22
Lamatua Yesus hia lii upama lula-nèti dhèu dhu roꞌo boe lasi pesta kabꞌi
(Lukas 14:15-24)
1 Ka Yesus padhai lii hari dènge rèngu pake lii upama, aku Nèngu na, 2 “Paredha Ama Lamatua èèna, nuka sèmi dhèu aae ca dhèu dhu tao pesta kabꞌi ana mone na. 3 Ropa dhèu pananasu rare, hèia na pua dhèu sabꞌa na, sèna ka lasi peka dhèu-dhèu dhu abhu nèru, ra peka na, ‘Mai ka, te dꞌai tadha taꞌa-tinu kèna.’ Te ngaa dhèu dhu abhu nèru se roꞌo boe mai.
4 Hèia dhèu sabꞌa se lèpa, lasi peka dènge dhèu aae. Ropa na tadèngi, hèia dhèu aae pua dhèu sabꞌa na dhu leo hari, aku nèngu na, ‘Lami peka hari dènge dhèu sèra ho mai ka, te pesta neo mulai kèna. Jaꞌa para sapi, ka pananasu kore le dhu beꞌa titu kèna. Peka si mai ka, raꞌa-rinu, te aaꞌi-aaꞌi tesa le.’ 5 Dhèu sabꞌa se lasi peka sèmi dhu dhèu aae moa èèna. Te ngaa dhèu dhu lèke nèru se, pusi-pahae boe. Abhu dhu lasi ladhe oka ra, abhu dhu lasi era sasabꞌa ra, 6 aa cahagꞌe hari ra kèpe rare dhèu sabꞌa se nèti dhèu aae ne, ho ra game toke madhe.
7 Ropa na tadèngi, hèia dhèu aae nasa bia. Ka na paredha sordadꞌu na, lasi pamadhe aaꞌi dhèu-dhèu dhu pamadhe dhèu sabꞌa na sèra. Hèia sordadꞌu se tunu pakèpu-ladhu ai kota ne toke mera dènge rai.
8 Èle, ka dhèu aae paroa nare dhèu sabꞌa dhu leo sèra, ka na peka, ‘Pesta kabꞌi ne tesa aaꞌi le, te ngaa dhèu-dhèu dhu jaꞌa nèru, nia boe madhèdi ètu dꞌara pesta jaꞌa. 9 De lami ka asa jꞌara oka-hoo, sèna ka nèru cee dhu sadꞌi miu paraga.’ 10 Ka dhèu sabꞌa se lasi asa jꞌara oka-hoo. Hèia rèti mai dhèu ae-ae dhu ra paraga ètu jꞌara, sèna ka raꞌa-rinu ètu pesta kabꞌi ne. Dhèu seꞌe, nuka dhèu dhu beꞌa dènge dhèu dhu bhelu-katubꞌa, mai papènu ètu era kakabꞌi ne.
11 Ka dhèu aae laꞌe asa era pesta ne ladhe palème tamu sèra. Hèia ladhe nèdhi tamu ca dhèu dhu pake boe mèdha-papake pesta.* Dhèu dꞌèlu-mèu cahagꞌe peka na, dhèu aae ne, sadia mèdha-papake pesta hia dhèu sèra dhu mai nèti mia-mia. Te ngaa dhèu èci neꞌe, noꞌo boe pake mèdha-papake èèna. Dènge jꞌara sèmi neꞌe, nèngu pahahe dhèu aae dènge ana na. 12 Ka dhèu aae karèi ne, peka na, ‘Hee, angalai! Èu nga tao ka mai asa neꞌe pake boe mèdha-papake pesta?’ Te ngaa dhèu ne loo-loo sène. 13 Hèia dhèu aae paredha dhèu-dhèu sabꞌa na, aku nèngu na, ‘Ujꞌu haga dènge ai dhèu neꞌe ne, ho core ne asa liꞌu laꞌe. Hudꞌi laa na tangi dènge abhu jꞌèra ètu era dhu maroga kiu-kiu nèi.’✡ Mateos 8:12, 25:30, Lukas 13:28
