12
Zanera'yr wazuka haw 'ym
1 Uze'eg Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e Moizez pe Àràw pe Ezit ywy rehe waneko mehe we kury.
2 — Ko zahy uzeapo putar zahy ipy romo peme nehe, zahy ipy pekwarahy zaikaikaw paw romo nehe. 3 Emume'u ko heze'eg Izaew izuapyapyr wanupe kury. — Ko zahy mehe nehe, 10 haw 'ar mehe nehe, awakwer pitàitàigatu upyhyk putar àràpuhàrànetea'yr wànàm wanupe a'e wà nehe, u, upyhyk putar àràpuhàràna'yr hawitu ma'e wànàm wanupe a'e wà nehe. Tàpuz me wiko ma'e paw upyhyk putar a'e àràpuhàrànetea'yr wà nehe, u, upyhyk putar a'e àràpuhàràna'yr hawitu ma'e wà nehe. 4 Aze amo tàpuz me har naheta tete kwaw wà nehe, aze nupuner kwaw àràpuhàràna'yr paw i'u haw rehe wà nehe, tuwe uzemono'og oho amo ae tàpuz me har wàpuz huwake har wainuromo wà nehe. Wazemono'og mehe upuner i'u haw rehe paw rupi wà nehe. Tuwe pepapar penàpuz me har paw wà nehe. Nezewe pekwaw putar àràpuhàràna'yr ho'o kwer i'u pyràm nehe. 5 Amume'u putar a'e àràpuhàràna'yr penemixak ràm wanexakaw xe ihe nehe. Tuwe wiko awa pitài kwarahy hereko har romo wà nehe, ikatu 'ymaw hereko 'ymar romo wà nehe. Pepuner àràpuhàràn hawitu ma'e wanexakaw rehe nehe. Pepuner àràpuhàrànete wanexakaw rehe nehe no. 6 Pezekaiw katu wanehe nehe. 14 haw 'ar mehe, kwarahy heixe etea'i mehe, pe Izaew izuapyapyr uzemono'og ma'e kwer pezuka putar a'e àràpuhàrànetea'yr paw pe wà nehe, u, pezuka putar a'e àràpuhàràna'yr hawitu ma'e paw pe wà nehe. 7 Peraha wanuwykwer pixik imupiripirik pà ukenaw i'aromo nehe, izywyr rehe nehe no, tàpuz àràpuhàràna'yr ho'o kwer i'u àwàm me nehe. 8 A'e 'ar mehe we pyhaw nehe, tuwe pe'u a'e àràpuhàràna'yr ho'o kwer tata pupe imihir pyrer nehe. Tuwe pe'u ka'akyr iro ma'e inuromo typy'ak imuapiruru kar 'ym pyrer inuromo nehe no. 9 Pe'u zo ho'o kwer imihir pyr 'ym nehe. Pe'u zo ho'o kwer 'y pupe imupupur pyrer nehe. Pemihir tata 'aromo nehe: iàkàgwer, hetymàgwer, ipy'a kwer, hie kwer. 10 Pemonokatu zo ho'o kwer iku'egwer pe i'u pyràm romo nehe. Aze napepuner kwaw i'u haw rehe paw rupi nehe, peapy tata pupe nehe. 11 Pe'u putar nezewe nehe. Pemunehew pema'e nehe. Pemunehew pexapat pepy rehe nehe no. Pepyhyk pepokokaw pepo pe nehe no. A'e ma'e paw iapo mehe we pe'u na'arewahy nehe. Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e Pakuwa a'e mynykaw her romo. (-Tupàn zane'aromo ikwaw paw, i'i her zaneze'eg rupi.) Ta'e akwaw putar pe'aromo pezuka 'ym pà ihe nehe xe.
12 A'e 'ar mehe we pyhaw akwaw putar Ezit ywy rehe ihe nehe. Azuka putar wana'yr ipy paw rupi ihe wà nehe: awa wana'yr wà nehe, waneimaw wamemyr awa wà nehe no. Azepyk putar tupàn a'ua'u Ezit ywy rehe har nànàn ihe nehe, ta'e Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e romo aiko ihe xe, ma'e paw wazar romo aiko ihe xe. 13 Àràpuhàràna'yr huwykwer ukenaw rehe har wexak kar putar heremiaihu romo peneko haw ihewe nehe. Aze huwykwer aexak nehe, akwaw putar pe'aromo hepytu'u 'ym pà nehe. Napepuraraw kwaw nehe, ma'erahy Ezit ywy rehe har wanupe ipuraraw kar mehe nehe. Nazuka kwaw pena'yr ipy wana'yr ipy wazuka mehe ihe wà nehe. 14 Kwarahy nànàn nehe, pezapo mynykawhu ko 'ar rehe nehe. Pezuapyapyr uzapo putar mynykawhu ko 'ar rehe kwarahy nànàn wà nehe no. Pepytu'u zo iapo re nehe. Awyzeharupi pezapo nehe. Nezewe mehe pe nehe, pezuapyapyr a'e wà nehe no, pema'enukwaw putar ko heremiapo kwer rehe nehe.
