1 Gɔtn se *magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Taar kꞋtaaɗ roi ki se, mɛt ki ne?» 2 Etien tɛrlɗen ɔɔ: «Bubumge ute gɛnaamge, uɗki bi jiga do taar kɛn mꞋasen taaɗ se. Kaaɗ kɛn *Abraam utu iŋg kiŋg taa naaŋ kɛn Mɛzapotami ki se, naan̰ kɛn se naan̰ taaɗ te taa ɗɛɛtn gɛgɛr kɛn Aran ki ey ɓɔrtɔ, gɔtn se ɓo *Raa te magalin̰ teec naanin̰ ki, 3 naan̰ ɗeekin̰ ɔɔ: Iin̰ ɔn̰ naaŋi ute taasige ɔɔ Ꞌɓaa taa naaŋ kɛn maam mꞋai taaɗa.* Aak Jɛn 12.1. 4 Gɔtn se Abraam iin̰ ɔn̰ taa naaŋ Kaldege ɔɔ ɓaa iŋg Aran ki. Kɛn bubin̰ jaay ooy se, Raa ɗeekin̰ ɔɔ: ‹Iin̰ ɔn̰ gɔtn ese,› ɔɔ naan̰ iin̰ ɓaa iŋg taa naaŋ kɛn ɓɔrse naase utu iŋgki maak ki se. 5 Kɛn naan̰ jaay aan gɔtn ese, Raa taaɗin̰ ɔɔ utu an̰ kɛɗn taa naaŋ ese ɔɔ naaŋ se Ꞌkɔɔpm mɛtjilin̰ ki. Gaŋ kaaɗ kɛn se gɔtɔ cɔkɔ kic ɓo, Raa ɛɗin̰ te eyo ɔɔ gɔtn naan̰ an kɔsn mɛtin̰ kic ɓo gɔtɔ. Tɛr naan̰ kɛn se, Abraam goono kic ɓo ɔk eyo. 6 Raa taaɗin̰ ɔɔ: Mɛtjilin̰ se utu ɓaa kiŋg taa naaŋ jeege tu ɔɔ jee se utu aɗen tɛɗn ɓulu ɔɔ aɗen dabar gɛn ɓaara kaar‑sɔɔ.† Aak Ekz 3.12. 7 Gaŋ jeegen utu aɗen tɛɗn ɓulu se, Raa ɗeek ɔɔ: Jee se, maam mꞋutu mꞋaɗen kɔjn̰ bɔɔrɔ doɗe ki ɔɔ kɛn nakgen se jaay deelga num, mɛtjili se utu aɗe teecn̰ maakŋ naaŋ kɛn se ɔɔ utu aɗe ɓaa am lee keem gɔtn ara.‡ Aak Jɛn 15.13‑14. 8 Gɔtn se *Raa dɔɔk ute Abraam taaɗin̰ ɔɔ n̰Ꞌɔj pɔndɔ§ *Kɔjn̰ pɔnd ara se ɓo, kɛse nakŋ kaakŋ jeel kɛn taaɗ ɔɔ *Raa dɔɔkga ute Abraam.. Bin ɓo Abraam oojn̰ goonin̰ Isaka ɔɔ kɛn Isaka jaay jꞋoojin̰ ɔk ɓii marta se, naan̰ ɔjin̰ pɔndɔ. Ɔɔ Isaka kic ɓo ɔjn̰ pɔndɔ goonin̰ *Yakub ki ɔɔ Yakub tɔj pɔndɔ gɛnin̰ge tun gaabgen sik‑kaar‑dio. Naaɗe se ɓo ɓugjege.

