1 ꞋUnaꞋeri na ꞋingataꞋi fata abu ka saefiloa sa Stefen ma ka fata Ꞌuri, “ꞋUri ma na ru niniꞋa kira fai fafiꞋo ꞋaniꞋi ki, nia mamana niniꞋa?”

2 Sa Stefen olisida ka Ꞌuri, “Ngwaefuta nau kina, ma maꞋasi nau kina, muke fafarongo nau basi! God neꞋe ꞋinotoꞋa ma ka ngasingasiꞋa, nia faꞋataꞋi fuana koꞋo bora kia sa Abraham kaidaꞋi nia tua Ꞌua Ꞌi Mesopotemia, sui mala nia ka fiꞋi leka tua Ꞌi Haran. 3 God fata Ꞌuri fuana, ‘ꞋOke taꞋe faꞋasia na fuuꞋi ngwae Ꞌoe, ma na fanoa Ꞌoe, Ꞌoke leka Ꞌuana na fanoa neꞋe nau ku saea fuamu Ꞌoke baꞋa leka Ꞌuana.’✡ Jenesis 12:1 4 Sui nia ka leka faꞋasia abaꞋi kula nia Ꞌi Kaldia, ma ka leka tua Ꞌi Haran. Ma buri Ꞌana na maꞋa sa Abraham nia mae, God ka saea nia ka Ꞌidu maꞋi Ꞌuana na fanoa neꞋe kamu tua naꞋa ana Ꞌi taꞋena, neꞋe kira saea Ꞌani Ꞌi Kenan Ꞌi naꞋo. 5 Aia, God noaꞋa kasi kwatea goꞋo ta bali ana ano neꞋe fuana sa Abraham, ta bali tiꞋitiꞋi bore Ꞌana fasi Ꞌiri sa Abraham ka toꞋo ana bore ka noaꞋa logo. Bore ma God nia eta fataꞋa fuana nia ke baꞋa kwatea na ano neꞋeri Ꞌiri ano nia naꞋa Ꞌana, faꞋinia na olitana kwalafa nia. Ma kaidaꞋi God nia eta fataꞋa fuana, sa Abraham noaꞋa nia kasi toꞋo Ꞌua ana ta ngela. 6 ꞋI buri God ka fata Ꞌuri fuana, ‘Na olitamu kike baꞋa tua ana fanoa neꞋe noaꞋa laꞋu na fanoa kira, ma Ꞌi neꞋeri kira ke baꞋa rao ꞋoꞋo. Ma na ngwae ki kike baꞋa faꞋakaisida sulia fai talangaꞋi faꞋi ngali ki. 7 Bore ma nau ku kwatea kwaꞋikwaꞋinga fuana ngwae neꞋe kira rao fuada ki. Ma Ꞌi buri, na olitamu kike sakatafa maꞋi faꞋasia fanoa neꞋeri, ma kike foꞋosi nau saena kula neꞋe.’✡ Eksodas 3:12

8 “God eta fataꞋa fuana sa Abraham ma ka saea fuana, diꞋia na ngwae nia ki kira Ꞌolo faꞋataꞋinia, kira alafafia na fau alangaꞋinga nia.✡ Jenesis 17:10-14 Ta neꞋe sa Abraham ka Ꞌolo faꞋataꞋinia ana sa Aesak, fiu asoa ki Ꞌi buri Ꞌana neꞋe nia futa. ꞋUnaꞋeri logo, sa Aesak ka Ꞌolo faꞋataꞋinia ana ngela nia sa Jakob, ma sa Jakob ka Ꞌolo faꞋataꞋinia ana akwala ma ro ngela nia ki neꞋe kiraꞋa naꞋa neꞋe na koꞋo kia ki.

