11
Ded pah caá jwĩ ʉʉ́bát
(Mt 6.9-15; 7.7-11)
1 Biíh yeó jáap Jesús ã íipdih ã ʉʉ́bʉ́chah, ã bohénitbʉt ĩt jʉmʉp wʉt jĩ. Páant ã ʉʉ́bh péanachah ennit,
—Maá, Juanji ã bohénitdih Diosdih ded pah ĩ ʉʉ́bát pínahdih ãt bohénap wʉt jĩ. Caán ã bohéát pah mʉntih jwiítdihbʉt ma bohénaá, ĩt niijíp wʉt jĩ.
2 Páant ĩ niijíchah joinít, nin pah queétdih ãt niíj jepahap wʉt jĩ:
—Yeéb Diosdih ʉʉ́bhna, nin pah ñi niíj ʉʉ́bʉ́:
‘Paá, meém chah tʉ́ini ma jʉmʉchah, meemdíh jwĩ wẽina caá. Ma wʉ̃t chah yáaat caá jwiít jwĩ náahna caá. Meém maáh ma jʉmatdih jéihnit, nihat cã́acwã ĩ jepaha naáh.
4 Bita jwiítdih ĩ yéej chãjatdih jwĩ yohat pah, meembʉ́t jwiít jwĩ yéej chãjatdih ma yohoó. Nemépwã ĩ maáh jwiítdih ã yéejaíhichah, ma teo wáacá, jwĩ yéej chãjcat pínah niijná’,
Diosdih ñi niíj ʉʉ́bʉ́, ã bohénitdih Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
5 Páant niijnít, ded pah ĩ ʉʉ́bát pínahdih nin pahbʉt ãt niíj naóh bohénap wʉt jĩ:
—Ded chei tac yoób ã dée pebhna bejnit, ‘Némé, bainí jeémátdih weemdíh ma wʉ̃hʉʉ́. 6 Wã chéen yʉʉ́p jʉ̃óhni ã jʉyʉ́chah, caandíh wã wʉ̃hat pínah jeémát wã bíbohcan caá’, ã niijíchah, 7 ã dée mʉʉ́ diítmant nin pah ã niíj jepah bacacan niít. ‘Weemdíh tac bʉʉgáca bojoó. Jáantjeh jẽc nem péanit, wã wehdih wãát nʉmah ʉ̃wʉp be. Meemdíh jeémát wʉ̃hat déedih, queétdih wã wʉquíhcan caá’, ã dée ʉʉ́bhnidih ã niíj jepahcan niít. 8 Yeebdíh wã naóhna caá. Ã dée tíiccanjeh ã ʉʉ́bʉ́chah, jáanit dedé ã náahatdih ã wʉ̃hbipna caá. 9 Pánihna, nindih ñi tʉ́i náhninaá: Tíiccanjeh ñi ʉʉ́bʉ́chah, ded pah ñi ʉʉ́bátdih Dios yeebdíh ã wʉ̃hbipna caá. Ded pah ñi náahatdih bidna, ñi bid cádahcah, ded pah ñi bidatdih yeebdíh ã wʉ̃hbipna caá. Jẽc panihnidih wʉʉ́mp mao cádahcah, Dios ã wãtbipna caá. 10 Det Diosdih tʉ́i ʉʉ́bhnit, ĩ ʉʉ́bátjidih ĩ bíbohbipna caá. Det Diosdih bidnit, caandíh ĩ jwãáhbipna caá. Det ĩ wʉʉ́mp mawachah joinít, jẽc panihnidih Dios queétdih ã wãtbipna caá. 11 ¿Ñi wʉ̃ʉ́h yeebdíh queejdíh ã ʉʉ́bʉ́chah, bʉcdih ñita wʉ̃h taniít? Ñita wʉ̃hcan tagaá. 12 ¿Mʉjbai tíipdih ã ʉʉ́bʉ́chah, dʉ́odih ñita wʉ̃h taniít? Ñita wʉ̃hcan tagaá. 13 Yeéb cã́acwã yéejnit jʉmna yʉhna, ñi wehdih tʉ́inidih ñipĩ́ wʉ̃hna caá. Pánihna, Diosboó tʉ́ini yoobát jʉmna, det Tʉ́ini Espíritu ã waadát pínahdih ĩ ʉʉ́bʉ́chah, ñi íip jeáboó jʉmni caandíh ã waadát tʉ́ʉtbipna caá, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.* Jn 14.13-14; 15.7,16; 16.23-24; 1 Jn 3.21-22; 5.14-15
