21
Isa ɛnd Jeruzalɛm ki aan gɔɔ gaarge
(Mk 11.1‑10; Lk 19.28‑44; Jn 12.12‑19; Eza 12.6)
Kɛn Isa ute jee mɛtin̰ ki jaay aan gɔɔr ute Jeruzalɛm, cɛɛ naaŋ kɛn kꞋdaŋin̰ Bɛtpajɛ do *kɔsn ɔlib ki se, gɔtn se, maakŋ jeege tun mɛtin̰ ki se, Isa ɔl jeege di naaba. Naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «ꞋƁaaki maakŋ naaŋ kɛn naanse ki se, ɔɔ naase aki ɓaa naar kɔŋ ko buuru kꞋdɔɔkin̰ga dɔɔkɔ ute goonin̰ cɛɛn̰ ki. Kon̰ se Ꞌtuutin̰kiro ɔɔ naaɗe di paac Ꞌɓaamɗekiro. Kɛn nam jaay ɗeeksenga taar ɗim num, Ꞌtɛrlin̰ki ɔɔki: Kɛse Mɛlje ɓo jeɗe. Ɔɔ naan̰ asesin̰ naar kɔn̰ɔ naase anɗekiro Ꞌɓaa.» Nakŋ se paac jaay aan se taa taar kɛn debm taaɗ taar teeco taar Raa ki raaŋin̰o do dɔkin̰ se kaan ɗoobin̰ ki, kɛn ɔɔ: ꞋƊeekki jeege tun maakŋ gɛgɛr kɛn Sion* Sion se ro Jeruzalɛm kici.ki ɔɔki:
Aakki, gaarse te ɓaaseno kɔŋɔ,
naan̰ se debm dalul ooko do ko buur ki,
ɔɔ do goonin̰ ki kɛn kon̰ kꞋlee kꞋjꞋuun daama se. Aak Zak 9.9.
Gɔtn se jee mɛtn Isa ki iin̰ ɓaa ɔɔ ɓaa tɛɗin̰ aan gɔɔ kɛn Isa taaɗɗeno ro ki. Naaɗe tuut ko buuru ute goonin̰a ɔɔ ɓaanɗeno. Gɔtn se naaɗe tɔɔɗ taal kal magalɗege do buurge tu Ɗeere maakŋ Matiye ki se taaɗ ɔɔ Isa ook do buur ki ute do goonin̰ ki num maakŋ Kitapm Mark ki se, 11.2 taaɗ ɔɔ Isa se ooko do goon buur ki sum. se jaay Isa iŋg do ki. Jeege dɛna tɔɔɗ taal kal magalɗege ɗoob ki ɔɔ jee mɛtin̰ge gaaŋo doomo ɓaaɗo tɔmbin̰ ɗoob ki. Jee te dɛnɗe paacn̰ daanin̰ se, jee naan ki, jee mɔɔtn ɗɔɔb ɔɔy ɔɔ:
«Ozaana *Goon Daud!»
«*Raa tɛɗn bɛɛn̰ do deb kɛn ɓaaɗo te ro Mɛljege Raa!»
«Ozaana Raa kɛn raan maakŋ raa ki!»
10 Kɛn Isa jaay ɛnd maakŋ gɛgɛr kɛn Jeruzalɛm ki se, jee maakŋ gɛgɛr ki se paac taaɗ gajalaŋ ɔɔ taaɗ ute naapa ɔɔ: «Naan̰ se tap ɓo naŋa?» 11 Jee dɛngen ɔko mɛtin̰ se tɛrlin̰ ɔɔ: «Kɛse Isan debm taaɗ taar teeco taar Raa ki, kɛn iin̰o Nazarɛt kɛn taa naaŋ Galile ki.»
Isa tuur te jee lee tɛɗn zogen daan bɔɔr *Ɓee Raa ki
(Mk 11.15‑19; Lk 19.45‑48; Jn 2.13‑22)
12 Naan̰ kɛn se Isa ɓaa ɛnd daan bɔɔr Ɓee Raa ki ɔɔ gɔtn se naan̰ baag tuur jeegen ɓaano te nakɗege gɛn zoa ute jeegen ɓaaɗo dugu. Naan̰ tɔt tɔl tuun te tabil jee pɛlɛkŋ gursge naatn ɔɔ tɔt tɔl te nakgen jee tɛɗn zo dɛɛrge lee tiŋg do ki se kici. 13 Ɔɔ ɗeekɗen ɔɔ: «Taar se kꞋraaŋin̰ga raaŋ maakŋ Kitap ki jꞋɔɔ: Ɓee maam se tɛɗn ɓee kɛn jeege ansum keeme,§ Aak Eza 56.7. num gaŋ naase Ꞌtɛɗin̰ki tɛɗga gɔtn jee ɓoogge!* Aak Jer 7.11.»
