27
Msuꞌwa neꞌ ꞌin Palyu ndyaa yu kichen Roma
1 Loꞌo ngwa suꞌwa chaꞌ ꞌin neꞌ loꞌo taꞌa neꞌ chaꞌ suꞌwa neꞌ ꞌin Palyu tsaa yu la lo yuu Italia bra kanꞌ. Loꞌoǔn nu ndaꞌaǎn kityi re, mdaꞌaǎn loꞌo neꞌ bra kanꞌ. Ngulo neꞌ tñan ꞌin ska capitán ꞌin sndaru nu naan Julio chaꞌ tsaa loꞌo ꞌin Palyu loꞌo xka ta presu. Julio lka capitán ꞌin ska ta sndaru nu ꞌin Augusto. 2 Loꞌo ndyaa Aristarco neꞌ Tesalónica loꞌo ba. Nde lo yuu Macedonia ndiꞌin kichen Tesalónica kanꞌ. Ndyaa ba yten ba ska niꞌ yka naꞌan nu wa tsaa ti tyun kichen nde lo yuu Asia. Ska nten kichen Adramitio lka xꞌnan yka naꞌan kanꞌ. 3 Mdoꞌo ba ndyaa ba bra kanꞌ, la xka tsan mdiya ba kichen Sidón. Suꞌwe ꞌa tiye Julio kanꞌ, mda yu chabiyaꞌ ꞌin Palyu chaꞌ tsaa yu seꞌen ndiꞌin taꞌa suꞌwe nsuꞌwi yu nu ndiꞌin kichen kanꞌ, chaꞌ tayaꞌ neꞌ kanꞌ chinꞌ ꞌin yu. 4 Kanꞌ mdoꞌo ba ndyaa ba xiyaꞌ loꞌo yka naꞌan kanꞌ. Kwiꞌ seꞌen ti tuꞌwa yuu Chipre mdijin ba bra kanꞌ; laꞌa seꞌen kaa nganun yuu wtyi kanꞌ, chaꞌ ja mda kwiꞌin chabiyaꞌ tsaa ba xka laꞌa tsuꞌ kanꞌ. 5 Ngwañaꞌan ngwa chaꞌ ndyaa ba tuwiin lo tujoꞌo nu mdijin kwiꞌ seꞌen ti tuꞌwa yuu Cilicia loꞌo Panfilia, sa ñaꞌan yaꞌ nu mdiyan ba kichen Mira, seꞌen ndiꞌin kwenta ꞌin Licia.
6 Nde kichen kanꞌ mjwi xka yka naꞌan ꞌin capitán ꞌin sndaru kanꞌ. Neꞌ kichen Alejandría lka xꞌnan yka naꞌan kanꞌ. Wa tsaa ti yka naꞌan kanꞌ la lo yuu Italia, kanꞌ chaꞌ ngulo capitán kanꞌ tñan ꞌwa chaꞌ sten ba niꞌ yka naꞌan kanꞌ, chaꞌ tsaa loꞌo ꞌwa nde kwa. 7 Kaꞌan ꞌa tsan mdaꞌan ba lo tyiꞌa bra kanꞌ, chaꞌ tiyaꞌ ꞌa mdaꞌan yka naꞌan kanꞌ. Keeꞌ mdiyan ba kwiꞌ seꞌen ti kichen Gnido bra kanꞌ, chaꞌ lye ꞌa mskwa kwiꞌin ke yka naꞌan kanꞌ, chaꞌ ja ngwa tyaꞌan suꞌwe ran. Kanꞌ mdijin ba kwiꞌ seꞌen ti tuꞌwa kichen Salmón chaꞌ tyijin ba tuꞌwa yuu Creta nu ndiꞌin jluꞌwe tujoꞌo, chaꞌ ja mskwa lye kwiꞌin nde kwa, mskeꞌ tiꞌ neꞌ. 8 Tiyaꞌ ꞌa mdaꞌan yka naꞌan kanꞌ lo tyiꞌa, mdijin kwiꞌ seꞌen ti tuꞌwa yuu kanꞌ; chunꞌ ndiꞌin la mdiyan ba seꞌen naan Buenos Puertos, nu ndiꞌin kwiꞌ seꞌen ti kichen Lasea.
