6
La Jisas 'e ba'ita fafia Sabat
(Mat 12:1-8; Mak 2:23-28)
1 Te'e fe'e Sabat ngaa'i, gani na mamalonga, la Jisas fe'enia wane na fufu'iwane aana gila leleka, ma gila ka leka 'ubulana te'e langa'a na witi. Ma alata na gila leka no'ona, fufu'iwane aana gila ka 'oia nga fufungui 'ola ai ma gila ka 'alagaa 'i nimaga, ma gila bi'i 'ania. 2 Ma alata ta'a na Farasii gila agasia, gila ka fata 'ilo'oo, “'Ola lo'oo moru agea 'e mousia no'o Tagi ala Moses, tofuna moru 'oia nga witi ma moru ka alagaa 'i nima moru, nga 'ola ta'ua taunga'inga na Sabat.”
3 La Jisas ka orisiga 'ilo'oo, “Nau ku su'aai mooru moru idumia Girigiringa Abu na 'ola laka'u la Defete ma nga fufu'iwane aana gila agea mai na'o. Ma alata no'ona, la Defete fe'enia ni wane aana gila molo'u, 4 ma ngaia ka leka 'ubulana 'Ifi na God, ma alafa ni suuabunga ka kwatea beret gila fa'aabua fana God fana la Defete. Ma la Defete 'e 'ania nga beret lo'oori, maka kwatea gula ngaa'i fana ni wane laka'u aana, ma gila ka 'ania no'o. Tafe'ua, ma nga tagi 'e alamia mola fana te'e fataabu na God na gila mola fana 'anilai.”* Ma goru 'ame agasia 'ubulana Girigiringa Abu na'a God 'e ogaria fala Defete. La Jisas 'e siria 'ani faate'enia fana ta'a na Farasii na'a ngaia 'ame odo la'u fana 'agila ogaria. 5 Sui mala Jisas ka fata 'ilo'oo, “Nau, nga Wela na Wane, nau ku to'o na tegelangaa fana 'aku iiria 'ola fana ta'a 'agila agea mola te'efuta 'ola na gani lo'oo na mamalonga.”
6 Ma te'e Sabat ngaa'i, la Jisas 'e leka 'ubulana 'ifi ni fo'anga na Jiu maka kwaifa'ananau. Ma te'e wane ngaa'i la'u 'i no'ona nima gula le'a aana 'e mae. 7 Ma tani wane ni kwaifa'ananaunga na Tagi ala Moses ma ni Farasii gila to'oru la'u mola 'i no'ona, ma gila ka aga aga lauta la Jisas 'ani gulaa wane lo'oo na Sabat suria gila siria fatanga fafia la Jisas. Lauta ngaia 'e gulaa wane lo'oo, ma gila siria 'agila fata maana la Jisas tofuna ngaia 'e mousia Tagi ala Moses na gulanga, 'ola lo'oo gila manata suria 'ilaka'u nga taunga'inga.
8 Ma la Jisas 'e su'a mola na manataga, maka fata 'ilo'oo fana wane lo'oo nimana 'e mae, “Tata'e mai, moko ula 'i na'ona ta'a lo'oo te'efou.” Ma wane lo'oo 'e tata'e maka ula no'ona. 9 Ma la Jisas ka fata 'ilo'oo fana ni Farasii ma ni wane kwaifa'ananaunga na Tagi ala Moses, “Nau ku orisi 'amooru madi, 'olataa na'a tagi adauru 'e alamia fana 'aguru agea na gani na mamalonga? Ngaia 'e alamia agelana 'ola 'e le'a, 'amoe ma agelana 'ola 'e ria? Ngaia 'e alamia nga fa'amoorilana wane, 'amoe ma kwa'ilana wane?” 10 La Jisas 'e fata 'ilo'oo 'e sui, ma ngaia ka aga kwaiiriu faga, maka fata 'ilo'oo fana wane lo'oo nimana 'e mae, “Tagwala nimamu.” Te'e alata no'ona mola, ngaia 'e tagwala kau nimana, ma nimana 'e le'a no'o. 11 Ma alata lo'oo gila agasia, gila ka ogaria ba'ita, ma gila ka alafuu oguogu fana 'olataa 'agila agea ala Jisas.