“Nemépwã ĩ maáh ã wẽpatjĩh Jesús ã booana caá”, ĩ niiját
(Mt 12.22-30; Mr 3.20-27)
14 Biíh yeó jáap biíc newé wéheat tʉ́ʉtcanni nemép jʉmni Jesús pebh ãt jʉibínap wʉt jĩ. Páant ã jʉibínachah, Jesús caán nemépdih ã́ih bácahmant ãt bacat tʉ́ʉtʉp wʉt jĩ. Páant ã bacat tʉ́ʉtʉchah, caán newé ãt jwʉ́ʉb wéhenap wʉt jĩ, páant mʉntih. Páant ã jwʉ́ʉb wéhenachah joinít, nihat en wʉ́hi bejnit, bʉ́dí ĩt jenah joyóp wʉt jĩ. 15 Obohjeéhtih, bita nin pah ĩt niíj naáwáp wʉt jĩ: “Nemépwã ĩ maáh, Beelzebú wʉ̃t jʉmni, ã wẽpatjĩh caá Jesús nemépwãdih ãpĩ́ bacat tʉ́ʉtʉp”, ĩt niijíp wʉt yʉh jĩ.* Mt 9.34; 10.25
16 Bitaboó, “Dios ã wẽpatjĩhjeh nit ã yoób chãjap”, niijná, biíh ã wẽp chãj jʉ́ʉtatdih ĩtih bidip wʉt yʉh jĩ.* Mt 12.38; 16.1; Mr 8.11 17 Obohjeéhtih, “Beelzebú ã wẽpatjĩh nemépwãdih ã bacat tʉ́ʉtna caá”, ĩ niíj jenah joyóchah jéihnit, Jesúsboó nin pah queétdih ãt niíj naáwáp wʉt jĩ:
“Det biíc baácdih moonjéh yʉhna míic maona, ĩta wʉn beedáh bej tagaá. Ded tʉ́tchidih moón biícwã yʉhna, míic maona, queétbʉt ĩta jweí peét bej tagaá. 18 Pánihna, Satanás, nemépwã ĩ maáh ã́ihwãdih ã bacanachah, biíc yoobó mʉntih ãta yap tagaá. Weém Satanáíh jʉmna nihna, ã́ihwãdih wãta bacacan tagaá. Ñi naóh yacat yoobópdih nihcan caá. 19 Nemépwãdih bacanit, ĩ maáh Beelzebú ã wẽpatjĩh wã wʉtʉchah nihna, ñijeéh jʉmnitboó ¿déhe ã wẽpatjĩh tigaá ĩpĩ́ baca? Páant ĩ bacat tʉ́ʉtʉchah ennit, ‘Ĩ tʉ́i chãjna caá’, ñipĩ́ niijná caá. Pánihna, weém páant wã bacanachah ennit, ‘Ã tʉ́i chãjcan caá’, ñi jéih niijcán caá. 20 Obohjeéhtih, Dios ã wẽpatjĩh nemépwãdih wã bacanachah, Dios ã maáh wẽpat ñi cãtíh ã jʉmna caá.
21 “Wẽpép newé nihat ã́ih tʉa nah déenadih bíbohni ã́ih mʉʉdíh ã wapachah, nihat ã́ih bií dée ã tʉ́i jʉmbipna caá. 22 Obohjeéhtih, biíh caán chah wẽpniboó jʉí míic mao yap yohnit, nihat ã wẽp ñʉhat tʉa nah déenadih dʉ́ʉc wái, bií déedihbʉt dʉ́ʉc wáinit, ã pej jʉmnitdih ã pãáhbipna caá. Pánihat pah weém chah wẽpni jʉmna, nemépwã ĩ maáhdih wã jéih yap yohna caá. Yap yohnit, ã́ihwãdih wã dʉ́ʉc wáibipna caá, wĩ́ihwã ĩ jʉmat pínah niijná.
