23
Chóg'₅ Jesús dso₄ juá'₂ 'a₂ lia'₂ niog₅ lɨ́n₅ dsa₂ fariseos quian'₅₄ të₅juá'₅ në́₃
(Marcos 12:38-40; Lucas 11:37-54; 20:45-47)
Jaun₂ në́₃ ca₂ton₃ Jesús jág₁ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ juɨn₅ i₂quiain'₅₄, ca₂tsɨ́'₃ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ quiáin₅ në́₃, ca₂juá'₂:
―Dsa₂ fariseos quian'₅₄ të₅juá'₅ në́₃, tiáin'₅ ta₁ a₂jme₁lɨ́n₄ Moisés. Jaun₂ lë₃ ca₂tɨ́n'₂ 'nia'₂ nág'₁ gau₂ jág₁ quió'₅, jme₁ti'₄ 'nia'₂ 'e₂ a₂te₂néi'₂. La₁ tsá₃ can₂ 'nia'₂ juɨ₅ jua'₅₄ a₂jmó'₂ juɨ₁lia'₂ a₂jmo₂₃ guioin₅₄, ia₁ juɨ₁lia'₂ jme₂tag₂₃, tsá₃ jme₂ti₃ guioin₅₄; të₂le₃ siá'₂ bá₄ jmo₂₃ dsó₅. Qui₂'nei₂₃ lio₅₄ guei₂ 'ŋio₅ lɨn₃ qui₂dsɨ₂₃ mɨ₂ca'₄ dsa₂, la₁ guioin₅₄ në́₃ ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ caun₂ chi₁gú₃ bá₄ tsá₃ 'nio₃ tí₂ jua'₅₄ a₂jme₃'o₅₄ cán₂. Ca₂le₃jë́₃ 'e₂ a₂jmo₂₃, jmo₂₃ a₂jŋia'₅₄ con'₂ 'nio₃ jág₂ dsa₂ bá₄. Ia₁ tɨn₂ dsɨ́₅ i₃quian₅₄ le₁ton₅ jma₃ca₂tsɨ́n'₅ tsɨ₁'mɨ'₂ 'ɨ́₂ le₂con₂ chi₁quí₃ quian'₅₄ mɨ₂cu₅ në́₃ qui₂le₁ton₅ 'éi'₃ quió'₅ Diú₄;* 'Nio'₂ ja₁ton₅ Deuteronomio 6:4-9. a₂ta₁ dsɨ́₅ i₂nioi₅₄ le₁qui'₂ tsɨ₁'mɨ'₂ chen'₅₄ jang₄ qui₂le₁'ág₄ a₂lë́₅ lí₁ ca'₅₄ a₃tag₄. 'Ŋio₅ të₅ dsɨ́₅ qui₂dsɨ₂toin'₅₄ jmá'₃ lia'₂ ja₁jlá'₁ bá₄ ja₁qui₂dsɨ₂guë́'₃, qui₂dsɨ₂tiain'₂ ja₁dsen₅₄ guë́₄ juɨ₁lia'₂ dsi₂néi₂ guá'₅ sinagoga në́₃. Ton'₂ 'ŋio₅ të₅ dsɨ́₅ qui₃cuag₃ dsa₂ Diú₄ jë₄ 'ma'₅₄, qui₃të́₂ dsa₂ “të₅” o₃, Rabbí. në́₃.
’La₁ 'nia'₂ në́₃, tsá₃ ca₂tɨ́ng'₂ jua'₅₄ të́₂ dsa₂ “të₅”, ia₁ ca₂le₃jɨ́n'₃ bá₄ 'nia'₂ lë́₅ rɨ́ng'₂; ia₁ jan₂ bá₄ Të₅ quián'₂ 'nia'₂ chan₂. Tsá₃ të'₅₄ 'nia'₂ “tia₅₄” 'i₁jan₂ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃, ia₁ jan₂ bá₄ Ŋéi'₅ 'nia'₂ i₂chan₂, i₂guá₅ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃. 10 Tsá₃ cuë́'₁ 'nia'₂ jmɨg₄ a₂të́₂ dsa₂ 'nia'₂ guiong'₅₄ a₂lɨ́ng'₅ juɨg₅₄ dsa₂, ia₁ jan₂ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄ bá₄ i₂lɨ́n₅ juɨg'₂ 'nia'₂. 11 Juɨ₁lia'₂ i₂jme₃ti₃ ta₁ ne₄ rɨn'₅₄, i₂'éi₂ bá₄ i₂juɨn'₂ guë́₄. 12 Ia₁ juɨ₁lia'₂ i₂jme₂can'₅₄ guion₅₄ jɨn₄ rɨn'₅₄, të₂le₃ sióin₂, lé₂ mei'₂; la₁ juɨ₁lia'₂ i₂jmo₅ me'₂ jɨn₄ rɨn'₅₄, i₂'éi₂ bá₄ lén₂ i₂juɨn'₂ guë́₄ con'₂ guë́₄ ca₂le₃jɨ́n₃.