9 Kaꞌan ꞌa tsan mnaꞌ ꞌwa siꞌya kwiꞌin kanꞌ, chunꞌ chan ꞌa mdijin yka naꞌan lo tujoꞌo tuwiin seꞌen ndijyan ba la Buenos Puertos kanꞌ. Wa yten koꞌ tlyaꞌ nu lye ꞌa nskwa kwiꞌin tuꞌwa; kanꞌ chaꞌ ykwiꞌ Palyu loꞌo nten nu nka ndloo bra kanꞌ:
10 ―Ja suꞌwe chaꞌ tsaa laan ni, yu kula ―ndukwin Palyu ꞌin neꞌ―. Nxkeꞌ tiǎnꞌ chaꞌ ka ñuꞌun yka naꞌan re, kanaꞌ nchga yuꞌwa bra kanꞌ ―ndukwin―, kwiꞌ ngwañaꞌan, ja chan kanaꞌ chinꞌ nten taꞌaan lo tyiꞌa bra kanꞌ.
11 Ja ynan capitán ꞌin sndaru chaꞌ nu ykwiꞌ Palyu loꞌo; jlyo la tiꞌ neꞌ nu ngalaꞌ yaꞌ yka naꞌan loꞌo nu nka ndloo ꞌin yka naꞌan kanꞌ, mskeꞌ tiꞌ capitán kanꞌ. 12 Tyun nten mskeꞌ tiꞌ neꞌ chaꞌ suꞌwe la si ti tsaa la yka naꞌan kanꞌ la kichen Fenice; ti kwiꞌ lo yuu Creta kanꞌ ndiꞌin kichen Fenice, nde loo la chinꞌ. Jlyo tiꞌ neꞌ chaꞌ la kichen Fenice kanun yka naꞌan suꞌwe la tyukwi tyempu nu tlyaꞌ, chaꞌ ja nskwa lye kwiꞌin tuꞌwa la kwa; kanꞌ chaꞌ ja suꞌwe kanun yka naꞌan nde Buenos Puertos, mskeꞌ tiꞌ neꞌ.
Lye ꞌa mskwa kwiꞌin lo tujoꞌo
13 Loꞌo mdyisnan ngwa ska kwiꞌin suꞌwe bra kanꞌ, kanꞌ chaꞌ mskeꞌ tiꞌ neꞌ chaꞌ suꞌwe la si tsaa la ba kichen Fenice kanꞌ. Mdoꞌo ba ndyaa ba loꞌo yka naꞌan bra kanꞌ. Nganun ba kwiꞌ seꞌen ti tuꞌwa yuu Creta kanꞌ. 14 Lye la ti nskwa kwiꞌin bra kanꞌ, chaꞌ nde lo yuu wtyi kanꞌ ndijyan kwiꞌin. Tlá ꞌa kwiꞌin nu naan Nordeste kanꞌ, 15 loꞌo ndukwa naꞌan kwiꞌin kanꞌ ꞌin yka naꞌan la seꞌen nchka tiꞌ tsaa loꞌo ꞌwa bra kanꞌ. 16 Mdijin ba kwiꞌ seꞌen ti seꞌen ndiꞌin ska yuu xuwe ti jluꞌwe tyiꞌa nu naan Clauda. Joꞌo la chinꞌ ngwa kwiꞌin ska bra ti nde kwa, kanꞌ chaꞌ tlyu tñan mjwakii ba ꞌin kanduwa chaꞌ kulo ba ꞌin ran lo tyiꞌa, chaꞌ tyukwan ba ꞌin ran niꞌ yka naꞌan. Ndukwa ti su ke kanduwa kanꞌ, chaꞌ jwakii ba ꞌin ran. 17 Bra wa mchkwan ba kanduwa niꞌ yka naꞌan kanꞌ, bra kanꞌ mxiin skanꞌ neꞌ ti su tnun ñaꞌaan chunꞌ yka naꞌan kanꞌ, chaꞌ ja kata yka naꞌan kanꞌ loꞌo tyiꞌa tujoꞌo. Ntsen ꞌa neꞌ si