La Jisas 'e firia nga akwale'e wane ma ruaai ni Kwairiinga aana.
(Mat 10:1-4; Mak 3:13-19)
12 Te'e fe'e alata ngai la'u, la Jisas 'e fane fana gouna me'e busu fana 'ani fo'a. Fe'e logo la'ula'u no'ona, ngaia 'e fo'a te'ana God. 13 'Usugani no'ona, ngaia 'e soea mai fufu'iwane aana te'ana, maka firia akwale'e wane ma ruaai, maka fa'alataga 'ania Wane ni Kwairiinga. 14 Nga lataga: la Saemon na'a la Jisas 'e fa'alataa 'ania la Pita, mala Andru nga wane gala futa aana, mala Jemes, mala Jon, mala Filip, mala Batolomiu, 15 mala Matiu, mala Tomas, mala Jemes wela ala Alfeas, mala Saemon nga wane na ta'a 'i Jiu laka'u gila siria 'agila taria ta'a 'i Rom fa'asia 'i Israel, 16 mala Judas nga wela ala Jemes, mala Judas Iskariot nga wane na'a ngaia te'e 'olonge'enia la Jisas fana marimae aana.
La Jisas 'e kwaifa'ananau maka gulaa nga ta'a
(Mat 4:23-25)
17 La Jisas 'e sifo mai fa'asia gouna me'e busu no'ona fe'enia nga akwala ma rua Wane ni Kwairiinga laka'u aana, maka ula na lefu 'e ote fe'enia nga ogunga ba'ita lo'oori na ta'a ni lelekanga aana. Ma ta'a 'e aula la'u mola na'a gila leka mai fa'asia gule'e lefu 'i Judea, fe'enia fanua ba'ita 'i Jerusalem, ma nga fanua 'i Taea ma 'i Saedon na'a gila to'oru suria asi, gila leka la'u mola no'ona. 18 Gila leka mai fana longolana la Jisas, ma fala Jisas 'ani gulaga fa'asia nga fiinga aaga. Ma ta'a na'a gila to'o na adalo gila leka la'u mai te'ala Jisas 'ani gulaga. 19 Ma ta'a te'efou gila ka 'aferu kau fana 'agila gema to'ona la Jisas, tofuna nga tegelangaa 'e leka mai fa'asia fana gulalana ta'a te'efou.
Aile'anga ma kwaimanadainga
(Mat 5:1-12)
20 La Jisas 'e aga kau fana ta'a ni leleka aana maka fata 'ilo'oo,
“Aile'anga famooru ta'a na'a mooru galafa,
tofuna God 'e ba'ita fafi 'amooru.
21 Aile'anga famooru ta'a na'a mooru molo'u na alata lo'oo,
tofuna tamooru bote la'u.
Aile'anga famooru ta'a na'a mooru aani na alata lo'oo
tofuna tamooru 'osa la'u.
22 Aile'anga famooru alata nga ta'a gila aga mani amooru,
ma gila gulete'eni 'amooru,
ma gila ka fata ngada 'amooru,
ma gila iiri ngadaa lata mooru
tofuna moru lo'o suri nau, nga Wela na Wane.
23 Moru malale'a, ma moru ka olo 'ania aile'anga ba'ita alata na'a ta'a gila age 'ino'ona amooru, suria nga foforinga ba'ita 'e sasari famooru 'i Langi. Nau ku iiria 'ola lo'oo suria ta'a ni wawarifuga gila agea no'o ni 'ola 'ame le'a na profet mai na'o.
24 “Tafe'ua, te'e ria tala'esia no'o famooru nga ta'a na'a mooru dari'ola'a na alata lo'oo tofuna kwakwaeinga amooru moru to'o ai 'e sui no'o.
25 Ngaia te'e ria tala'esia no'o famooru nga ta'a na'a moru bote na alata lo'oo tofuna tamooru molo'u.
Ngaia te'e ria tala'esia no'o famooru ta'a na'a moru 'osa na alata lo'oo, tamoru kwaimanadai, ma tamoru aani.
26 Ngaia te'e ria tala'esia no'o famooru alata na'a ta'a gila iiri ba'ita amooru, tafe'ua nga wawarifuga gila agea la'u mola 'ola lo'oo fana ni profet na kotonga.”