14 Sèmi èèna kahèi, Ama Lamatua paroa dhèu ae, te ngaa dhodhoka dhu ciki di dhu kabhili nare jꞌajꞌi dhèu unu Na.”
Lamatua Yesus padhai lii lula-nèti jꞌara bꞌae bea mi dhèu paredha
(Markus 12:13-17, Lukas 20:20-26)
15 Ropa tadèngi rare lii padhai Yesus, hèia dhèu-dhèu Parisi rare lii èci ho neo pamanahu aa galaa Ne. 16 Ka dhèu se pua dhèu rèngu palere-lere dènge dhèu-dhèu nèti partei politik Herodes, sèna ka lasi pakarèi dènge Yesus. Dhèu se koa-kadꞌiri Yesus, peka na, “Ama Mese! Jiꞌi ngeꞌa dꞌara Ama mola. Ama dhu meꞌa boe kapodꞌe-kabèli, aa dhu ladhe boe rèhu dhèu. Ama dhu tema ajꞌa-nori Lii Holo-Nori Ama Lamatua dènge boe koe-kapengo. 17 Mamai jiꞌi ne, neo karèi jꞌara èci. Madhutu atora agama Yahudi, èdhi bisa bꞌae bea mi dhèu aae kapai Roma, do aadꞌo?”
18 Te ngaa Yesus neꞌa mema, na, rèngu neo madulu dꞌara Na, sèna ka Nèngu padhai lii labꞌa dhèu paredha Roma. Hèia Yesus dhaa, aku Nèngu na, “Miu mema dhèu hoꞌa tema! Tasamia ka miu neo pamanahu Jaꞌa dènge jꞌara neꞌe? 19 Padꞌelo sèku Jaꞌa doi iia cue, dhu dhèu pake ho bꞌae bea!” Hèia ra padꞌelo doi iia ne mi Yesus.
20 Ka Na karèi si, “Neꞌe ne, rèhu cee? Aa neꞌe ne, ngara cee?”
21 Ra dhaa, aku rèngu na, “Èèna keser, dhèu aae kapai paredha Roma.”
Hèia Yesus peka dènge ra, na, “Ladhe sèmi èèna hia la mi dhèu paredha ngaa dhu jꞌajꞌi hak dhèu paredha. Aa hia la mi Ama Lamatua ngaa dhu jꞌajꞌi hak Ama Lamatua.”
22 Ropa ra tadèngi hèia rèngu aaꞌi-aaꞌi malaa, lula ngaa dhu Na peka sèra lèke tareꞌa-reꞌa. Nèti èèna ka, rèngu bisa boe abhu jꞌara ho pamanahu Yesus. Hèia lasi ka tèke eele Yesus.
Lamatua Yesus ajꞌa lula-nèti dhèu madhe mamuri hari; aa dhèu paleo èmu ètu sorga, do aadꞌo?
(Markus 12:18-27, Lukas 20:27-40)
23 Ètu era neꞌe, abhu kahèi dhèu nèti partei Saduki. Dhèu seꞌe ka dhu ajꞌa, peka na, dhèu madhe bisa heka mamuri. Lodꞌo èèna, dhèu seꞌe kahèi dhu tenge jꞌara ho pamanahu Yesus. Nèti èèna ka, rèngu mai pakarèi dènge Ne, peka na,✡ Lii Lolo nèti Dhèu Pajuu-paleha 23:8 24 “Ama Mese! Musa dhu suri tèke le atora hia jiꞌi, dhu peka na: ladhe dhèu mone ca dhèu madhe tèke eele dhèu èmu na dhu dènge boe ana, na, ari nèti dhèu mone ne, hudꞌi leo nare hari bhèni balu ne, sèna ka abhu kolo gati madha aꞌa na.✡ Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 25:5 25 Mema uru èèna Musa ajꞌa sèmi èèna ka. Te ngaa jiꞌi neo karèi sèmi neꞌe: abhu ana mone dhèu pidhu dhu paꞌaꞌari. Ana partama leo-èmu, te ngaa madhe dènge boe kolo. Hèia ari na leo nare bhèni balu ne. 26 Nèbhu boe ka, na madhe, dènge boe ana kahèi. Sèmi èèna kahèi dènge ari ka tèlu na; nèngu madhèdi kahèi dènge bhèni balu ne, te ngaa madhe kahèi dènge boe ana. Sèmi èèna ka toke ari na dhu limuri tèka, madhe kahèi. 27 Ka bhèni balu ne madhe.
