1 Niyo꞉ to we ko꞉lo꞉ sa꞉lab amio꞉, giliyo꞉ ne no꞉nolaki, no꞉no꞉n wi ko꞉lo꞉ duludab a꞉la꞉asuluma꞉ib, ko꞉sega, niyo꞉ towo꞉ sama꞉ki ta꞉foma. 2  A꞉fe 5.26-27Gio꞉ ga bolo꞉ kalulo꞉ mo꞉ba꞉ba꞉ o꞉ngo꞉ dowo꞉ ko꞉lo꞉, niyo꞉ gio꞉ Kelisomo꞉ samefo꞉len. Gio꞉ kalu gilo꞉ same imilig a꞉ma꞉no꞉ ko꞉lo꞉, gio꞉ kalu nolo꞉ mesela꞉sa꞉ga꞉ kudu ha꞉nalega, Gode elo꞉ mo꞉beakilo꞉ gadima꞉ib aumbo꞉, niyo꞉lo꞉ a꞉la꞉ka gadima꞉no꞉. 3  Mo꞉mo꞉ 3.4,13Ko꞉sega taminde amilo꞉ sowa꞉ya꞉lo꞉ safa꞉ to sa꞉lakilo꞉ If ko꞉lo꞉ dikido꞉ man o꞉leaumbo꞉, gilo꞉ amio꞉lo꞉ fa꞉la꞉doma꞉ib. A꞉la꞉gab amio꞉ gili asulo꞉wo꞉ no꞉nolo alitalikiyo꞉, malilo꞉ man o꞉lia꞉, Keliso eko꞉ asula꞉sen man a꞉no꞉lia꞉yo꞉ gio꞉ ta꞉fo꞉ ha꞉na꞉ib ko꞉lo꞉ ne tagilab. 4  Gala 1.8-9Nelo꞉ tagilabo꞉ mo꞉wo꞉ we. Kalu o꞉ba꞉le gilo꞉ amilo꞉ fa꞉la꞉dowab a꞉no꞉ giliyo꞉ e tililia꞉sa꞉ga꞉ kudu ha꞉na꞉sen. Tamin amio꞉ niliyo꞉ gimo꞉wo꞉ Ya꞉suwo꞉ wido꞉ ko꞉lo꞉ gio꞉ to a꞉na tilidabu. Ko꞉sega kalu nolo꞉ gilo꞉wa ya꞉sa꞉ga꞉yo꞉, Ya꞉su ko꞉li nowo꞉ widalega, giliyo꞉ kalu a꞉ma꞉ towo꞉ tili da꞉daki kudu ha꞉na꞉ib. Tamin amio꞉ gio꞉ Godeya꞉ Mamayo꞉ di ko꞉sega, kalu nolo꞉ gilo꞉wa ya꞉sa꞉ga꞉yo꞉, mama ko꞉li nowo꞉ dima a꞉la꞉liki widalega, giliyo꞉ to a꞉no꞉ tili da꞉daki kudu ha꞉na꞉ib. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ tamin amio꞉ gio꞉ Godeya꞉ to nafayo꞉ da꞉da꞉sa꞉ga꞉ tilidabu ko꞉sega, to ko꞉li nolo꞉ a꞉da꞉dalega, gio꞉ a꞉no꞉lo꞉ tilida꞉ba꞉ib. 5  1Kol 15.10, 2Kol 12.11Madali tolo꞉ wida꞉lab kalu i a꞉ma꞉ enena꞉ma꞉la꞉ asulakiyo꞉, “Iliga꞉felo꞉ kalu alandeyo꞉, ni ko꞉lo꞉ dowo꞉” a꞉la꞉asulo꞉. Ko꞉sega niyo꞉ asulakiyo꞉, “Iliyo꞉ ne mo꞉tinio꞉ ko꞉lo꞉lab” a꞉la꞉asulo꞉. 