1 Oĩ va'ekwe Cesaréia tetã-my capitão héry va'e Cornélio judeu e'ỹ va'e. Cem soldado ruvixa va'e. Gwĩ va'e soldado kwéry Itália yvy pygwa. 2 Upe va'e capitão Nhandejáry remimbota ojapose pose va'e voi. Nhandejáry-pe omboete va'e hóga pygwa ndive omboete. He'ýi e'ỹ remikotevẽ ome'ẽ me'ẽ va'e. Omondo mondo va'e Nhandejáry-pe onhe'ẽ. 3 Ha upéi katu peteĩ áry ka'arugwasu-ma ramo, íxupe mante ojehexa uka jahexa e'ỹ va'e. Ojehexa uka íxupe Nhandejáry rembigwái yváy gwigwa va'e. Oike ramo ou-vy koty-py ohexa:

—Cornélio, he'i íxupe.

4 Onhemondýi voi. Upéa-gwi ohexa katu katu íxupe:

—Ma'erã po ereju a-py, xe Járy? he'i oporandu-vy Nhandejáry rembigwái-pe.

Upéi he'i íxupe Nhandejáry rembigwái:

—Nhandejáry ko imandu'a porã va'e nde-rehe. Ne nhe'ẽ eremondo-gwi íxupe, nane ma'e rakate'ỹi-gwi ave imandu'a porã nde-rehe, he'i íxupe. —Nde johu porã Nhandejáry. 5 Ãy katu emondo ne rembigwái Simão piári. Pedro-py ohenói va'e ave. Emondo Jope tetã-my. 6 Upe-py oiko Simão héry va'e ndive. Upe Simão vakapi-rehe omba'apo. Simão róga oĩ ygwasu rembe-rehe, he'i íxupe Nhandejáry rembigwái.

7 Upe rire ojeupi jevy oho-vy yvate-koty Nhandejáry rembigwái yváy gwigwa. Upe ramo upe capitão heta hembigwái va'e, mokõi va'e-pe ohenói ou hagwã. Peteĩ soldado Nhandejáry-pe omboete va'e ohenói ave. 8 Upéi omombe'upa ete mbohapygwa-pe gwembiexagwe. Upe rire mbohapyve va'e-pe omondo Jope tetã-my. Pedro piári omondo. Upéi ogwata oho-vy. 9 Iko'ẽ-my omoagwĩ-ma Jope ojéupe oho-vy ha ne'írã ogwahẽ oho-vy upe-py.

Upe-ma ramo ogwahẽ e'ỹ jave, áry pyte-rupi, ojeupi-ma yvate Pedro. Hóga apotaha apesỹi va'e ári ojeupi oĩ-vy onhomongeta hagwã Nhandejáry ndive. 10 Ivare'a okaruse-ma. Gwemi'urã ra'arõ-vy íxupe mante ojehexa uka jahexa e'ỹ va'e. 11 Ohexa ojekwaa pya'e yváy-gwi. Ohexa ogwejy tupa arigwa ramigwa. Tuvixa va'e voi. Irundy joapy joja reheve oipyhy joja imbogwejy-vy. Yvate-gwi yvy-py ombogwejy. 12 Hye py-py oĩ opaixagwa mymba gwive, opaixagwa mbói gwive ave, gwye-rehe osyryry va'e gwive, opaixagwa gwyra gwive ave. 13 Upe-ma ramo ohendu íxupe onhe'ẽ va'e:

—Epu'ã katu, Pedro. Ejuka ere'u va'erã, he'i íxupe.

14 —Ndajuka mo'ãiry, xe Járy, he'i. —Nda'u mo'ãiry. Ãy peve ne'írã vyteri ha'u so'o vai. Hi'upy e'ỹ nda'úi vyteri voi yma gware nhe'ẽgwe-rupi aiko-gwi, he'i Nhandejáry-pe. 15 Upe rire ohendu jevy íxupe onhe'ẽ va'e:

—Nhandejáry he'i-ma ramo, “Iporã ja'u”, “Hi'upy e'ỹ” ani ere teĩ, he'i íxupe.

