1 Sabat kin nginy iri ningg Jisas nikin wute ane wit wuny mingine nyinge mare mo. Ni nyinge mare mo mo di Jisas ningg wute wit yi ninge gure mawo, materi, si pe sosi mand, chongo puaq di nganye te me. 2 Muq Parisi ninge te muqond di ni pengu mindim, “Pughe ningg nungoqi Moses ningg lo te gure waq di Sabat kin nginy nen ningg yembe wand wit yi gure wawo?”

3 Di Jisas oyi nari, “Devit nikin wute ane mo mo mir kurem di pughe sin men kin te nungoqi buk pe wuqond segi bri? 4 Beghi bon lo wuri bret God meng ningg mawo ris kin te God meng ye. Bret te kin pristne ei me, wute aye me kin te lo segi puq wund. Pudi Devit nikin wute ane mo mo mir kurem di ni God ningg baj pe sunyi uny kin pe tende nar no di bret te nateri, nare nandi ne, di nikin wute ninge nem me. Nungoqi wand te kin buk pe wuqond o segi?” 5 Di ni simbe nindim nari, “Wuti God nde pu nandi wuti nganye nas kin ni Sabat kin puate.”

6 Sabat aye ningg ni God yumbui nyamb mirang kin baj pe nar no di God ningg wand wute bei neny. Di wuti iri ni si kuti kin te ane God yumbui nyamb mirang kin baj pe tende nas. Wuti te ni si tuan brequ kuse. 7 Di Parisi wute Moses ningg lo wute bei meny ye ane ni Jisas kotim maind ningg ngim meri mand ye, pugri bu ni waghine Jisas yeng muang pu yemu. Ni yeng muang ei muqond muq Sabat kin nginy te ningg ni wuti si kuti kin te sabi nindig oghi, tedi te ningg kotim maind ningg. 8 Pudi Jisas ni nei te nundom pre. Di ni wuti si brequ kin te simbe nindig nari, “Nu yes yewo, ghandi, wute buagi nde rar pe yeru.” Pugri simbe nindig di nes nandi, wute buagi nde rar ngimine yenu.

9 Muq Jisas ni simbe nindim, “Nge nungoqi pengu guduq, Sabat kin lo pughe puq wund? Wute ghav bidiny yuwon pu ris, o wute unje pap? Wute ghav bidiny ei ris o wute bab riti?”

10 Muq ni rar nat wute buagi nuqond nuqond nondo nandi pre di wuti te simbe nindig nari, “Nu si tuqu kuso.” Muq ni Jisas nari kin pugrine puq nen, ni si nituqu kuso, di brequne nganye ni si mune oghi. 11 Pudi ni te muqond di Jisas quan nganye umbo ker muang. Di oyi oyi pengu mand mari, “Muqdi beghi Jisas pughe sin ei beg ye?”

12 Tende puayi nginy iri ningg Jisas char iyu pe newo no Yumbui pengu nindig ningg. Ni te no di bur te ningg ni God pengu nindig nindigne ruso pend ruso. 13 Yambgriq burane nikin wute nari mandi di wute 12-pela pu si numbom di wute te aposel puq nindim. 14 Wute 12-pela pu te ni nap mo kin taq men: Saimon (ni nyamb aye te Pita puq nindig) ni kiqam Andru temi, Jems, Jon, Pilip, Bartolomyu, 15 Matyu, Tomas, Jems Alpius ningg wo, Saimon ni Selot ningg wute tit kin iri,* Wute tit Selot kin ni Rom mingg gavman nde si nambu mas yambu mari. 16 Judas Jems ningg wo, di Judas Iskariot otiwo ni Jisas veri nde si pe ni nondo kin te.

17 Muq Jisas aposel te ane char iyu pe pu mati mi bed pe yemu. Di bed pe tende nikin wute nganye buagi rindi, tende rikur pu yeru. Di wute aye tiqe isis kin nganye buagi nganye rindi tende rikur pu yeru pre. Wute te tiqe buagi Judia opu yeru kin te pu rindi, Jerusalem pu rindi di tiqe yumbui gherim qunambe yeru kin Tair di Saidon pu rindi. 18 Wute buagi te Jisas nde rindi ni ningg wand rutungu di num puaq nindiny ningg. Wute ninge ququ brequ ni nde yemu kin te ni ququ brequ te puaq nindiny. 19 Di gre Jisas nde pu viyi vindi di wute nganye buagi num di ququ brequ puaq nindiny. Wute ni rit nase kin te ninggne di ni num oghi di ququ brequ wu mase mo. Pugri bu wute nganye buagi ni rit nase ningg tuqui rip rip.