Mynykaw typy'ak imuapiruru pyr 'ym rehe har
15 Pemumaw 7 'ar typy'ak imuapiruru kar pyr 'ym i'u pà nehe. 'Ar ipy mehe penuhem imuapiruru kar haw paw penàpuz wi nehe. 'Ar ipy mehe te 7 haw 'ar mehe nehe, aze amo u'u typy'ak imuapiruru kar pyrer nehe, nuiko kwaw Izaew izuapyr romo herenataromo nehe. 16 'Ar ipy mehe pezemono'og hemuwete katu pà nehe. 7 haw 'ar mehe pezemono'og wi hemuwete katu pà nehe no. Pema'ereko zo a'e 7 'ar rehe nehe. Pepuner temi'u iapo haw rehe teko wanupe nehe. Xo a'e zo pepuner iapo haw rehe a'e 'ar mehe nehe. Napepuner kwaw amo ae ma'ereko haw iapo haw rehe nehe. 17 Pezapo mynykawhu nehe. — Typy'ak imuapiruru kar pyr 'ym, pemono a'e mynykaw pe her romo nehe. Ta'e a'e 'ar mehe apueraha putar Ezit ywy wi ihe nehe xe. Apueraha putar paw rupi ihe nehe. Pezapo mynykawhu ko 'ar rehe kwarahy nànàn nehe, awyzeharupi nehe. Pezapo kar pena'yr wanupe nehe. Pena'yr uzapo kar putar wa'yr wanupe wà nehe no. 18 Zahy ipy rehe nehe, pezypyrog 14 haw 'ar mehe typy'ak imuapiruru kar pyr 'ym i'u pà nehe. Pe'u wiwi typy'ak imuapiruru kar pyr 'ym peho peiko te 21 haw 'ar mehe nehe. Pe'u zo typy'ak imuapiruru kar pyrer a'e 'ar rehe nehe. 19 Pemumaw 7 'ar typy'ak imuapiruru kar haw penàpuz me heta 'ym pà nehe. Aze amo u'u typy'ak imuapiruru kar haw amo temi'u inuromo wà nehe, Izaew izuapyapyr umuhem kar putar a'e teko uzemono'ogaw wi wà nehe. Aze wiko Izaew izuapyr romo nehe, aze nan kwaw nehe, zuawygatu nehe. Pemuhem kar wamono pezewi pe wà nehe. 20 A'e rupi, a'e 'ar mehe nehe, pe'u zo ma'e typy'ak imuapiruru kar haw inuromo nehe. Tàpuz nànàn u'u putar xo typy'ak imuapiruru pyr 'ym zo wà nehe, i'i Tupàn teko wanupe.
