23
Ma'e ke parise ta ma'ema'e, ame'ẽ rehe har
(Mak 12.38-39; Ruk 11.43; Ruk 11.46; Ruk 20.45-46)
1 Heta ngã pe Jesu pandu. Jumu'eha ta pe pandu tĩ:
2 —Moise mupinim, ame'ẽ ke Moise je'ẽha mu'e ame'ẽ ta mujekwa ngã pe. Parise ta aja tĩ. Mujekwa ngã pe tĩ. 3 A'erehe a'eta mujekwa ame'ẽ ke rehe pehendu katu ta me'ẽ te'e. Ame'ẽ ta mu'e, aja pema'ema'e katu tĩ. Kuja jõ anĩ. Parise ta aja pema'ema'e ym. A'eta mujekwa, aja a'eta ma'ema'e ym. Mokõi ukwaha aja a'eta ixo. 4 A'eta mu'e ame'ẽ ke kuja pandu: “Mã peja jande jamu'e ame'ẽ ke pema'ema'e katu” aja riki. Ame'ẽ riki mã hãtã te hũ ma'eha. Ame'ẽ riki ma'e puhýi ame'ẽ ke xupe pe hupir raho, ame'ẽja saka. “Pehẽ namõ jama'e ta. Pehẽ rehe japy'a katu” aja pandu ym te parise ta. (Aja rahã: “Pehẽ namõ pehẽma'e puhýiha ke jahupir ta” aja pandu ym te ta. Katu ym aja.) 5 Ma'e ke parise ma'e ixo rahã, ame'ẽ ke rehe amõ ta usak. Ame'ẽ ke a'eta putar katu. Amõ ta usak rahã: “Mã! Pehẽ katu” aja amõ ta pandu naĩ. Amõ we tĩ. Tupã je'ẽha ke paper rehe a'eta mupinim. Ame'ẽ ke mupu'a, pe, ijywa rehe pukwar. Ipykã pyter pe pukwar tĩ. Tiha ame'ẽ ke pukwar. (Aja rahã, Tupã rehe ipy'a ke moĩ moĩ katu, aja ukwaha naĩ.) Kamixa apyr rehe iham pukwar tĩ. Puku ame'ẽ ke pukwar. (Aja rahã, Tupã rehe ipy'a ke moĩ moĩ katu, aja ukwaha naĩ.) 6 Ngã mi'u matyriha ke amõ mujã rahã, kapitã keruhũ rake jõ a'eta wapyk tar katu. Kapitã ta jupe. Jundéu awa tama'e jy'ariha renda pe oho rahã, kapitã ta rake jõ a'eta wapyk tar katu tĩ. “Jande katu te ame'ẽ ke jande” aja mujekwa tar katu naĩ. 7 Muhepyha renda rupi wata ixo rahã: “Sa'e ta! Ko pexo. Katu pehẽ” aja amõ ta pandu. Ame'ẽ ke putar katu tĩ. A'eta pe amõ ta pandu: “Ngã mu'eha pehẽ” aja a'eta putar katu tĩ.
8 —Pehẽ anĩ. Ihẽma'e jumu'eha ta ke pehẽ. Pehẽ pe: “Ngã mu'eha pehẽ” aja mã peja amõ ta pandu ym ta me'ẽ te'e. Pehẽ riki pehẽ mu pehẽ juehe, a'erehe pehẽ pe: “Ngã mu'eha pehẽ” aja mã peja pandu ym. Peteĩ riki pehẽma'e mu'eha. (Ihẽ ame'ẽ.) 9 Kome'ẽ ywy keruhũ pe har pe: “Ihẽ pái keruhũ” aja pepandu ym ta me'ẽ te'e tĩ. Peteĩ riki pehẽ pái keruhũ. Ywa pe har jõ riki ame'ẽ, a'erehe ywy pe har pe pepandu ym: “Ihẽ pái keruhũ.” 10 Pehẽ pe: “Ihẽma'e jar keruhũ” aja mã peja amõ ta pandu ym ta me'ẽ te'e. Peteĩ riki pehẽma'e jar keruhũ. Kirisutu jõ riki pehẽma'e jar keruhũ. (Ihẽ ame'ẽ.) 11 Pehẽ pyter ngi har peteĩ riki katu te ame'ẽ ke aja putar rahã, mã peja amõ ta rehe te'e paraky aja ixo. 12 “Katu te” aja amõ ukwa jupe rahã: “A'e katu ym” aja Tupã ukwa. “Katu ym ihẽ” aja amõ ukwa jupe rahã: “A'e katu” aja Tupã ukwa — aja Jesu pandu.