14 Gɔtn se jee kaam‑tɔɔkge ute jee cɛkɛɗge ɓaaɗo ɔŋ Isa daan bɔɔr Ɓee Raa ki ɔɔ naan̰ ɛɗɗen lapia. 15 Kɛn *magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu, ute jee jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raage jaay aak nakŋ‑kɔɔɓgen Isa tɛɗo se, ɔɔ booy gaangen jaay tɔɔɗ tɔɔy daan bɔɔr Ɓee Raa ki ɔɔ: Ozaana, *kꞋnookki *Goon Daud se; gɔtn se naaɗe maakɗe tuj aak eyo. 16 Ɔɔ naaɗe taaɗ Isa ki ɔɔ: «Taar gaangen taaɗ se, naai utu Ꞌbooy ɗey?» Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Yɛɛ, mꞋutu mꞋbooyo. Num naase tap ɓo Ꞌdooyin̰ki te ey la, taar kɛn Kitap ɔɔ:
Ute taar gaangen sɛɛmɛ ɔɔ kɛngen kꞋtaacege se ɓo,
naai Ꞌnook roi aan gɔɔ kɛn naai maaki jen ro ki? Aak KKR 8.3.»
17 Gɔtn se Isa iin̰ ɔn̰ɗe ɔɔ ɓaa tooɗ naaŋ kɛn Bɛtani ki.
Isa naam ko ba
(Mk 11.12‑14,19‑26; Lk 13.6‑9)
18 Mɛtbeen̰ki tanɔɔrin̰ kɛn Isa iin̰ Bɛtani ki jaay ɔk tɛrlo ɓaaɗo ɓaa Jeruzalɛm ki se, naan̰ naam ɓo tɔɔlin̰a. 19 Naan̰ aak ko ba se ɗaar ɗaar cɛɛ ɗoob ki. Naan̰ ɓaaɗo mɛtn ko ba ki se, naɓo ɔŋ kamba sum. Gɔtn se naan̰ taaɗ ko ba ki se ɔɔ: «Naan ki se, mɔɔtn naai kooj ey sum!» Ɔɔ gɔtn se sum ɓo ko ba se naar tuutu. 20 Kɛn jee mɛtin̰ ki jaay aak nakŋ Isa tɛɗ se, ɔkɗen taaɗ eyo, ɗeek ɔɔ: «Tɛɗ ɔɔ ɗi jaay ko ba se naar tuut yɔkɔɗ bin se?» 21 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «ꞋBooyki bɛɛ mꞋasen taaɗa: kɛn naase jaay aalki maakse do Raa ki ɔɔ ɔkki naaja maakse ki ey se, naase aki kɔŋ tɛɗn nakŋ maam mꞋtɛɗ do ko ba ki se sum eyo, num aki ɗeekŋ kɔs ki ɔɔki: ‹Iin̰ ooc maakŋ baar ki› ɔɔ naan̰ Ꞌkiin̰ kooco. 22 Kɛn nakŋ paacn̰ naase Ꞌtɔndki mɛta ro ki jaay aalki maakse paac do Raa ki se, naase utu an̰ki kɔŋɔ.»
Magal Yaudge ɗem tɔɔgŋ Isa
(Mk 11.27‑33; Lk 20.1‑8)
23 Isa ɓaaɗo ɛnd daan bɔɔr *Ɓee Raa ki ɔɔ baag dooy jeege. Gaŋ *magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu ɔɔ magal taa ɓee Yaudge ɓaaɗo ɔŋin̰a ɔɔ tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Naai tap ɓo tɔɔgi se ɔŋin̰o gay jaay ɔli Ꞌtɛɗ nakgen bin se? Kɛn undi kulu tɛɗ nakgen se tap ɓo naŋa?» 24 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Maam kic mꞋɔk taara kalaŋ mꞋje tɔnd mɛtse. Kɛn naase jaay ɔŋ Ꞌtɛrlumkiga