tyukwa ba seꞌen lti ti tyiꞌa jluꞌwe tujoꞌo, la lo ysiin seꞌen naan Sirte, kanꞌ chaꞌ mbiꞌya neꞌ teꞌ nu mdukwi loo yka naꞌan chaꞌ ja lye tukwa naꞌan kwiꞌin ꞌin teꞌ kanꞌ, chaꞌ ja xnan loꞌo kwiꞌin ꞌin yka naꞌan kanꞌ bra kanꞌ. 18 La xka tsan, ñaꞌan ti lye ꞌa mskwa kwiꞌin, lye ꞌa mjiꞌin tyiꞌa tujoꞌo ꞌin yka naꞌan kanꞌ, kanꞌ chaꞌ mdyisnan neꞌ mxkwan neꞌ yuꞌwa nu nsuꞌwi niꞌ yka naꞌan lo tyiꞌa tujoꞌo. 19 La mdaꞌa snan tsan, bra kanꞌ mxkwan ba nchga yaꞌ xñan nu ndiya ꞌin yka naꞌan kanꞌ, nu yꞌni neꞌ tñan loꞌo ti xkanꞌ; loꞌo yaꞌ ba ti ykwiꞌ ti ba mxkwan ba yaꞌ xñan kanꞌ lo tyiꞌa. 20 Tyun tsan ja naꞌan ba xaa kwan bra kanꞌ, loꞌo xa tla ja naꞌan ba kwii kulasiin nu ndukwi niꞌ kwan, loꞌo ja ka ꞌa lyaa ba, mskeꞌ tiꞌ ba, siꞌya kwiꞌin tlá kanꞌ.
21 Wa ngwa tyun tsan nu ja siyaꞌ yku ba, kanꞌ chaꞌ mdyituun Palyu chaꞌ chkwiꞌ yu loꞌo nten kanꞌ bra kanꞌ:
―ꞌWan, neꞌ taꞌa ndaꞌaan ―ndukwin Palyu ꞌin neꞌ―, suꞌwe la ngwa si wa ynan wan chaꞌ nu ykwiǐnꞌ loꞌo wan ti kulo, chaꞌ kanuun laan nde lo yuu Creta kanꞌ. Loꞌo ni, mnaꞌ yuꞌwa ꞌwan, kwiꞌ ngwañaꞌan ngwa ñuꞌun yka naꞌan re. 22 Kanꞌ chaꞌ ni, kuꞌni tnun tiye wan; tsaa ñaꞌan tiꞌ wan chaꞌ ja ska wan ndiꞌin chaꞌ kaja wan, ni siya kanaꞌ yka naꞌan re. 23 Jlyo tiꞌ wan chaꞌ Ndiose lka Xꞌnaǎn, chaꞌ tñan ꞌin Ndiose ngiꞌniǐn. Xa tla ni, ngwaꞌu tloo ska angajle ꞌñaǎn laja slaǎn, 24 ykwiꞌ ni loꞌoǔn: “Ja kutseen, Palyu” ndukwin angajle kanꞌ ꞌñaǎn. “Ndiꞌin chaꞌ tyituun nuꞌwin tloo ree ꞌin neꞌ romano nu nka ndloo la ti” ndukwin, “kanꞌ chaꞌ kulaa Ndiose ꞌin nchga neꞌ taꞌa ndaꞌan wan niꞌ yka naꞌan re chaꞌ ꞌin nuꞌwin, chaꞌ nuꞌwin lkaa ska nu nchkwiꞌ chaꞌ ꞌin Ni loꞌo nten chalyuu” ndukwin angajle. 25 Kanꞌ chaꞌ kuꞌni tnun tiye wan sikwa. Ndyaa ñaꞌan tiǎnꞌ chaꞌ nu wa ykwiꞌ Ndiose loꞌoǔn; jlyo tiǎnꞌ chaꞌ ka chaꞌ ꞌñaǎn sa ñaꞌan nu ndukwin angajle ꞌñaǎn, 26 ni siya kulo ndukwa la ndiꞌin chaꞌ tsaa loꞌo kwiꞌin ꞌñaan tijyuꞌ la lo xka yuu jluꞌwe.