Parise ta riki mokõi ukwaha reko ame'ẽ ta ke, aja Jesu pandu
(Mak 12.40; Ruk 11.39-42; Ruk 11.44; Ruk 11.52; Ruk 20.47)
13 A'e pandu tĩ:
—Moise je'ẽha mu'e ame'ẽ ta! Mã pehẽ ke Tupã mupyrara ta. Parise ta! Pehẽ ke aja tĩ. Tupã mupyrara ta tĩ. Upa pehẽ riki mokõi pekwaha namõ pexo ame'ẽ ta ke pehẽ. “Ihẽ kotyhar ta aja pemuruwak” aja Tupã pandu. Parise ta! Pehẽ anĩ. Ame'ẽ ke peputar ym. Moise je'ẽha mu'e ame'ẽ ta! Pehẽ aja tĩ. Peputar ym tĩ. Amõ ta anĩ. Putar katu. Ame'ẽ ta ke pemuka'u te'e, a'erehe Tupã kotyhar ta aja muruwak ym. Ame'ẽ ta pe: “Anĩ. Pemuruwak ym” aja pepandu. Katu ym aja. Mã pehẽ ke Tupã mupyrara ta.
14 —[Moise je'ẽha mu'e ame'ẽ ta! Parise ta! Mã mokõi pekwaha namõ pexo ame'ẽ ta ke pehẽ! Te'e peje'ẽ, pe, ixawa'e manõ ame'ẽ rok ke pejo'ok te'e ingi. A'engi te'e pejo'okiha ke amõ ta ngi pemukanim tar katu, a'erehe i'i we Tupã namõ pepandu pandu tipe. Aja rahã, katu ame'ẽ ta ke pehẽ aja amõ ta ukwaha naĩ. Mã pehẽ ke Tupã mupyrara ta. Amõ ta 'ar koty te we pehẽ ke mupyrara ta.]
15 —Moise je'ẽha mu'e ame'ẽ ta! Parise ta! Mã upa pehẽ riki mokõi pekwaha namõ pexo ame'ẽ ta ke pehẽ! Upa katu te ma'e ke pema'e, aja peteĩ jundéu awa ym ame'ẽ ke pehẽ kotyhar aja pemuruwak. Upa pemuruwak rahã, pehẽ 'ar koty te we a'e riki mupyraraha renda pe oho ta ame'ẽ ke a'e. (Pehẽ 'ar koty te we ma'e ka'u te'eha ke ma'ema'e, ame'ẽ ke apo 'y. A'erehe mupyraraha renda pe oho ta ame'ẽ ke a'e.) Mã pehẽ johu Tupã mupyrara ta.
16 —Parise ta! Moise je'ẽha mu'e ame'ẽ ta! Pehẽ johu riki eha ym te ame'ẽ ta aja pehẽ. Pe, amõ ta ke pehykýi peraho pexo. Kuja pemu'e:
“Tupã rehe ngã jumu'eha renda keruhũ pe itatawa ihĩ, aja pekwa. A'erehe jete katu te atu ihẽ apandu. A'erehe apandu ame'ẽ ke ihẽ ama'e ta” aja pekwa tĩ.
—Aja pandu rahã, itatawa rehe har pandu. A'erehe ame'ẽ panduha ke a'e ma'e te ta, aja pekwa. Anĩ. Jumu'eha renda keruhũ jõ pepandu rahã, amõ koty pemu'e. Itatawa pandu ym. Kuja amõ pandu:
“Tupã rehe jumu'eha renda keruhũ pehĩ, aja pekwa. A'erehe jete katu te atu ihẽ apandu. A'erehe apandu ame'ẽ ke ihẽ ama'e ta” aja pekwa tĩ.
—Aja pandu rahã, itatawa rehe har pandu ym. A'erehe ame'ẽ panduha aja amõ ma'e ta nahã my? Ma'e ym ta nahã my? Ukwa ym awa, aja pekwa. Aja pemu'e. Mã katu ym pemu'eha. 17 Mã! Eha ym te ame'ẽ ta aja pehẽ! Ma'e riki katu te my? Itatawa riki katu te my? Tupã rehe ngã jumu'eha renda keruhũ riki katu te my? Pesarahã! Jumu'eha renda keruhũ riki katu te tiki. Ame'ẽ riki itatawa ke mukatuha, ame'ẽja saka, a'erehe itatawa 'ar koty te we jumu'eha renda keruhũ katuha. 18 Kuja pemu'e tĩ:
“Myrape 'ar pe ma'e hymba ke hapy, Tupã pe. Ame'ẽ ke pekwa, a'erehe jete katu te atu apandu. Ihẽ apandu ame'ẽ ke ihẽ ama'e katu ta” aja pekwa katu.
