V. BAMAXBI CA JESUCRISTO BAISQUIAXA QUIXUN ÑUI QUICË BANA (22-24)
22
Judíos unicama Jesúsmi 'ësë́nan
(Mt 26.1-5, 14-16; Mr 14.1-2, 10-11; Jn 11.45-53)
Anun chamiti ñucëñunma 'acë pán piti nëtë, Pascua cacë, 'iisama pain 'ain, ca judíos sacerdotenën cushicama 'imainun an Moisésnën cuënëo bana 'unáncë unicama Jesús 'acatsi quixun sinanibi —'apuma unicamax ca aín bana cuacë 'aish numi nishti 'icë —quixun sinani atumi racuë́quin uisoxun 'ati cara quixun sinani 'ësë́nancëxa.
Usacëbë ca Jesusan 'unánmicë unicama mëcën rabë́ 'imainun rabë́, acama achúshi, Judas Iscariote, anu ñunshin 'atimanën 'apu Satanás atsíancëxa. Usai 'iquian cuanxun ca ñunshin 'atimanën 'apun sinánmicëx judíos sacerdotenën cushicama 'imainun anuxun Nucën Papa Dios rabiti xubunu 'icë suntárucamabë 'ësë́nanquin —'ën cana Jesús mitsu 'inánti 'ai —quixun cacëxa. Usoquian Judasan cacëx ca cuëëni —curíqui 'inánti ca —quiax canancëxa. Usoquian cacancëx —asábi ca —quixun catancëx cuanquin ca Judasan —¿'apuma unicaman isnunma carana uisaxun ënë unicama Jesús bimiti 'ai? —quixun sináncëxa.
Ashiquian Jesúsbëtan aín unicaman piá
(Mt 26.17-29; Mr 14.12-25; Jn 13.21-30; 1 Co 11.23-26)
Anun chamiti ñucëñunma 'acë pán anun piti nëtë achúshi ca Pascua nëtë anun carnero 'ati, a 'iacëxa. A nëtë 'icëbëtan ca Jesusan Pedrocëñun Juan xuquin cacëxa:
—Ënë nëtë́nu a piti ñu pinun camina nu mëníoxuni cuanti 'ain.
Cacëxun ca cacëxa:
—¿Uinuxuinra caranuna a piti mëníoti 'ain? 10 Quia ca Jesusan cacëxa:
—Jerusalénu cuantancëx bëbaquin camina uni achúshinëan ñutën 'unpax buania mërati 'ain. Mëraquin nuibiani camina anua ax atsíncë xubunu atsínti 'ain. 11 Atsínquin camina aín 'ibu ësaquin cati 'ain: An nu 'unánmicë uni an ca ësaquin mi canun nu caxa: ¿Uinuxun cara 'ëbëtan 'ën 'unánmicë unicaman Pascua nëtën piti ñu piti 'ic? 12 Usaquinmi cacëxun ca an mitsu anuxunu piti xubu namë́ cha, cata itsi manámi 'icë, anua mesa 'imainun anu tsóti acama mëníocë, mitsu ismiti 'icën. Anuxun camina a piti nu mëníoxunti 'ain.
13 Usoquian cacëx cuanx Jerusalénu bëbaquin ca Jesusan cacësabi oquin a ñucama mëracëxa. Mëraxun ca anuxun a nëtën piti ñucama mëníocëxa.
14 Mëníoquian sënë́on ca Jesús aín 'unánmicë unicamabë pinux mesanu tsóbuacëxa. 15-16 Mesanu tsóxun ca Jesusan aín 'unánmicë unicama cacëxa:
—Ën cana mitsu cain, ënë nëtënuxun cana ësa piti mitsubë 'atëcëniman. Nucën Papa Diosan nëtënuxun cuni cana mitsubëtan 'atëcënti 'ain. Usa 'aish cana bamacëma pain 'aish a piti ñumi mitsun 'ëbëtan piti 'itsaira cuëëan.
17-18 Catancëxun ca anu uvas baca 'arucë manë xanpa biquin, Nucën Papa Dios pain —asábi ca —catancëxun, aín 'unánmicë unicama 'inánquin cacëxa:
—'Ën cana mitsu cain, ësaquin cana uvas baca ënuxun 'atëcëniman. Axa 'Apu 'aían Nucën Papa Diosan nëtënu aín unicamax abë 'icëbëtan cuni cana 'atëcënti 'ain. Usa 'ain camina ënë biquin camaxunbi 'ati 'ain.
19 Catancëxun ca Jesusan pán biquin Nucën Papa Dios —asábi ca —catancëxun pán tucapaxun 'inánquin atu cacëxa:
—Mitsúnmi piti pán ënëx ca 'ë 'icën. Mitsun 'uchacama tërë́ncë 'aish Nucën Papa Diosnan 'inun 'ë unin 'acë 'ain, camina 'ëmi sinánquin 'ën mitsu bërí cacë ënë ënquinma usabi oquin 'ati 'ain.
