23
[Domine, pater et dominator vitæ meæ, ne derelinquas me in consilio eorum, nec sinas me cadere in illis.* Domine pater. RAB. Quasi: Tuo munere defendar a voragine vitiorum. Quis superponet in cogitatu meo flagella, et in corde meo doctrinam sapientiæ, ut ignorationibus eorum non parcant mihi, et non appareant delicta eorum, Quis superponet. Desiderat in cogitatu suo flagella disciplinæ, et in corde doctrinam sapientiæ: ne forte per ignorantiam non agnoscat delictorum pericula, et multiplicentur ei crimina, pro quibus cadat in manus adversariorum. et ne adincrescant ignorantiæ meæ, et multiplicentur delicta mea, et peccata mea abundent, et incidam in conspectu adversariorum meorum, et gaudeat super me inimicus meus? Domine, pater et Deus vitæ meæ, ne derelinquas me in cogitatu illorum. Extollentiam oculorum meorum ne dederis mihi, et omne desiderium averte a me. Aufer a me ventris concupiscentias, et concubitus concupiscentiæ ne apprehendant me, et animæ irreverenti et infrunitæ ne tradas me.] [Doctrinam oris audite, filii: et qui custodierit illam non periet labiis, nec scandalizabitur in operibus nequissimis. In vanitate sua apprehenditur peccator: et superbus et maledicus scandalizabitur in illis. In vanitate. ID. Quia illam præponit amori Dei et desiderio æternæ beatitudinis. Jurationi non assuescat os tuum: multi enim casus in illa.§ Jurationi, etc. Vetat juramentum, ne fiat perjurium; unde: Nolite jurare, neque per cœlum neque per terram Jacob. 5.. 10 Nominatio vero Dei non sit assidua in ore tuo, et nominibus sanctorum non admiscearis, quoniam non erit immunis ab eis. 11 Sicut enim servus interrogatus assidue a livore non minuitur, sic omnis jurans et nominans in toto a peccato non purgabitur. 12 Vir multum jurans implebitur iniquitate, et non discedet a domo illius plaga. 13 Et si frustraverit, delictum illius super ipsum erit: et si dissimulaverit, delinquit dupliciter:** Dupliciter. ID. Quia per simulationem celat veritatem, et alios per falsitatem mittit in errorem. 14 et si in vacuum juraverit, non justificabitur: replebitur enim retributione domus illius. 15 Est et alia loquela contraria morti: non inveniatur in hæreditate Jacob.†† Est alia loquela. Blasphemia, quæ supradictis pejor est: unde oportet ut non inveniatur in hæreditate Jacob, id est, populo Ecclesiæ, qui supplantat vitia, et in virtutibus servit Deo. 16 Etenim a misericordibus omnia hæc auferentur, et in delictis non volutabuntur. 17 Indisciplinatæ loquelæ non assuescat os tuum: est enim in illa verbum peccati.‡‡ Indisciplinatæ. Quasi: Disciplinam ne deseras, et indisciplinato ore sermones tuos ne proferas. 18 Memento patris et matris tuæ: in medio enim magnatorum consistis: 19 ne forte obliviscatur te Deus in conspectu illorum, et assiduitate tua infatuatus, improperium patiaris, et maluisses non nasci, et diem nativitatis tuæ maledicas. 20 Homo assuetus in verbis improperii in omnibus diebus suis non erudietur.] 21 [Duo genera abundant in peccatis, et tertium adducit iram et perditionem. 22 Anima calida quasi ignis ardens, non extinguetur donec aliquid glutiat:§§ Anima callida. ID. Hæretici et schismatici ardentem animam habent, etc., usque ad sed virum priorem relinquentes, cum idolis fornicati sunt. 23 et homo nequam in ore carnis suæ non desinet donec incendat ignem. 24 Homini fornicario omnis panis dulcis: non fatigabitur transgrediens usque ad finem. 25 Omnis homo qui transgreditur lectum suum, contemnens in animam suam, et dicens: Quis me videt? 26 Tenebræ circumdant me, et parietes cooperiunt me, et nemo circumspicit me: quem vereor? delictorum meorum non memorabitur Altissimus.*** Tenebræ circumdant. ID. Qui castitatis virtutem perdit, etc., usque ad cum vultus Domini sit super facientes mala. 27 Et non intelligit quoniam omnia videt oculus illius, quoniam expellit a se timorem Dei hujusmodi hominis timor, et oculi hominum timentes illum: 28 et non cognovit quoniam oculi Domini multo plus lucidiores sunt super solem, circumspicientes omnes vias hominum, et profundum abyssi, et hominum corda, intuentes in absconditas partes.††† Oculi Domini. Quia illi nihil præteritum, et nihil futurum est: omnia præsentia sunt. 29 Domino enim Deo antequam crearentur omnia sunt agnita: sic et post perfectum respicit omnia. 30 Hic in plateis civitatis vindicabitur, et quasi pullus equinus fugabitur, et ubi non speravit apprehendetur.‡‡‡ Hic in plateis. Adulter libidinosus, de quo superius dictum est, qui quasi equus et mulus lasciviendo discurrit per latam et spatiosam viam, quæ ducit ad mortem. 31 Et erit dedecus omnibus, eo quod non intellexerit timorem Domini. 32 Sic et mulier omnis relinquens virum suum, et statuens hæreditatem ex alieno matrimonio:§§§ Sic et mulier. Æqualiter et in viro et in femina damnatur adulterium, et germen hujus copulæ abominabile est Deo. Mystice autem hæreticorum Synagoga, vel anima hæretica pravitate decepta, abominabilis est Deo, quia relinquit virum priorem, qui sibi eam in baptismate copulavit, et ornamento virtutum decoravit. 33 primo enim in lege Altissimi incredibilis fuit: secundo in virum suum deliquit: tertio in adulterio fornicata est, et ex alio viro filios statuit sibi. 34 Hæc in ecclesiam adducetur, et in filios ejus respicietur:* Hæc in Ecclesia. Quia ejus perversitas in conventu fidelium, per solertiam doctorum declaratur. 35 non tradent filii ejus radices, et rami ejus non dabunt fructum: Et rami. Quia secta illius fundamentum veritatis non habet, fructum bonorum operum gignere non potest. 36 derelinquet in maledictum memoriam ejus, et dedecus illius non delebitur. 37 Et agnoscent qui derelicti sunt, quoniam nihil melius est quam timor Dei, et nihil dulcius quam respicere in mandatis Domini. 38 Gloria magna est sequi Dominum: longitudo enim dierum assumetur ab eo.] Longitudo, etc. Quia in æterna beatitudine in æternum permanebunt qui sequuntur Deum.

