7
Cahndudo Esteban che rendedevahn ye ihyan
1 Tuhme chidocuya̱n che tahque ndina̱n me ne, chiquerune ye Esteban:
―¿A cua̱co nducuahn che rica nunde sa̱hn sih yehn ne?
2 Ndahconan Esteban, ne ra̱hn ye:
―Nducoya̱ca nchuhn, dihnó ma̱n, ihyan ndina̱n yahn nación yuhn vo ma̱n, cuihcovan ne che ca̱hmá. Dendiohs yuhn vo, ihyan min che a̱ma yudo vederihquentiyon yahn ye ne, nda̱ ye na̱n indihte yuhn vo Abraham, cuahn che quenan ca ye ya̱hn yahn Mesopotamia, ro che ametah cuhnde ye ya̱n Harán, 3 ne ra̱hn ye ri ye ihyan: “Cuihcoman ya̱n vaque ma̱n, nducoya̱ca ihyan yehn ma̱n, ne cuehn a̱ma cua̱n ya̱hn na̱n che na̱hmá di.” 4 Tuhme chica Abraham ya̱n va̱co ye, Caldea, ne chahn ye, chihnde ye ya̱n Harán. Adive ne, chih chida ye, ne na̱hma Dendiohs ihyan yune, nde na̱n che nda̱ ye muhn, ya̱hn na̱n che vahto vo ma̱n ro cuh. 5 Hua ca̱h Dendiohs nde a̱ma ndi ya̱hn cuh ihyan, nde na̱n che ca̱hno ye a̱ma ca̱h ye. Ate ca̱h ye ndudo yahn ye ihyan te co ya̱hn nda̱ta yahn ye, andahre ro min ne, ametah nde a̱ma da̱ya ye. 6 Namin ra̱hn Dendiohs ri ye ihyan te nda̱ta yahn ye ne, va che cuahtenan ye ya̱n va̱co ihyan ta̱ma nación, ne din ta̱n ihyan nación min nduco ye ma̱n, din ye ntiyon yahn ihyan chahn nduco fuerza ma̱n, nde cuihno cun ciento nduyo. 7 Ate namin ra̱hn Dendiohs ri ye ihyan: “U dín castigo ihyan nación min che ca̱hcantiyon ye numacuahn vedeta̱n nda̱ta yehn che din ye ntiyon yahn ye. Cuihno min ne, nda̱ca ye nación min, ne cochi ye muhn ya̱hn cuh, ndeva ye yavená̱n.” 8 Namin ca̱h Dendiohs ndudo yahn ye Abraham, ne chihquentiyon ye che conan a̱ma seña queri a̱ma ihyan, nda̱ta yahn ye, ca̱va che ca̱hco ran ye che nevahnecun ye ndudo min. Chemin che cuahn che chihndeya̱n da̱ya Abraham che duche Isaac ne, chihno nine ro ne, chaconahn ye seña. Tihca̱ chaconahn Isaac seña da̱ya ye Jacob, ne Jacob ne, tihca̱ chaconahn ye seña nducoya̱ca da̱ya ye. A ihyan min che chihco nda̱ta ye nduh che ndichio nda̱ta yahn ihyan nación yahn Israel.
9 ’Da̱ya Jacob che ihyan ndico yuhn vo ne, a ihyan chahn che din ve ye yahn dihno ye José, ne ndihcue ndeh ye ihyan nduco sa̱hn che quenda se ihyan nde nación yahn Egipto. Ate Dendiohs ne, chinduco ye José, 10 ne ndedevahn ye ihyan yahn nducuahn che rechuhrihn ye. Ca̱h Dendiohs vederendedecadino che nda̱hca̱ ihyan, ne din ye che Faraón, rey yahn Egipto ne, din yahino ye ihyan. Chemin che chaconahn Faraón ihyan che ca̱hcantiyon ye ndeva̱co ye ma̱n, nde numachahte nación yahn Egipto ma̱n.