20 Muq Jisas rar neq wundo nikin wute te nuqond di nari, “Nungoqi wutaqu yumbo quan segi kin nungoqi chumbuai wand, te pugri tumo di nungoqi God nde si nambu was. 21 Nungoqi wutaqu muq mir tuqui segi di mir ane was kin te nungoqi chumbuai wand, te pugri God nungoqi tuqui nupuqu ye. Nungoqi wutaqu muq yivany ane was kin te nungoqi chumbuai wand, te pugri nungoqi oyi chumbuai ane was ye. 22 Nungoqi wutaqu nge, wuti God nde pu gadi wuti nganye kas kin, nge nei wumbigh di nge ningg nyamb bir wawo ye te ningg wute buagi nungoqi yambu mireuq di ni nde tumo wondo mundoqu yambu mari, di nyamb brequ munduq. Nginy te ningg nungoqi pugri puq meuq kin tende nungoqi chumbuai wand, nungoqi yuwon pu was. 23 Wute nungoqi pugri puq meuq kin nginy tende nungoqi nyinge wawo di quan nganye chumbuai wand. Te pugri God oyi nungoqi oyi nunduq kin yumbo yumbui nganye nginy tu wam nuauq rise. Muq ni nungoqi puq meuq kin te asi ni kuqo mune propet pugrine puq mem ye.

24 “Pudi nungoqi wutaqu muq yumbo quan rise kin nungoqi muq qi pe yuwon pu was di quan nganye chumbuai wand pre. Otiwo di God nungoqi mai neuq. 25 Nungoqi wutaqu mir tuqui kin te, otiwo di God nungoqi mai neuq di nungoqi oyi mir tuqui segi di mir ane was. Nungoqi chumbuai ane was di wur wur was kin te otiwo di God oyi nungoqi mai neuq di nungoqi quanji wand di yivany ane was. 26 Nungoqi wutaqu muq wute buagi aye chumbuai munduq di nungoqi nyamb mindivi viyo kin te, otiwo di God oyi nungoqi mai neuq. Wute nungoqi chumbuai munduq di yuwon muauq kin te asi ni kuqo propet wandoqi kin pugrine nganye yuwon muam ye.”

27 Muq Jisas mune nari, “Nungoqi muq nge ningg wand wutungu wutungu yequ kin wen, nge nungoqi simbe guduq: Nungoqi non veri yawo wurany righe, di wute nungoqi yambu mireuq kin te nungoqi oyi ni yuwon wam, 28 di wute nungoqi awo mumbuq kin te nungoqi oyi God pengu wundig ei ni yuwon nuam, wute nungoqi wand brequ munduq kin te nungoqi oyi God pengu wundig ei ni oyi yuwon nuam. 29 Wuti iri nu kowisambe opu dang nunduw, te piyi rar qoind opu gri mune dangne nunduw. Wuti iri nu chongo ire nitaw wi, te piyi rar qoind aye te mune nitaw wi. 30 Wute nungoqi yumbo ningg sang mupuq te nungoqi wem, yawo nduq wayequ. Di wute nungoqi yumbo ninge mitaquri kin te nungoqi mune wateri ningg wari wayequ, te piyi ni mare mo. 31 Yumbo ur buagi wute aye nungoqi nde puq ren ningg wari kin pugrine ei nungoqi mune ninde puq weny.

32 “Nungoqi wute nungoqi yawo rirauq righe kin tene yawo wurany righe kin te eti wari God te kin ningg nungoqi chumbuai nunduq ningg puq wand. Wute yumbo ur brequ rind kin pugrine wute ni yawo rirany righe kin tene ni oyi yawo rirany righe ye. 33 Di nungoqi wute nungoqi yuwon muauq kin tene muq oyi sabi wundim kin te eti wari God te kin ningg nungoqi chumbuai nunduq ye. Wute yumbo ur brequ kin ni te kin pugrine qa puq ren ye. 34 Di nungoqi wute yumbo wem di nei wamb wute te otiwo ni oyi nungoqi wem kin tuquine oyi mune meuq ye tuqui. Pugri bu nungoqi wute tene ei yumbo wem. Nungoqi pugri puq wen ye te eti wari God nungoqi te kin ningg chumbuai nunduq. Wute yumbo ur brequ rind kin ni pugrine wute aye yumbo ur brequ rind kin te yumbo reny pu ei otiwo ni oyi mune te kin tuquine reny ye. 35 Pudi nungoqi oyi nungoqi non veri yawo wurany righe, sabi wundiny, yumbo weny di ni oyi oyi runduq ye te ningg wari muq weny wayequ, segi ei weny. Nungoqi pugri puq wen, tedi God oyi nungoqi oyi nunduq kin te quan nganye. God ni wute brequ kin di wute ni chumbuai rindig segi kin te anene yuwon nuany ye. Pugri bu nungoqi te kin pugrine puq wen, tedi wute aye rundoqu di nei rimb nungoqi God wam nganye kin ni ningg wo. 36 Beghi wuyi wute buagi yawo nitony kin pugrine ei nungoqi mune wute aye yawo wutony.”