—Aja pandu rahã, hymba rehe har pandu. A'erehe ame'ẽ panduha aja amõ ma'e te ta, aja pekwa. Aja pemu'e. Myrape jõ pandu rahã, anĩ. Ma'e ym ta nahã my. Ukwa ym awa. Kuja amõ pandu:
“Myrape 'ar pe ma'e ke hapy. Ame'ẽ myrape pehĩ, aja pekwa. A'erehe jete katu te atu apandu. A'erehe ihẽ apandu ame'ẽ ke ihẽ ama'e katu ta” aja pekwa katu tĩ.
—Aja pandu rahã, hymba rehe har pandu ym. A'erehe ame'ẽ panduha aja amõ ma'e ta nahã my? Ma'e ym ta nahã my? Ukwa ym awa, aja pekwa. Aja pemu'e. Mã katu ym pemu'eha. 19 Mã! Eha ym te ame'ẽ ta aja pehẽ. Ma'e riki katu te ame'ẽ ke my? Tupã pe hymba ke hapy ame'ẽ ke katu te my? Myrape riki katu te ame'ẽ ke my? Pesarahã! Myrape riki katu te. Ame'ẽ riki ma'e hymba ke mukatuha, ame'ẽja saka. 20 A'erehe:
“Myrape 'ar pe ma'e ke hapy, ame'ẽ myrape pehĩ, aja pekwa, a'erehe jete katu te atu ihẽ apandu. Ihẽ apandu ame'ẽ ke ihẽ ama'e katu ta” aja pekwa tĩ.
—Aja pandu rahã, upa myrape 'ar pe moĩ, ame'ẽ ke pandu. Myrape ke amõ pandu tĩ. A'erehe ame'ẽ panduha aja amõ ma'e ta me'ẽ te'e. 21 Pe, amõ pandu:
“Tupã rehe jumu'eha renda keruhũ pehĩ, aja pekwa. A'erehe jete katu te atu ihẽ apandu. Ihẽ apandu ame'ẽ ke ihẽ ama'e katu ta” aja pekwa tĩ.
—Aja pandu rahã: “Tupã pete'e ixo, aja pekwa” aja pandu, ame'ẽja saka. Tupã riki jumu'eha renda keruhũ pe ixo, ame'ẽja saka. Pe, jumu'eha renda keruhũ ke amõ pandu tĩ. A'erehe ame'ẽ panduha aja amõ ma'e ta me'ẽ te'e tĩ. 22 Pe, amõ pandu:
“Ywa pehĩ, aja pekwa, a'erehe jete katu te atu ihẽ apandu. A'erehe ihẽ apandu ame'ẽ ke ihẽ ama'e katu ta” aja pekwa katu tĩ.
—Aja pandu rahã, ywa pe Tupã ihĩ, aja amõ ukwa. Wapyka ngi je'ẽha mondo mondo, aja ukwa tĩ. A'erehe aja pandu rahã, ame'ẽ panduha aja ma'e ta me'ẽ te'e.
23 —Moise je'ẽha mu'e ame'ẽ ta! Parise ta! Mã! Mokõi pekwaha namõ pexo ame'ẽ ta ke pehẽ! Pehẽma'e kupixa ngi ta'yr mi ma'e ke Tupã pe peme'ẽ me'ẽ. Pehẽ mi'u muhembykiha ke peme'ẽ. Ky'in. Ma'ero muhe'ẽ ame'ẽ ke. Aja peme'ẽ me'ẽ. Katu ame'ẽ. Amõ we anĩ. Moise je'ẽha katu te ame'ẽ ke rehe pehendu ym. Katu ame'ẽ ke amõ ta pe pema'e ym. Amõ ta rehe pepyrara ym pesak. Mã! Kuja riki katu te me'ẽ ke. Ma'e ke pepandu, aja pema'e ta me'ẽ te'e. Te'e peje'ẽ ym. Katu ame'ẽ ke amõ ta pe pema'e ta me'ẽ te'e tĩ. Amõ ta rehe pepyrara pesak ta me'ẽ te'e tĩ. Pehẽma'e ta'yr mi Tupã pe pemujywyr ta me'ẽ te'e tĩ. Mã! Upa aja pema'e ym. A'erehe pehẽ ke Tupã mupyrara ta. 24 Eha ym te ame'ẽ ta aja pehẽ. Pe, amõ ta ke pehykýi peraho aja saka. Pehẽ pekwaha ke pemu'e, a'erehe pehykýi peraho aja saka. Moise je'ẽha ta'yr te mi, ame'ẽ ke rehe pehendu katu. Moise je'ẽha katu te ame'ẽ ke rehe pehendu ym. Katu ym aja.