27 Wa mdiya tukwa smnan nu ndyaa loꞌo kwiꞌin ꞌwa ya ñaꞌan seꞌen ti, loꞌo mdiya ba tujoꞌo Adria bra kanꞌ, ngwañaꞌan nchkwiꞌ nten ꞌin tujoꞌo kanꞌ. Ngwa jluꞌwe tla loꞌo mskeꞌ tiꞌ neꞌ nu ngalaꞌ yka naꞌan kanꞌ, chaꞌ ndukwa yuu wtyi kwiꞌ seꞌen ti; 28 kanꞌ chaꞌ msuꞌwa biyaꞌ neꞌ ꞌin tyiꞌa, sa ñaꞌan yaꞌ tlyaa ran, loꞌo ndyija lyo chaꞌ ꞌin neꞌ chaꞌ kalatyii ndukwa skwa metro biyaꞌ tlyaa tyiꞌa kanꞌ. Nde loo la chinꞌ msuꞌwa biyaꞌ neꞌ ꞌin tyiꞌa xiyaꞌ, loꞌo ngwa kala ndukwa kati ti metro biyaꞌ tlyaa tyiꞌa bra kanꞌ. 29 Ntsen neꞌ si kuꞌni kaꞌan tu seꞌen yka naꞌan chunꞌ kee tnun, kanꞌ chaꞌ mxkwan neꞌ jakwa chkwan nxkinꞌ lo juun la niꞌ tyiꞌa tu seꞌen yka naꞌan, chaꞌ ja tyaꞌan ꞌa ran lo tyiꞌa. Loꞌo ngatsen ꞌa neꞌ nganun neꞌ bra kanꞌ, ngita neꞌ bra nu kiꞌya xaa la xka tsan. 30 Loꞌo nten nu ngalaꞌ yka naꞌan kanꞌ, mnan ti mbiꞌya tiꞌin neꞌ ꞌin kanduwa xuwe lo tyiꞌa loꞌo ti su xa tla; chaꞌ kwiñi ti ykwiꞌ neꞌ chaꞌ wa tsaa ti neꞌ xlyu neꞌ xka chkwan nxkinꞌ nde ke yka naꞌan, chaꞌ ngwa tiꞌ neꞌ tyaa neꞌ mnan ti niꞌ kanduwa kanꞌ. 31 Bra ti ykwiꞌ Palyu loꞌo sndaru loꞌo capitán ꞌin neꞌ:
―Si ja kanun neꞌ kwa nu ngalaꞌ yka naꞌan re, kaja nchga wan niꞌ tyiꞌa ―ndukwin Palyu ꞌin sndaru.
32 Bra ti msiꞌyu sndaru ti su seꞌen nchkanꞌ kanduwa bra kanꞌ, mxtyuu neꞌ ꞌin ran lo tyiꞌa tujoꞌo, ndyaa ran bra kanꞌ; ja loꞌo nten ndyaa.
33 Wa kiꞌya ti xaa la xka tsan, bra kanꞌ ykwiꞌ Palyu loꞌo nten kanꞌ, chaꞌ ku neꞌ chinꞌ.
―Wa mdyii tukwa smnan ni ―ndukwin Palyu ꞌin neꞌ―, loꞌo ja siyaꞌ yku wan, ja yijaꞌ suꞌwe wan ―ndukwin―. 34 Suꞌwe la si nu ku wan chinꞌ ni, chaꞌ ka ngula la tiꞌ wan. Ja ska wan ndiꞌin chaꞌ kaja wan, ja kaja cha ꞌwan.
