7
Yesu a nungu tukuypal
1 Mura sethabi zangu koeliya Yesu a nungu niyay kazil Galilayapa memayidhin. Nungu ubiginga Yoewdhayapa kuniya maypa, minguz kedha sethabi boeradharoenu Yoewdhayalgaw kuyku mabaygan nuyn ugar. Thanamun ubi nubepa mathamaypa. 2 Yoewdhayaw mabaygaw koey ameniw thonar amadhan thamay, Kawamudhaw Thonar a mura mabaygal urapun lagoepa garwoeydhamiz Yoerusalemoepa Yoewdhayanu muynu. Thana amenipa a koey aypa gasamoeypa, ngoenanumaypa Awgadhaw mina danal poethay thanamulpa kay bupanu poti wathalnga Aykupithu thonarngu kalanu.
3 Yesun tukuypal nubepa kedha mulemin, ngi mipa kedha nipa, ngi nanga koey zagethaw mabayg ngidh nubi doegam wanar, a koey mudhaw lagoepa uzar koey garsar mabaygal si. Ngi sepa Yoewdhayaw doegampa, lak nginu niyaykazin kay nginu adhapudhay zageth bangal imane. 4 Ngidh kasa moegan bupiya ayimpa kedha koey zageth, mabaygan mamu imayginga. Nginu ubi nanga ngi kuyku mabayg, adhapa nupa mabaygoepa mura yakamar, lak bangal thana mina ngulayg gasamoene nginungu. 5 Nungu tukuypan, thana lak kedha nuyn mina yoepathamayginga.
6 Yesu kedha muliz thanamulpa, ‘Ngaw thonar ka matha gasamoeyginga sepa yabugudoepa maboepa. Mura thonara matha ngoedhagidh ngithamulpa, 7 kow apaw goewaw mabaygal ngithamun wati igalgal lawnga, thana ngayapa ubigigal, ngoena adhapa yawaypa. Ngaw maw thanamulpa gegeyadh, thanamun wati pawa kakal kabuthapa. 8 Ngitha ladhu sepa koey aypa, ngayapa maboepa matha ngoedhagidh lawnga kedha thonara, kedha zoenguz kedha ngaw mina thonar gasamayginga.’
9 Wa, nuy kedha mulaydhin, nuy matha si muynu Galilayoenu. 10 A nungu tukuypal memayidhin koey aypa. Kalanu kay nuy uzaraydhin gumi, kakal lawnga. Nubiya kalmel nungu niyay kazil. 11 Senabi thonar kay Yoerusalemoenu, thana Yoewdhayalgaw kuyku mabaygal nuyn lumar a yapupoeybemir kedha, ‘Ngalaga nuy senawbi mabayg?’
12 Mabaygal muya nungu ya umamoeyr. Wara mabaygal kedha, ‘Nuy mina mabayg!’ a wara mabaygal kedha, ‘Lawnga, nuy wati mabayg, nuydh mabaygal ngalkemoeypa.’ 13 Wara mabayg kakal mulayginga, kedha zoenguz thana akan Yoewdhayaw kuyku mabaygoengu.
Yesun ngurpay zageth senabi ayngu thonara
14 Wa, thana kulay nuyn imayginga. Senabi koey aygud matha dhadhal nanga, Yesu ngapa koey yoewthaw boeradharanu mangiz a ngurpay kuykaymadhin. 15 Thana Yoewdhayaw kuyku mabaygal koeyma madhu pamemir kedha, ‘In nubi mabayg mingu koey ngulayg, nuy kedha ngoedhal ngurpay gasamayginga?’
16 Yesu kuniya mulaydhin, ‘Ngath na mi ngurpay ayimpa, ngath lawnga ngawnguz. Ina ngapa urapun mabaygoengu ngadh na ngoena wayadhin ngapa. 17 Mabayg nga ubilayg aymipa Awgadhaw ubilnga, wa senabi mabayg nuydh balbayginga adhamulaypa ngaw ngurpay midh nanga, Awgadhoengu lawnga midh, kasa ngawnguz. 18 Mabayg nga nanga kasa nungunguz ngurpay ayman, nuy kedha, nuy nungu geth kadaypa mepa. Ngunu nanga ubi nungu Woeyayzi Mabaygoepa kadaypa maypa, wa nuy mina yadu umepa, a sena muynu wati zaginga, nuy ngoedhe kedha nungu Woeyayzi Mabayg. 19 Mose nuydh sabi poeyban ngithamulpa, ngitha midh paru nungu sabinu muynu balbayginga mabaginga, a? Ngitha mipa ngoena mathamaypa maypa?’