13 ’¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ të₅juá'₅, 'nia'₂ dsa₂ fariseos në́₃, i₂lë₁jmo₅-dsáu₅ o₁ne₁! Ia₁ jnág'₂ 'nia'₂ o₄'né₄ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃ ja₁gon₂ Diú₄, tsá₃ cuë'₂ 'nia'₂ jmɨg₄ tón'₃ i₂sián'₂. Ia₁ on₃ guë'₂ tón'₂ 'nia'₂ guiong'₅₄, on₃ guë'₂ cuë'₂ 'nia'₂ juɨ₅ tón'₃ juɨ₁lia'₂ i₂'nio₃ tón'₃. A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ chi₁ton₅ versículo 14 ján₃, a₂juá'₂ le₂la₂: “¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ të₅juá'₅, 'nia'₂ dsa₂ fariseos në́₃, i₂lë₁jmo₅-dsáu₅ o₁ne₁! Ia₁ ja₂nó'₅ 'nia'₂ qui₂jŋiá'₂ 'ne₄ 'io₅₄ 'nág₂, jaun₂ jmo'₂ 'nia'₂ chi₂leng'₅₄ Diú₄ uë́₂ lɨn₃, ia₁jaun₂ tsá₃ 'ein₂ le₃lí'₄. 'Uɨg₅₄ jaun₂ ja₂lɨn₃ guë́₄ 'ŋio₅ uɨg₅ guéi'₁ 'nia'₂.
15 ’¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ të₅juá'₅, 'nia'₂ dsa₂ fariseos në́₃, i₂lë₁jmo₅-dsáu₅ o₁ne₁! Ia₁ qui₂i₂nio'₄ 'nia'₂ ca₂le₂con₂ mɨ₂güɨ́g₃ qui₁'ang'₄ jmɨ₁ŋí'₄, a₂qui₂jme₂tɨ́ng'₁ dsa₂ lia'₂ lë́₅ 'én'₂ 'nia'₂ guiong'₅₄. Jë₁ma₂ca₂jon'₃ 'nia'₂ dsa₂ a₂dsɨ₃léin₂ juɨ₅ quiáng'₂, qui₂jme₂tɨ́in'₁ 'nia'₂ a₂jŋia'₅₄ con'₂ a₂jme₃'lɨin'₅₄ guë́₄ lia'₂ con'₂ guë́₄ guion'₅₄ 'nia'₂.