Izaew wana'yr wazuka haw 'ym izypyrog awer
21 Na'e Moizez wenoz Izaew izuapyapyr waneruze'egar wamuwà uzeupe a'e wà kury. — Peho àràpuhàrànetea'yr, aze ru'u, àràpuhàràna'yr hawitu ma'e wanexanexak pà pe wà nehe, peànàm wanupe wamono pà pe wà nehe. Pezuka pe wà nehe. Nezewe mehe teko Izaew paw upuner pakuwa iapo haw rehe wà nehe. 22 Pepyhyk ka'akyr ixop her ma'e nehe. Pemono'og àràpuhàrànetea'yr huwykwer, u, àràpuhàràna'yr hawitu ma'e huwykwer amo kawaw pupe nehe. Pemono a'e ka'akyr a'e huwykwer pupe nehe. A'e re pemupiripirik a'e huwykwer imono ukenaw i'aromo nehe, izywyr rehe nehe no, a'e ka'akyr pupe nehe. A'e re ni amo nuhem kwaw wàpuz wi pyhaw ipytun mehe wà nehe. 23 Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e wata putar oho Ezit ywy nànàn nehe, wemizuka ràm wanekar pà nehe. Wata mehe wexak putar àràpuhàràn huwykwer ukenaw penàpuz me har rehe har nehe. Hexak mehe ukwaw putar pe'aromo nehe. Numuixe kar kwaw weko haw pe har zauxiapekwer zàwenugar puruzuka ma'e nehe, penàpuz pupe nehe. Nuzuka kwaw pena'yr wà nehe. 24 Peruzar ko ze'eg nehe. Pema'enukwaw ko 'ar rehe awyzeharupi nehe. Pezuapyapyr ima'enukwaw putar ko 'ar rehe awyzeharupi wà nehe no. 25 Kwehe mehe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e umume'u amo ywy peipy wanupe peneko àwàm romo. Amo 'ar mehe peixe putar a'e ywy rehe nehe. A'e pe pehem mehe pezapo mynykawhu ko àràpuhàrànetea'yr ho'o kwer i'u haw zàwenugar nehe, u, àràpuhàràna'yr hawitu ma'e ho'o kwer i'u haw zàwenugar nehe. 26 — Màràzàwe tuwe xiapo ko mynykawhu zane. Màràzàwe tuwe xi'u àràpuhàrànetea'yr ho'o kwer nezewe zane. Màràzàwe tuwe xi'u àràpuhàràna'yr hawitu ma'e ho'o kwer nezewe zane, i'i putar pena'yr peme wà nehe. 27 Nezewe penehe pepuranu mehe peze'eg nezewe wanupe nehe. — Xiuka àràpuhàrànetea'yr, u, xiuka àràpuhàràna'yr hawitu ma'e — Ezit ywy rehe urereko mehe, Ezit ywy rehe har wazuka mehe ukwaw Tupàn ureràpuz 'aromo a'e, urezuka 'ym pà a'e, peze wanupe nehe, i'i Moizez teko wanupe. Na'e teko uzemumew upenàràg rehe wapyk pà Tupàn hemiruze'eg romo weko haw hexak kar pà wà kury, Tupàn imuwete katu pà wà kury. 28 Izaew izuapyapyr weruzar a'e Tupàn ze'eg Moizez pe Àràw pe imume'u pyrer wà kury, iawy 'ym pà wà kury.
Zepykaw 10 haw: Ezit wana'yr ipy wazuka haw
29 Pyaze mehe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e uzuka kar Ezit ywy rehe har wana'yr ipy pitàitàigatu a'e wà kury: tuwihawete Parao ta'yr ipy tuwihawete romo wiko ma'e ràm, zemunehew paw pe wiko ma'e wana'yr ipy wà no, ma'ea'yr wamemyr awa ipy wà no. 30 Parao a'e, tuwihawete rehe we har a'e wà no, Ezit ywy rehe har paw a'e wà no, upu'àm pyhaw a'e wà kury. Uzai'o paw rupi uhapukaz tà wà. Naheta kwaw tàpuz ta'yr umàno ma'e kwer hereko 'ymar. 31 A'e 'ar mehe we pyhaw Parao wenoz kar Moizez Àràw uzeupe wà. — Pe ty wà, Izaew izuapyapyr paw wà no. Pehem peho xe wi heremiaihu wanuwi nehe ty wà. Peho Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e imuwete katu pà nehe ty wà, peneminozgwer rupi katete nehe ty wà. 32 Peraha peneimaw paw pe wà nehe: àràpuhàràn hawitu ma'e wà, àràpuhàrànete wà, tapi'ak wà. Peho xe wi nehe, i'i Parao wanupe. — Emono neze'egatu Parao rehe nehe, peze pezar Tupàn pe nehe, i'i Parao Moizez wanupe. 33 Ezit ywy rehe har uze'eg ahyahy Izaew izuapyapyr wanupe wà no. — Pezàn na'arewahy xe wi kury, ko ywy wi kury. Aze napeho kwaw nehe, ure paw urumàno putar ure nehe, i'i wanupe.
34 A'e rupi Izaew izuapyapyr uzeànàànàm ma'e paw upyhyk typy'ak imuapiruru kar pyrer 'ym imihir pyrer 'ym a'e wà kury. Omono kawawhu pupe wà. Uwàuwàn a'e kawawhu pàn pupe wà. Upir uwaxi'i rehe heraha pà wà. 35 Uzapo ma'e Moizez ze'eg rupi katete wà. — Emur ma'e parat iapo pyrer ipuràg eteahy ma'e ihewe nehe kyn. Emur ma'e or iapo pyrer ipuràg eteahy ma'e ihewe nehe no kyn, i'i wanupe. Wenoz kamir wanupe wà, wenoz topoz wanupe wà no. 36 Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e uma'ereko Ezit ywy rehe har wapy'a pupe a'e 'ym mehe a'e. A'e rupi Izaew izuapyapyr ikatu wanupe wà. A'e rupi omono waneminozgwer wanupe wà kury. A'e rupi weraha Ezit ywy rehe har wama'e hekuzar katu ma'e wanuwi wà kury.