25 —Moise je'ẽha mu'e ame'ẽ ta! Parise ta! Mã! Mokõi pekwaha namõ pexo ame'ẽ ta ke pehẽ. Kúi soroka ke pejuhyk katu. Ita rekúi ra'yr soroka aja tĩ. Soroka ke pejuhyk tĩ. Jywĩ pe anĩ. Upa ma'e ka'u te'eha pehĩ. Ame'ẽja saka pehẽ. Pehẽ pejahuk riki. Soroka jõ pekutuk katu. Pehẽ py'a pe upa ma'e peka'u te'eha pehĩ, ame'ẽja saka. (Pehẽ py'a juhyk ym, aja pexo.) Amõ tama'e ke pemukanim peraho. Ame'ẽ namõ pexo. Katu ym aja. Amõ ta rehe pekyty'ym tĩ. Mã! Pehẽ ke Tupã mupyrara ta. 26 Parise ta! Eha ym te ame'ẽ ta aja pehẽ! Jywĩ ke pekutuk py, aja pexo. (Aja rahã, pehẽ py'a juhyk, aja pexo ta.) Aja rahã, soroka xi'a ym ta tĩ, aja pexo tĩ. Pehẽ py'a pe ma'e katu ame'ẽ ke pekwa pekwa pexo. Aja rahã, upa juhyk, ame'ẽ ta aja pexo ta tĩ.
27 —Moise je'ẽha mu'e ame'ẽ ta! Parise ta! Mã! Pehẽ ke Tupã mupyrara ta! Mokõi pekwaha namõ pexo ame'ẽ ta aja pehẽ tĩ. Kangwerupa pe ita ke amõ mupu'am. “Ko kangwerupa” aja mujekwa. Ame'ẽ ke amõ mutuwyr. Amõ usak rahã, katu aja ukwa. Ywy jywĩ pe ixangwer heta ihĩ. Inẽha pehĩ tĩ. 28 Aja saka riki pehẽ. Pehẽ rehe amõ usak rahã, katu, aja ukwaha naĩ. (Kangwerupa pe ita pehĩ, ame'ẽja saka.) Pehẽ py'a riki upa peka'u te'eha ihĩ. (Ywy jywĩ pe ixangwer pehĩ, ame'ẽja saka.) Ma'e peka'u te'eha ke pema'ema'e. Mokõi pekwaha namõ pexo ame'ẽ ta ke pehẽ — aja Jesu pandu.
Parise ta ke Tupã mupyrara ta, ame'ẽ rehe har
(Ruk 11.47-51)
29 A'e pandu tĩ:
—Moise je'ẽha mu'e me'ẽ ta! Parise ta! Pehẽ katu te aja pekwaha pehẽ jupe! Anĩ. Jaxer ame'ẽ ta ke pehẽ! Mã! Pehẽ ke Tupã mupyrara ta! Mokõi pekwaha namõ pexo ame'ẽ ta ke pehẽ. Ymanihar Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ta kangwer 'ar pe ngã ukwaha pemupu'am. Ita ke pemupu'am. Ymanihar katu ame'ẽ ta kangwer 'ar pe ngã ukwaha pemupu'am tĩ. Ngã harái ym, ame'ẽ ukwaha ke. Ame'ẽ ke pemukatu. Aja rahã, ngã pandu: “Mã! Katu te” aja. 30 Pe, pepandu: “Jande ramũi namõ jaxo ta tipe rahã, a'eta ma'e, aja jama'e ym ta tipe. Ymanihar ta aja Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ta ke jajukwa ym ta tipe tĩ” aja pepandu. 31 Mã! Aja rahã, jukwaha ta rainõ ta ke pehẽ, aja pepandu. Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ta ke pehẽ ramũi ta jukwa. Ame'ẽ jukwaha ta rainõ ta ke pehẽ. (Aja rahã, ame'ẽ ta aja pema'e ta tĩ, aja pepandu.) 32 Pehẽ ramũi ta aja tapijar te'e we ma'e peka'u te'eha ke pema'e apo tĩ. Mã peja pehẽ ramũi ma'eha ke pemumbarahã! Ihẽ riki Tupã je'ẽha apandu, ame'ẽ ke ihẽ tĩ. Ihẽ ke pejukwa ta. Aja rahã, pehẽ ramũi ta ma'eha ke pemumba ta tĩ, aja ta tĩ.