9 «Gɔtn se ɓugjege se tɛɗ maak‑kilimi ro gɛnaaɗe Yusup ki ɔɔ naaɗe ɔk ɓaa dugin̰ ji jeege tu ɔɔ jee se uun ɓaansin̰ Masar ki. Gaŋ Raa se utu te naan̰a, 10 ɔɔ naan̰ ɔɔɗin̰ naatn maakŋ nakge tun ɔɔn̰ kɛn aan don̰ ki se paac. Naan̰ ɛɗin̰ jeel‑taara ɔɔ tɛɗin̰ tɛɗ debm mɛtɛkɛ ɔɔ Gaar magal gɛn Masar se aakin̰ se tɔɔlin̰. Taa naan̰ se ɓo, naan̰ ɔndin̰ magala taa naaŋ Masar ki ɔɔ ɔn̰in̰ ɓeen̰ paac kaam jin̰a. 11 Gaŋ cɔkɔ se, ɓo ɛnd taa naaŋ kɛn Masar ute magalin̰a ɔɔ maakŋ taa naaŋ *Kanan ki kici. Ɓo se tɔɔl dabar jeege dɛna ɔɔ ɓugjege se je nakŋ kɔsɔ kic ɓo ɔŋ eyo. 12 Kɛn Yakub jaay booy jꞋɔɔ nakŋ kɔsɔ utu Masar ki se, deet se naan̰ ɔl ɓugjege gɛn ɓaa dugŋ nakŋ kɔsɔ. 13 Tɛr naan̰ ɔlɗen gɛn k‑dige ɔɔ naan̰ kɛn se, Yusup tɛɗ gɛnaan̰ge aak jeelin̰a ɔɔ gɔtn se sum ɓo, kꞋɓaa kꞋtaaɗ mɛtjil Yusup se Gaar magal kɛn taa naaŋ Masar ki se. 14 Yusup ɔl daŋo bubin̰ Yakub kɛn iŋg taa naaŋ Kanan ki ɔɔ naan̰ ɓaaɗo ute jeen̰gen maakŋ ɓeen̰ ki paac, ɔɔ naaɗe paac se jeege sik‑cili‑kaar‑mii.

15 «Kɛn Yakub jaay booy se, naan̰ iin̰ ɓaa ute jee maakŋ ɓeen̰ ki paac taa naaŋ Masar ki. Naan̰ ute ɓugjege se, naaɗe tiŋg gɔtn ese bini ooy maak ki. 16 Yoɗege se, naaɗe tɔs ɓaanɗen gɛgɛr kɛn Sicem ki ɔɔ ɓaa tɔlɗen maakŋ iiɓ kɛn Abraam dugin̰ ji gaan Omorge tu ute pudda taa naaŋ Sicem ki se.

17 «Aan gɔɔ kaaɗn taar kɛn Raa taaɗ Abraam ki aan kaan ɗoobin̰ ki se, jeejegen iŋg taa naaŋ Masar ki se, dir ziiɗ tɛɗga dɛna. 18 Naaɗe tiŋg bini aan do gaar kɛn kuuy gɛn Masar kɛn jeel Yusup eyo. 19 Gaar se, naan̰ deb pitini ɔɔ dɛrlo jeejege. Naan̰ dabarɗeno ɔɔ tɛɗɗen utu taa tɔɔgɔ ɔɔ ɔlɗen naaɗe bini ɔn̰ gɛnɗege naatn taa Ꞌkooyo.

20 «Kaaɗ kɛn se ɓo, jꞋoojn̰ *Musa. Naan̰ se goon aak bɛɛ kɛn tɔɔl Raa ki. Naan̰ tiŋg ɓee bubin̰ ki se laapa mɔtɔ. 21 Kɛn bubin̰ ute kon̰ jaay ɓaa ɔndin̰o naatn ɔɔ rɛsin̰o se, gɔtn se goon Gaar magal Masar ki kɛn mɛnda se, ɓaa ɔŋin̰a. Naan̰ uun ɓaansin̰ ɓeen̰ ki ɔɔ ɔkin̰ kaaɗin̰ ki aan gɔɔ goonin̰ mala. 22 Musa kꞋdooyin̰ ute nakgen jee Masar ki jeel paac se, ɔɔ naan̰ tɛɗ debm jeel‑taara ɔɔ jeel tɛɗn nakgen jiga jiga.