Kwaifa'ananaunga suria kwaimaanga fana marimae
(Mat 5:38-48; 7:12a)
27 La Jisas 'e fa'ananauga la'u 'ilo'oo, “Nau ku iiria famooru ta'a na moru lo'oo suria fatalagu, mooru kwaimaange'enia fana nga marimae amooru, ma moru ka age le'a fana ta'a na'a gila aga mani amooru. 28 Ma moru ka fo'asia God, fana 'ani nanamate'enia ta'a na'a gila fata ngada 'amooru, ma moru ka fo'a fana ta'a na'a gila agea ni 'ola 'e ria amooru. 29 Ma lauta ta wane 'e fida 'i babarimu, 'oi alamia 'ani fidaria la'u mola gule'e babari ngaa'i. Ma lauta ta wane 'e ngaria nga ruu amu fana alata na gwari, 'oi alamia 'ani ngaria la'u nga sote amu fana. 30 Ni dai ne'e kwaisoe amu, kwatea 'olataa ne'e soea amu. Ma lauta ta wane 'e ngaria 'ola na ni 'ola amu, 'i'oo sia soea la'u fana orite'enilai famu. 31 'Olataa na'a moru siria nga ta'a matari 'agila agea famooru, tamoru agea la'u mola faga.
32 “Ma lauta moru kwaimaa mola fana ta'a na gila kwaimaa famooru, moru sia ngaria mola ta foforinga. 'I'oo su'aai gwa'a ta'a 'e ria gila kwaimaa la'u mola fana ta'a na'a gila kwaimaa faga. 33 Ma lauta moru age le'a mola fana ta'a na'a gila age le'a famooru, 'ato amoru ngaria la'u ta foforinga. Suria ta'a 'e ria gila age 'ino'ona la'u mola. 34 Ma lauta moru kwate mola fana ta'a na tagila lamadu'aa famooru, 'ato no'o amooru ngaria la'u ta foforinga. 'I'oo su'aai na'a ta'a 'e ria gila age 'ino'ona la'u mola fana ta'a abulongaa aaga 'e ria, fana 'agila lamadu'aa la'u mola faga. 35 Tafe'ua ma tamoru kwaimaa fana marimae amooru, ma tamooru age le'a la'u faga, ma lauta moru kwatea te'efuta 'ola, mooru sia mamania la'u fana du'alai. Lauta moru age 'ilo'oo, tamooru ngaria nga foforinga ba'ita, ma nga abulongaa 'amooru te'e faate'enia na 'i mooru fu'i ru'uru'u ana God ne'e 'inato'o maka ba'ita 'e iiki. Suria God 'e kwaimaa le'a fana ta'a ne'e ria ma ta'a na'a gila 'ame aile'a fafia 'olataa na'a God 'e agea faga. 36 Moru kwaimaa ma mooru laeta'afiia ta'a 'ilaka'u nga Ma'aa moru 'i Langi 'e laeta'afii 'amooru.”
Kwaifa'ananaunga suria sufalana wane ngaa'i
(Mat 7:1-5)
37 “Mooru sia sufaa mola te'efuta wane ngaa'i, fa'asia God ta sufaa 'amooru la'u. Ma moru sia kwatea mola nga kwa'ikwa'inga fana ta wane ngaa'i, fa'asia God ta kwatea nga kwa'ikwa'inga famooru. Moru 'olafanataa la'u mola na rianga na wane ngaa'i ne'e agea amooru, ma God te'e 'olafanataa na rianga amooru. 38 Moru kwatea ni 'ola fana ta'a, ma God te'e kwate la'u famooru. Ma God te'e kwatea nga kwakwatenga ne'e 'ilaka'u wane laka'u 'e fa'afonua nga wa'i ni 'ola ne'e dedea, leleka ma ka fongu maka akiakiri no'o. Ma God te'e kwatea famooru, 'ilaka'u la'u na'a mooru kwate fana nga ta'a matari.”