23 “Ded wãjeéh teocanni, weemdíh en jʉ̃ihni, nemépwã ĩ maáhjeéh ã jʉmna caá. Pánih jʉmna, weemdíh jepahíhnitdih ã ñʉʉn yóhna caá”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.* Mr 9.40
Bacaniji nemép ded pah ã jwʉ́ʉb waadát
(Mt 12.43-45)
24 “Nemép ĩ bacaniji mʉʉ́ wihcapboó jibna, ã jʉmat pínah biíh mʉʉ pánihnidih ã táoh bidna caá. Pánih bidna yʉhna, jéih bid jʉicán, ‘Weemdíh ĩ bacaniji mʉʉná wã jwʉ́ʉb bejbipna caá, páant mʉntih’, ã míic niíj jenah joiná caá. 25 Páant niíj jenah joinít, ã jwʉ́ʉb jʉí enechah, ã́ih mʉʉjí tʉ́i tóodh ámohni panihni ã jʉmna caá. Obohjeéhtih, caán cã́acboó ã tʉ́ʉt nʉʉmcáh, ã́ih jẽc páantjeh pãa lajni panihni ã jʉmna caá. 26 Páant ã jʉmʉchah ennit, nemépboó bita siete ã chéenwã chah yeejép wʉtnitdih bid wáacnit, queétdih ã nʉmah waadná caá. Páant yeejép ĩ wʉtʉchah, ĩ waadní chah yeejép ã jʉmbipna caá”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.
Ded panihat tigaá weñat yoobát
27 Jesús páant ã niiját pónih, cã́acwã cãtíh jʉmnih nin pah mit niíj ejep wʉt yʉh jĩ:
—¡Meemdíh weép jʉm noma behanih mi wẽina nacaá! mit niíj ejep wʉt jĩ.
28 —Obohjeéhtih, Dios naáwátdih joí jepahnitboó mi weñat chah ĩ wẽina caá, Jesús caántdih ãt niijíp wʉt jĩ.
Cã́acwã Jesús ã wẽpatdih ĩ jʉ́ʉtat tʉ́ʉtat
(Mt 12.38-42; Mr 8.12)
29 Páant ã bohénachah, chah dawá cã́acwã Jesús pebh ĩ míic wáac jʉibínachah, nin pah queétdih ãt niíj naóh bohénap wʉt jĩ: “Yeéb bʉʉ láa moón tʉbit yeejépwã ñi jʉmna caá. Pánihnit jʉmna, Dios ã wẽpatjĩh ñipĩ́ chãj jʉ́ʉtat tʉ́ʉtna yʉh caá. Obohjeéhtih, yeebdíh páant wã chãj jʉ́ʉtcan niít. Jonásjidih Dios ã wẽp chãjat pahjeh mʉntih weemdíhbʉt chãjnit, ã wẽpat yeebdíh ã jʉ́ʉtbipna caá. Páant bóojeh ã wẽpat jʉ́ʉtat ã jʉmbipna caá.* Mt 16.4; Mr 8.12 30 Jonásjidih bʉ́dí queéj ã jeéméchah, biíc peihcanni yeó jáap tʉ́ttimah, Dios caandíh jwʉ́ʉb ʉb bacanit, Nínive tʉ́tchidih moondíh ãt wahap wʉt jĩ.