1 ካሂኔታ ሃላቃይ ኢስፂፋኖሴኮ፥ «ሃይሲ ቱሜ?» ያጊዲ ኦይቺስ።

2 ኢስፂፋኖሴይ፥ «ታ ኢሻቶ፥ ታ ኣዋቶ፥ ሲዒቴ! ኑ ኣዋ ኣብራሃሜይ ካራኔን ዳናው ባናፔ ሲንꬄ ማሴጴፆሚያን ዴዒሺን፥ ቦንቾ ፆሳይ ኢያው ቆንጪዲ፥ ሜꬌ 12፡1 3 ‹ኔ ቢታፌኔ ኔ ዳቦታፔ ሻኬታዳ ታኒ ኔና ቤሲያ ቢታ ባ› ያጊስ። 4 ሄ ዎዴ ኣብራሃሜይ ካልዳዌታ ቢታፌ ኬዪዲ ካራኔን ዳናው ቢስ። ኢያ ኣዋይ ሃይቂዳፔ ጉዬ ፆሳይ ኢያ ሃ ቢታ ሃዒ ሂንቴ ዴዒያ ቤሳ ኤሂስ። ሜꬌ 11፡31፤ 12፡4 5 ኢ ሃ ቢታፌ ሃሪ ኣቶሺን ቶሆይ ዬꬊያ ቤሲካ ኣብራሃሜስ ኢሚቤና። ሺን ናዒ ኢያው ባይና ዎዴ ፆሳይ ሃ ቢታ ኢያዉኔ ኢያ ሼሻስ ላታ ኦꬂዲ ኢማናይሳ ቃላ ጌሊስ። ሜꬌ 12፡7፤ 13፡15፤ 15፡18፤ 17፡8 6 ፆሳይ ኣብራሃሜኮ፥ ‹ኔ ሼሻይ ሃራ ቢታን ኢማꬃቴꬃን ዳና፤ ያን ኦይዱ ፄቱ ላይꬂ ኤንቲ ኣይሌቴꬃን ሃሬታና። ሜꬌ 15፡13-14 7 ሺን ታኒ ኔ ሼሻ ሃሪያ ዴሪያ ቦላ ፒርዳና። ሄሳፌ ጉዬ፥ ኤንቲ ሄ ቢታፌ ኬዪዲ ሃይሳን ታው ጎይናና› ያጊስ። ኬሳ 3፡12 8 ፆሳይ ኣብራሃሜ ሼሻይ ቃፃሬታና ሜላ ኢያራ ጫቂን፥ ዪሳቂ ዬሌቲዳ ሆስፑንꬃ ጋላሳን ቃፃሪስ። ዪሳቂ ያይቆባ ቃፃሪስ፤ ቃሲ ያይቆቢ ታማኔ ናምዑ ባ ናይታ፥ ኑ ኣዋታ ማይዛታ ቃፃሪስ። ሜꬌ 17፡10-14፤ 21፡2-4፣ 25፣ 26፤ 29፡31-35

9 «ያይቆባ ናይቲ ዮሴፋ ቃናቲዲ ጊብፄ ቢታን ኣይሌቴꬃስ ባይዚዶሶና፥ ሺን ፆሳይ ኢያራ ዴዔስ። ሜꬌ 37፡11፣ 28፤ 39፡2፣ 21 10 ኢያ፥ ኢያ ዋዬ ኡባፌ ኬሲስ። ጊብፄ ካዉዋ ሲንꬃን ሳባኔ ጪንጫቴꬂ ኢያው ኢሚስ። ጊብፄ ካዎይ ዮሴፋስ ጊብፄ ቢታኔ ባ ኬꬃ ኡባ ኣይሳናዳ ሃላቃቴꬂ ኢሚስ። ሜꬌ 41፡39-41