33 —Mbói aja pehẽ tĩ! Mbói ra'yr aja pehẽ tĩ! Amõ ke mbói ahy su'u rahã, mahy, aja amõ ta ixoha ke pemujaxer riki. Katu ym aja. Mupyraraha renda pe pehẽ ke Tupã mupyrara ta. Marã ka ym pehemiha.
34 —Ko apandu pehẽ pe. Pehẽ koty Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ta ke ihẽ amondo ta. Ukwa katu ame'ẽ ta ke ihẽ amondo ta tĩ. Tupã je'ẽha mu'e ame'ẽ ta ke ihẽ amondo ta tĩ. Ame'ẽ ta ngi har amõ amõ ke pejukwa ta. Amõ ta ke myra ngã mupia ame'ẽ ke rehe pejukwa ta tĩ. Amõ ta ke jundéu awa tama'e jy'ariha renda pe pemupirok hũ ta tĩ. Hok ngi amõ ta ke pemujan ta pemondo. Amõ amõ ok ta rupi pemujan ta pemondo. 35-36 Aja rahã, pehẽ ke Tupã mupyrara ta. Yman katu ame'ẽ ta ke amõ ta jukwa. Ame'ẽ ta ke Tupã mupyrara ta. Pehẽ riki upa katu te ame'ẽ mupyraraha ke pepyhyk ta. Ambéu riki katu ame'ẽ ke a'e. A'e ke amõ jukwa. A'engi amõ amõ heta katu ame'ẽ ta ke pehẽ ramũi ta jukwa. Pe, a'ejõhar Sakari rehe uhyk. A'e ke pejukwa tĩ. Mbaraki ra'yr ke a'e. Aja upa katu te jukwa ame'ẽ ta ke Tupã mupyrara ta. Ame'ẽ mupyraraha ke pehẽ aja amõ ta pyhyk ta tĩ. Pehẽ ke Tupã mupyrara ta. Ko jetehar te apandu pehẽ pe. Yman katu ame'ẽ ta ke amõ ta jukwa. Upa katu te ame'ẽ jukwaha mupyraraha ke pehẽ aja ame'ẽ ta pyhyk ta tĩ — aja Moise je'ẽha mu'e ame'ẽ ta pe Jesu pandu. Parise ta pe pandu tĩ.
Tupã rehe ngã jumu'eha renda keruhũ pe kapy katu te ame'ẽ ke ihĩ. Myrape ihĩ tĩ. Ame'ẽ mokõi pyter pe Sakari ke amõ jukwa. Tupã rehe ipy'a ke amõ moĩ moĩ rahã, ame'ẽ myrape 'ar pe hymba ke hapy. (A'ep ixo rahã, a'e ke jukwa ym ta me'ẽ te'e. Anĩ. Jukwa riki. Katu ym aja.)
Jerusarẽ ok ta pe har ta rehe Jesu ipy'a katu
(Ruk 13.34-35)
37 Jesu pandu tĩ:
—Mã! Jerusarẽ ok ta pe har ta! Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ta ke pejukwa. Tupã muwyr ame'ẽ ta ke ita pe pejapi. Aja pejukwa. Pehẽ rehe ihẽ jywa ke ihẽ amaman tar katu tipe. Sapukái ra'yr ta ke ipypo wyr pe imãi moĩ. Aja saka pehẽ rehe ihẽ apy'a katu tipe. Anĩ. Peputar ym ihẽ ke. 38 A'erehe pehẽma'e Tupã rehe ngã jumu'eha renda keruhũ ke ngã hijar ta oho. (A'ep jy'ar ym te ta ngã tĩ.) 39 Ko apandu pehẽ pe. Apo har ihẽ rehe pesak ym te ta. “Jandema'e sawa'e te je'ẽha rupi tur ame'ẽ rehe mã peja Tupã usak katu” aja pepandu rahã jõ, ihẽ rehe pesak ta tĩ — aja Jesu pandu.