* Jon 3.4Pánihna, ded pah caandíh ã yapatjidih ã naáwáchah joinít, Dios caandíh ã wahatjidih queét ĩt jéihyep wʉt jĩ. Páant ã yapatji pah mʉntih weém nihat cã́acwã ʉ́ʉd jeñé wʉnnit, biíc peihcanni yeó jáap tʉ́ttimah wã jwʉ́ʉb boo pʉd jʉ̃ʉ́wʉ́chah, Dios weemdíh ã wahatjidih yeebbʉ́t ñi jéihbipna caá. 31 Jon jã́tih Salomónji ã tʉ́i jéihyat doonádih joinít, Sabá baácdih moón ĩ maáh wiliji, yʉʉ́p miíh baácmant ã naáwátdih joyódih mit jʉibínap wʉt jĩ. Obohjeéhtih, ninjĩh weém Salomón chah jéihni wã jʉmʉchah yʉhna, yeébboó weemdíh ñi joííhcan caá. Pánihna, Dios nihat cã́acwã ĩ yéejatji peéh chãjat pínah yeó jáapdih Dios pebh caántboó yeéb biícdih ñʉhnit, yeebdíh nin pah mi niíj naóh yacbipna caá: ‘Wã joiníji Salomóndih chah jéihni Jesús ã jʉmʉchah yʉhna, ¿dépanih tibeé yeébboó caandíh ñi jepahcan?’ mi niijbípna caá.* 1R 10.1-10; 2Cr 9.1-12 32 Jonásji Nínive tʉ́tchidih moondíh Dios naáwátdih ã naóh yapanachah, queét ĩ yéejatdih bʉ́dí jʉ̃inít, ĩt tʉ́ʉt nʉʉmʉ́p wʉt jĩ. Obohjeéhtih, Jonás chah wẽpni ninjĩh wã jʉmʉchah yʉhna, weemdíh joííhcan, yeébboó ñi tʉ́ʉt nʉʉmcáp be. Pánihna, ñi tʉ́ʉt nʉʉmcátji jíib, peéh chãjat pínah yeó jáapdih Dios pebh Nínive tʉ́tchidih moonjí yeéb biícdih ñʉhnit, queétbʉt yeebdíh ĩ naóh yacbipna caá”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.* Jon 3.5
Jesús jiiát déedih ã bohéát
(Mt 5.15; 6.22-23)
33 “Ded jiiátdih jiinít, jãh cáagcan, pamap dahjĩhbʉt ãpĩ́ páah jwejcan caá. Obohjeéhtih, caandíh japboó ãpĩ́ jií cáagna caá, nihat caán tólihboó waadnít ĩ tʉ́i enat pínah niijná.* Mt 5.15; Mr 4.21; Lc 8.16 34 Ñíih quíib dahna ñíih jiiát dah panihni caá. Ã tʉ́i jʉmʉchah, ded pah ñi chãjatdih ñi tʉ́i enna caá. Obohjeéhtih, yeejép jʉmna, dʉpʉ́át dée ã jʉmʉchah, ded pah ñi chãjatdih ñi jéih encan caá. 35-36 Pánihna, ñíih quíib dah panihni ã tʉ́yʉchah, wã naáwátdih tʉ́i jenah joinít, tʉ́inidihjeh ñi chãjbipna caá. Obohjeéhtih, ã tʉ́icah, wã naáwátdih jenah joicán, yeejépboodíh ñi chãjbipna caá. Pánihna, ¡ñi tʉ́i chãja chaáh! Wã naáwátdih tʉ́i jenah joinít ñi jepahaá”, ãt niijíp wʉt jĩ.