11 ’Tuhme chihnde cuico numachahte nación yahn Egipto ma̱n, Canaán ma̱n, ne a̱ma chuhrihn nducoya̱ca ihyan, nde indihte yuhn vo, ne ametah renda̱ca che cheh ye. 12 Ate cuahn che checadino Jacob che min nación yahn Egipto va trigo ne, dechuh ye da̱ya ye. Ta̱hn min ne, cade a̱ma yune chahn ihyan ndico yuhn vo. 13 Cuahn che chi o yune che chahn ihyan chahn ne, ca̱h José che checadino ye te ihyan min che dihno ye, ne nduco chemin checadino Faraón ti chica nda̱ta yahn José. 14 Tuhme dechuh José che chehua chida ye Jacob nduco ihyan yahn ye. Nducoya̱ca ihyan chahn ne, ri ye ino raco ntihyon. 15 Tihca̱ chi che chahn Jacob, chihnde ye nación yahn Egipto. Adive ne, chih ye, ne namin a min chih ihyan ndico yuhn vo. 16 Adive ne, ndiquenda ihyan ine yahn tena̱hn chahn nde ya̱n Siquem. Min chihche tun ye ihyan na̱n ya̱yan che ca Abraham, ndihcue da̱ya Hamor.
17 ’Cuahn che a nda̱ nino ro che conahn ndudo che ca̱h Dendiohs numacuahn vedeyudo Abraham ne, ihyan nación yahn Israel ne, a̱ma chi ya̱hn ye min nación yahn Egipto. 18 Ta̱hn min chihnde ta̱ma rey yahn Egipto che hua rendihche ye José. 19 Rey min ne, din ta̱n ye numacuahn vederihncheh nduco ihyan ndico yuhn vo, ne chihquentiyon ye ihyan chahn che cade cuahteya̱n da̱ya ye che cha̱hn ne, ca̱hn ye, cuaconda̱h ye ca̱va che coh. 20 Ta̱hn min chihndeya̱n Moisés, ne a̱ma quenan ino Dendiohs lihn me. Ino iyo ra chi ta̱ve indihte yahn se sa̱hn, 21 ne cuahn che chihcoma̱n ye lihn me ne, ta̱hn da̱ya ma̱n rey nta̱ca te sa̱hn. Ndeva te sa̱hn, ne ta̱ve te sa̱hn nduhca̱ da̱ya ma̱n te. 22 Chemin che chahn Moisés nducuahn vededevano yahn ihyan nación yahn Egipto. Cuahn che chi chahte ye ne, a̱ma dito na̱n ye na̱n che rente ye ma̱n, na̱n dehtenduh che redin ye ma̱n.
23 ’Cuahn che a chi ye o raco nduyo ne, chahn ye chendihchero ye ihyan nación yahn ye, Israel. 24 Min ndihchero ye che chahn a̱ma sa̱hn Egipto a̱ma sa̱hn nación yahn ye, ne chihno ye sa̱hn Egipto me, ndedevahn ye sa̱hn che ta̱ma me. 25 Tihca̱ din ye, te ra̱hco ye te nduco chemin ne, ihyan nación yahn ye ne, conahn ye te dechuh Dendiohs ihyan, ndedevahn ye ihyan chahn. Ate ihyan chahn ne, hua chenahn ye. 26 Ta̱ma ro me ne, ndihchero Moisés o sa̱hn nación yahn ye che rahteruhn se nduco vih, ne nahn ca̱hco dihn ye sa̱hn. Ra̱hn ye ri ye sa̱hn: “Nchuhn ne, da̱ma nación yuhn vo nduco vih, ¿dehco che rahteruhn ne nduco vih?” 27 Ate sa̱hn che redin ta̱n nduco combiero yahn me ne, chaconda̱ se ihyan, ne ra̱hn se: “¿Duh chaconahn di che conan yahn nuhn, techecade yahn nuhn? 28 ¿A namin nahn cahne u nduhca̱ che chihne sa̱hn Egipto me ico?” 29 Cuahn che chihnevan Moisés che tihca̱ ra̱hn sa̱hn min ne, chano ye, ne cuahn ye, chihnde ye a̱ma cua̱n ya̱hn che duche Madián. Min chihneva̱co ye, ne nda̱ca o da̱ya ye.