16 ’¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂, dsa₂ ten₄ i₂quian₅ ne₄ juɨ₅! Ia₁ juá'₂ 'nia'₂ jme₂tɨ́ng'₁ dsa₂: “Në₁jua'₂ 'ein₂ ca₂cuë₃ jág₁ quió'₅ 'ë₂₃ guá'₅, tsá₃ 'e₂ quen₅ jág₁ jaun₂; la₁ në₁jua'₂ ca₂'ë₃ cu₄nióg₄ a₂te₁'i₁ guá'₅, a₂jaun₂ guë́₄ dsón'₂ quen₅ jág₁ quió'₅”, tion₅₄ 'nió'₅ jme₃ti₃ jág₁ a₂në₂cuë₃. 17 ¡'Nia'₂ dsa₂ ten₄, dsa₂ co₄! ¿'E₂ a₂quen₅ guë́₄ 'ŋio₅ lɨn₃? ¿Cu₄nióg₄, o₃ guá'₅ ja₁rë₂jŋió₃ cu₄nióg₄ jaun₂ 'e₂? 18 Juá'₂ 'nia'₂ ján₃: “Në₁jua'₂ 'ein₂ cuë₅ jág₁ quió'₅ a₂'ë₂₃ ne₄chei₂, ján₃ bá₄ tsá₃ 'e₂ quen₅ jág₁ jaun₂; la₁ në₁jua'₂ ca₂'ɨin₃ já'₂ i₂rë₂jen'₅₄ ne₄ ne₄chei₂, jaun₂ guë́₄ dsón'₂ tion₅₄ 'nió'₅ jme₃ti₃ jág₁ quió'₅.” 19 ¡'Nia'₂ dsa₂ ten₄! ¿'E₂ jaun₂ a₂lë́₅ a₂dsen₅₄ guë́₄? ¿Já'₂ i₂rë₂jen'₅₄ ne₄ Diú₄, o₃ ne₄chei₂ a₂rë₂jŋió₃ já'₂ 'éi₂ 'e₂? 20 Jaun₂ lë₃, juɨ₁lia'₂ jme₁cuë₅ dsa₂ jág₁ quió'₅ a₂'ë₂₃ ne₄chei₂, on₃jua'₅₄ jmá'₃ ne₄chei₂ 'ë₂₃; a₂'ë₂₃ ca₂le₃jë́₃ 'e₂ a₂te₁'i₁ ne₄chei₂ bá₄ jaun₂. 21 Le₂në₅ bá₄ ján₃, juɨ₁lia'₂ i₂'ë₅ guá'₅, on₃jua'₅₄ jmá'₃ ca₂ne₅₄ guá'₅ 'ë₂₃, a₂'ɨin₂₃ le₂jiog₅ Diú₄ i₂guá₅ dsi₂néi₂ jaun₂ bá₄. 22 Ján₃ bá₄ le₂në₅ juɨ₁lia'₂ i₂'ë₅ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃, a₂ma₂në₂'ë₃ le₂jiog₅ ne₄ta₁ quió'₅ Diú₄, ton'₂ a₂ma₂në₂'ɨin₃ le₂jiog₅ 'ŋiog₅ Diú₄ i₂guá₅ ne₄ta₁ jaun₂ bá₄ ján₃.
23 ’¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ të₅juá'₅, 'nia'₂ dsa₂ fariseos në́₃, i₂lë₁jmo₅-dsáu₅ o₁ne₁! Ia₁ qui₂jáng'₂ 'nia'₂ caun₂ qui'₅₄ a₂guia₃ quió'₅ mɨ₁'au₂ mɨ₂juɨg₂, juɨ₁lia'₂ menta, anís, quian'₅₄ qui₂má₃ në́₃. La₁ tsá₃ tón'₂ guë'₂ 'nia'₂ juɨ₅ 'Éi'₃ Juá'₅ a₂dsen₅₄ guë́₄ quió'₅ Diú₄ ron₅, juɨ₁lia'₂ ja₁juá'₂ a₂'nió'₅ jmo₃ dsa₂ a₂dse₃, a₂dsia₃ dsa₂ ŋéi₂ dsɨ́₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ rɨin'₅₄, a₂jmo₃ dsa₂ tí₅ jág₁ quió'₅ quian'₅₄ rɨin'₅₄. A₂në₅ bá₄ a₂dsen₅₄ guë́₄ a₂ca₂tɨ́n'₂ 'nia'₂ jmó'₂, la₁ on₃jua'₅₄ a₂tsá₃ ma₃jme₁ti'₄ 'nia'₂ 'Éi'₃. 24 ¡'Nia'₂ dsa₂ ten₄ i₂quian₅ ne₄ juɨ₅! Qui₁ŋɨ'₄ 'nia'₂ quió'₅ i₁lu₂ pí'₁, la₁ nɨ́'₅ bá₄ guë'₂ 'nia'₂ guiong'₅₄ juɨ₁lia'₂ já'₂ camello.