Fariseowã, Moisés ã wʉtatjidih bohénitbʉt ĩ tʉ́icat
(Mt 23.1-36; Mr 12.38-40; Lc 20.45-47)
37 Jesús queétdih ã naóh péanachah, biíc fariseo Jesúsdih ã́ih mʉʉ́boó nʉmah jeémédih ãt bejep wʉt jĩ. Caanná waád jʉibínit, ĩ jeémát tʉ́ʉt niijná, Jesúswã ĩt jʉibí chʉ́ʉdʉp wʉt jĩ. 38 Dios queétdih ã tʉ́i wẽi enat pínah niijná, queét judíowã ĩ jeémát pínah jã́tih ĩ nʉowã ĩ wʉtatji pah ĩpĩ́ téih chocop wʉt jĩ. Obohjeéhtih, Jesúsboó waadnít, queét ĩ wʉtatji pah téih choccanjeh ã jeéméchah enna, caandíh nʉmah jeémpni fariseoboó bʉ́dí ãt en wʉ́hi bejep wʉt jĩ. 39 Páant ã en wʉ́hi bejechah ennit, Jesús nin pah caandíh ãt niíj naáwáp wʉt jĩ:
—Yeéb fariseowã ñíih pamapnadih, ñíih babhbat dahnadihbʉt jiimantjeh ñipĩ́ chocna caá, ã tʉ́i jígohat pínah niijná. Páant ñi chocochah yʉhna, diítboó bʉ́dí queí ã jʉmna caá. Caan pámap jiimantjeh ñi chocat pah, yeebbʉ́t biíc yoobó ñi jʉmna caá. Ñi tʉ́i jígohna yʉhna, ñi jenah joyát yeejép ã jʉmna caá. Ñi weñat pínahdihjeh chãjnit, tʉbit en ñinahnitbʉt ñi jʉmna caá. 40 ¡Yeéb jenah joicánnit caá! ¿Pamap jiimant dée, Dios jwĩ́ih bácahdih chãjni, pamap diítboó dée, jwĩ́ih caolihdihbʉt chãjni nihcan niít? Pánih chãjnit, jwiítdih jéih beedáni caá. 41 Pánihna, pamap diítboobʉ́t chocat pah, ñíih caolihdih tʉ́ʉt nʉʉmnít, moh yéejnitdih ñi teo wáacá. Pánih chãjnit, pamap quei wíhcat pah, Dios ã enechah, ñi tʉ́i jʉmbipna caá.
42 “¡Yeéb fariseowã bʉ́dí yeejép ñi yapbipna caá! Dios ã wʉtatdih jepahna, ded chénat pah téihya chej jʉmni nʉ́onadih bíbohnit, biíc nʉ́odih caandíh ñipĩ́ wʉ̃hna yʉh caá. Obohjeéhtih, pánih wʉ̃hna yʉhna, biíh ã wʉtatnadih ñipĩ́ joyáh bojna caá. Cã́acwãdih tʉ́i chãjatboodíh ñi jenah joicán caá. Diosdih ñi oyatdihbʉt ñipĩ́ jenah joicán caá. Dios ã wʉtat pah, chej jʉmni nʉ́onadih caandíh ñi wʉ̃hʉchah, ã tʉ́ina caá. Obohjeéhtih, biíh ã wʉtatdihbʉt jepahat caá náahap.* Lv 27.30
43 “¡Yeéb fariseowã bʉ́dí yeejép ñi yapbipna caá! Jwiít judíowã jwĩ míic wáacat mʉʉ́boó waád jʉibínit, waáwápna ñipĩ́ chʉ́ʉdna caá, nihat cã́acwã yeebdíh ĩ wẽi enat pínah niijná. Tʉ́tchi tacboó bií dée jíib chãjat jʉʉ́hna bejnit, cã́acwã yeebdíh ĩ wẽi jwãáátdih ñipĩ́ náahna caá.
44 “¡Yeéb fariseowã bʉ́dí yeejép ñi yapbipna caá! Yeéb cã́ac tacchiana panihnit ñi jʉmna caá. Cã́acwã baác diítboó jéih en waadácan, caán tacchianajih yáac chʉ̃i bejna, ĩ yohniji yagáp ã jʉmatdih ĩ jéih encan caá. Caan pánihat pah cã́acwã ñi bohéátdih joinít, ñíih caolihdih jéihcan, ñi jenah joyát yeejép ã jʉmatdih ĩ jéihcan caá”, Jesús queét fariseowãdih ãt niíj jʉ̃ihñʉp wʉt jĩ.
45 Páant fariseowãdih Jesús ã niíj jʉ̃ihñʉchah joinít, Moisés ã wʉtatjidih tʉ́i jéihni jwʉh nin pah Jesúsdih ãt niijíp wʉt jĩ:
—¿Bohéní, queétdih páant niíj jʉ̃ihna, jwiítdihbʉt jʉ̃ih niít ma chãjap? ãt niijíp wʉt jĩ.