30 ’Chihno o raco nduyo ne, min ya̱hn na̱n che metah duhva, nino na̱n cuete che duche Sinaí ne, adena̱n chihnde ro a̱ma ángel va̱n ruchiya̱hn yahn a̱ma ya̱hn lihn che riche, ndihchero Moisés. 31 Moisés ne, a̱ma cuahn ino ye yahn vederihno che rendihchero ye, ne cuahn che chahn nda̱ ye ca̱va che ndihchero ndah ye ne, chihnevan ye che ra̱hn Dihvo vo Dendiohs: 32 “U che Dendiohs yahn ihyan ndico yehn, Abraham ma̱n, Isaac ma̱n, Jacob ma̱n.” Tuhme a̱ma dihya Moisés chi, nde tuno rendoh ye che va̱h ye, nde metah chihquino ye ndihchero ca ye. 33 Ra̱hn Dendiohs ri ye ihyan: “Cuehnevi nda̱co che chenun cah, te ca̱hnda yehn yahn che nti nino na̱n che quenún. 34 A ndihcheró che rechuhrihn ihyan yáhn min nación yahn Egipto, ne chihneván che reva̱h ye. Chemin che cochí, ndedeváhn ihyan. Ma̱n ne, conan yan, te dechúh di Egipto.”
35 ’Andahre hua nevahnecun ihyan chahn Moisés ro mena̱n, ra̱hn ye ri ye ihyan: “¿Duh chaconahn di che conan yahn nuhn, techecade yahn nuhn?” Ate ma̱n Dendiohs dechuh ye ihyan ca̱va che cona̱n ye yahn ihyan chahn ma̱n, ca̱va che ndedevahn ye ihyan ma̱n, nduhca̱ che ra̱hn ye ro che chihnde ro ángel me na̱n ya̱hn lihn che riche me. 36 A Moisés che ndetenda̱h ye ihyan ndico yuhn vo min nación yahn Egipto, ne din ye vederihno ya̱hn min ma̱n, na̱n Nuniya̱hn Cua̱h ma̱n, ya̱hn na̱n che metah duhva ma̱n, chete che o raco nduyo. 37 A Moisés che ra̱hn ye ri ye ihyan nación yuhn vo, Israel: “Dendiohs ne, ndedecuan ye a̱ma ihyan profeta va̱n nda̱ta yuhn vo nduhca̱ che ndedecuan ye u, ne che ca̱hma ihyan min ne, chemin che codinahn nchuhn.” 38 A Moisés che quenda̱hna̱n ye yahn ihyan nación yuhn vo, Israel, min ya̱hn na̱n che metah duhva, ne a ihyan min che nte ángel nduco ye min Cuete Sinaí ca̱va che ca̱h ye ndudo min ihyan ndico yuhn vo. A ihyan min che chihnevan ye ndudo yahn che ndedevahn Dendiohs ihyan iyehnse, chihco ye ca̱vo vo.
39 ’Ate ihyan ndico yuhn vo ne, chacota̱hn ye yahn Moisés ma̱n, nahn ndaconan ye nación yahn Egipto ma̱n. 40 Ra̱hn ihyan chahn ri ye Aarón: “Nahn nuhn che dendah ne a̱ma o dendiohs che quenda̱hna̱n ye yuhn vo, te Moisés, ihyan min che ndetenda̱h ye uvo nación yahn Egipto ne, a hua renta̱ ye, ne hua devano nuhn deh chi yahn ye.” 41 Tuhme dendah ihyan chahn a̱ma itenine lihn. Chihno ye a̱ma o ite ca̱va che co te vedino na̱n itenine me, ne a̱ma chi yeno ye nduco dendiohs min yahn ye che dendah ma̱n ye. 42 Chemin che chihcoma̱n Dendiohs ihyan chahn, ne ca̱h yune ye che chitahno ye iyon che chenan na̱n ro, chivahn dendiohs yahn ye, nduhca̱ che dirun a̱ma cha ihyan profeta tuhca̱:
Nchuhn, ihyan nación yahn Israel, cuahn che chahtechica ne ya̱hn na̱n che metah duhva chete che o raco nduyo ne,
ndotenan che ca̱hno ne ite ca̱va che co te vedino, ndeva ne yavená̱n ne,
43 tahque ndah ne ne, quenda ne ya̱co na̱n che quenun Moloc ma̱n, iyon yahn Renfán ma̱n,
ndeva ne yavena̱n dendiohs chemin chan che dendah ma̱n ne.