9 “Sa Josef neꞋe ta ngwae naꞋa ana akwala ma ro ngela nari sa Jakob faꞋafutada ki. Na ai naꞋona ki taꞋifau liada kwaimamagolai fuana, ma kira ka foli Ꞌani fuana na ngwae neꞋe kira leka Ꞌuana Ꞌi Ejipt ki, fasi Ꞌiri nia ke baꞋa rao ꞋoꞋo Ꞌi neꞋeri. Bore ma God tua faꞋinia, 10 ma ka tagi sulia saena ꞋafitaꞋiꞋanga nia ki. KaidaꞋi sa Josef nia dao siana sa Fero, na tatalafaꞋa Ꞌi Ejipt, God kwatea naꞋa liatoꞋo fuana, ma ka kwaiꞋafi ana neꞋe kwate ma sa Fero ka oga, ma sa Fero ka alua nia ka gwaungaꞋi fafia tuaꞋa Ꞌi Ejipt, ma ka alua nia ka lia logo sulia na toꞋoruꞋa nia ki taꞋifau. 11 Ma kaidaꞋi neꞋeri logo neꞋe na uniꞋi fioloꞋa doe ka liu saena fanoa Ꞌi Ejipt ma Ꞌi Kenan,* ꞋI Kenan na sata Ꞌua fuana abaꞋi kula Ꞌi Israel. Lisia logo verse 4,5,7,11. neꞋe ka kwatea naꞋa ꞋafitaꞋiꞋanga doe fuana na ngwae ki. Ma kaidaꞋi neꞋeri, nia ꞋafitaꞋi liu fuana sa Jakob faꞋinia ngela nia ki ka dao toꞋona ta fanga. 12 Ta neꞋe ana kaidaꞋi sa Jakob rongoa neꞋe fanga Ꞌoro Ꞌi Ejipt, nia ka kwatea naꞋa ngela nia ki (neꞋe koꞋo kia ki), kira ka eta leka dao Ꞌi neꞋeri. 13 ꞋUnaꞋeri ana ruana kaidaꞋi kira leka laꞋu maꞋi, sa Josef ka faꞋatafalangaꞋinia fuana ai naꞋona ki kira ka fiꞋi lia saiana. Ma sa Fero bore ka sai logo ana fuuꞋi ngwae sa Josef neꞋe kira tua Ꞌi Kenan. 14 Ma sa Josef ka kwate alaꞋanga Ꞌuana na maꞋa nia sa Jakob, ma ka saea niaꞋa faꞋinia na kwalafa nia ki taꞋifau kika leka maꞋi Ꞌuana Ꞌi Ejipt. Ma kiraꞋa taꞋifau naꞋa neꞋe kira fiu akwala ma lima ngwae ki. 15 Sa Jakob ka leka Ꞌuana Ꞌi Ejipt faꞋinia na ngela nia ki, ma kira ka mae naꞋa Ꞌi neꞋeri. 16 Kira ka ngalia nonidaꞋa kika kwaiatoda Ꞌi Sekem taꞋi fanoa saena abaꞋi kula Ꞌi Kenan, na ano ba sa Abraham folia faꞋasia na kwalafa sa Hamor.

17 “Ma na kaidaꞋi karangi naꞋa fuana God ka faꞋamamana na fata alangaꞋinga neꞋe nia sasi fuana sa Abraham, na ngwae kulu ki neꞋe kira tua Ꞌi Ejipt, kira Ꞌoro liu naꞋa. 18 Ana kaidaꞋi neꞋeri, na tatalafaꞋa faolu, neꞋe noaꞋa kasi saiana ta falafala sulia sa Josef, nia talaꞋae ka gwaungaꞋi fafia Ꞌi Ejipt. 19 Nia ka ꞋoiꞋana na koꞋo kia ki, ma ka faꞋakaisida liu naꞋa, ma ka fata totongaꞋi fuada, Ꞌiri kira ka toꞋosia ngela kira ki Ꞌi maa, Ꞌiri kika saumaelida. 20 Ma ana kaidaꞋi neꞋeri neꞋe, sa Moses nia futa maꞋi ana, na ngela ꞋoloꞋolo leꞋa liu. Ma teꞋa nia ka gonia goꞋo sulia uulu madamo ki Ꞌi luma nia. 21 Ma kaidaꞋi kira ngali kwau sa Moses faꞋasia luma nia, na sariꞋi sa Fero ngalia, ma ka sarea, ma ka gonia diꞋia na ngela nia naꞋa. 22 Ngwae Ꞌi Ejipt ki kira faꞋamanata sa Moses Ꞌani na ru Ꞌoro neꞋe ngwae Ꞌi Ejipt ki oga kika saiana. Ma nia ka ꞋaꞋana naꞋa, ma niaꞋa ta ngwae talingaꞋi Ꞌani fatalana ma na abulalana.