20 Thana nubepa kuniya kedha umamoeyr, ‘E! Ngibiya muynu wati mari. Ngi mipa wakay thayiz kedha, mabaygan ngibepa nuthemipa mathamaypa?’
21 Yesu kuniya mulaydhin thanamulpa kedha, ‘Lawnga, ngayapa kakal kedha, ngath matha urapun koey zageth aymoedhin, sabadhaw goeyginu a ngitha madhu pamemidhin a gegeyadh gasamadhin. 22 Ngitha koey ngulaygal kedha, za nanga mina koey mina za nanga, ngidh ngaru ayman kasa midh goeyga sabadh. Mose ya wadhadhin kedha ngithamun garkaz kazil ngaru motho pathamoeyn kazimay thonarngu pawpa eyt goeyginu.* garkaz kazil ngaru motho pathamoeyn kazimay thonarngu pawpa eyt goeyginu: wara Zenesis 17.10 geth tidi. Senaw kulay parungu ngapa thathiw Thathingu kuykaymoedhin, Moseniya kulay. A ngitha koeyma oengaypu senabi sabi matha kedha goeyga eyt nanga sabadh nanga ngitha ngaru ayman senabi goeyginu. 23 Wa, ngitha ngulayg moegina garkaz motho pathan sabadhaw goeyginu, Mosen Sabingu pathidhayle; ngitha mingu ubigasimoeyn ngawngu kedha, senabi thonara ngath kikiril mabayg buth pathan sabadhaw goeyginu, kalanu gamu mura balbayg asin nungu?’ 24 Ngithamun zoeyzi noedhay kasa gimiya muk. Matha ngoedhagidh kedha ngitha mina iman muynu za.
Yesu nuy Adhapa Thamayzi Mabayg lawnga midh
25 Thana dhuray Yoerusalemalgal kedha, ‘Senaw nuy thana kuyku mabaygan kulay mathamaypa marngu? 26 Nagemiw! Nuy mabaygaw parunu yadu umepa a thana za aymayginga, nuyn mulupa thoeyayginga. Thana kuykun midh, si muynu thana ngulaygal nuy Awgadhaw Adhapa Thamayzi Mabayg, 27 lawnga midh? Nuy bangal Adhapa Thamayzi Mabayg ngapa, nuy bangal gumi nuy ngalagaz ngapa, kasa kay kedha ngalpa mura ngulaygal nubi mabayg nuy ngalagaz nanga ngapa, nuy Adhapa Thamayzi Mabayg lawnga.’
28 Yesu matha ngurpay aymar yoewthaw boeradhoenu. Nuy koey gimiya umay yadu kedha, ‘Ngitha mina ngulaygal ngawngu a? Ngaw goegathoengu ngitha ngulaygal kasa kay kedha ngitha koerawaygal ngay ngalagaz ngapa. Ngaw Woeyayzi Mabayg nungu yangukudul mina yangukudul, a ngitha nungungu koerawaygal. 29 Ngay ngulayg nungungu, minguz kedha ngay nungungu ngapa nuydh ngoena ngapa wayadhin.’
30 Senabi yangukudungu thana nuyn kunumaypa madhin, kasa kay kedha mabaygan nubiya geth woenayginga, a gasamayginga, thana kasa yan, minguz kedha nungu thonar matha lawnga. 31 Koey garsar mabaygal mabaygaw miyaynu muynu mina yoepathamadhin nubepa. Thana kedha mulemin, ‘In ngaru Awgadhaw Adhapa Thamayzi Mabayg; koey zageth wara mabayg ngapa nungu adhapudhay zageth gimal nubi mabayg midh nanga.’
32 Thana Parasayalgal karngemidhin mabaygaw ya, thana Yesun ya umamoeyr. Kalanu thana Parasayalgal a kuyku misnarel wayamoeydhin kunumaynbaygal Yesulpa gasamoeypa.
33 Yesu mulaydhin, ‘Ngay bangal moegina kuykuthalnga in ngithamuniya, kalanu ngay kuniya tidhedhe nubepa ngoena ngadh nanga ngapa wayadhin. 34 Ngitha bangal ngayapa yan nagemipu, ngithamulpa ngayapa lak kay imaypa lawnga. Ngithamulpa sew maypa lawnga ngay bangal ngalaga nanga.’