11 «ጊብፄ ቢታኒኔ ካናኔ ቢታ ኡባን ኮሺ ጌሊዲ ዳሮ ኣሳ ኡንዔꬂስ። ሄ ዎዴ ኑ ማይዛቲ ካꬂ ዴማናው ዳንዳዒቦኮና። ሜꬌ 42፡1-2 12 ያይቆቢ ጊብፄ ቢታን ካꬂ ዴዔይሳ ሲዒዲ ኑ ኣዋታ ኮይሮ ያ ዬዲስ። 13 ናምዓንꬆ ቡሳን ዮሴፊ ባ ኢሻታስ ባናቴꬃ ኤሪሲስ። ጊብፄ ካዎይካ ዮሴፋ ሼሻ ኤሪስ። ሜꬌ 45፡1፣ 16 14 ዮሴፊ ባ ኣዋ ያይቆባኔ ባ ዳቦ ኡባ፥ ላፑን ታማኔ ኢቻሹ ኣሳ ባኮ ያና ሜላ ኪቲዲ ኤሂሲስ። ሜꬌ 45፡9-10፣ 17-18፤ 46፡27 15 ያይቆቢ ጊብፄ ቢታ ዎꬊስ፤ ኢኔ ኢያ ናይቲ ያን ሃይቂዶሶና። ሜꬌ 46፡1-7፤ 49፡33 16 ኤንታ ኣሃይ ሄ ቤሳፌ ሴኬሜ ቢታ ቶኬቲዲ ቢዲ፥ ያን ኣብራሃሜይ ሃሞሬ ናይታፔ ዳሮ ቢራን ሻሚዳ ዱፎን ሞጌቲስ። ሜꬌ 23፡3-16፤ 33፡19፤ 50፡7-13፤ ኢያ 24፡32

17 «ሺን ፆሳይ ኣብራሃሜስ ኢማና ጊዳይሳ ፖሊያ ዎዴይ ጋካናው ማቲዳ ዎዴ ጊብፄ ቢታን ዴዒያ ኑ ኣሳይ ዳሪ ዳሪ ቢስ። ኬሳ 1፡7-8 18 ሄሳፌ ጉዬ፥ ዮሴፋ ኤሮና ሃራ ካዎይ ጊብፄ ቢታን ካዎቲስ። 19 ሄ ካዎይ ኑ ዜሬꬃ ጌኒዲ ጉꬃ ናይቲ ሃይቃና ሜላ ኤንታ ካሬ ኬሲ ዬጋና ሜላ ኑ ኣዋታ ኡንዔꬂስ። ኬሳ 1፡10-11፣ 22

20 «ሄ ዎዴ ሙሴይ ዬሌቲስ፤ ኢ ፆሳ ሲንꬃን ዳሮ ሎዖ ናዓ። ባ ኣዋ ኬꬃን ሄꬑ ኣጌና ጋካናው ዲጪስ። ኬሳ 2፡2 21 ሙሴይ ዎራ ሆሌቲዳ ዎዴ ጊብፄ ካዉዋ ናዒያ ዴማ ኤካዳ ባ ናዓ ኦꬃዳ ኢያ ዲቻሱ። ኬሳ 2፡3-10 22 ሙሴይ ጊብፄታ ጪንጫቴꬃ ኡባ ታማሪዲ ኦዳኒኔ ኦሶን ሚኖ ኣሲ ጊዲስ።

23 «ሙሴስ ላይꬃይ ኦይታማ ኩሚዳ ዎዴ ባ ኢሻታ፥ ኢስራዔሌታ ቤዓናው ባ ዎዛናን ቆፒስ። ኬሳ 2፡11-15 24 ኢስራዔላታፔ ኢሱዋ ጊብፄ ኢሶይ ቆሂሺን ቤዒዲ ሄ ኢስራዔሌ ኡራ ማዲዲ፥ ሄ ቆሂዳ ጊብፄ ኡራ ዎꬊዲ ኩሼ ዛሪስ። 25 ሙሴይ ባ ኢሻታ ባ ባጋራ ፆሳይ ኣሻናው ሃኔይሳ ኤንቲ ኣኬካና ጊዲ ቆፒስ፥ ሺን ኤንቲ ኣኬኪቦኮና።

26 «ዎንቴꬃ ጋላስ ናምዑ ኢስራዔሌ ኣሳቲ ኢሶይ ኢሱዋራ ዋꬌቲሺን ዴሚዲ ኤንታ ሲጌꬃናው ኮዪዲ፥ ‹ኣሳቶ፥ ሂንቴ ኢሻንታ፤ ኣይስ ኢሶይ ኢሱዋ ቆሄቲ?› ያጊስ።

27 «ሺን ባ ላጊያ ቆሄይሲ ሙሴኮ፥ ‹ኔና ኑ ቦላ ሃሬይሳኔ ዳይና ኦꬂዳይ ኦኔ? 28 ኔኒ ዚኔ ጊብፄ ኡራ ዎꬊዳይሳዳ ታና ዎꬋናው ኮያይ?› ያጊዲ ሙሴ ሱጊ ዬዲስ። 29 ሙሴይ ሄሳ ሲዒዳ ዎዴ ጊብፄፌ ቤቲዲ ሚዲያሜ ቢታን ቤቴ ኣሲ ጊዲዲ ዴዒሼ ናምዑ ኣዴ ናይታ ዬሊስ። ኬሳ 18፡3-4