*23:1 Domine pater. RAB. Quasi: Tuo munere defendar a voragine vitiorum.

23:2 Quis superponet. Desiderat in cogitatu suo flagella disciplinæ, et in corde doctrinam sapientiæ: ne forte per ignorantiam non agnoscat delictorum pericula, et multiplicentur ei crimina, pro quibus cadat in manus adversariorum.

23:8 In vanitate. ID. Quia illam præponit amori Dei et desiderio æternæ beatitudinis.

§23:9 Jurationi, etc. Vetat juramentum, ne fiat perjurium; unde: Nolite jurare, neque per cœlum neque per terram Jacob. 5..

**23:13 Dupliciter. ID. Quia per simulationem celat veritatem, et alios per falsitatem mittit in errorem.

††23:15 Est alia loquela. Blasphemia, quæ supradictis pejor est: unde oportet ut non inveniatur in hæreditate Jacob, id est, populo Ecclesiæ, qui supplantat vitia, et in virtutibus servit Deo.

‡‡23:17 Indisciplinatæ. Quasi: Disciplinam ne deseras, et indisciplinato ore sermones tuos ne proferas.

§§23:22 Anima callida. ID. Hæretici et schismatici ardentem animam habent, etc., usque ad sed virum priorem relinquentes, cum idolis fornicati sunt.

***23:26 Tenebræ circumdant. ID. Qui castitatis virtutem perdit, etc., usque ad cum vultus Domini sit super facientes mala.

†††23:28 Oculi Domini. Quia illi nihil præteritum, et nihil futurum est: omnia præsentia sunt.

‡‡‡23:30 Hic in plateis. Adulter libidinosus, de quo superius dictum est, qui quasi equus et mulus lasciviendo discurrit per latam et spatiosam viam, quæ ducit ad mortem.

§§§23:32 Sic et mulier. Æqualiter et in viro et in femina damnatur adulterium, et germen hujus copulæ abominabile est Deo. Mystice autem hæreticorum Synagoga, vel anima hæretica pravitate decepta, abominabilis est Deo, quia relinquit virum priorem, qui sibi eam in baptismate copulavit, et ornamento virtutum decoravit.

*23:34 Hæc in Ecclesia. Quia ejus perversitas in conventu fidelium, per solertiam doctorum declaratur.

23:35 Et rami. Quia secta illius fundamentum veritatis non habet, fructum bonorum operum gignere non potest.

23:38 Longitudo, etc. Quia in æterna beatitudine in æternum permanebunt qui sequuntur Deum.