37 “Wute aye ni yumbo ur brequ te wundony di brequ puq wundiny segi, tedi God oyi nungoqi brequ puq nunduq segine. Wute aye yumbo ur te wundony wupiny ruso segi, tedi God oyi nungoqi yumbo ur brequ te rupuqu ruso segine. Wute nungoqi unje mupuq pudi nungoqi wand te puaq wundiny, tedi God oyi nungoqi wand puaq nunduq.” 38 Jisas kopuqu wand ven nand, “Nungoqi wute aye yumbo weny, tedi God oyi nungoqi wute aye yumbo weny kin pugrine neuq. Ni oyi quan nganye ei nungoqi nde si wam nuauq di nungoqi si bre di ninge buraq ri ye. Nungoqi wute aye yumbo pughe gri pu weny ye te kin pugrine ei God nungoqi oyi neuq ye.”

39 Di ni kopuqu wand aye ren mune simbe nindiny: “Wuti iri rar brequ kin ni wuti aye rar brequ kinne si niting rise di nitanyi no ye tuqui segi. Tedi ni temi ane ngamo pe ir maghe. 40 Skul wokuandi iri nikin tisa nde yumbui di nikin tisa oyi ni nde nambu nas segi. Tisa ni yumbui di skul wokuandi oyi tisa nde nambu. Pudi skul wokuandi ni skul omo nuaq, tedi nikin tisa ane tuquine.

41 “Pughe kin ningg nu yumbo tinanji nimand nde rar pe yequ kin te muq gudoq, pudi nyumo bidi yumbui nu non rar pe yequ kin te gudoq segi? 42 Pughe gri ei nyumo bidi yumbui nu non rar pe yequ kin te nei gubuw segine, muq nu non nimand ningg kuari, ‘Mand, nu yeru nge tinanji woju nu nde rar pe yequ kin te kitaw wi?’ Nu wuti nei tevi kin! Nyumo bidi nu non nde rar pe yequ kin te taqwi pre, ei nu oghine rar ghat, muqdi tinanji woju nimand nde rar pe yequ kin te taqwi.”

43 “Nyumo nyam kure kin pe nyumo yi brequ kin riyi segi, di brequ kuse kin pe mune pugrine nyumo yi yuwon kin riyi segi. 44 Nyumo manyi wute nikin yi te mundony di nei mamb nyumo te nyam kure kin o brequ kuse kin. Wute sanyi yi sare mundim pe riyi pu yeru map segi, di wain yi sare tubrege pe riyi pu yeru map segi. 45 Te kin pugrine wuti oghi kin nei yuwon ye ni nde umbo pe rise kin te simbe nand, di wuti brequ kin nei brequ ye ni nde umbo pe rise kin te ei simbe nand ye. Mim nikin nei pe wand vind segi, mim ni wuti ningg nei umbo pe bre pu rise kin te bu simbe vind.”

46 “Nungoqi nge kari kin yumbo ur te puq wen segi, tedi pughe kin ningg nge ningg wari, ‘Yumbui, Yumbui?’ 47 Wuti nge nde nandi nge ningg wand nutungu di nge kari kin pugrine puq nen kin te, muqdi nge nungoqi simbe guduq ni pughe gri ei nas ye. 48 Wuti te kin ni wuti iri baj yembe nindig ningg di qi ngamo nuaq naghe no wet yumbui iri raqe naind, muq simen wet wam tende nawo muq baj yembe nindig kin pugri. Otiwo wuye nime nandi kin tende puayi wuye nime baj te si numbony, pudi baj te viso vighe di bir segi. Ni baj gre ye nganye yembe nindiny, pugri bu bir ye tuqui segi.

49 “Pudi wuti nge ningg wand nutungu pudi nge kari kin pugri puq nen segi kin te, ni wuti iri ngamo nuaq naghe no simen nowi muq baj yembe nindig segi, ni wuti qi wamne baj yembe nindig kin te ane tuqui. Otiwo wuye nime nase kin tende puayi wuye nime baj te si numbony di baj te bi viso vighe di bir vis omone viso.”