35 Xa wa mdyii ykwiꞌ Palyu loꞌo neꞌ, bra kanꞌ msñi yu ska jaxlya. Ndya yu xuꞌwe ꞌin Ndiose tloo nchga nten kanꞌ, msuꞌwe yu jaxlya kanꞌ, yku yu bra kanꞌ. 36 Suꞌwe la ngwa tiye neꞌ xa wa naꞌan neꞌ sa ñaꞌan nu yꞌni Palyu, kanꞌ chaꞌ nchga nten kanꞌ yku neꞌ chinꞌ bra kanꞌ; 37 tukwa siyentu nsuꞌwi snan yla nsuꞌwi tiꞌyun xka nten, sa kwa ti ba ndiꞌin ba niꞌ yka naꞌan kanꞌ. 38 Taꞌa neꞌ yku neꞌ sa ñaꞌan yaꞌ nu ngulaꞌ tiꞌ neꞌ bra kanꞌ. Kanꞌ ngulo neꞌ yuꞌwa ꞌin neꞌ, mdyii mxkwan neꞌ nchga nskwaꞌ trigu kanꞌ lo tyiꞌa, chaꞌ ka sa la chinꞌ yka naꞌan bra kanꞌ.
Mdyii ngata yka naꞌan kanꞌ
39 Ngwiꞌya xaa la xka tsan, bra kanꞌ naꞌan ba chaꞌ wa ngala ba ska tuꞌwa yuu, loꞌo ja ngwiꞌya neꞌ kwenta la nde yaꞌ ngala ba. Naꞌan neꞌ seꞌen ndiꞌin chinꞌ ysiin tuꞌwa yuu wtyi kanꞌ, loꞌo naꞌan neꞌ chaꞌ tiin ti ndiꞌin tyiꞌa la kanꞌ. Mskeꞌ tiꞌ neꞌ chaꞌ suꞌwe la xtyi yka naꞌan lo ysiin kanꞌ, si kaja ñaꞌan tsaa yka naꞌan nde kwa; 40 kanꞌ chaꞌ msiꞌyu neꞌ ti su ꞌin chkwan nxkinꞌ seꞌen nchkanꞌ tu seꞌen yka naꞌan, nganun chkwan nchkinꞌ kanꞌ niꞌ tyiꞌa. Bra kanꞌ mxtiꞌ neꞌ yaꞌ yka naꞌan, mskanꞌ tukwi neꞌ teꞌ lo yka chaꞌ tukwa naꞌan kwiꞌin ꞌin yka naꞌan chaꞌ tsaa la ran nde kwa. 41 Ndyaa ba bra kanꞌ, ngala yka naꞌan ska seꞌen nxnan tukwa yaꞌ tyiꞌa. Lti ti tyiꞌa nde kwa chaꞌ ndukwa ysiin, kanꞌ chaꞌ msñi kaꞌan kiyaꞌ yka naꞌan lo ysiin kanꞌ bra kanꞌ, mdyisnan mxtaꞌ kulooꞌ tnun tu seꞌen yka naꞌan kanꞌ bra kanꞌ. 42 Ntsen ꞌa sndaru chaꞌ, si skwa neꞌ tyiꞌa chaꞌ kala neꞌ tuꞌwa tyiꞌa, bra ti xnan nchga presu ꞌin neꞌ; kanꞌ chaꞌ mskeꞌ tiꞌ neꞌ chaꞌ suꞌwe la kujwi neꞌ ꞌin taꞌa presu ndla ti. 43 Loꞌo ja mda capitán chabiyaꞌ ꞌin sndaru chaꞌ kujwi neꞌ ꞌin presu, chaꞌ ja nchka tiꞌ capitán kanꞌ, chaꞌ kujwi neꞌ ꞌin Palyu. Bra kanꞌ ngulo capitán tñan ꞌin nchga neꞌ nu ngwa ꞌin skwa tyiꞌa chaꞌ tsaa neꞌ lo tyiꞌa, chaꞌ tyoꞌo suꞌwe ti neꞌ la lo yuu wtyi; 44 neꞌ nu ja ngwa ꞌin skwa tyiꞌa, ndiꞌin chaꞌ xñi neꞌ kaꞌ, ni siya xñi neꞌ yuꞌwe yka naꞌan kanꞌ. Ngwañaꞌan ngwa chaꞌ suꞌwe ti ngala taꞌa ba tuꞌwa yuu wtyi kanꞌ bra kanꞌ.