25 ’¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ të₅juá'₅, 'nia'₂ dsa₂ fariseos në́₃, i₂lë₁jmo₅-dsáu₅ o₁ne₁! Ia₁ lɨ́n'₅ 'nia'₂ juɨ₁lia'₂ lë́₅ nɨ₁vaso, nɨ₁uɨng₅ në́₃, qui₁rɨn'₄ 'nia'₂ jmá'₃ lia'₂ le₃co'₅₄. La₁ të₂le₃ juɨ₅ të₂'au'₂ 'nia'₂, qui₂rë₂can'₂ ca₂le₃jë́₃ ne₅₄ a₂'lɨg'₅₄ a₂qui₂dsɨ₂jŋia₅ 'au'₂ 'nia'₂, 'niog'₂ 'nia'₂ jua'₅₄ jmá'₃ lia'₂ guiong'₅₄ bá₄ qui₂le₃cha₂ quiáng'₂; qui₂ja₂nó'₅ 'nia'₂ 'ang'₂ quió'₅ dsa₂. 26 ¡'Nia'₂ dsa₂ fariseos ten₄! Rang₂ 'nia'₂ de'₂ jŋiá₅ le₃'ŋió'₂ nɨ₁vaso quian'₅₄ nɨ₁uɨng₅, jaun₂ guë́₄ lé₂ le₁jë́₃ le₂tan₅₄ le₃co'₅₄ në́₃.
27 ’¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ të₅juá'₅, 'nia'₂ dsa₂ fariseos në́₃, i₂lë₁jmo₅-dsáu₅ o₁ne₁! Ia₁ lɨ́n'₅ 'nia'₂ juɨ₁lia'₂ lë́₅ tau₂ 'ŋio₅ a₂jŋia'₅₄ con'₂ jniá₂ tiog₂, jniá₂ jlá'₁ jmá'₃ lia'₂ le₃co'₅₄ bá₄, la₁ le₃'ŋió'₂ qui₂rë₂can'₂ nɨ₁mu₅, chí'₅ ma₂'lɨg'₅₄. 28 Le₂në₅ bá₄ lɨ́n'₅ 'nia'₂; 'e₂ guë́₄ dsen'₃ 'nia'₂ jniág'₂ jmá'₃ lia'₂ le₃co'₅₄ të₃jë₄ jág₅ dsa₂, la₁ të₂'au'₂ guë'₂ 'nia'₂ qui₂rë₂can'₂ ca₂le₃jë́₃ ne₅₄ a₂'lɨg'₅₄, a₂jmo'₂ dsáu'₂ 'nia'₂ o₁ne₁ 'e₂ a₂jmo'₂.
29 ’¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ të₅juá'₅, 'nia'₂ dsa₂ fariseos në́₃, i₂lë₁jmo₅-dsáu₅ o₁ne₁! Ia₁ qui₂jmóg'₂ 'nia'₂ tau₂ 'ŋio₅ quió'₅ dsa₂ i₂ca₂'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄ ma₂lɨ́g'₂, qui₂jmóg'₂ 'nia'₂ jlá'₁ qui₂rë₂lag₄ juɨ₁lia'₂ ja₁le₁'on₅ dsa₂ dsen₃ i₂ma₂dsan₃. 30 Jaun₂ jag'₅₄ 'nia'₂: “Jua'₅₄ mei'₂ bá₄ ca₂rë₃chóng₃ jniog₄ jmɨg₄ jaun₂ lia'₂ con'₂ jme₁chan₂ dsa₂ can'₅₄ quián₂ ma₂lɨ́g'₂, tsá₃ jme₁jme₁quiain'₅₄ jniog₄ lia'₂ con'₂ jme₁ca₂jmo₃ a₂ca₂i₃'o₅₄ jmɨ₂ 'an₅₄ dsa₂ i₂chen₄ 'éi₂ quián₅ Diú₄.” 31 Jaun₂ le₂në₅, quian'₅₄ jág₁ quián'₂ 'nia'₂ guiong'₅₄, jáng'₂ 'nia'₂ jág₁ dsau₅ a₂lɨ́ng'₅ tsɨ₁jon₂ dsa₂ i₂ca₂jme₃dsian₅ dsa₂ i₂ma₂chen₃ Diú₄. 32 Jaun₂ në́₃, jme₁'ŋia₅ 'nia'₂ dso₄ a₂ca₂jme₃lióg₃ dsa₂ can'₅₄ quián'₂ 'nia'₂.