Chemin che quenan cuma che dín castigo nchuhn, dechúh nchuhn nde tahque ca̱na yahn nación yahn Babilonia.
44 ’Min ya̱hn na̱n che metah duhva ne, ihyan ndico yuhn vo ne, chihnde ta̱h ye ya̱co che chindah nduhca̱ che na̱hma Dendiohs Moisés ta̱ca̱ va che dendah ye. A chete ya̱co min ne, chenun ndah tu rahno na̱n che ndirun ley yahn Dendiohs. 45 Chan rine, chihnde ta̱h ihyan chahn ya̱co me nde ro che nda̱ ye nduco Josué, cheta̱h ye ya̱hn yahn ihyan ta̱ma nación che chehnevi Dendiohs na̱n ye. Tihca̱ chihco cuda̱do ye ya̱co me nde ro che quenan David. 46 Dendiohs, ihyan min che ndeva Jacob yavena̱n ye ne, din yahino ye rey David, ne nahn ca̱hno rey me a̱ma ya̱co yahn ye. 47 Ate Salomón che chihno ye ya̱co yahn Dendiohs, 48 andahre Dendiohs, ihyan min che a̱ma yudo vederihquentiyon yahn ye, hua rendotenan ye ya̱co che rihno ihyan. Tihca̱ nduhca̱ che dirun ihyan profeta me tuhca̱:
49 Ra̱hn Dihvo vo Dendiohs: “Rihquentiyón nde vahchetero ma̱n,
nde numachahte iyehnse ma̱n.
¿Ta̱ca̱ conún chete a̱ma ya̱co che rihno ihyan?
¿Ta̱ca̱ cuhndé a̱ma cua̱n no?
50 A má̱n dendáh nducuahn dehtenduh che va.”
51 Quendi Esteban, ne ra̱hn ye:
―Nchuhn ne, cheche chedave yahn ne. Da̱ma ri ne nduco ihyan che hua ritahno ye Dendiohs, te hua redinahn ne. Numacuahn ro ne, rahcota̱hn ne vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs. Nduhca̱ ihyan ndico yahn ne ne, tihchan ne. 52 Nducoya̱ca ihyan profeta ne, din ta̱n ihyan ndico yahn nchuhn nduco ye. Ihyan ndico yahn ne ne, chihno ye ihyan profeta chahn che dirun ye nde ro mena̱n che va che chi Da̱ya Dendiohs, ne cuahn che nda̱ ye ne, a ma̱n nchuhn hua chitahno ne ihyan, ne chihno ne ihyan. 53 Nchuhn ne, nduco ángel dechuh Dendiohs ley yahn ye ca̱va che dinahn ne, ate hua redinahn ne.
54 Cuahn che chihnevan sa̱hn ndina̱n chahn che tihca̱ ra̱hn Esteban ne, a̱ma chi ta̱n se, nde tuno reh dihyon se. 55 Ate Esteban ne, quenun Vaco Ndah yahn Dendiohs ihyan, ne chenihyon na̱n ye na̱n ro, ne ndihchero ye che a̱ma yudo vederihquentiyon yahn Dendiohs ma̱n, che nti Dihvo vo Jesucristo la̱do ta̱h cua̱co ye ma̱n. 56 Tuhme ra̱hn ye:
―¡Condihche nchuhn! ¡Quendah vahchetero! ¡Nga̱ Ihyan min che rinduco ye nducoya̱ca ihyan, nti ye la̱do ta̱h cua̱co Dendiohs!
57 Ate sa̱hn chahn ne, neca̱hde se iverevan se, nde tuno rah ta̱n se, tumanga̱n se Esteban. 58 Quenda se ihyan cuahn chihto ya̱n, ne min ca̱h se tu ihyan. A̱ma sa̱hn che duche se Saulo ne, din se cuda̱do tino yahn sa̱hn che chenan se ntiyon che ca̱h se tu ihyan. 59 Ura che reca̱h se tu Esteban ne, cova̱h ye tuhca̱:
―Dihvé Jesucristo, nda̱hcó chedave yáhn ta̱h ne.
60 Tuhme chehntihya ye, ne ra̱hn ye numa dito ye:
―Dihvé, cuenchahco ne yahn sa̱hn sih che tihca̱ redin se.
Chihno ra̱hn ye chemin ne, chih ye.