23 “Ma ana kaidaꞋi sa Moses doe maꞋi ka dao ana fai akwala faꞋi ngali ki, nia ka manata Ꞌuana ka dao toꞋona ngwae nia ki ana kwalafa sa Israel. 24 Ma kaidaꞋi nia dao, nia ka lisia taꞋi ngwae Jiu neꞋe ngwae Ejipt nia mala taꞋa liu naꞋa ana. Ma nia leka kwau ka kwaiꞋafi ana, ma ka duꞋua fuana, ma ka saungia naꞋa na ngwae Ꞌi Ejipt neꞋeri. 25 Nia ka fia fasi na ngwae nia ki fuila kira ka saiana neꞋe God filia fuana talaꞋilada faꞋasia na faꞋakaisiꞋanga Ꞌi Ejipt, bore ma na ngwae ki taꞋifau noaꞋa ki kasi sai goꞋo ana. 26 Ma ana taꞋi asoa laꞋu, nia ka lisia ro ngwae Jiu ki kera fuꞋa, ma nia ka ili Ꞌuana kwatelana aroaroꞋa Ꞌi safitadaroꞋo ka fata Ꞌuri, ‘Moro rongo basi, koroꞋo neꞋana na ro ngwai asina ki goꞋo. Fuila noaꞋa koroꞋo kasi fuꞋa laꞋu.’ 27 Ma taꞋi ngwae ana keroꞋa neꞋe mala taꞋa ana toꞋolana ka suiꞋia sa Moses, ka fata Ꞌuri, ‘Sa tai neꞋe aluꞋu Ꞌoko gwaungaꞋi fuamiroꞋo, ma Ꞌoko tua ni ngwae kwai matalangaꞋi Ꞌi safitamiroꞋo kwa? 28 ꞋOko oga Ꞌoe saungi nau logo, diꞋia ba Ꞌoko saungia na ngwae ba Ꞌi Ejipt Ꞌi roꞋoki?’ 29 KaidaꞋi sa Moses nia rongoa ru neꞋeri, nia ka tafi faꞋasia Ꞌi Ejipt, ma ka leka tua naꞋa Ꞌana Ꞌi Midia, ma nia ka araꞋi naꞋa Ꞌi neꞋeri, ma na Ꞌafe nia ka faꞋafuta ro ngela ngwane ki.

30 “Ma Ꞌi buri Ꞌana neꞋe sa Moses nia tua naꞋa Ꞌi neꞋeri sulia fai akwala faꞋi ngali ki, na Ꞌainsel ka faꞋataꞋi fuana saena meamea ana mafula neꞋe kwasufia na Ꞌai neꞋe uu karangia totoloa Ꞌi Saenae, Ꞌi saena abaꞋi kula kwasi neꞋe noaꞋa kasi bolo faꞋinia ta ngwae ka tua ana. 31 Sa Moses ka Ꞌarefo liu ana ru neꞋe nia lisia, ma ka Ꞌidu karangia kwau na Ꞌai neꞋeri, fasi Ꞌiri nia lia leꞋa ana. Bore ma nia rongoa lala na lingana God 32 neꞋe Ꞌuri, ‘NauꞋa na God koꞋo bora Ꞌoe ki, God sa Abraham, ma sa Aesak, ma sa Jakob.’✡ Eksodas 3:1-10 Ma sa Moses ka lebelebe, ma ka Ꞌaila lia naꞋa kwau, osiꞋana nia maꞋu liu. 33 Ma God ka fata Ꞌuri fuana, ‘ꞋOke kanusua na taꞋe butu Ꞌoe ki faꞋasia na Ꞌaemu, duꞋungana kula niniꞋa Ꞌoko uu ana, neꞋe ano abu. 34 Nau ku lisia naꞋa faꞋakaisiꞋanga taꞋa liu niniꞋa kira sasi ana ngwae nau ki neꞋe kira tua Ꞌi Ejipt, ma nau ku rongoa naꞋa lingana na angiꞋa kira ki. Ta neꞋe nau ku koso maꞋi fuana nai lafuda faꞋasia. ꞋOke leka naꞋa kwau Ꞌi Ejipt, osiꞋana nau ku filiꞋo naꞋa.’