20 Cacëxun piti piia sënënia ca Jesusan manë xanpa anu 'icë uvas baca biquin catëcëancëxa:
—Ënë uvas baca ënëx ca 'ën imi 'apati, 'ëx bamacë cupía mitsun 'uchacama tërë́ncë 'aish ainan 'inun Nucën Papa Diosan mëníocë, a 'icën. 21 'Ën mitsu camainun ca cuat. Uni itsin 'atimonuxun binuan an 'ë 'inánti uni, an ca nubëtan ënuxun piia. 22 Nucën Papa Diosan mëníosabi oi cana uni 'inux anuax uá, 'ëx bamati 'ain. Usa 'aínbi ca an 'atimonuxun binun uni 'ë 'ináncë uni, ax 'uchañuira 'aish uisoquin cara 'ati 'icë, usoquian Nucën Papa Diosan 'acë 'iti 'icën.
23 Jesusan usaquin cacëxun cuati ca aín 'unánmicë unicamax —¿nucama uin cara usaquin 'ati 'ic? —quiax ñucacanancëxa.
Uiira cara bëtsibëtan sënë́nma 'iti 'icë quicë bana
24 Uix cara bëtsibëtan sënë́nma 'iti 'icë quiax ca Jesusan 'unánmicë unicama cuëbicanancëxa. 25 Usaía quia ca Jesusan cacëxa:
—Judíosma 'apucaman ca aín unicama ax cuëëncësabi oquian tëmëramiquinbi ñu mëënun 'amia. Usaquin 'amibi ca bëtsi unicama cai, ainsa aín unicamaxa upitax bucunun 'imia quiax quia. 26 Atux usa 'aínbi camina mitsux usai 'itima 'ain. Uix cara mitsun cushi 'icë, ax ca cushima uni 'icësaribiti 'iti 'icën. An uni raíri bana 'ináncë uni, an ca an aín bana cuacë uni usaribi 'ixun uni itsi ñu 'axunti 'icën. 27 ¿An piti 'acë uni ax cara axa mesanu pi tsócë unibëtan sënën 'ic? An mesanuxun picë uni ax ca an piti 'acë unibë sënë́nmara 'icën. Usa 'aínbi cana 'ëx an mitsu ñu 'axuncë a 'ain. 28 Mitsun camina unicaman bëtsi bëtsi oiabi 'ë ëncëma 'ain. 29 Usa 'icë cana 'ën Papa Diosan 'ë 'apuira 'inun 'imicësaribi oími 'ëbë cushi 'inun mitsu 'imin. 30 Usa 'ixunmi 'ën nëtënuxun 'ëbëtan pianan, Israelnën bëchicë mëcën rabë́ 'imainun rabë́, aín rëbúnquicamax cara atun ñu 'acë cupí, uisai 'iti 'icë quixun canun cana mitsu 'imiti 'ain.
Pedronën —'ën cana a 'unanima —quixun uni cati Jesusan ñuia
(Mt 26.31-35; Mr 14.27-31; Jn 13.36-38)
31 Usaquin catancëxun ca Jesusan Simón Pedro cacëxa:
—Simón, ñunshin 'atimanën 'apu, Satanásnën ca mitsu 'atimamitisa tanquin an usaquin 'anúan ënun quixun Nucën Papa Dios ñucáxa. Usa 'ixun ca xanúan ñu bimi tacaquin shaícacësaribi oquin mitsu tanti 'icën. 32 Usa 'aínbi cana 'ëmi catamëti ënxunma 'anun Nucën Papa Dios mi ñucáxuan. 'Ëmi 'uchaxbi sinanati 'ëmi cushiquin camina axa 'ëmi catamëcë uni raíri 'ëmia asérabi upiti catamënun 'aquinti 'ain.
33 Cacëxun ca Simón Pedronën cacëxa:
—Mi 'acësaribi oquin sipuanan unin 'anúnbi cana mi ëniman.
34 Quia ca Jesusan cacëxa:
—Pedro, cana mi cain, mix camina usai quin, 'ixunbi camina ënë ñantan 'atapa banatisama 'ain, min isamina 'ë 'unáncëma 'ai quixun rabë́ 'imainun achúshi oquin uni paránti 'ain.
Anúan unin Jesús 'atimoti nëtë 'iá
35 Jesusan ca aín 'unánmicë unicama ësaquin cacëxa:
—'Ën mitsu uni bana ñuixunun xuquin, burasa, curíqui, taxaca, acama buanima camina cuanti 'ai quixun cacëx cuanx camina ñancáishi 'icëma 'ain, ¿usa cat?
