʉbanaá. Yeebdíh yeejép chãjnitdih, Diosdih ñi ʉʉ́bʉ́, queétdih ã teo wáacat pínah niijná. 29  Yeebdíh íijnit, biíc bʉwá pʉ́o tíibdih maonidih, biíh bʉwámantbʉt ñi jʉ́ʉtʉ́, mawíhna, ã jwʉ́ʉb mawat pínah niijná. Ñíih cʉ́bʉh jweyát chóodih dʉ́ʉc wáinidih, ã náahachah, ñíih japih bóo chóodihbʉt ñi wʉ̃hʉʉ́. 30  Ded moh yéejni ã náahatdih ã ʉʉ́bʉ́chah, ñi wʉ̃hʉʉ́. Ded ñíih bií déedih dʉ́ʉc wáinidih, ñi jwʉ́ʉbaat tʉ́ʉtca bojoó. 31  Bita yeebdíh ĩ tʉ́i chãjat pínahdih ñi náahat pah, yeebbʉ́t bitadih ñi tʉ́i chãjaá. Queét yeebdíh ĩ tʉ́i chãjcah yʉhna, yeébboó queétdih ñi tʉ́i chãjaá.* Mt 7.12

32  “Yeebdíh oinitdihjeh ñi oi jwʉ́ʉbanachah, dedé pínah nihcan caá. Diosdih jéihcannitboó queétdih oinitdihjeh ĩpĩ́ oi jwʉ́ʉbana caá. Pánihna, queét ĩ oyat chah yeébboodíh bitadih oyat caá náahap. 33  Yeebdíh tʉ́i chãjnitdihjeh ñi tʉ́i chãj jwʉ́ʉbanachah, dedé pínah nihcan caá. Diosdih jéihcannit biíc yoobó ĩ chãjna caá. 34  ‘Wã wayát pah bóo ã jwʉ́ʉbabipna caá’, niíj jenah joinít, nʉ́odih ñi wayáchah, dedé pínah nihcan caá. Yeejépwã yʉhna, bitadih páant ĩpĩ́ wainá caá. 35  Obohjeéhtih, yeebdíh eníhcannitdih ñi oyoó. Ĩ tʉ́i chãj jwʉ́ʉbaat pínahdih bidcanjeh, tʉ́inidih ñi chãjaá. Nʉ́odih náahnit ĩ ʉʉ́bʉ́chah, ĩ jwʉ́ʉbaat pínahdih bidcanjeh, ñi wayaá. Pánih chãjna, Dios weh ñi jʉmʉchah, ‘Ma tʉ́i chãjna beé’, niijnít, caánboó yeebdíh tʉ́ini ã wʉ̃hbipna caá. Caandíh ‘Tʉ́ina caá’, niijcánnitdih, yeejép chãjnitdihbʉt Diosboó ã tʉ́i chãjna caá. Páant ã chãjat pah biíc yoobó ñi chãjat pínahdih yeebdíh ã wʉtna caá. 36  Dios jwĩ íip yeebdíh jĩ́gah ennit, ã teo wáacat pahjeh mʉntih, yeebbʉ́t bitadih jĩ́gah ennit, ñi teo wáacá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.

37  “ ‘Meém yeejép caá’, bitadih ñi niijcá bojoó. Páant ñi niijcáh, Dios yeebdíhbʉt ‘Meém yeejép caá’, ã niijcán niít. Bita ĩ yéej chãjachah, ‘Meemdíh peéh chãjat caá náahap’, ñi niijcá bojoó. Páant ñi niijíchah nihna, Diosbʉt yeebdíh biíc yoobó ãta niij tágaá. Bita ĩ yéejatdih ñi náhnica bojoó. Páant ñi náhnicah, Diosbʉt ñi yéejatdih ã náhnican niít. 38  Bitadih ñi tʉ́i wʉ̃hʉʉ́. Ñi tʉ́i wʉ̃hʉchah, Diosbʉt yeebdíh ã tʉ́i wʉ̃hbipna caá. Bʉ́dí béguepdih becchidih jʉi cáj waó bíi chãjat dée ã wʉ̃hbipna caá. Ded pah yeéb bitadih ñi wʉ̃hat pah bóojeh mʉntih, Diosbʉt yeebdíh ã wʉ̃hbipna caá.