35 “Sa Moses na ngwae ba na ngwae Ꞌi Israel ki kira Ꞌaila Ꞌania, ma kira ka fata Ꞌuri fuana, ‘Tai neꞋe aluꞋu Ꞌoko gwaungaꞋi fafi kami, ma Ꞌoko uu fuana kwai matalangaꞋi lamiꞋa?’ Nia ba God ka kwatea maꞋi fasi Ꞌiri ka gwaungaꞋi, ma ka logeda faꞋinia kwaiꞋafiꞋanga faꞋasia na Ꞌainsel ba nia faꞋataꞋi fuana ana Ꞌai ba na mafula duꞋafia. 36 Ma sa Moses ka talaꞋia ngwae Jiu ki faꞋasia Ꞌi Ejipt, ma ka fulia faꞋanadaꞋa ki ma ru ni ꞋarefoꞋanga ani ki Ꞌi Ejipt, ma saena asi neꞋe kira saea ‘Asi Meo,’ ma Ꞌi saena abaꞋi kula kwasi sulia fai akwala faꞋi ngali ki. 37 Sa Moses logo ba nia fata Ꞌuri fuana ngwae Israel ki, ‘God ke baꞋa kwatea maꞋi taꞋi profet siaumulu, diꞋia neꞋe nia asungaꞋi nau maꞋi siaumulu, ma niaꞋa neꞋeriꞋa ta ngwae goꞋo Ꞌana, ana ngwae kamu ki.’✡ Diutronomi 18:15, 18 38 Ma sa Moses ka tua faꞋinia ngwae Ꞌi Israel ana fikuꞋa ba saena abaꞋi kula kwasi, nia ka tua faꞋinia na koꞋo kia ki, ma faꞋinia na Ꞌainsel neꞋe alaꞋa faꞋinia Ꞌi gwauna totoloa ba Ꞌi Saenae. Ma nia ka ngalia naꞋa faꞋarongoꞋanga sulia mauriꞋa faꞋasia God fasi Ꞌiri ke kwatea fuaka.

39 “Bore ma na koꞋo kia ki, kira ka Ꞌaila liu Ꞌania roꞋongaꞋa sulia sa Moses. Ma kira ka abula Ꞌada faꞋasia, ma kira oga liua oliꞋa Ꞌuana Ꞌi Ejipt. 40 KaidaꞋi sa Moses tua Ꞌua gwauna totoloa, kira ka fata Ꞌuri fuana sa Aaron, ‘ꞋOke saungaꞋinia maꞋi ti nunuꞋi ru neꞋe diꞋia ti god fuaimili, fasi Ꞌiri kira ke talaꞋi kaimili. OsiꞋana kami kina naꞋa tae neꞋe sasi ma sa Moses, na ngwae ba talaꞋi kaimili maꞋi faꞋasia Ꞌi Ejipt, ka dole maꞋi gwauna totoloa loeri.’ 41 Ma kira ka saungaꞋinia naꞋa na nunuꞋi ru lisilana diꞋia na buluka fuada fuana foꞋosilana, ma na sungilana na kwaisuꞋusiꞋanga ki fuana, ma kira ka sasia naꞋa fangaꞋa fuana faꞋadoelana ru neꞋe kira saungaꞋinia Ꞌada talada. 42 DuꞋungana neꞋe kira sasi ꞋunaꞋeri, God ka abula faꞋasida, ma ka faꞋasida Ꞌiri kira ka foꞋosia naꞋa Ꞌada na madaꞋafi, ma na madamo, ma na bulubulu ki Ꞌi langi, diꞋia ba na profet ki kira keresia kika Ꞌuri,

44 “Na koꞋo kia ki bore, kira ngalia logo na Babala Abu God faꞋi kira saena abaꞋi kula kwasi. Kira saungaꞋinia na Babala Abu neꞋe sulia tae neꞋe God saea ma ka faꞋataꞋinia fuana sa Moses. 45 ꞋI buri Ꞌana, na koꞋo kia ki kira ngalia naꞋa babala neꞋe faꞋasia na maꞋa kira ki. KaidaꞋi kira leka faꞋinia sa Josua, kira ngalia kwau na babala. KaidaꞋi neꞋeri neꞋe God lalia na ngwae ki faꞋasia na ano kira, ma na ngwae Israel ki ka ngalia naꞋa fuada. Ma na babala neꞋeri ka tua Ꞌi neꞋeri, leleka ka dao ana kaidaꞋi sa David nia tatalafaꞋa. 46 Ma God ka saeleꞋa faꞋinia sa David, ma nia ka gania God ka alaꞋania Ꞌiri nia ka saungaꞋinia ta luma fuana God neꞋe sa Jakob foꞋosia. 47 Bore ma sa Solomon lala neꞋe ka saungaꞋinia na luma fuana.

