1 Kaluk Jacob wobekkang bu Laban nuye bebeywurd birriyimi, “Jacob kang rowk nawu Ngabbard nuyeni, dja kore nawu Ngabbard nuyeni nungka kukenminj.” 2 Dja mak Jacob nang bu Laban bimarnekebbumi, dja kerrngehkenhni kamakni. 3 Wanjh Yawey bimarneyimeng Jacob, yimeng, “Yirrurnde kore kubolkwarlah bedberre nawu mawahmawah ke kore ngudda ngurrimud kabirrini, dja ngaye wanjh ngarrdjarrkre.”

4 Wanjh Jacob benbenekayhmeng Rachel dja Leah kabenemre kore kabbal kore mayh nuye mirnderri. 5 Dja nungka benbenemarneyimeng, “Ngaye nganan bu kornkumo ngorrewoneng nganhmarnekebbume dja kerrngehkenhni kamakni. Kunu bonj, dja God nawu Kornkumo ngardduk wanjh nganehdjarrkrey nganbidyikarrmeng. 6 Ngudda nguneburrbun bu ngaye ngamarnedurrkmirranginj kornkumo ngorrewoneng kunngudj dorrengh ngardduk. 7 Dja kunu yiman djamku, dja nungka ngankoweyi, dja kunwernhkah borledkeyi nawu yimankek nganmarnekarremulewayi, dja God birrenghkeyi ba minj kunwarre nganmarnekurduyimeninj. 8 Bu nungka yimeng, ‘Kaluk mayh nawu birrimudbubuyika wanjh ke bu karremulewan.’ Wanjh mayh rowk bindiyawmangi birrimudbubuyikani. Dja bu yimeng, ‘Kaluk mayh nawu birrikuklayirrhlayirrmikenh wanjh ke bu karremulewan.’ Wanjh mayh rowk bindiyawmangi birrikuklayirrhlayirrmiken. 9 Kunu God biyimey mayh rowk nawu nuyeni kornkumo ngorrewoneng, dja nganwong ngaye.

10 Kaluk bolkyimi bu mayh bedberreni birrimarreni, ngaye ngabukirribom, ngawohnang nganang mayh nawu goat narahrangem nawu bindihmangi ngaldahdaluk wanjh birrikuklayirrhlayirrmikenh, birrimudbubuyikani dja birrikukdjirlhdjirlmikenh. 11 Dja ngabekkang angel nuye God nganmarneyimeng bukirri, yimeng, ‘Jacob!’ Dja ngayimeng, ‘Ngaye konhda, bekkabekkan.’ 12 Dja nungka yimeng, ‘Yiwohrna, dja yinan goat rowk nawu narahrangem nawu kabindimang ngaldahdaluk wanjh birrikuklayirrhlayirrmikenh, birrimudbubuyika, dja birrikukdjirlhdjirlmikenh. Kuhni ngakurduyime bu ngaye nganang rowk nawu Laban ngunhmarnekurduyimi. 13 Ngaye wanjh God, dja marnebebmeng kore kunred Bethel, kore ngudda mankalkkid oil yikalkkidyakbom kore kunwardde manbu yiwarddedjabnameng, dja kore ngudda kanmarnewokkurrmerrinj kunwok kunrayek duninjh. Mah. Wanjh yirrolkka yibolkbawo kondah kubolkwarlah, dja werrkwerrk yirrurndeng kore kubolkwarlah kore yirranginj.’ ”

14 Bu Jacob kuhni benbenemarneyimeng wanjh Rachel dja Leah benewokmey beneyimeng, “Minj njale Ngabbard nganbeneyibawon. 15 Nungka wanjh nganbenemarnekurduyime yiman bu ngad nganewokbuyika! Nungka nganbenekukweykang dja warridj kahkukyakwon nawu mey bu nganbeneweykang. 16 Yehyeng rowk nawu God biyimey Ngabbard, wanjh woybukkih yimerranj ngad ngadberre, dja mak wurdwurd dorrengh nawu ngadberre. Wanjh kunu bu baleh God ngunmarneyimeng, wanjh kunmekbe yikurduyimen.”

17 Wanjh kunu Jacob dolkkang benkurrmeng wurdwurd nuye dja mak ngalbibininjkobeng kore camel birrimorneni. 18 Dja nungka benmirndemunkeweng mayh nuye kabirrimarnedokme. Yehyeng rowk dorrengh nawu wernmerreni nuye kore Paddan Aram wanjh kang, dja birriwam birribolkyikani kore kornkumo nuye nawu Isaac kore kubolkwarlah Canaan.

19 Bu Laban wam benhmuddjobkeyi nawu sheep, wanjh Rachel djalmey wokyak nawu god nawern nuye kornkumo nawu yiwarrudj benmarnedi kore kururrk nuye. 20 Dja warridj Jacob bikoweng Laban nawu Arameabeh bu nungka minj bimarneyimeninj kakelerlobme. 21 Nungka kelerlobmeng kang rowk yehyeng nawu nuye, wanjh dolkkang wam djowkkeng mankabo Euphrates dja djahdjalley balbolkyikani kore kurruluhdulum ngarre kabolkngeyyo Gilead.