39  “Jéih encanni biíh jéih encannidih ã dʉó wáyachah, íit jʉmʉpboó bejna, queét chénat pah biícdih ĩ bʉʉg yácbipna caá* Mt 15.14 40  Jáap bohéni caandíh bohéni chah ã jéihcan caá. Obohjeéhtih, nihat ã jéihyat pínahdih ã bohé péanit, caandíh bohénidih biíc yoobó ã jéihbipna caá. Pánihna, yeéb bitadih dʉó wáiíhna, wã naáwátdih jwíih tʉ́i bohéát caá náahap, jéih encannit dée ñi jʉmcat pínah niijná. Pánihna, wã naáwátdih tʉ́i jéihnit, wã bohéát pah mʉntih bitadihbʉt ñi tʉ́i jéih bohébipna caá.* Mt 10.24-25; Jn 13.16; 15.20

41  “Nin pah yeéb ñipĩ́ chãjna caá: Ñi déedih bainí quíib becát ã jʉmʉchah, caanbítdih ñi tʉ́i enna caá. Caán bainí oj ã jʉmʉchah yʉhna, ñi enat pah, ñi dée ã yéejatbitdih ñipĩ́ enna caá. Obohjeéhtih, yeebdíh bʉ́dí quíib becát ã jʉmʉchah yʉhna, caandíh ñi jéih encan caá. Caandíh ñi jéih encat pah, bʉ́dí yeejép chãjna yʉhna, ñi míic jéih encan caá. ¿Dépanih tigaá páant ñi chãj? 42  Yeebdíh bʉ́dí quíib becát panihni ã jʉmʉchah yʉhna, ‘Némé, ma quíib becátdih weémboó meemdíh wã póoj yohbipna caá’, ñipĩ́ niijná caá. Pánihat pah, bʉ́dí yéej chãjnit jʉmna yʉhna, ‘Némé, tʉbit yeejép chãjna caá ma chãjap. Caandíh ma cádahaá’, ñipĩ́ niijná caá. ¿Dépanih tigaá yeéb yeejép chãjnit jʉmna yʉhna, bʉ́dí ñi yéej chãjatdih jenah joicánjeh, bita bainí ĩ yéej chãjatdihjeh ñi jenah joí? Yeéb yeejépwãá, ñi yéej chãjatdih jwíih cádahat caá náahap. Páant ñi tʉ́ʉt nʉʉmát tʉ́ttimah, ñi dée ã yéejatdih ñi jéih cádahat tʉ́ʉtbipna caá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.

43  “Ded tʉ́ini nah yeejép dahna ã quehcah, yeejép nahbʉt tʉ́ini dahna ãpĩ́ quehcan caá 44  Pánihna, ded pah máa nahna ã jʉmatdih jéihíhna, ã́ih quehe dahnadih enat caá náahap. Nemép óot nahdih higo wʉ̃t jʉmni dahnadih ñipĩ́ bidcan caá. Ei náhdih iguíh ñipĩ́ bidcan caá.* Mt 12.33 45  Pánihat dée pah tʉ́ini cã́ac ã tʉ́i jenah joyát jíib, tʉ́inijeh ã naóhbipna caá. Obohjeéhtih, yeejép cã́ac yeejép ã jenah joyát jíib, yeejépjeh ã wéhebipna caá. Pánihna, cã́ac ded pah ã jenah joyát biíc yoobó ã naóhbipna caá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.* Mt 12.34

46  “¿Dépanihna, ‘Maá’, weemdíh niijná yʉhna, wã wʉtatdih ñi jepahcan? 47  Ded wã bohéátdih joinít, jepahna, nin pah ã jʉmna caá: 48  Mʉʉ́ chãj pooni panihni ã jʉmna caá. Tʉ́i jenah joiní jwʉmʉ́p baácdih nʉmah baád waadánit, ã́ih jagápdih ã tʉ́i dodhdop be. Pánih chãj péaat tʉ́ttimah, mʉj daabáchah yʉhna, ã́ih mʉʉ́ tʉ́i chãjni jʉmna, ã mónócap be. 49  Obohjeéhtih, ded wã bohéátdih joiná yʉhna, jepahcanni tʉ́i jenah joicánni mʉʉ́ chãjni panihni caá ã jʉmʉp. Caánboó óon jihbitjeh baád waadánit, ã́ih jagápdih ã dodhdop be. Pánihna, caán mʉʉdíh ã péaat tʉ́ttimah, mʉj ã jwíih daabáchah, ã́ih mʉʉ́ tʉ́i chãjni nihcah, chéwat boloh bejnit, ã́ac bejna, ã boto peetáh bejep be”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.