Izaew izuapyapyr uhem Ezit wi wà
37 Uzypyrog wata pà upy rehe Hamexe taw wi wà. Wata oho Xukot tawhu pe wà. Heta 600.000 awa a'e 'ar mehe wà. Heta kuzà wà no. Heta kwarearer wà, heta kuzàtàigwer wà no. Heta tua'uhez ma'e wà, heta ihya'uhez ma'e wà no. 38 Amo ae teko tetea'u oho wanupi a'e wà no. Weraha ma'ea'yr tetea'u wanupi wà no: tapi'ak wà, àràpuhàràn hawitu ma'e wà, àràpuhàrànete wà no. 39 Weraha ma'e typy'ak iapo pyràm uzeupi wà no. Upytu'u mehe uzapo typy'ak iapiruru 'ym ma'e wà kury. Naheta kwaw imuapiruru kar haw ipupe, ta'e Ezit ywy rehe har omono kar uiwy wi na'arewahy a'e wà xe. A'e rupi nupuner kwaw typy'ak imuhykaw rehe a'e wà. 40 Izaew izuapyapyr a'e wà, a'e 'ym mehe umumaw 430 kwarahy Ezit ywy rehe wiko pà a'e wà. 41 A'e 430 kwarahy pawire a'e 'ar mehe we Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e hemiaihu paw a'e wà, Izaew ta'yr wazuapyapyr paw a'e wà, uhem oho Ezit ywy wi a'e wà kury. 42 Tupàn ume'egatu ma'e nànàn a'e 'ar mehe pyhaw. Ume'egatu wemiaihu wamuhem kar katu pà Ezit ywy wi. A'e rupi kwarahy nànàn a'e 'ar mehe pyhaw nehe, tuwe Izaew izuapyapyr paw ima'enukwaw a'e uzeapo ma'e kwer rehe wà nehe. Nezewe mehe wazuapyapyr paw umuwete katu putar Tupàn a'e wà nehe no, awyzeharupi a'e wà nehe no.
Ze'eg Izaew wana'yr ipy wazuka 'ym awer rehe har
43 Uze'eg wi Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e Moizez pe Àràw pe kury. — Pe'aromo hekwaw pawer rehe pema'enukwaw mehe nehe, Pakuwa mynykawhu iapo mehe nehe, peruzar ko ze'eg nehe, ko ma'e heremiapo kar nehe. Ni amo Izaew 'ym nu'u kwaw wà nehe. 44 Aze peme'eg kar amo awa uma'ereko e ma'e romo nehe, upuner i'u haw rehe nehe, aze pemonohok ipirera'i izuwi nehe. 45 Izaew 'ym peinuromo amo 'ar imumaw par nupuner kwaw i'u haw rehe wà. Peme temetarer rehe uma'ereko ma'e nupuner kwaw wà no. 46 Tuwe pe'u penàpuz pupe imuhyk awer pe nehe. Peraha zo ho'o kwer penàpuz wi katu pe nehe. Pezuhaw zo ikagwer nehe. 47 Tuwe Izaew izuapyapyr paw u'u ho'o kwer wà nehe, a'e 'ar rehe uma'enukwaw pà wà nehe. 48 Amo Izaew 'ym pepyr wiko ma'e nehe, aze ipuru'u wer hehe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e imuwete pà wà nehe, pemonohok ipirera'i izuwi nehe. Pemonohok awa kwer hàpuz me har wapirera'i paw pe wà nehe no. Pemonohok kwarearer hàpuz me har wapirera'i paw pe wà nehe no. A'e re upuner i'u haw rehe Izaew ywy rehe uzexak kar ma'e kwer zàwe nehe. Upirera'i imonohok kar 'ymar nupuner kwaw wà. 49 Nezewegatete pezapo peinuromo wiko ma'e nànàn nehe, pepyr uzexak kar ma'e kwer nànàn nehe, amo ae ywy rehe har peinuromo wiko ma'e nànàn nehe no.
50 Izaew izuapyapyr paw weruzar a'e ze'eg wà. Uzapo Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e Moizez pe Àràw pe hemiapo karer wà. 51 A'e 'ar mehe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e wenuhem Izaew izuapyapyr uzeànàànàm ma'e a'e wà.