22 Kaluk bu kunbarnangarra danjbik wanjh bininj birrimarneyimeng Laban bu Jacob kelerlobmeng. 23 Wanjh nungka Laban benkang nawu birrimud dja bindingudjkadjuy bu kunbarnangarra seven, dja bindimarnebebmeng kore kurruluhdulum ngarre Gilead. 24 Wanjh kumekbe kukak God bimarnebebmeng Laban nawu Aramean bininj, bimarnebebmeng bukirri dja bimarneyimeng, “Marndi yinahnarrimen, dja yuwn njale yimarneyime Jacob nawu kunmak dja kunwarre.”

25 Jacob wanjh dabburlin nuye nameng kore kunwarddekimuk ngarre kunbolk Gilead bu Laban bimarnebebmeng, dja Laban dja nawu birrimud birriyonginj kumekbe warridj. 26 Wanjh Laban bimarneyimeng Jacob, yimeng, “Ngudda njale yikurduyimeng? Ngudda kankoweng dja yibenbenekang ngalbebeywurd ngardduk yiman rerrih nawu bininj kabindidukkan daluk kabindikan bu kabirriburren war. 27 Njalekah ngudda manmolk yikelerlobmeng dja kankoweng? Njalekah minj kanmarneyimeninj ba kunu ngaye munkewemeninj bu karriwarnmakmeninj karriwayiniwirrinj bu birridoyi tambourine dja birribuyi lyre. 28 Njalekah ngudda minj yibenbawoyi ngabenbunjhmayi ngabenwoknayi nawu ngabenkebmanjmeng dja ngalbebeywurd ngardduk? Ngudda kunu yikurduyimeng yiman yerreh yikodjkuluyak. 29 Ngaye wanjh ngakarrme kundulkarre bu marneyime kunwarre, dja bonj, God nawu kornkumo ke nuye wokdanj ngardduk kukak, yimeng, ‘Marndi yuwn njale yimarneyime Jacob nawu kunmak dja kunwarre.’ 30 Bonj, ngaye ngaburrbun bu ngudda wanjh yibolkbawong bu ngudda yidjareni bulkkidj yirrurndeng kore kornkumo ke kani. Bonj kunu, dja njalekah yidjirdmey nayahwurd gods nawu ngardduk?”

31 Jacob biwokmey Laban, yimeng, “Ngaye ngamwam manmolk bu ngakeleni, dja ngaye ngayimeng bu ngudda kanyirrurrkmayi ngalbebeywurd ke. 32 Dja bolkkime marneyime, bu yingalke nangale kakarrme gods ke, wanjh bonj namekbe kadjaldowen. Bu nawu ngad karrimud dorrengh kabirrinan wanjh kanbukka yehyeng nawu ngaye ngakarrme bu ngudda ke, dja yidjalka.” Kaluk Jacob nungka wakwani bu Rachel djirdmey namekbe nawu gods.

33 Wanjh Laban ngimeng kore Jacob nuye dabburlin, dja Leah ngalengngarre, dja dabburlin berrewoneng benemekbe daluk bokenh nawu bindimarnedurrkmirri, dja minj kumekbe ngalkemeninj nawu god nuye. Wanjh nungka kumbebmeng kore Leah ngarre dabburlin dja ngimeng kore Rachel ngalengngarre. 34 Rachel wanjh korroko mey nawu gods nuye dja dahkendoy kore camel nuyeni baladji kubodmekenh, dja ngaleng wanjh ngerrehmeng. Bu kumekbe ni Laban wernhmadjyawani kore dabburlin rowk, dja minj ngalkemeninj. 35 Dja Rachel bimarneyimeng kornkumo, yimeng, “Ngudda nawu yiwohrnan ngardduk, yuwn kandung bu minj marnedolkkan dja ngaye kunbodme ngarrowen.” Wanjh Laban benmadjyawam, dja minj ngalkemeninj namekbe nawu gods nuyeni nawu benmarnedi yiwarrudj kururrk nuye.

36 Wanjh Jacob ngukwarreminj dja birruy Laban. Jacob yimeng, “Baleh yiddok ngayimeng? Njale yiddok kunwarre ngakurduyimeng ke bu rerre ngudda kanmunkekadjuy bu kanbuyi? 37 Ngudda wanjh kanmadjyawam rowk nawu ngahkarrme, njale yiddok yingalkeng nawu ke yehyeng? Wanjh yikurrmen kondah kore ngaye ngarrimud kabirrinan, dja mak ngudda ngurrimud, ba kunu bedda kandidjadme ngarrku, kabirriyime nangale kunwarre yimihyimi, kunubewu ngudda dja ngaye nuk.