La Jisas 'e kwaifa'ananau suria bu'ota'inga na wane
39 La Jisas 'e fata la'u suria tarifulaa faga maka 'ilo'oo, “Nga wane na maana 'e logo, ngaia 'e 'ato 'ani talaia la'u wane ngaa'i na maana 'e logo. Lauta ngaia 'e agea 'ilo'oo, gaa'a te'efou tagala 'esi 'agaa'a 'ubulana kiru. 40 'Ilo'oo la'u mola, nga wane ni nanau'olanga mola 'e 'ato 'ani riufia nga wane ne'e kwaifa'ananau ana. Ma lauta nga wane ni nanau'olanga 'e ngaria te'efou na 'ola na'a wane ni kwaifa'ananaunga 'e kwatea fana, ngaia 'e 'ilaka'u no'o nga wane ni kwaifa'ananaunga.
41 “'Ola fe'ua 'i'oo to'o na rianga ba'ita, ma 'i'oo to'oru mola fana iirilana wane ngaa'i na'a me'e rianga sisika ngai ana? 'Ola 'e fe'ua 'i'oo agasia nga ngaru ngai 'ubulana maana wane ni futanga amu, mai 'i'oo 'ame agasia mola memede 'ai ba'ita na'a ngaia 'ubulana maamu 'i talamu? 42 Ma 'ola 'e fe'ua 'i'oo fata 'ilo'oo fana wane matari ngaa'i, ‘'I'oo sia agea mola ta 'ola 'e ria.’ Tafe'ua, mai 'i'oo 'ame manata 'abelo mola na rianga ba'ita na'a 'i'oo agea. 'I'oo wane 'i'oo iiria 'ola 'ame to'o. 'Oi 'akwasia madi nga rianga amu. Sui ma to'o bi'i to'omia fana boonilana te'efuta wane ngaa'i fe'enia nga rianga aana.”
Nga 'ai tagila su'aai 'ania fufungunga
(Mat 7:17-20; 12:34-35)
43 La Jisas ka fata la'u 'ania te'e tarifulaa faga maka 'ilo'oo, “Nga 'ai ne'e le'a, ngaia 'e 'ato 'ani fungu 'ania lode ai 'e ria. Maka 'ilaka'u la'u mola, nga 'ai ne'e ria, 'e 'ato 'ani fongu 'ania lode 'ai ne'e le'a. 44 Dauru goru su'aai te'efou, lode 'ai te'e faate'enia ngaia fa'asia 'ai ngai taa. Ngaia 'e 'ato fana wane 'ani 'ania lodona 'ai ni 'anilai fa'asia 'ai 'e ngangala'a. 45 Ma nga wane 'e le'a 'e agea 'ola 'e le'a suria nga manatale'e wane 'e wataga. Ma wane ngaia 'e ria 'e agea ni 'ola 'e ria suria manatale'e wane 'e biribiri'a. Nga 'ola na ngaia 'e to'oru 'i 'ubulana nga manatalana wane, ngaia ne'e ru'u mai 'ania fatalana.”
Tarifulaa suria rua wane
gala launge'enia 'ifi
gala launge'enia 'ifi
(Mat 7:24-27)
46 “'Utaa na'a, alata moru alafuu fe'eni nau, mooru fa'alataa nau 'ania ‘Alafa’, tafe'ua moru 'ame agea mola 'ola 'inau ku iiria famooru? 47 Nga wane ni dai ne'e leka mai te'agu, maka longoa nga fatalagu, maka lo'oo suria, nau taku faate'enia famooru nga fito'onga aana, ma to'orunga aana. 48 Ngaia 'e 'ilaka'u nga wane laka'u 'e launge'enia 'ifi aana, ngaia 'e takwea fana bou ai laloana fou. Nga alata nga ne'u 'e to'o, ma ka'o 'e afe mai, ngaia 'e 'ato 'ani ngadaa, suria ngaia 'e launge'enia 'ifi aana laloana fou. 49 Ma wane ne'e longoa fatalagu, maka 'ame lo'oo suria, 'e 'ilaka'u wane ne'e launge'enia 'ifi aana fofona oone, 'ame takwea bou ai 'ani sifo maka ngasi. Alata ka'o 'e afe mai, maka to'o na 'ifi lo'oori aana, 'ifi aana 'e 'esia, maka tagala'i te'efou no'o.”
*6:4 Ma goru 'ame agasia 'ubulana Girigiringa Abu na'a God 'e ogaria fala Defete. La Jisas 'e siria 'ani faate'enia fana ta'a na Farasii na'a ngaia 'ame odo la'u fana 'agila ogaria.