16 Mbohapy vése ohexa hemimbogwejy. Mbohapy vése ohendu íxupe onhe'ẽ va'e. Upe rire ogwerojeupi jevy áry-rehe heraha-vy.

17 Ha Pedro omondo oiko-vy gwesa gwembiexagwe-rehe. “Ma'erã po ahexa ra'e upéa” he'i ojéupe. Upe ramo capitão remimbou ko ogwahẽ-ma ou-vy.

—Kipy tipo oime Simão róga? aje'i-ma oporandu ra'e.

18 Ãy onhembo'y oĩ-vy okẽ rovái. Oporandu hese:

—Oiko tipo a-py upe Simão héry va'e Pedro? he'i onhe'ẽ hatã-vy.

19 Ha Pedro omondo joty oiko-vy gwesa gwembiexagwe-rehe. Upe ramo ogwahẽ-ma ou-vy capitão remimbou. Ogwahẽ-ma ramo, he'i íxupe Pedro-pe Nhe'ẽ Marangatu tee va'e:

—Mbohapyve ko'ãy ogwahẽ-ma ou-vy nde reka-vy. 20 Ekwa katu egwejy, he'i íxupe. —Ani ne ate'ỹ teĩ, he'i íxupe. —Tereho katu hendive. Gwĩ mbohapy ou va'e xe remimbou voi, he'i íxupe Nhe'ẽ Marangatu tee va'e.

21 Upéi ogwejy ou-vy:

—Xe ko ne rembieka, he'i. —Mbava'e-rehe tipo ereju ra'e? he'i mbohapyve ou va'e-pe.

22 —Ore ko capitão Cornélio remimbou, he'i íxupe. —Ha'e heko porã ete va'e. Nhandejáry-pe omboete oiko-vy va'e. Judeu kwéry gwive imandu'a porã hese. Kwehe he'i íxupe nde-rehe Nhandejáry rembigwái imarangatu va'e yváy gwigwa: “Ere kuri Pedro-pe tou nde róga-py erehendu hagwã hemimombe'urã” he'i Nhandejáry rembigwái, he'i íxupe omombe'u-vy.

Ha Pedro katu:

23 —Néi, he'i. —Peike katu peju-vy. Iporã peke a-py, he'i mbohapyve va'e-pe.

Iko'ẽ-my osẽ oho-vy oho-ma hendive. Oĩ oho va'e Pedro ndive Jope pygwa Hesu reroviaha. Omoirũ íxupe oho-vy. 24 Upéi iko'ẽ-my jevy ae katu ogwahẽ-ma oje'ói-vy hikwái Cesaréia tetã-my. Ha capitão oha'arõ oĩ-vy íxupe kwéry. Oha'arõ ave capitão ndive hemienói. He'ýi kwéry hembiayhu va'e ave oha'arõ hendive. 25 Ha Pedro oike-tama ramo capitão róga-py ohogwaitĩ ou-vy íxupe capitão. Ojeity imboete-vy yvy-rupi. 26 Ha Pedro omonhembo'y jevy íxupe:

—Epu'ã katu, he'i. —Xe ko ne ramigwa voi. Xe ndaha'éi Nhandejáry. Teko rei ave xe, he'i Pedro capitão-pe.

27 Upéixa onhomongeta-vy hendive oike koty-py. Upe-py oike ramo, heta-ma oĩ ojogweroaty va'e. 28 Upe ramo he'i íxupe kwéry imombe'u-vy:

—Judeu kwéry ko yma gware nhe'ẽgwe-rupi oiko ramo, ndoipotái omoirũ judeu e'ỹ kwéry-pe. Ndoipotái ni oipohu íxupe. Ko va'e peikwaa voi peẽ, he'i. —Ãy ae katu he'i xe-vy oikwaa uka-vy Nhandejáry: “Oĩ nhamoirũ e'ỹ va'e, oĩ jaipohu e'ỹ va'e ave, ani ere teĩ” he'i xe-vy. 29 Upéa-gwi erembou ramo xe piári, naxe ate'ỹiry aju-vy. Mbava'e-rehe tipo erembou xe piári ra'e? he'i íxupe kwéry Pedro.