num, maam kic mꞋasen taaɗn debm kɛn undum kulu gɛn tɛɗn nakgen se. 25 ꞋTaaɗumki tu: kɛn ɔlo Jan‑Batist *batiz jeege se, Raa lɔɓu jikilimge lɛ?» Naaɗe baag taaɗ ute naapa ɔɔ: «Kɛn kꞋtaaɗkiga jꞋɔɔki: Raa ɓo ɔlin̰o lɛ, naan̰ ajeki ɗeekŋ ɔɔ: Gɛn ɗi jaay Ꞌbaate Ꞌkuunki taar Jan se? 26 Kɛn kꞋɗeekkiga jꞋɔɔki: ‹Jikilimge ɓo ɔlin̰o› lɛ, jee dɛnge ajeki kɔn̰ eyo, taa naaɗe jeel Jan se debm taaɗ taar teeco taar Raa ki.» 27 Gɔtn se naaɗe tɛrl Isa ki ɔɔ: «Naaje se kꞋjeel eyo.» Tɛr Isa kic ɗeekɗen ɔɔ: «Maam kic num, mꞋasen kɔŋ taaɗn debm kɛn undum kulu gɛn tɛɗn nakgen se eyo.»
Isa aal naagŋ taara ro gaange tu dio
28 Tɛr Isa ɗeekɗen daala ɔɔ: «Saapm naase ki num ɔɔki ɗi: gaaba kalaŋ ɔk gaangen gaabge dio. Naan̰ ɓaa ɔŋ goonin̰ deet se ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: ‹Goonuma, jaaki se Ꞌɓaa tɛɗo naaba maakŋ jinɛnɛ ki.› 29 Goonin̰ tɛrlin̰ ɔɔ: ‹Maam mꞋɓaa eyo.› Naan̰ iŋg cɔkɔ se taar naan̰ taaɗ se saapin̰ jig eyo, ɔɔ naan̰ iin̰ ɓaa maakŋ jinɛnɛ ki. 30 Tɛr bubɗe ɓaaɗo ɔŋ goonin̰ kuuy se taaɗin̰ aan gɔɔ kɛn naan̰ taaɗo goonin̰ kɛn deet se kici. Goonin̰ se tɛrlin̰ ɔɔ: ‹Yɛɛ, maam mꞋɓaao› naɓo gaŋ baate ɓaa. 31 Maakŋ gaange tun di se kɛn gay ɓo took uunga taar bubin̰a?» Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Goon deete.» Isa taaɗɗen ɔɔ: «ꞋBooyki bɛɛ mꞋasen taaɗa: *jee tɔkŋ miirge ute mɛnd kɛɛsn gaabge se, kɛnd *maakŋ Gaar Raa ki dose ki. 32 Ɗeere, Jan‑Batist se ɓaaɗo taaɗsenga ɗoobm gɛn tɛɗn nakgen ute ɗoobin̰a, naɓo naase Ꞌtookkiro te taarin̰ eyo. Ey num *jee tɔkŋ miirge, ute mɛnd kɛɛsn gaabge se kic ɓo, tookga taarin̰a. Gaŋ naase se, kɛn aakɗeki naaɗe took taarin̰ se kic ɓo, naase Ꞌbaate Ꞌtɛrlki maakse ɔɔ ɔŋ Ꞌtookki te taarin̰ eyo.»
Isa aal naagŋ taara ute jee tɛɗn naabgen jig eyo
(Mk 12.1‑12; Lk 20.9‑19; Eza 5.1‑7)
33 Tɛr Isa taaɗɗen ɔɔ: «ꞋBooyki kaal naagŋ taar kuuy daala! Gaaba kalaŋ tɛɗ jinɛn bin̰, iin̰ gurugin̰ te durdur, naan̰ uɗ gɔɔ do ko ki gɛn rii koojn̰ bin̰in̰a ɔɔ iin̰ gɔtɔ jɛrlɛ gɛn kiŋg bɔɔbm jinɛnin̰a. Gɔtn se maakŋ jinɛnin̰ se, naan̰ ɔn̰in̰ kaam ji jee tɛɗn naabge tu ɔɔ naan̰ iin̰ ɓaa mɛrtɛ. 