48 “Bore ma God neꞋe ꞋinotoꞋa ka tasa, noaꞋa kasi tua Ꞌi saena babala neꞋe ngwae ki kira saungaꞋiniꞋi. DiꞋia na profet Aesea ba keresia fatalana God fuana ngwae Jiu ki ka Ꞌuri,

51 Ma sa Stefen ka fata laꞋu ka Ꞌuri, “Sui bore Ꞌana kamu na ngwae Jiu ki, na maurilamuꞋa ngasi ka diꞋia lala na ngwae neꞋe noaꞋa kasi oga roꞋongaꞋa sulia God, ma na maurilamuꞋa ka rodoꞋa. Nia neꞋe kwatea ma noaꞋa kamu kasi oga rongolana ma kwairoꞋoi Ꞌanga ana fatalana God. Kamu diꞋia naꞋa koꞋo kamu ki, duꞋungana kamu iliili logo Ꞌuana suꞋungengelana na AnoꞋi ru Abu. 52 Na koꞋo kamu ki kira faꞋakaisia na profet ki taꞋifau. OsiꞋana Ꞌi naꞋo maꞋi ba kira saungia na ngwae ni faꞋataloꞋa God ki, neꞋe kira faꞋarongo Ꞌani lekalana maꞋi na Christ, na ngwae ba God filia fuana faꞋamaurilana ngwae nia ki. Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, kamu ka kwatea niaꞋa fuana na malimae nia ki, ma muka saungia ka mae. 53 ꞋIu, ma kamuꞋa ba ngalia naꞋa taki God ki ba na Ꞌainsel ki kira kwateꞋe maꞋi fuamuꞋa, bore ma noaꞋa kamu kasi roꞋo goꞋo suliꞋi!”

54 Ma ana kaidaꞋi neꞋe ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki saena fikuꞋa neꞋe kira rongoa sa Stefen, na manatalada ka ngeꞋengeꞋela liu, ma kira ka Ꞌala girigiri fuana, osiꞋana kira saetaꞋa liu fuana. 55 Ma osiꞋana na AnoꞋi ru Abu nia sura naꞋa ana sa Stefen, nia lia ꞋalaꞋa Ꞌuana Ꞌi langi, ma ka lisia God ꞋinotoꞋa ma ka ngasingasiꞋa, ma ka lisia logo sa Jesus nia uu ana bali lima ꞋoloꞋolo ana God ma ka gwaungaꞋi faꞋinia. 56 Ma sa Stefen ka fata Ꞌuri, “Lia basi! Nau ku lisia na fanoa Ꞌi langi nia Ꞌifi, ma na Ngela Ngwae ka uu Ꞌi bali lima ꞋoloꞋolo ana God!”

57 Ma kaidaꞋi neꞋe ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki kira rongoa ru neꞋe, kira ka bokota naꞋa alingada, ma kira ka ri koko, ma kira ka afaꞋiriꞋiri naꞋa fafia. 58 Ma kira ka suulangaꞋinia Ꞌuana Ꞌi maa faꞋasia Ꞌi saena na fanoa, ma kira ka talaꞋae naꞋa ana Ꞌuilana Ꞌani fau ki. Ma na ngwae neꞋe kira Ꞌuia sa Stefen Ꞌani fau ki, kira ka kanusua na toꞋongi kira ki, ma kira ka aluꞋi Ꞌi Ꞌaena taꞋi ngwae Ꞌalako neꞋe satana sa Saul, Ꞌiri kira ka abitako fuana Ꞌuilana. 59 Ma kaidaꞋi kira Ꞌuia, sa Stefen foꞋo ka Ꞌuri, “Jesus Aofia nau Ꞌae, Ꞌoke ngalia naꞋa mangoku.” 60 Ma nia ka bobo uruuru Ꞌi ano, ma ka fata doe ka Ꞌuri, “Aofia, Ꞌoke rufuanata ada fuana saungilaku!” Buri Ꞌana neꞋe nia saea ru neꞋe ki taꞋifau, nia ka mae naꞋa.