30 «ጎዳ ኪታንቾይ ኦይታሙ ላይꬃፌ ጉዬ ሲና ዴሪያ ማታን ዴዒያ ባዞ ቱሺያ ጊዶን ኤፂያ ታማ ላጮ ጊዶን ሙሴስ ቤንቲስ። ኬሳ 3፡1-10 31 ሙሴይ ባ ቤዒዳይሳን ማላሌቲዲ፥ ሎይꬂ ቤዓናው ቱሺያ ማቲ ሺቂዲ ዴዒሺን፥ ጎዳ ቃላይ፥ 32 ‹ታኒ ኔ ኣዋታ፥ ኣብራሃሜ ፆሳ፥ ዪሳቃ ፆሳ፥ ያይቆባ ፆሳ› ያጊሼ ሙሴኮ ዪስ። ሙሴይ ያሻን ኮኮሪዲ ፄላናው ዳንዳዒቤና።

33 «ጎዳይ ሙሴኮ፥ ‹ኔኒ ኤቂዳ ቢታይ ጌሺ ጊዲያ ጊሾ ኔ ቶሁዋን ዴዒያ ጫማ ኬሳ። 34 ታኒ ጊብፄን ዴዒያ ታ ኣሳ ኡንዔቴꬃ ቤዓስ። ኤንታ ዋሱዋ ሲዓዳ ኤንታ ኣሻናው ዎꬋስ። ሃዒ ሃያ! ታኒ ኔና ጊብፄ ኪታና› ያጊስ።

35 «ኢስራዔሌቲ ሙሴ፥ ‹ኔና ኑና ሃሬይሳኔ ዳይና ኦꬂዳይ ኦኔ?› ያጊዲ ኢፂዳይሳ ቱሺያ ጊዶን ኢያው ቤንቲዳ ኪታንቹዋ ባጋራ ሃሬይሳኔ ኣሼይሳ ኦꬂዲ ፆሳይ ኪቲስ። ኬሳ 2፡14 36 ሙሴይ ኢስራዔሌታ ጊብፄፌ ኬሲዲ ማላሊሲያባታኔ ኦራꬃባታ ጊብፄ ቢታኒኔ ዞዖ ኣባን ኦꬂዲ ኤንታ ኦይታሙ ላይꬂ ባዞ ቢታን ካሌꬂስ። ኬሳ 7፡5፤ 14፡21፤ ታይ 14፡33

37 «ኢስራዔሌ ኣሳኮ፥ ‹ፆሳይ ታና ዴንꬂዳይሳዳ ሂንቴ ሼሻ ጊዶፌ ታ ሜላ ናቤ ሂንቴው ዴንꬃና› ያጊዳይ ሄ ሙሴ። ዛሬ 18፡15፣ 18 38 ባዞ ቢታን ሺቂዳ ኢስራዔሌ ኣሳራ ዴዒዳይሲ፥ ኑ ኣዋታራኔ ሲና ዴሪያ ቦላ ኢያው ኦዲዳ ኪታንቹዋራ ዴዒዳ ሙሴይ ኢያ። ያቲዲ፥ ፆሳ ዴዖ ቃላ ኑስ ኢማናው ኤኪስ። ኬሳ 19፡1-20፡17፤ ዛሬ 5፡1-33

39 «ሺን ኑ ማይዛቲ ሙሴስ ኪቴታናው ዶሲቦኮና፤ ኢያ ኢፂዲ ጉዬ ጊብፄ ሲማናው ኣሞቲዶሶና። 40 ቃሲ ኣሮናኮ፥ ‹ኑና ካሌꬂያ ፆሳታ ኑስ ኦꬃ። ኣይስ ጊኮ፥ ሃይሲ ኑና ጊብፄፌ ኤሂዳ ሙሴይ፥ ዋኒዳኮ ኑኒ ኤሮኮ› ያጊዶሶና። ኬሳ 32፡1 41 ሄ ዎዴ ማሪ ዳኒሲዲ ኤቃ ኦꬂዶሶና። ሄ ኤቃስ ያርሾ ያርሺዲ ባንታ ኩሼን ኦꬂዳ ኦሱዋን ኡፋይቲዶሶና። ኬሳ 32፡2-6 42 ሺን ፆሳይ ኤንታው ዞኮ ዛሪስ። ኤንቲ ሳሎ ፆሊንቶታ ጎይናና ሜላ ኤንታ ዬጊ ኣጊስ። ናቤታ ማፃፋን፥