34 Kɛn kaaɗn kugŋ koojn̰ bin̰ jaay aan se, naan̰ ɔl jee tɛɗn naabin̰ge se gɔtn jeege tun naan̰ ɔn̰ɗe jinɛnin̰ kaam jiɗe se, taa an̰o kɔkŋ bɛɗin̰a. 35 Num gaŋ jee kɛn naan̰ ɔn̰ɗe jinɛnin̰ kaam jin̰ se tɔk jee kɛn naan̰ ɔlɗeno se. Deb kalaŋ naaɗe tɔnd dɛrɛŋin̰a ɔɔ deb kalaŋ kuuy se naaɗe tɔɔlin̰a ɔɔ kɛn kuuy kalaŋ se, kic naaɗe tund tɔɔlin̰ te koa. 36 Tɛr naan̰ ɔl jee tɛɗn naabgen kuuy dɛn cir jeegen deet se daala, naɓo naaɗe se kic ɓo, naaɗe tɛɗɗen bini. 37 Bin num kaam mɔɔtn se naan̰ ɔlɗeno goonin̰a, taa naan̰ saap ɔɔ: ‹Goonum mala se naaɗe utu tookŋ kuun taarin̰a.› 38 Gaŋ kɛn naaɗe jaay aak goonin̰ se, naaɗe taaɗ ute naapa ɔɔ: ‹Naan̰ se ɓo kɛn bubin̰ ooyga num utu Ꞌtɛɗn mɛl jinɛnɛ se! Bin num Ꞌɓaakiro kꞋtɔɔlin̰ki ɔɔ jinɛnɛ se lɛ, ajenki kɔɔpm naajege tu!› 39 Gɔtn se naaɗe ɔk ɔɔɗo goono se maakŋ jinɛn ki se naata ɔɔ ɓaa tɔɔlin̰a.» 40 Gɔtn se Isa tɔnd mɛtɗe ɔɔ: «ꞋBooyki mɛtn taar se: kɛn mɛl jinɛnɛ se jaay ɓaaɗoga num, jee tɛɗn naabgen maakŋ jinɛn kɛn ese se naan̰ aɗen tɛɗn ɔɔ ɗi?» 41 Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Jee tɛɗ bɛɛ ey bin se, naan̰ aɗen kɛɛjn̰ doɗe ki eyo ɔɔ aɗen tɔɔl naatn ɔɔ jinɛnɛ se lɛ, naan̰ an̰ kɛɗn ji jeege tun kuuy taa an̰sin̰ kaaka. Ɔɔ kɛn aanga kaaɗn koojn̰ bin̰ ki se, jee se an̰o kɔkŋ bɛɗin̰a.» 42 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Naase Ꞌdooyin̰ki te ey la taar kɛn Raa taaɗ maakŋ Kitap ki se ɔɔ:
Ko kɛn jee kiin̰ ɓeege baatin̰ se, naan̰ se ɓo tɛɗga ko kɛn Ꞌgakŋ ɓea;
kɛse ɓo naabm Mɛljege Raa ɔɔ naajege tu se jꞋaakin̰ki se ɔkjeki taaɗ eyo. Aak KKR 118.22‑23.
43 «Taa naan̰ se ɓo Ꞌbooyki mꞋasen taaɗa: *maakŋ Gaar Raa se jꞋutu jꞋasesin̰ kɔɔɗ naatn jise ki ɔɔ Raa utu an̰ kɛɗin̰ jeege tun an̰ga tɛɗn naabin̰a. 44 Nam jaay oocga do ko kɛn jee kiin̰ ɓeege baatin̰ se lɛ, Ꞌtɛrɛcɛ ɔɔ debm kɛn ko se oocga don̰ ki lɛ, an̰ daala.» 45 Num *magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu ute *Parizige booy kaal naagŋ taar ese se, naaɗe ɓaa jeel ɔkga roɗe ki kaal naagŋ taar se taaɗ ute naaɗe se. 46 Gɔtn se naaɗe je ɗoobm an̰ kɔkɔ, naɓo naaɗe ɓeer jee dɛnge tu, taa jee dɛnge se jeel Isa se, naan̰ debm taaɗ taar teeco taar Raa ki.

*21:5 Sion se ro Jeruzalɛm kici.

21:5 Aak Zak 9.9.

21:7 Ɗeere maakŋ Matiye ki se taaɗ ɔɔ Isa ook do buur ki ute do goonin̰ ki num maakŋ Kitapm Mark ki se, 11.2 taaɗ ɔɔ Isa se ooko do goon buur ki sum.

§21:13 Aak Eza 56.7.

*21:13 Aak Jer 7.11.

21:16 Aak KKR 8.3.

21:42 Aak KKR 118.22‑23.