30 Upéi he'i íxupe capitão:

—Kwehe ojapo-ma mbohapy áry ka'arugwasu-ma ramo a-rami, amondo xe nhe'ẽ Nhandejáry-pe aiko-vy. Amondo jave xe nhe'ẽ, ojehexa uka xe-vyte. Xe-vyte ojehexa uka sapy'a ijao rendypa va'e. Onhembo'y oĩ-vy xe rovái. 31 He'i xe-vy: “Nhandejáry ohendu-ma ra'e ne nhe'ẽ, capitão Cornélio. Nane ma'e rakate'ỹi va'evy-gwi imandu'a porã nde-rehe” he'i xe-vy. 32 “Ãy katu emondo Jope tetã-my Simão piári, héry va'e ave Pedro. Oĩ pe vakapi-rehe omba'apo va'ety róga-py. Héry ave Simão upe va'e. Ygwasu rembe-rehe oiko va'e” he'i xe-vy ojehexa uka va'ekwe. 33 Upéa-gwi naxe ate'ỹiry amondo-vy nde piári. Ha nde nane ate'ỹiry voi oromomarandu ramo. Ereju voi. Ha ãy katu ore kwéry oronhomboheta ko'a-py. Nhandejáry resa-py ne nhe'ẽ rendu-vy oroha'arõ. Nhandejáry nde-vy he'i va'ekwe, emombe'u katu ore-vy. Orohenduse voi, he'i íxupe capitão Cornélio.

34-35 Ha upéi Pedro he'i íxupe kwéry omombe'u-vy:

—Nhandejáry ko nhande rayhu va'e. Enterovéa-pe yvypóry gwive kente kwéry peteĩxa ohayhu va'e. Nipo anhei ete voi katu ra'e, he'i. —Íxupe omboete va'e-pe gwive ojohu porã Nhandejáry. Nombojevýi oĩ-vy. Ojohu porã ave tape porã pyhyha gwive. “Ore kwéry anho mante judeu kwéry va'e Nhandejáry rembiayhu” oro'e mo'ã ha ndaupéixairy ra'e. Yvypóry va'e gwive Nhandejáry rembiayhu. 36 Are-ma va'ekwe Nhandejáry ombou va'ekwe ore-vy Israel kwéry va'e-pe onhe'ẽ porã: “Hesu Cristo ko pene mbopy'agwapy va'erã, pende kwéry Járy ave” he'i Nhandejáry omombe'u-vy, he'i Pedro imombe'u-vy.

Upéi he'i jevy íxupe kwéry:

37 —Ha João Batista katu omombe'u ranhe oiko-vy Nhandejáry nhe'ẽ oporomongarai ave. Upe rire Hesu onhepyrũ omombe'u. Galiléia yvy-rupi oho omombe'u. Upe rire Judéia yvy-rupi gwive oho omombe'u oiko-vy Nhandejáry nhe'ẽ. Upe va'e peikwaa voi, he'i 38 —Upe Nazaré pygwa Hesu rehegwa nhe'ẽ ave peikwaa voi ave. Nhandejáry nhe'ẽ-py oipy'apyhy mbaraete íxupe Nhe'ẽ Marangatu tee va'e. Ha upéi katu opa-rupi oho oiko-vy Hesu. Hembiapo porã porã meme. Oipytygwõ mbaraete íxupe Nhandejáry. Upéa-gwi anháy rerekoha gwive ombogwera. 39 Ha ore ko Hesu rembiapo apo rexahare. Upéa-gwi judeu kwéry yvy-py tetã mirĩ mirĩ-rupi, Jerusalém tetã-my ave ojapo oiko-vy va'ekwe oromombe'u oroiko-vy. Ha gwĩ judeu kwéry katu ojuka íxupe va'ekwe. Kurusugwasu-rehe ohupi va'ekwe ojuka-vy. 40 Ha Nhandejáry omopu'ã jevy íxupe. Mbohapy áry rire, omoingove jevy-ma íxupe. Ombojekwaa jevy íxupe ave. 41 Ha enterovéa niko ndohexáiry. Ore ae orohexa va'ekwe. Are-ma va'ekwe ore poravo Nhandejáry hexaharã. Upéa-gwi oikove jevy rire, ore-vyte ojehexa uka. Orokaru hendive. Oroy'u ave hendive. 42 Upéi he'i ore-vy Hesu: “Pemombe'u katu entéro va'e-pe xe rehegwa nhe'ẽ porã. Peje katu íxupe kwéry: Omoĩ voi ra'e Nhandejáry gwa'ýry Hesu ogwereko hagwã hembiapokwe pokwe-rami oikove va'e gwive omano va'ekwe-pe gwive ave, peje katu xe mombe'u-vy. Ha hembiapo porã va'e katu Hesu omogwahẽ va'erã oha-py ha hembiapo vai va'e katu omboyke va'erã imondo-vy, peje íxupe kwéry” he'i ore-vy Hesu, he'i Pedro imombe'u-vy.

Upéi he'i jevy íxupe kwéry:

43 —Ha Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ety gwive omombe'u va'ekwe Hesu rehegwarã nhe'ẽ: “Ojekwaa va'erã ou-vy” he'i. “Ha ojerovia hese va'e gwive omboyke va'erã íxugwi hembiapo vaikwe Nhandejáry. Hesu-rehe, Hesu réry-rehe ojerovia va'e-gwi omboyke va'erã hembiapo vai va'ekwe” he'i va'ekwe hese hikwái, he'i íxupe kwéry Pedro omombe'u-vy.

44 Onhe'ẽ jave, ogwahẽ ou-vy Nhe'ẽ Marangatu tee va'e. Omohynyhẽmba ipy'a upe pygwa kwéry-pe ogwejy-vy. Entéro ohendu va'e-pe gwive inhe'ẽ, ogwereko. 45-46 Upéa rexa-vy opondera hese kwéry gwĩ judeu va'e, Hesu reroviaha Jope-gwi ou va'ekwe Pedro ndive. Ohendu nhe'ẽ ambue-py oikwaa e'ỹ reheve onhe'ẽ ramo judeu e'ỹ va'e, Nhandejáry-pe ombotuvixa mba'e ramo, ohendu inhe'ẽ ave. Upéa-gwi he'i ojóupe:

—Ma'erã ogwahẽ íxupe Nhe'ẽ Marangatu tee va'e? he'i opondera-vy hese. —Nugwĩ judeu e'ỹ kwéry-pe ave ohexakwaa rei nipo ra'e Nhandejáry inhe'ẽrã-my. Ome'ẽ rei nipo ra'e íxupe Nhe'ẽ Marangatu tee va'e oiko hagwã ipy'a-py kwéry, he'i ojóupe opondera-vy hese.

47 —Ãy katu omohynyhẽmba-ma ipy'a kwéry judeu e'ỹ va'e-pe Nhe'ẽ Marangatu tee va'e, nhande py'a omohynyhẽmba va'ekwe-rami, he'i. —Upéixa ramo nhamongarai íxupe. “Nhamongarai e'ỹ teĩ íxupe kwéry” ani ja'e teĩ íxupe kwéry, he'i gwe'ýi kwéry-pe Pedro.

48 Upéixa ramo Pedro he'i omongarai hagwã Hesu Cristo réry-py. Ha upéi katu he'i íxupe judeu e'ỹ va'e:

—Nderepyta mo'ãi tipo ra'e ore ndive. Epyta katu kuri ore ndive, he'i íxupe.