6  1Kol 2.1,13Ne to man walama꞉no꞉wo꞉ hida꞉ dowab ko꞉sega, asulo꞉ nilo꞉ di we kele dowo꞉wo꞉ mada aundo꞉ma. Gio꞉ asulo꞉ nilo꞉ a꞉no꞉ fanda asululima꞉kiyo꞉, niliyo꞉ gimo꞉wo꞉ kalab amio꞉ wida꞉li sia꞉len. 7  1Kol 9.18Niyo꞉ Godeya꞉ ene to nafa a꞉no꞉ gimo꞉lo꞉ wida꞉len amio꞉, ne mole ha꞉iyakiyo꞉ mo꞉wida꞉len. Ne molelo꞉ mo꞉diakilo꞉ wida꞉len a꞉ma꞉yo꞉, no꞉no꞉n a꞉ma꞉la꞉yo꞉ gili ha꞉ga dowaki, gio꞉ ko꞉lo꞉ dulugu alitaki go꞉. Nilo꞉ man dimido꞉ a꞉no꞉ giliyo꞉ ne mogago꞉ dimido꞉ a꞉la꞉asulaya꞉le? 8  2Kol 12.13, Fili 4.15-16Ne gi asuwa꞉foma꞉kiyo꞉, sa꞉s nolba꞉yo꞉ ne asuwa꞉tab amio꞉, niyo꞉ moleyo꞉ a꞉na dia꞉sen. A꞉la꞉go꞉ko꞉lo꞉ ni man a꞉na ilikiyo꞉, kelego꞉ ililo꞉wo꞉ ni afale di o꞉leo꞉ngo꞉ dowa꞉sen. 9 Ho꞉len ne gi o꞉lia꞉lo꞉ elen a꞉namio꞉, ne kelego꞉wo꞉ kele dowab amio꞉, niyo꞉ gimo꞉wo꞉ hida꞉yo꞉wo꞉ mo꞉dimia꞉sen. Keliso kalu Masedonia a꞉la꞉ta꞉ga꞉lo꞉ mio꞉ i a꞉ma꞉yo꞉, ne asuwa꞉taki dimia꞉sen. A꞉la꞉dimida꞉likiyo꞉, niyo꞉ hida꞉yo꞉wo꞉ gimo꞉wo꞉ mo꞉dimia꞉len. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ tif amio꞉lo꞉ mo꞉dimia꞉mela꞉no꞉. 10 Ya꞉su Kelisowa꞉ ene to hendeleyo꞉ ne o꞉lia꞉ a꞉lab ko꞉lo꞉, niyo꞉ to hendeleyo꞉ dinali saeto꞉l. Gimo꞉ wida꞉likiyo꞉ moleyo꞉ mo꞉ha꞉iya꞉len ko꞉lo꞉, no꞉no꞉ wiyo꞉ dulugu sa꞉la꞉mela꞉no꞉. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ Akaya heno꞉ tambo amio꞉, kalu imilig noma꞉yo꞉ mada mo꞉ka꞉ma꞉ib. 11 Nilo꞉ a꞉la꞉do꞉ dimido꞉wo꞉ mo꞉wo꞉ ha꞉? Niyo꞉ gio꞉ mada alano꞉ mo꞉asulo꞉ ko꞉lo꞉ gaba꞉le? Niyo꞉ gio꞉ mada hendele alan asulo꞉ a꞉la꞉bo꞉, Gode elo꞉ asulo꞉ ko꞉lo꞉ a꞉lab.