23 «Kɛn Musa jaay ɓaarin̰ aas si‑sɔɔ se, naan̰ uun doa gɛn ɓaa kaakŋ gɛnaan̰gen, gaan *Israɛlge. 24 Kɛn naan̰ jaay iin̰ ɓaa kaakŋ gɛnaan̰gen gaan Israɛlge se, naan̰ ɔŋ kɔɗ Masar dabar dabar gɛnaan̰ kɔɗn Israɛl. Gɔtn se naan̰ ɓaan̰o naaka, oocin̰ mɛtin̰a ɔɔ tɔnd tɔɔl ute kɔɗn Masar se. 25 Bin se Musa saap ɔɔ tɛɗn bin sum ɓo, gɛnaan̰gen gaan Israɛlge se Ꞌjeele, naan̰ se Raa ɓo ɔlin̰o taa aɗen kɔɔɗn doɗe. Num gaŋ naaɗe se ɔŋ jeel ɔk te mɛtin̰ eyo. 26 Mɛtbeen̰ki se, naan̰ ɔŋ gɛnaan̰gen gaan Israɛlge dio tɛɗ tɛɗ taara ute naapa. Gɔtn se naan̰ je aɗen tɛɗn num naaɗe kɔkŋ taasa ute naapa ɗeekɗen ɔɔ: ‹Mɛɗumge, naase lɛ Ꞌgɛnaa naapge, num gɛn ɗi jaay naase Ꞌtɛɗki taara ute naapa se?› 27 Num gaŋ debm kɛn dabar dabar debin̰ se ɔt ɔl Musa naatn ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: ‹Naai se, kɛn ɔndi magala gɛn kɔjn̰ bɔɔrɔ doje ki tap ɓo, naŋa? 28  Lɔ naai Ꞌje am tɔɔl aan gɔɔ kɛn tɛrko naai Ꞌtɔɔlo kɔɗ Masar se lɛ?* Aak Ekz 2.14.› 29 Kɛn Musa jaay booy taar se, naan̰ ɓeere ɔkin̰a ɔɔ naan̰ iin̰ aan̰ ɓaa iŋg taa naaŋ Madian ki aan gɔɔ cɛkɛ. Ɔɔ gɔtn naane se ɓo, naan̰ toojo gaangen gaabge dio.

30 «Kɛn naan̰ jaay tiŋg aas ɓaara si‑sɔɔ se, ɓii kalaŋ naan̰ iin̰ ɓaa do kɔɗ‑ɓaar cɛɛ ko kɛn kꞋdaŋin̰ Sinai ɔɔ gɔtn se Raa teecin̰ naanin̰ ki aan gɔɔ *kɔɗn Raa ɔɔ naan̰ aakin̰ se aan gɔɔ rɔɔn̰ pooɗo ɔk kɔk maakŋ ji kaag ki.

31 «Kɛn Musa jaay aak rɔɔn̰ pooɗo ɔk maakŋ ji kaag ki ɔɔ ji kaag se ɔs ey se, naan̰ aak se ɔkin̰ taaɗ eyo. Gɔtn se naan̰ iiko gɔɔrɔ taa an̰ kaakŋ kɔkɔ. Gaŋ naan̰ booy mind Mɛljege Raa kɛn taaɗin̰ ɔɔ: 32  Maam ɓo mꞋRaa gɛn ɓugi, Abraam, Isaka ɔɔ Yakub.† Aak Ekz 3.6. Gɔtn se, naan̰ nirlin̰ teece ɔɔ rɔɔn̰ pooɗn kɛn ɔk kɔk maakŋ ji kaag ki se kic ɓo, naan̰ je an̰ kaak eyo. 33 Gɔtn se Mɛljege Raa ɗeekin̰ ɔɔ: ꞋTɔɔɗn ute saai jɛi ki se naatn, taa gɔtn naai Ꞌɗaar se, naan̰ gɔtn *salal.‡ Aak Ekz 3.6. 34  Ɗeere, kɔɔɗn yɛɛɓm jeemge jaay lee ɔɔɗ yɛɛɓɗe Masar ki se, maam mꞋaakga ɔɔ daayɗen naaɗe iŋg daay ɗɛs ɗɛs se kic ɓo, maam mꞋbooyga. Ɔɔ mꞋbɔɔy mꞋɓaaɗo se taa mꞋje mꞋaɗen kɔɔɗn doɗe. Ɔɔ ɓɔrse naai iin̰ ɓaaɗo, maam mꞋje mꞋai kɔli taa naaŋ Masar ki.§ Aak Ekz 3.5, 7, 8 ɔɔ 10.»