33 ’¡Já'₂ 'lɨn'₅₄! ¡Tsɨ₁jon₂ dsɨ₂mɨ'₂! ¿'A₂ bá₄ lia'₂ le₃lon'₅₄ 'nia'₂ 'éi'₃ uɨg₅ a₂já₅ ja₁con'₂ 'nia'₂ a₂dsi₁nog'₃ guio₃-juɨ́g₃? 34 'Uɨg₅₄ jaun₂, tsɨn₅₄ jniá₂ ja₁con'₂ 'nia'₂ dsa₂ i₂'ë́₂ jág₁ o₄quió₃, dsa₂ i₂ŋɨ́'₂ niog₅ dsi₄, i₂lɨ́n₅ të₅ në́₃. I₂lɨn₅₄ 'éi₂ jme₁dsiain'₂ bá₄ 'nia'₂, i₂lɨn₅₄ guë'₂ qui₁tóin'₄ 'nia'₂ cróg₄. I₂sián'₂ guë'₂ në́₃ qui₁cuë'₅₄ 'nia'₂ dsi₂néi₂ guá'₅ sinagogas quiáng'₂, qui₂co₁'éin'₄ 'nia'₂ në́₃ le₂'í₁ juɨg₂. 35 Jaun₂ lë₃, 'nia'₂ bá₄ le₁cáng'₄ jmɨ₄ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ dsen₃ i₂qui₂ma₂dsan₃ mɨ₂güɨ́g₃, ca₂të₂ jmɨ₄ Abel i₂jme₁lɨ́n₄ dsa₂ dsen₃, ca₂të₂ jmɨ₄ Zacarías ja₁ŋi'₅₄ Berequías, i₂ca₂jŋɨ́'₃ 'nia'₂ i₁dsi₅ guá'₅ jë₄ ja₁lë́₄ ja₁jŋió₅ quian'₅₄ ja₁chí'₄ ne₄chei₂. 36 A₂dsɨ₂jó'₃ juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, dsa₂ chan₂ jmɨg₄ në₃ bá₄ rë₂cán'₄ ca₂le₃jë́₃ dso₄ jaun₂.
'O₅ Jesús o₄quió'₄ juɨg₂ Jerusalén
(Lucas 13:34-35)
37 ’¡'Nia'₂ dsa₂ juɨg₂ Jerusalén! ¡'Nia'₂ dsa₂ juɨg₂ Jerusalén, 'nia'₂ i₂jme₂dsiáng'₁ dsa₂ i₂'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄, 'nia'₂ i₂qui₂jnag'₅₄ cang₄ dsa₂ i₂chen₅ Diú₄ jɨn'₄ 'nia'₂! ¡'Lióng₂ ráun₂ jme₁'ɨ́n₅ dsɨ₃ jme₁chi₁liang'₂ guein₂ dsa₂ juɨg₂ quiáng'₂, juɨ₁lia'₂ jmo₅ i₁tsɨ́n'₃ a₂chi₂lain'₂ guein₂ quiáin₅ to'₂ né'₃ tsɨ₁rë₂cu₅, la₁ guion'₅₄ 'nia'₂ tsá₃ ca₂gue'₅₄! 38 Jag₄ jaun₂, dsi₂néi₂ quiáng'₂ në́₃ të₃'ŋiá₄, të₃tsɨ'₅₄ tei₄, tsá₃ 'ein₂ chan₂ lé₂. 39 Ia₁ juá'₅ jniá₂, tsá₃ ma₃la₂ jag'₅₄ 'nia'₂ jniá₂, ca₂lia'₂ ca₂të́₂ jmɨg₄ jë₁ma₂të́₂ rë₁jua'₅₄ 'nia'₂: “Juɨ₁le₂jŋió₃ bá₄ i₂në₅ i₂jón'₅ o₄quió'₄ Te₁gui'₅₄.”§ Salmo 118:26.

*23:5 'Nio'₂ ja₁ton₅ Deuteronomio 6:4-9.

23:7 o₃, Rabbí.

23:13 A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ chi₁ton₅ versículo 14 ján₃, a₂juá'₂ le₂la₂: “¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ të₅juá'₅, 'nia'₂ dsa₂ fariseos në́₃, i₂lë₁jmo₅-dsáu₅ o₁ne₁! Ia₁ ja₂nó'₅ 'nia'₂ qui₂jŋiá'₂ 'ne₄ 'io₅₄ 'nág₂, jaun₂ jmo'₂ 'nia'₂ chi₂leng'₅₄ Diú₄ uë́₂ lɨn₃, ia₁jaun₂ tsá₃ 'ein₂ le₃lí'₄. 'Uɨg₅₄ jaun₂ ja₂lɨn₃ guë́₄ 'ŋio₅ uɨg₅ guéi'₁ 'nia'₂.

§23:39 Salmo 118:26.