38 Ngaye mandjewk twenty ngarrdjarrkni, dja sheep ke ngaldahdaluk dja mak goat minj bindimarneyawdowimeninj. Dja ngaye minj nganguyi nawu sheep narahrangem kore ngudda ke mayh mirndehmirnderri. 39 Dja bu mayh nabang buni bikukdjalkdjalkmangi nawu ngudda ke, wanjh namekbe nawu mayh ke minj ngamkayi kore ngudda bukkayi, dja ngayeman ngakarremulewani. Dja ngudda kandjalyidjawani ngakarremulewani bu mayh bindidjirdmangi bu barnangarrakenh dja mak bu kukakkenh. 40 Kunih wanjh kunu ngakurduyimi, bu barnangarra wanjh ngarungi kundungbang dja bu kukak ngabonjdjekdoweni, dja mak minj ngawernhkeyuwirrinj. 41 Ngaye mandjewk twenty ngani kore ngudda ke kunrurrk. Ngaye mandjewk fourteen marnedurrkmirranginj bu ngalbebeywurd ke bokenh kanwongkenh, dja mak mandjewk six marnedurrkmirranginj bu mayhkenh nawu kekih kanwongkenh. Dja ngudda kunwernhkah yibuyikawoni nawu kankarremulewani. 42 Bu God nawu Ngabbard nuye, nawu God nuyeni Abraham, dja nawu Isaac kabimarnekele, bu nungka minj nganbidyikarrmeninj, wanjh woybukkih ngudda kankukmunkewemeninj ngalarrkniwirrinj. God nang ngardduk kunmurrngrayek, dja bu ngawernhdurrkmirranginj, dja wanjh kukakni nungka ngunduy.”

43 Wanjh Laban biwokmey Jacob, yimeng, “Bedda wanjh ngalbebeywurd ngardduk, dja wurdwurd wanjh ngabenkebmanjmeng, dja mayh wanjh ngardduk, yehyeng rowk nawu yihnan nakka wanjh ngardduk. Kunu bonj, dja njale yimankek bolkkime ngabenmarnekurduyime ngalbebeywurd ngardduk dja wurdwurd berrewoneng nawu bedda bindiyawmey? 44 Kuhni yina ngarryimen, wanjh ngarrwokmarnburren ngudda dja ngaye, ba kanmulewan ngarrku.”

45 Wanjh Jacob mey kunwardde dja warddedjabnameng. 46 Dja benmarneyimeng nawu birrimud nuye, “Ngurriwarddemoyhma.” Wanjh bedda birrimey kunwardde dja birridulminjameng kukudji, dja kumekbe darnkih birringuneng manme. 47 Laban dja Jacob benebebbehwarddengeykurrmeng. Laban nuye kunwok wanjh “Jegar Sahadutha”. Dja bu Jacob nuye kunwok wanjh “Galeed”.* Mahni kunngey bokenh kamenyime “Birridulminjameng nawu Kanmulewan”. 48 Laban yimeng, “Maninjmanu manbu birridulminjameng kunwardde wanjh bolkkime kanmulewan ngudda dja ngaye.” Kunmekbekenh kunu warddengeykurrmeng Galeed.

49 Dja mak warddengeykurrmeng Mizpah.† Mahni kunngey kamenyime, “Manrurrkkuyeng kabolknahnankenh”. Kunmekbe warddengeykurrmeng bu yimeng, “Ngadjare Yawey kanbebbehnahnan bu ngudda dja ngaye kore ngarrhbebbehni. 50 Bu kunubewu ngudda kunwarre yibenbenemarnekurduyime ngalbebeywurd ngardduk, dja kunbuyika bu ngudda yibenmang dalukbubuyika yibenrawon ngalbebeywurd ngardduk, madjamku minj nangale karrini kannan ngarrku, yiburrbu God kannan bu ngudda dja ngaye.”

51 Mak Laban bimarneyimeng Jacob, yimeng, “Yina, maninjmanu manbu kunwardde birridulminjameng dja mak manbu kawarddedjabdi bu ngaye ngawarddenameng kubulkayh ngarrku. 52 Maninjmanu manbu kunwardde birridulminjameng wanjh kanmulewan, dja maninjmanu manbu kawarddedjabdi wanjh kanmulewan bu maninjmanu kunwardde manbu birridulminjameng ngaye minj ngawarddeyurrhke ngamre kore ngudda, dja ngudda minj yimwarddeyurrhke maninjmanu kunwardde manbu birridulminjameng dja manbu kawarddedjabdi, minj yimre kore ngaye bu kunwarrekenh ngarrmarneyimerren. 53 Nawu God nuyeni Abraham dja nuyeni Nahor, nawu God nuyeni kornkumo berrewonengni, kandjadme ngarrku.” Wanjh kunu Jacob wokkurrmerrinj kunwok kunrayek duninjh, kunngey dorrengh God nawu kornkumo nuye nawu Isaac bimarnekeleni. 54 Dja Jacob kinjeng mayh God nuye bu yiwarrudj di kumekbe kore kuwarddekimuk, dja benkayhmeng nawu birrimud kabirringun, wanjh birringuneng dja kumekbe birrini bu kukakkuyeng kore kuwarddekimuk.

55 Wanjh bu kukabel Laban dolkkang benbunjhmey nawu benkebmanjmeng dja ngalbebeywurd nuye, dja benmarneyimeng kunmak kunwok, wanjh kunu nungka benbawong dja dokmeng kured.