Cacëxun ca —ca usa 'icën, ñancáishi cananuna 'icëma 'ai —quixun cacëxa. 36-37 Canan ca ësaquinribi cacëxa:
—Nucën Papa Diosan bana 'ë ñuiquian cuënëo quiásabi oi ca 'iti 'icën. A banax ca quia: “An ñu 'atima 'acë unicama achúshi ca ax 'icë quiax ca unicamax quiti 'icën”. A bana quiásabi oi ca unicamax 'ë ñui quiti 'icën. Usa 'ain camina bërí min bana ñuixuni cuanquin burasañu 'ixun a buánti 'ain. Curíquiñu 'ixun camina buánti 'ain. Manë xëtocëñuma 'ixun camina min tari maruquin anun curíqui biquin maruti 'ain.
38 Cacëxun ca aín 'unánmicë unicaman cacëxa:
—Ca is, ënu ca manë xëtocë rabë́ 'icën.
Quia ca Jesusan cacëxa:
—Ashi ca asábi 'icën.
Jesúsa Getsemaní naënuax aín Papabë bana
(Mt 26.36-46; Mr 14.32-42)
39 Jerusalénuax cuani ca ax 'icësabi oi Jesús Olivos cacë matánu cuancëxa. Cuancëbë ca abë aín 'unánmicë unicamaxribi cuancëxa. 40 Anu cuanx bëbatancëxun ca Jesusan aín 'unánmicë unicama cacëxa:
—Ñu 'atima 'atin rabanan camina mitsu bërúanun Nucën Papa Dios ñucáti 'ain.
41 Usoquin cabiani unin nicë́xa maxax 'ibúcë 'urasa cuanx ca rantin puruni, Jesús Nucën Papa Diosbë banacëxa. 42 Banaquin ca cacëxa:
—Papan, mix cuëëncëbëtanma cana 'ën bërí tëmëratima 'ain. Usa 'aínbi cana 'ëx cuëëncësa oi 'itima 'ain, mix cuëëncësa oíshi cana 'iti 'ain.
43 Usaquian cacëbë naínuax anu uxun ca ángelnën Jesús 'aquinquin cushiocëxa. 44 'Aisamaira masá nuituti bënë́quin ca Jesusan amiribishi Nucën Papa Dios ñucátëcëancëxa. Ñucati 'aisamairai bënëti ca nichati aín nichá ax aín imi menu tusquicësa 'iacëxa. 45 Nucën Papa Dios ñucátancëx nirucuatsini uquinbi ca aín 'unánmicë unicama masá nuituiraia 'uxcë mëracëxa. 46 Mëraquin ca bësúnquin cacëxa:
—¿Uisacatsi caramina usaira 'uxin? Ca nirut. 'Uchati rabanan camina 'uxti tëai Nucën Papa Diosbë banati 'ain.
Jesús bican
(Mt 26.47-56; Mr 14.43-50; Jn 18.2-11)
47 Usaquian Jesusan cacëbëbi ca 'aisamaira uni anu Jesús 'icë anu uacëxa. Ucëbë ca a unicamabë aín 'unánmicë unicama achúshi, Judas, ax rëcuë́ncuatsini a bëtsucucanux uacëxa. 48 Aia ca Jesusan Judas cacëxa:
—¿Judas, uni 'inux Nucën Papa Diosnuax uá, 'ëa ënë unicaman binun caramina 'ë bëtsucucati 'ain?
Cacëxunbi ca Judasnën cáma 'icën. 49 Uisoi cara uaxa quixun isquin ca abë 'icë unicaman Jesús ñucáquin cacëxa:
—¿Ënë unicama caranuna manë xëtocën 'ati 'ain?
50 Usaquin caquin ca uni achúshinën aín manë xëtocën sacerdotenën cushicaman 'apun ñu mëëmicë uni aín pabí mëqueu 'icë pabíscacëxa. 51 Usaquian aín pabí tëaia oquin ca Jesusan cacëxa:
—Usoxunma ca 'at. Caquin mëcënan pamëquin ca aín pabí usabi 'itëcënun mómiacëxa.
52 Usotancëxun ca Jesusan sacerdotenën cushicama 'imainun anuxun Nucën Papa Dios rabiti xubunu 'icë suntárucama 'imainun anpan caniacëcëcama, an a bitsi ucë, acama cacëxa:
—¿Manë xëtocë 'imainun imaxu tëacë tuínxun mëcamacë uni 'acësoquin 'ë binux caramina ucan? 53 Camabi nëtën anuxun Nucën Papa Dios rabiti xubunu mitsubë 'iabi camina uisa 'ixunbi ësoquin 'ë bicáncëma 'ain. Bërími mitsun ësoquin 'anun ca Nucën Papa Diosan mitsu ëanxa, ñunshin 'atimanën 'apun cushínbi camina ësoquin 'ë 'ain.