44 «ኑ ኣዋታስ ባዞ ቢታን ማርካ ዱንካኔይ ዴዔስ። ኢያካ ፆሳይ ሙሴ ኪቲዳይሳዳኔ ኢያ ቤሲዳይሳዳ ኦꬂስ። ኬሳ 25፡9፣ 40 45 ቃሲ ኑ ኣዋቲ ሄ ዱንካኒያ ባንታ ኣዋታፔ ኤኪዲ ፆሳይ ካሴ ዬዴꬂዳ ኣይሁዴ ጊዶና ኣሳ ቢታ ኦይኪዳ ዎዴ ኢያሱራ ያ ኤኪዲ ጌሊዶሶና። ሄ ዱንካኔይ ዳዊቴ ዎዴ ጋካናዉካ ሄ ቤሳን ዴዒስ። ኢያ 3፡14-17 46 ዳዊቴይ ፆሳን ሳቤቲስ። ቃሲ ያይቆባ ጎዳይ ዴዓና ኬꬃ ኬፃናው ፆሳ ዎሲስ። 2ሳሙ 7፡1-16፤ 1ታሪ 17፡1-14 47 ሺን ኢያው ኬꬃ ኬፂዳይ ሶሎሞኔ። 1ካዎ 6፡1-38፤ 2ታሪ 3፡1-17

48 «ሃኖሺን፥ ኡባፌ ቦላ ፆሳይ ኣሲ ኬፂዳ ኬꬃን ዴና። ናቤይ ጊዳይሳ ሜላ፥

51 «ሂንቴ ዋኒዳ ሲዖና ኣሴ? ሂንቴ ዎዛናይ ፆሳ ቃላ ኤካናው ኣይስ ኢፂዴ? ሂንቴ ሃይꬃይ ኣይስ ቱሊዴ? ሂንቴ፥ ሂንቴ ኣዋታꬆ ኡባ ዎዴ ጌሻ ኣያናራ ኤቄቴታ። ኢሳ 63፡10 52 ናቤታ ጊዶፌ ሂንቴ ኣዋቲ ጎዶናይ ኦኔ? ፆሳ ናዓይ፥ ፂሎይ ያናይሳ ካሴቲዲ ኦዲዳይሳታ ዎꬊዶሶና። ሃዒ ሂንቴ ኢያ ኣꬂ ኢሚዲ ዎꬊዴታ። 53 ሂንቴ ኪታንቹዋ ኩሼፔ ፆሳ ሂጊያ ኤኪዴታ፥ ሺን ኪቴቲቤኬታ» ያጊስ።

54 ኤንቲ ሄሳ ሲዒዳ ዎዴ ባንታ ዎዛናን ኢስፂፋኖሴ ቦላ ዳሮ ዪሎቲዲ፥ ባንታ ሜቴርሻ ሳፂዲ ማንዲዶሶና። 55 ሺን ኢስፂፋኖሴይ ጌሻ ኣያናን ኩሚዲ፥ ሳሎ ፑዴ ፄሊዲ፥ ፆሳ ቦንቹዋኔ ዬሱሳ ፆሳ ኡሻቻ ባጋን ኤቂዳይሳ ቤዒስ። 56 «ሄኮ፥ ታኒ ሳሎይ ዶዬቲን፥ ኣሳ ናዓይ፥ ፆሳ ኡሻቻ ባጋን ኤቂዳይሳ ቤዓይስ» ያጊስ።

57 ቃላ ꬎቁ ኦꬂዲ ዋሲሼ፥ ባንታ ሃይꬃ ኦይኪዲ ኢሲፌ ኢያኮ ዎፂዶሶና 58 ኢያ ካታማፔ ጋፃ ኬሲዲ፥ ሹቻን ጫዲዶሶና። ማርካቲ ባንታ ማዑዋ ኢሲ ሳዖላ ጊያ ናዓቴꬃ ማታን ዎꬂዶሶና።

59 ኢስፂፋኖሴይ፥ «ታ ጎዳ ዬሱሳ፥ ታ ሼምፑዋ ኤካ» ያጊዲ ፄጊሺን ኤንቲ ኢያ ሹቻን ጫዶሶና። 60 ጉልባቲዲ፥ ባ ቃላ ꬎቁ ኦꬂዲ፥ «ታ ጎዳው፥ ሃ ናጋራ ኤንታው ኣቶ ጋ» ያጊስ። ሄሳ ያጊዲ ሲሚዳ ሜላ ሃይቂ ኣጊስ።