28 De dhu jiꞌi neo karèi, sèmi neꞌe ne: bhèni balu ne dhu leo nèdhi dènge mone dhèu pidhu se. Bèli-camèdꞌa lodꞌo èle rai-haha ne, ropa Ama Lamatua pamamuri hari dhèu madhe sèra, na, bhèni ne jꞌajꞌi mi dhèu èmu cee?”
29 Èle èèna ka, Yesus bꞌala si, peka na, “Ladhe lii pakarèi miu sèmi èèna, miu se sala kapai le! Te miu se meꞌa mere boe isi sasuri Ama Lamatua. Aa meꞌa boe kahèi koasa Na dhu kapai aae èèna. 30 Dhu lèke ka sèmi neꞌe! Pe Ama Lamatua pamamuri hari dhèu nèti mamadhe ra, rèngu se paleo heka èmu, sama sèmi ana pajuu Na ètu sorga dhu leo boe èmu.
31 Aa Jaꞌa neo peka kahèi, lula-nèti dhèu madhe bisa mamuri hari, do aadꞌo. Ètu dꞌara sasuri Musa, dhu lole na, ajꞌu iiki ca kapua dhu ai naꞌe te ngaa kèpu boe. Nèti lii lolo ne, èdhi bisa teꞌa, na, dhèu madhe bisa mamuri hari. Te ètu dꞌara sasuri èèna, Ama Lamatua peka dènge Musa, na,
32 ‘Jaꞌa ne Ama Lamatua nèti bèi-baki èu.
Nuka Abraham, Isak dènge Yakob.
Rèngu aaꞌi-aaꞌi ra pahaha iisi era mi Jaꞌa toke dꞌai sange neꞌe ne.’
De èdhi teꞌa, na, lodꞌo Ama Lamatua peka sèmi èèna, baki èdhi se dhu madhe nèbhu le. Te ngaa Ama Lamatua peka na, Nèngu jꞌajꞌi Lamatua rèngu era. Nèti èèna ka, èdhi dhu teꞌa na, samanga rèngu dhu mamuri era, masi ka rèngu dhu madhe nèbhu le. De masi ka madhe, te ngaa ra mamuri hari. Te dhodhoka dhèu mamuri di, dhu pahaha iisi mi Ama Lamatua, dhèu dhu madhe, aadꞌo, si?!”✡ Kalua nèti Masir 3:6
33 Ropa ra tadèngi rare lii padhai Yesus ne, hèia dhèu Saduki se reꞌa heka bꞌala. Te ngaa dhèu ae se malaa-maloha, ka ra papeka na, “Ira ii! Lii padhai Dhèu neꞌe ne beꞌa seli eele, nga!”
Lamatua Yesus ajꞌa lula-nèti paredha dhu kapai risi
(Markus 12:28-34, Lukas 10:25-28)
34 Ropa dhèu Parisi tadèngi, na, Yesus segi le dhèu Saduki, hèia ra pakaboko ho lasi pakarèi dènge Ne. 35 Nèti rèngu se, abhu ca dhèu dhu dꞌèlu-mèu jꞌara-jꞌara agama, laꞌe pakarèi dènge Yesus, aku nèngu na, 36 “Ama Mese! Jaꞌa neo karèi sèmi neꞌe ka: atora nèti adꞌa dènge agama èdhi, ae dꞌai seli. Paredha aaꞌi-aaꞌi dhu nèti Musa, mia ka dhu dedha risi?”