46 Páant ã niijíchah joinít, Jesús queét Moisés ã wʉtatjidih bohénitdih jwʉh nin pah ãt jwʉ́ʉb niíj jʉ̃ihñʉp wʉt jĩ:
—¡Yeebbʉ́t bʉ́dí yeejép ñi yapbipna caá! Yeéb cã́acwãdih bʉ́dí wái náah jʉmnidih chãjat tʉ́ʉtna, bainíbitjeh ĩ yapachah ennit, queétdih jĩ́gah encanjeh, bʉ́dí ñipĩ́ peéh chãjna caá.
47 “¡Yeéb Moisés ã wʉtatjidih bohénit bʉ́dí yeejép ñi yapbipna caá! Dios naáwátdih naóh yapanitjidih ñi nʉowã ĩt mao yohop wʉt jĩ. Pánihna, queétdih ñi weñat jʉ́ʉtat tʉ́ʉt niijná, ĩ́ih tacchianadih ñi tʉ́i ámohna caá. 48 Obohjeéhtih, pánih chãjna yʉhna, ĩ bohéátjidih ñi jepahcan caá. Pánih jepahcan, ñi nʉowã ĩ chãjatji biíc yoobó ñi chãjna caá.
49 “Dios, nihat jéihni jʉmna, nin pah ãt niíj naáwáp wʉt jĩ: ‘Weém wã naáwátdih naóh yapanit pínahdih, wã naáwátdih bohénit pínahdihbʉt cã́acwãdih wã wahbipna yʉh caá. Obohjeéhtih, cã́acwãboó biquína queétdih ĩ mao yohbipna caá. Bitadihbʉt yeejép ĩ chãjbipna caá’, Dios ãt niijíp wʉt jĩ. 50-51 Nihat Dios naáwátdih naóh yapanitdih ĩ mao yohatji peéh yeéb bʉʉ láa moondíh caán waó jíib ã jʉmbipna caá. Jwíih mao yohni Abeldih ã mao yohatji jíib, pʉ́ʉ́ sacerdote Zacaríasdih, Dioíh mʉʉ́ coah tac yoób ĩ mao yohatji jíibbʉt, yeéb bʉʉ láa moondíh Dios ã peéh chãjbipna caá. Queét ĩ jepahcatji pahjeh, yeéb biíc yoobó weemdíh ñi jepahcatji jíib yeebdíhbʉt ã peéh chãjbipna caá.* Gn 4.8; 2Cr 24.20-21
52 “¡Yeéb Moisés ã wʉtatjidih bohénit bʉ́dí yeejép ñi yapbipna caá! ‘Jwiít Dios ã wʉtatdih bohénit caá’, niijná yʉhna, ã naáwátdih cã́acwã ĩ jéihyat déedih ñi jãhna caá. Pánih jãhna, Dios pebhboó ñi wãt waadát déedih bíbohna yʉhna, queétdih ñi wãt waadácan caá. Pánih chãjna, yeebbʉ́t waadcán, queétdihbʉt ñi waadát tʉ́ʉtcan caá”, Jesús queétdih ãt niíj jʉ̃ihñʉp wʉt jĩ.
53-54 Queétdih páant niíj jʉ̃ih péanit, Jesús ãt bac bejep wʉt jĩ. Páant ã bac bejechah, fariseowã, Moisés ã wʉtatjidih bohénit biícdih Jesúsdih naóh yacat tʉ́ʉt niijná, yeejép ã jepahachah joííhna, tʉbit caandíh ĩt ʉʉ́bh joí ñʉʉ́n pée bac bejep wʉt jĩ.
*11:3 Pr 30.8-9
*11:13 Jn 14.13-14; 15.7,16; 16.23-24; 1 Jn 3.21-22; 5.14-15
*11:15 Mt 9.34; 10.25
*11:16 Mt 12.38; 16.1; Mr 8.11
*11:23 Mr 9.40
*11:29 Mt 16.4; Mr 8.12
*11:30 Jon 3.4
*11:31 1R 10.1-10; 2Cr 9.1-12
*11:32 Jon 3.5
*11:33 Mt 5.15; Mr 4.21; Lc 8.16
*11:42 Lv 27.30
*11:50-51 Gn 4.8; 2Cr 24.20-21