12 Kalu nolba꞉yo꞉ nili wiyo꞉ dia꞉ga꞉ ha꞉ga dia꞉taki, inin wi wabuluma꞉no꞉ dowakiyo꞉, kaluka꞉isaleya꞉ siwa꞉l amio꞉, iyo꞉ ni o꞉lia꞉ da꞉feaki togo꞉ kedab. Ko꞉sega ililo꞉ dimidama꞉no꞉ a꞉no꞉ togo꞉ ka꞉lakiyo꞉, man nilo꞉ dimida꞉len a꞉no꞉ a꞉la꞉ka dimida꞉i ha꞉na꞉mela꞉no꞉. 13 Mo꞉wo꞉ kalu i we hendele iliga꞉felo꞉ kaluma. Iyo꞉ madali nanog dimidakilo꞉ dikili sa꞉lan kaluwo꞉ o꞉m. Nolba꞉yo꞉ iyo꞉ Kelisowa꞉lo꞉ iliga꞉felo꞉ kalu hendeleyo꞉ o꞉leo꞉ngo꞉ bo꞉ba꞉kiyo꞉, iyo꞉ da꞉feaki dede dimido꞉. 14 Ko꞉sega nio꞉ man ililo꞉ dimidab a꞉no꞉ ba꞉da꞉sa꞉ga꞉yo꞉ mo꞉iligima꞉no꞉. Mo꞉wo꞉ Sa꞉da꞉na꞉ e, Godeya꞉ ene ma꞉mul kalu ho꞉len fo꞉fo꞉lesodo꞉wo꞉ o꞉leo꞉ngo꞉ fa꞉la꞉dowabo꞉lo꞉b a꞉la꞉bo꞉ba꞉kiyo꞉, dedaki dimida꞉lab. 15 A꞉la꞉fo꞉ko꞉lo꞉ Sa꞉da꞉na꞉ya꞉ ene nanog dian kalu iyo꞉, digalo꞉ nanog dian kalu i o꞉leo꞉ngo꞉ fa꞉la꞉doma꞉no꞉ a꞉lakiyo꞉, dedakilo꞉ dimidab a꞉namio꞉, gio꞉ iliga꞉so꞉bo.

16 Niyo꞉ to we gimo꞉wo꞉ wa꞉ka sa꞉ma꞉nigo꞉l. Giliyo꞉ ne no꞉nolaki babale sa꞉lab a꞉la꞉bo꞉ asula꞉so꞉bo. Ko꞉sega giliyo꞉ ne no꞉nolaki babale sa꞉lab a꞉la꞉asulalega, a꞉no꞉lo꞉ o꞉li ko꞉m. Ko꞉sega giliyo꞉ no꞉nolo꞉ kaluwo꞉ a꞉naka melea꞉kilo꞉ ta꞉ta꞉sen o꞉leaumbo꞉, nelo꞉ no꞉no꞉n wiyo꞉ wabuluma꞉ki ka ta꞉ta꞉bi. 17 To nilo꞉ we, Kalu Alana꞉lo꞉ asulab au so꞉lo꞉ba. Ne no꞉nolo꞉ kaluwa꞉lo꞉ to sa꞉lan a꞉gaki, no꞉no꞉n wiyo꞉ a꞉na wabudaki so꞉lo꞉l. 18 Kalu nolo꞉ henfelo꞉ man a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ kudu ha꞉nakiyo꞉, inin wiyo꞉ ko꞉lo꞉ wabuda꞉len. A꞉la꞉go꞉ko꞉lo꞉ niyo꞉lo꞉ no꞉no꞉n wiyo꞉ wabuluma꞉no꞉. 19 Gili asulakiyo꞉, gio꞉ asulo꞉ nafaleyo꞉ di a꞉la꞉asulab ko꞉sega, kalu no꞉nolakilo꞉ to halalo꞉ sa꞉lab i a꞉no꞉ gili tilidowaki, i a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ kudu ha꞉na꞉lab. 20 Kalu i a꞉ma꞉yo꞉ gio꞉ madali nanog dima꞉ki dibodalikiyo꞉lo꞉, kelego꞉ gililo꞉wo꞉ ili tambo kedelalikiyo꞉lo꞉, gio꞉ madali dikidaki afale dialikiyo꞉lo꞉, iyo꞉ kalu alan a꞉laki kailalikiyo꞉lo꞉, iliyo꞉ gili babowa yamelalikiyo꞉, giliyo꞉ ililo꞉ asulab o꞉leau ka dimidama꞉ki ta꞉ta꞉sen. 21  Fili 3.5Ha꞉iyo꞉. Halaido꞉ ililo꞉ dowab a꞉no꞉ ni amio꞉ dowo꞉ kibo꞉bowo꞉, ililo꞉ dimidab o꞉leaumbo꞉, niliyo꞉lo꞉ o꞉li dimidamo꞉lo. Ko꞉sega ni amio꞉ halaido꞉ o꞉leo꞉ngo꞉wo꞉ mada aundo꞉ma ko꞉lo꞉ ne sendelowab.