35 Tɛr Etien taaɗɗen daala ɔɔ: «Musan kɛn gaan Israɛlge ɔɔɗ undin̰ jaay ɗeekin̰ ɔɔ: Naai se kɛn ɔndi magal gɛn kɔjn̰ bɔɔrɔ doje ki tap ɓo naŋa?* Aak Ekz 2.14. Naan̰ se ɓo kɛn Raa ute ɗoobm kɔɗn Raa teecin̰o naanin̰ ki maakŋ ji kaag ki se ɓo, kɛn tɛɗga magalɗe ɔɔ debm kɔɔɗn doɗe. 36 Musan ese ɓo ɔɔɗɗen naatn taa naaŋ Masarge tu ute nakŋ‑kɔɔɓge ɔɔ ute nakgen deel do kɛn naan̰ tɛɗo. Tɛr naan̰ tɛɗo nakŋ‑kɔɔɓge kaaɗ kɛn naan̰ gaaŋɗeno Baar Aace ute kɛn naaɗe tiŋgo do kɔɗ‑ɓaar ki ɓaara si‑sɔɔ se kici. 37 Musan ese ɓo kɛn tɛr taaɗo gaan Israɛlge tu daala ɔɔ: Raa utu aseno bɛɛr kɔɔɗn maakŋ gɛnaasege tu se, deb kalaŋ kɛn utu Ꞌtɛɗn debm taaɗ taar teeco taar Raa ki aan gɔɔ maama.† Aak Dt 18.15. 38 Musan se ɓo, kaaɗ kɛn gaan Israɛlge tus do kɔɗ‑ɓaar ki se, debm kɛn ɗaar daan ɓugjege tu ute kɔɗn Raa kɛn ɗaar taaɗin̰ do ko kɛn Sinai ki. Naan̰ ɓo debm kɛn Raa taaɗin̰o taargen ɛɗ kaaja jaay naan̰ ɓaaɗo taaɗjesin̰ki se. 39 Num gaŋ ɓugjege se baate tookŋ kuun taarin̰a, ɔɔ naaɗe ɔɔɗ undin̰a. Ɔɔ maakŋ maak‑saapɗe ki se, naaɗe je kɔkŋ tɛrl Masar ki. 40 Gɔtn se naaɗe taaɗ *Aarun ki ɔɔ: ꞋTɛɗjeki raagen kɛn Ꞌlee naanjege tu taa Musan kɛn ɔɔɗjekiro naatn maakŋ taa naaŋ Masar ki se lɛ, ɗim jaay aanin̰ don̰ ki se, naaje jꞋɔndki te mɛtin̰ eyo.‡ Aak Ekz 32.1, 23. 41 Kaaɗ kɛn se, naaɗe ɔɔy ɗaap naka tec aan gɔɔ goon maraŋa. Naaɗe ɓaaɗo tɔjin̰ *sɛrkɛ naanin̰ ki ɔɔ nakŋ naaɗe tɛɗin̰ ute jiɗen ese ɓo, naaɗe den̰ ute maak‑raapo aan gɔɔ raaɗe. 42 Gɔtn se, Raa tɛrlɗen naaga ɔɔ rɛs ɔn̰ɗen naaɗe lee eem nakgen Raa tɔndɗen maakŋ raa ki gɛn wɔɔr gɔtɔ se. Kɛse aan ɗoobin̰ ki aan gɔɔ taar kɛn kꞋraaŋin̰ maakŋ Kitapm gɛn jeege tun taaɗ taar teeco taar Raa ki kɛn ɔɔ:

44 Tɛr Etien taaɗ ɔɔ: «Kɛn ɓugjege tiŋgo do kɔɗ‑ɓaar ki se, naaɗe ɔk *kɔrɔr gɔtn kɛn naaɗe lee dɔɔɗn ute Raa. Kɔrɔr se Musa ɗaapin̰ aan gɔɔ kɛn Raa taaɗin̰o ɔɔ naan̰ tɛɗin̰ tec aan gɔɔ kɛn naan̰ aako gɔtn Raa ki se ra ra. 45 Gaŋ ɓugjege se, ɓee se naaɗe ɔn̰in̰ gɛnɗege tu ɔɔ gɛnɗege se ɓee se naaɗe tuun ɓaan ute naaɗe ɔɔ kaaɗ kɛn se Jɔsuɛ ɓo naanɗe. Naaɗe ɛnd maakŋ naaŋ kɛn mɛlin̰ge Raa tuurɗe naatn ɔɔ ɔlɗen naaɗe cirɗe. Ɓee se iŋg daanɗe ki bini aan do Gaar *Daud ki. 46 Raa se maakin̰ raap do Daud ki ɔɔ Daud se tɔnd mɛtn Raa ɔɔ n̰Ꞌan̰ kɔn̰in̰ naan̰ an̰ kɔɓm ɓee naan̰ Raa gɛn Yakub se. 47 Num gaŋ ɓee ese se goonin̰ Salomon ɓo ɓaaɗo iin̰in̰a. 48 Gaŋ Raa Taaro se ɓeegen kɛn jikilimge ɓo ɔɓ te jiɗe se, naan̰ iŋg maak ki eyo. Aan gɔɔ taar kɛn Raa taaɗo maakŋ Kitapm debm taaɗ taar teeco taar Raa ki, kɛn ɔɔ:

51 Tɛr Etien taaɗɗen daala ɔɔ: «Naase lɛ jee naajn̰ taarge ɔɔ bi se lɛ booy taar eyo ɔɔ maakse lɛ, mɔŋgɔ. Naase lɛ Ꞌtecki bubsege ɔɔ taar *Nirl Salal taaɗsen lɛ, naase Ꞌtookki do ki eyo. 52 Jeegen taaɗo taar teeco taar Raa ki do dɔkin̰ se, ɓugsege lee dabarɗenoga. Naaɗe tɔɔlo jee kɛn taaɗo ɓii kaan *al‑Masi Debm Daan ki se. Kɛn naan̰ jaay aan se, naase ɔɔɗ undin̰ki ɔɔ ɔk tɔɔlin̰ki. 53 Raa taaɗseno *Ko Taar kɛn naan̰ ɛɗo Musa ki se utu ɗoobm kɔɗn Raage, num gaŋ Ko Taarin̰ se naase Ꞌtook iŋgki te do ki eyo.»

54 Kɛn Yaudgen *jee kaakŋ mɛtn taarge jaay booy taar Etien taaɗ bin se, maakɗe taarɗe pirin̰ aan gɔɔ dɔɔbɔ. Gɔtn se naaɗe dɔɔn̰ taarɗege ɔɔ iin̰ ro Etien ki. 55 Gaŋ Etien, kɛn maakin̰ ɗooc te *Nirl Salal se, uun kaamin̰ aak maakŋ raa ki ten̰in̰ ɔɔ naan̰ aak *nookŋ Raa wɔɔr gɔtɔ kɛlɛŋ ɔɔ aak Isa ɗaar ɗaar do ji daam Raa ki. 56 Naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «ꞋBooyki! Maam mꞋaak maakŋ raa ɔɔɗ waŋ ɔɔ mꞋaak *Goon Deba se ɗaar ɗaar do ji daam Raa ki.» 57 Kɛn naaɗe jaay booy taar se, gɔtn se naaɗe tɔɔɗ tɔɔy makɔn̰ɔ ɔɔ turum biɗege. Tɛr naaɗe iin̰ taa naapm paac ɓaaɗo oocin̰a. 58 Gɔtn se, naaɗe ɔk teecn̰sin̰ naatn maakŋ gɛgɛr kɛn se ɔɔ baagin̰ tund te koa taa an̰ tɔɔlɔ. Jeegen saaɗge se tɔɔɗ kal magalɗege ɔɔ ɓaaɗo ɔmbin̰ mɛtn jɛ goon kɔɗ ki kalaŋ kꞋdaŋin̰ Sɔl.

59 Ɔɔ kaaɗ kɛn naaɗe ɗaar tundin̰ tund te ko se, Etien taaɗ ɔɔ: «Mɛlum Isa, kom se ɔkin̰ kaam ji.» 60 Gɔtn se naan̰ ɛrg naaŋ ki ɔɔ ɔɔɗ ɔɔy makɔn̰ɔ ɔɔ: «Mɛluma, *kusin̰ naaɗe tɛɗ rom ki se, Ꞌtɛɗɗen kalɗɛ.» Kɛn Etien jaay taaɗ taar se aas sum ɓo, gɔtn se naan̰ ooyo.