35 Thana Yoewdhayaw kuyku mabaygal kidhakidhan mulemin, ‘Nuy bangal ngalagapa ngalpalpa lak nubepa imaypa lawnga? Nuydh midh buwayl thoeyaypa, nuy sike sepa Goerikaw mabaygaw goegathoepa, dhuray ngalpan mabaygal ngalaga nanga? Nuydh Goerikaw mabaygal ngurpamoeypa a? 36 Nungu muynu aykap za miyay kedha, nuy ngalagapa bangal? Nungu kedha yangukudu, “Ngitha bangal ngayapa yan nagemipu, ngithamulpa ngayapa lak kay imaypa lawnga.” A wara nungu ya kedha, “Ngithamulpa sew maypa lawnga ngay bangal ngalaga nanga.”
37 Moeygoepa goeyga senabi koey ayngu, thanamun mina koey goeyga, Yesu kaday tariz dhadhal a gimiya wakaya muliz, ‘Ngan ngukin naynin, ngapa ngayapa ngukipa, 38 a ngadh nanga mina yoepathaman ngoena nuy ngaru nguki waniz. Na matha kedha Maygi Thusi midh yadu palgan, “Ngadh nanga mina yoepathaman ngayapa, igilaw ngukin pay yoewdhiz adhapa nungu ngoenakapoengu.” ’
39 Yesun nabi yangukudungu nuydh yadu palgan Maygi Mari nungu kalanu bangal na poeybane mabaygan ngadh mina yoepathaman Yesun, wa thana bangal gasamoene ngoedhe bubu ngoenakapoengu pungaypu. Senabi thonara Maygi Mari matha poeybayginga, kedha zoenguz kedha Yesu kaday thoerayginga nungu poeraparal niyaylagoepa.
Dhadh palamiz ukasar buway ayman
40 Koey garsar mabaygaw moeyaynu, karngemin nungu yangukudu. Thana kedha, ‘In nubi mabayg ngaru senabi koey peropeth, ngan nanga yadu palgarngu.’ 41 A dhuray kedha, ‘Lawnga, in mina Awgadhaw Adhapa Thamayzinga.’ A dhuray ngoelkay yoepathaman kedha, ‘Adhapa Thamayzi Mabayg ngapa Galilayoengu maypa lawnga? 42 Maygi Thusi kedha, nuy ngapa Dhawithan buwayngu a kazi iman Bethliyamanu, Dhawithan goegathoenu.’ Thana koerawaygal kedha nungu mina kazimay lag ngalaga.
43 Wa, thanamun dhadh poelamayzinga mabaygaw moeyaynu, Yesun may. 44 Wara thanamun ubi nubepa gasamoeypa, kasa kay kedha mabayg nubiya geth woenayginga, thana kasa yan.
Yoewdhayaw kuykun nuyn mina yoepathamayginga
45 Kurusipa thana kunumaynbaygal kuniya tidemidhin thanamun kuykupa. Thana kuyku misnarel a Parasayalgal kedha yapu poeybemidhin, ‘Ngitha mingu nuyn ngapa gasamoeyginga?’
46 Thana kuniya mulaydhin kedha, ‘Mabayg kulay ngoeymulpa puridharal yayab ya mulayginga.’
47 Thana Parasayalgal kedha mulemin, ‘Nuydh ngitha koeyma ngalkemoeydhin matha kedha mura mabaygal a? 48 Ngithamun kuyku mabaygoengu urapun mabayg mayginga a matha kedha ngoeymulngu Parasayalgoengu urapun mayginga mina yoepathamaypa nubepa. 49 Matha thana sethabi mabaygal, ngulayg nuyn mina yoepathaman, minguz kedha thana Mosen Sabingu koerawaygal. Thana bangal ngaru Awgadhoengu za gegeyadh gasamoene.’
50 Wara Parasayalayg Nikodemoes, nga na kulay uzaraydhin Yesulpa imaypa, nuy sethabi Parasayalgaw mabaygoengu. Nuy kedha mulaydhin, 51 ‘Ngalpan sabinu muynu mabayg kasa moegan gegeyadh mayginga. Mamu nungu ya karngemin, a mamu iman nuydh miza ayman, wagel kay zoeyzi noeydhiz nuyn.’
52 Thana nuyn kedha mulamoeyn, ‘Wa, ngi midh? Ngi kedha nuy midh nanga ngapa, ngapa Galilayoengu. Ngi nanga Maygi Thusipa nagepa, ngurapipa. Ngidh iman peropethoeginga ngapa Galilayoengu.’ 53 (Kalanu thana mura yaynanab geth wanemidhin thanamun lagoepa.)
*7:22 garkaz kazil ngaru motho pathamoeyn kazimay thonarngu pawpa eyt goeyginu: wara Zenesis 17.10 geth tidi.