Ko꞉sega kalu i wema꞉lo꞉ inin wi ko꞉lo꞉ wabudab o꞉leaumbo꞉, niyo꞉lo꞉ no꞉no꞉n wiyo꞉ a꞉la꞉wabudaki sa꞉ma꞉nigo꞉l. Ne no꞉nolo꞉ kalu a꞉la꞉do꞉ sa꞉lab a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ so꞉lo꞉l. 22 Madalilo꞉ widan kalu iyo꞉ Hibulu kaluwa꞉le? A꞉, iyo꞉ Hibulu kalu a꞉la꞉ta꞉ga꞉ nelo꞉ Hibulu kalu. Iyo꞉ Isolael kaluwa꞉le? A꞉, iyo꞉ Isolael kalu. Nelo꞉ Isolael kalu. Iyo꞉ Ablahama꞉ ene eso꞉lo꞉wa a꞉la꞉ta꞉ga꞉ mio꞉wa꞉le? A꞉, nelo꞉ Ablahama꞉ ene eso꞉lo꞉wa a꞉la꞉ta꞉ga꞉ mio꞉. 23  Ilig 16.23Iyo꞉ Kelisowa꞉ ene nanogdo꞉ dian kaluwa꞉le? A꞉, ko꞉sega ne Kelisowa꞉ ene nanog dian kalu nafale dowaki, nanog ililo꞉ dimida꞉lab a꞉no꞉ ni tininila꞉ ko꞉lo꞉lab. Ne no꞉nolo꞉ kaluwa꞉lo꞉ to sa꞉la꞉sen o꞉leo꞉ngo꞉ so꞉lo꞉l. Nanog halaido꞉ nilo꞉ dia꞉len a꞉ma꞉yo꞉, iyo꞉lo꞉ ni tininila꞉ ko꞉lo꞉lab. Ho꞉len modo꞉ ko꞉lo꞉ ne dibolo amilo꞉ disa꞉la꞉len a꞉namida꞉yo꞉, iyo꞉ ni tinio꞉. Nolba꞉yo꞉ ne alan yame tandea꞉labikiyo꞉, hida꞉yo꞉ a꞉namilo꞉ nilo꞉ di a꞉ma꞉yo꞉, kalu i a꞉no꞉ ni tinio꞉. Ho꞉leno꞉ modo꞉ amio꞉ ne ko꞉na꞉ma soma꞉no꞉ dowo꞉. 24  Lo 25.3Yuda kalu iliyo꞉ me olo꞉ a꞉ma꞉lo꞉ ne ko꞉lo꞉ yamela꞉lowo꞉wo꞉, do꞉la꞉fo꞉ otalen a꞉la꞉ta꞉ga꞉ agado꞉la꞉fo꞉. A꞉la꞉do꞉ dimida꞉lowo꞉ agelo꞉wo꞉ ho꞉len bila꞉fo꞉ fa꞉la꞉dowo꞉. 25  Ilig 16.22, 14.19Nolba꞉yo꞉ ne ko꞉lo꞉ biya꞉lo꞉ yame tandea꞉lowo꞉wo꞉, ho꞉len otalen fa꞉la꞉dowo꞉. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ ho꞉len imilig no amio꞉ ne uwa꞉ agodo꞉. Ho꞉n ko꞉su nelo꞉ disa꞉fo꞉ ha꞉nab amilo꞉ mogaga꞉lowo꞉wo꞉ otalen fa꞉la꞉dowo꞉. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ nulu imilise, ho꞉len imilise a꞉la꞉fo꞉wo꞉ ne so꞉lu ho꞉n wa꞉la ha꞉lelia꞉ sia꞉len. 26  Ilig 9.23, 14.5Ho꞉leno꞉ tambo nelo꞉ sia꞉lab amio꞉, hida꞉yo꞉wo꞉ ko꞉li ko꞉lilo꞉ ba꞉da꞉sen. Ho꞉n ta꞉nowa꞉i ha꞉na꞉lab amio꞉, hida꞉yo꞉wo꞉ dia꞉sen. Afalo꞉ dian kalu iliyo꞉, hida꞉yo꞉wo꞉ dimia꞉sen. Niasi kalu iliyo꞉ ne dikidiaki hida꞉yo꞉wo꞉ dimia꞉sen. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ Yu kaluka꞉isalema iliyo꞉lo꞉ ne dikidiaki hida꞉yo꞉wo꞉ dimia꞉sen. Ne amisa꞉n alan amio꞉lo꞉, kalulo꞉ma hen a꞉namio꞉lo꞉ hida꞉yo꞉wo꞉ ba꞉da꞉sen. Ne so꞉lu ho꞉n usa ha꞉nab amio꞉lo꞉, hida꞉yo꞉wo꞉ dia꞉sen. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ madali Keliso dowo꞉ iliyo꞉lo꞉ nemo꞉wo꞉ hida꞉yo꞉wo꞉ dimia꞉sen. 27 Ho꞉leno꞉ tambowo꞉ niyo꞉ nanogo꞉ halaido꞉ ko꞉li ko꞉lilo꞉ diaki, nuluwo꞉lo꞉ dia꞉likiyo꞉, ne mo꞉alila꞉sen. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ ne ma꞉no꞉ maiyo꞉ o꞉lia꞉ ho꞉n maiyo꞉ o꞉lia꞉yo꞉ alan dowa꞉sen. Ho꞉len nolo꞉ hidab amio꞉ ne hido꞉ so꞉g ka꞉ma꞉no꞉wo꞉ aundo꞉ma dowa꞉sen. 28 Hida꞉yo꞉ we ko꞉mba. Niyo꞉ to nowo꞉ a꞉sa꞉ma꞉nigo꞉l. Sa꞉so꞉ tambowo꞉ nafa mesea꞉kiyo꞉, niyo꞉ waga tili doma꞉no꞉wa꞉le a꞉la꞉bo꞉, ho꞉leno꞉ tambowo꞉ ne alan kele asula꞉sen. 29 Keliso kaluka꞉isaleya꞉ ini tilidabuwo꞉ halaido꞉lo꞉ma dowab amio꞉, nelo꞉ nofolaki, kele asula꞉sen. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ kalu noma꞉yo꞉ Keliso kaluwo꞉ susululia꞉sa꞉ga꞉, man mogago꞉wo꞉ dimidab amio꞉, ne mo꞉beaki kulufa꞉ya꞉sen.

30 No꞉no꞉n wi wabuluma꞉no꞉wo꞉ mo꞉asulab ko꞉sega, kalu nolba꞉yo꞉ ini wiyo꞉ wabudab ko꞉lo꞉, niyo꞉ to we sa꞉ma꞉nigo꞉l. Kelego꞉ ne amilo꞉ fa꞉la꞉dowab a꞉ma꞉ sa꞉lakiyo꞉, ne amio꞉ halaido꞉lo꞉malo꞉b a꞉la꞉widaki gab ko꞉lo꞉, ne halaido꞉lo꞉ma dowab a꞉ma꞉ ilikiyo꞉, no꞉no꞉n wiyo꞉ a꞉na wabuluma꞉no꞉. 31 Nili Alan Ya꞉suwa꞉ iya Gode, E wilo꞉ a꞉lab ko꞉lo꞉, niliyo꞉ e wabuda꞉mela꞉no꞉. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ niyo꞉ madali towo꞉ mo꞉sa꞉lab a꞉la꞉bo꞉, Gode ene asulufo꞉lab. 32  Ilig 9.23-25Damaskas amisa꞉n a꞉namio꞉, amisa꞉ndo꞉ bo꞉fo꞉lowan misa꞉ kalu e, gamani misa꞉ kalu alan Aletas e ha꞉ga dowo꞉ ko꞉lo꞉, amisa꞉ndo꞉ bo꞉fo꞉lowan kalu eyo꞉ ne ta꞉lima꞉ki a꞉la꞉ta꞉ga꞉yo꞉, ame kaluwo꞉ toga bo꞉fo꞉melea꞉ki ta꞉fo꞉. 33 Ko꞉sega no꞉no꞉n miliya꞉yo꞉ ne asa disa꞉la꞉sa꞉ga꞉yo꞉, amisa꞉n alan amilo꞉ ilif tolo꞉ ho꞉ gulu a꞉nami hena to꞉lolo꞉. A꞉la꞉gabiki, gamani kalu iliyo꞉ ne mo꞉ta꞉liabiki, ga꞉li ane.