37 Hèia Yesus dhaa, peka na, “Paredha dhu dedha risi ètu dꞌara Sasuri Mola-Mèci Ama Lamatua suri, peka na:
‘Ama Lamatua èèna, tareꞌa Lamatua miu.
De miu se hudꞌi sue risi Ne nèti ngaa aaꞌi-aaꞌi.
Nèti èèna ka, miu hudꞌi sanao-maena taruu mi Nèngu,
tadhe paie Ne,
dènge sabꞌa paꞌèra ho madhutu dadꞌèi Na.’✡ Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 6:5
38 Neꞌe ne ka, paredha dhu dedha dènge kapai risi! 39 Aa abhu paredha ka dua dhu peka na:
‘Èu hudꞌi sue ku dhèu leo, nuka sèmi èu sue ngiꞌu èu mesa mu.’✡ Atora nèti Ama-ama Agama 19:18
40 Dua paredha se, nuka kapua nèti atora Musa dènge lii ajꞌa-nori aaꞌi-aaꞌi ra nèti dhèu rèti lii padhai Ama Lamatua. Dhèu tatu boe madhutu paredha leo, ladhe nèngu madhutu uuru boe dua paredha dhu dedha risi se.”✡ Lukas 10:25-28
Kristus, mema tareꞌa ana-èpu dhèu aae Daud, te ngaa Nèngu Lamatua nèti dhèu aae Daud kahèi
(Markus 12:35-37, Lukas 20:41-44)
41 Ropa dhèu Parisi dhu pakaboko era ètu èèna, ka Yesus karèi si, peka na, 42 “Karèi nèti uru ka, Ama Lamatua dhu padhadha tèke le, ho pua Kristus mai, sèna ka hia mamuri mi dhèu unu Na. De madhutu aꞌabhu miu, na, Kristus èèna ana-èpu cee?”
Hèia ra dhaa peka na, “Nèngu èèna, ana-èpu nèti dhèu aae Daud.”
43 Yesus lii hari, aku Nèngu na, “Ladhe sèmi èèna, nga tao ka Roh Mola-Mèci èèna peka dènge dhèu aae Daud, na, nèngu paroa Kristus, ‘Lamatua’? Te Daud suri tèke na,
44 ‘Ama Lamatua peka mema le dènge lamatua jaꞌa, na,
“Mai ho madhèdi ètu era hua iia ne, ètu baboa gꞌana Jaꞌa.
Te bèli-camèdꞌa Jaꞌa tao musu-musu èu sèra, pahaha iisi mi èu.’ ”✡ Lii Sodꞌa Koa-Kio 110:1
45 De nèti lii neꞌe ne, èdhi teꞌa, na, dhèu aae Daud mesa na paroa Kristus ne, ‘Lamatua’. De ladhe dhèu peka na, Kristus dhoka ana-èpu Daud di, èèna dhae dꞌai mèka. Lula Nèngu Lamatua nèti dhèu aae Daud kahèi!”
46 Ropa ra tadèngi lii padhai Yesus, dhèu Parisi se nuka sèmi dhèu goa sa, te ca dhèu sa bisa boe dhaa lii Yesus. Nèti èèna ka, nèti lodꞌo èèna, rèngu bani heka tenge jꞌara ho pakarèi Ne.
*22:11 Dhèu dꞌèlu-mèu cahagꞌe peka na, dhèu aae ne, sadia mèdha-papake pesta hia dhèu sèra dhu mai nèti mia-mia. Te ngaa dhèu èci neꞌe, noꞌo boe pake mèdha-papake èèna. Dènge jꞌara sèmi neꞌe, nèngu pahahe dhèu aae dènge ana na.
✡22:13 Mateos 8:12, 25:30, Lukas 13:28
✡22:23 Lii Lolo nèti Dhèu Pajuu-paleha 23:8
✡22:24 Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 25:5
✡22:32 Kalua nèti Masir 3:6
✡22:37 Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 6:5
✡22:39 Atora nèti Ama-ama Agama 19:18
✡22:44 Lii Sodꞌa Koa-Kio 110:1