—'Ën cana a uni 'unáncëma 'ain —quixuan Pedronën ca
(Mt 26.57-58, 69-75; Mr 14.53-54, 66-72; Jn 18.12-18, 25-27)
54 Usoquin bitancëxun ca a unicaman Jesús buánxun judíos sacerdotenën cushicaman 'apun xubunu buáncëxa. Usoquian buania ca Pedronën 'uránxuinshi nuibiancëxa. 55 Buanx bëbaquin a xubu rapasu 'icë me mëníocë, anu tsi ticaia tsóbucamainun ca Pedronëxribishi atubë tsóbuacëxa. 56 Usaía anu tsócë, tsin ërë́ncëxun pëcaia Pedro isquin ñachai ca anuxuan an ñu mëëcë xanux quiacëxa:
—Ënë uníxribi ca a bicë unibë 'iaxa.
57 Usai quia ca Pedronën cacëxa:
—Mixmi a ñui quicë uni a cana 'unaniman.
58 Usoquin can, basicëma 'aínshi ca uni achúshinënribi Pedro isquin cacëxa:
—Mix camina abë nicë uni a 'ain.
Cacëxun ca Pedronën cacëxa:
—'Ëx cana ama 'ain.
59 Achúshi hora 'icëbë ca bëtsíxribi quiacëxa:
—Ënë unix ca Galileanu 'icë uni 'icën. Asérabi ca axribi a unibë 'iaxa.
60 Usaía quia ca Pedronën cacëxa:
—Uisai qui caina usai quin, a cana 'ën 'unaniman.
Quicëbëshi ca 'atapa banacëxa. 61 Banacëbë cuainacëquin ca Nucën 'Ibu Jesusan Pedro ñachaquin isacëxa. Ñachacëxun ca Pedronën ësaquian Jesusan a cacë bana sináncëxa: Ënë imë́ camina 'atapa banatisama pan 'ain, min isamina 'ë 'unáncëma 'ai quixun 'ë ñuiquin rabë́ 'imainun achúshi oquin uni paránti 'ain. 62 Usoquian Jesusan coóncë bana sinani ca Pedro ëman chiquiti masá nuituirai bëunan mëscüacëxa.
Suntárucama Jesúsmi cuaia
(Mt 26.67-68; Mr 14.65)
63 Usa 'ain ca an bërúancë suntárucaman Jesús 'usani ami cuaiquin mëëacëxa. 64 Usoquin 'anan ca aín bëru chupan bëmáputancëxun mëëquin —uin cara mi mëëaxa, ca ñuit —quixun cacëxa. 65 Usaquin 'anan ca ami 'atimati banaquin Jesús 'usáncëxa.
Jesúsa judíos unibunën cushicaman 'apucamanu buáncan
(Mt 26.59-66; Mr 14.55-64; Jn 18.19-24)
66 Pëcaracuatsincëbë ca anpan caniacëcë unicama 'imainun judíos sacerdotenën cushicama 'imainun an Moisésnën cuënëo bana 'unáncë unicamax anu timë́acëxa. Timë́cëbëtan ca anu atun cushibunën 'apucama timë́cë anu Jesús buáncëxa. Usoquian buáncëxa bëbaia ca 'apucaman Jesús cacëxa: 67 —Mix asérabi ax utinu nun caíncë, Cristo 'ixun camina, asérabi cana a 'ai quixun nu cati 'ain.
Cacëxun ca Jesusan cacëxa:
—Asérabi cana a 'ai quixun 'ën mitsu cacëxunbi camina 'ën bana ca asérabi 'icë quixun sináncantima 'ain. 68 Usa 'ixun camina 'ën mitsu ñu ñucáquin cacëxunbi 'ë caíma 'ianan 'ë chiquínti sinántima 'ain. 69 Usa 'aínbi cana bërí ënë menu 'itancëxbi Nucën Papa Dios cushiira, aín nëtënuax aín mëqueu tsotax abë 'Apu 'iti 'ain.
70 Usoquian atu cacëxun ca camaxunbi ñucáquin Jesús cacëxa:
—¿Usa 'aish caramina asérabi Nucën Papa Diosan Bëchicë 'ain?
Cacëxun ca Jesusan cacëxa:
—Mitsúnmi 'ë cacë, ax ca asérabi 'icën.
71 Usai quia cuati ami nishi ca quicancëxa:
—'Itsa unix ca ami manánxa. Usa 'aínbi cananuna nunribi bërí nun pabitanbi asérabi ax 'atimati banaia cuan.